Architektura i edukacja

7-8'09

Architektura i edukacja

7-8'09

architektura i edukacja

Fotograf Krzysztof Zieliński w pamiętnym czerwcu 1989 roku miał 15 lat. Parę tygodni po przełomowych wyborach parlamentarnych odebrał świadectwo ukończenia Szkoły Podstawowej nr 3 w Wąbrzeźnie. Niecałe dwadzieścia lat później przyjechał do rodzinnego miasta i sfotografował swoją dawną podstawówkę, jedną z ponad 1 400 placówek wybudowanych w okresie PRL-u w ramach zadekretowanego przez Władysława Gomułkę planu „Tysiąc szkół na Tysiąclecie Państwa Polskiego”. Zdjęcia z cyklu „Millenium School” przedstawiają prawie niezmienione po latach szkolne wnętrza, wyposażone w te same od dziesięcioleci meble i pomoce naukowe. Jedynie pstrokato pomalowane ściany współgrają z duchem nowej, wolnorynkowej rzeczywistości.

Nostalgiczne fotografie Zielińskiego w pewnym sensie obrazują architektoniczne oblicze przeciętnej polskiej instytucji oświatowej w dwie dekady po upadku komunizmu. O ile wzrost zapotrzebowania na usługi edukacyjne na poziomie szkolnictwa wyższego i silna konkurencja pomiędzy prywatnymi i państwowymi uczelniami zaowocowały szeregiem ciekawych realizacji, o tyle na palcach jednej ręki można policzyć nowe żłobki, przedszkola czy szkoły, które wyróżniałyby się jakością rozwiązań architektonicznych. Stare siedziby szkół poddawane są jedynie kosmetycznym zabiegom renowacyjnym. Dobra współczesna architektura i design po prostu nie mieszczą się w budżecie. Pozostaje docieplić budynek styropianem i pomalować ściany w jakiejś optymistycznej tonacji.

„Szkoły tysiąclecia” i ich późniejsze mutacje będą służyć jeszcze wielu rocznikom polskich uczniów. Czy można je przekształcić w ekologiczne, przyjazne i dostosowane do potrzeb współczesnych użytkowników obiekty? Jako inspiracje mogłyby posłużyć prezentowane w tym numerze A&B przykłady „architektonicznego recyklingu” z Paryża (Périphériques), Nowego Jorku (Steven Holl Architects) i Wrocławia (Maćków Pracownia Projektowa).

Dobra architektura sprzyja edukacji. Pozostaje mieć nadzieję, że wraz z rozwojem społecznym i (oby!) regularnym wzrostem naszego PKB następne dekady wolności przyniosą pozytywne zmiany także na tym polu. Czego sobie i naszym Czytelnikom życzymy, oprócz, oczywiście, udanych wakacji.


Marta Karpińska

 

 


WYDARZENIA



TEMAT NUMERU: ARCHITEKTURA I EDUKACJA

  • budynek-wzgórze 32
    Marcin Szoska
    kampus Ewha Womans University, proj.: Dominique Perrault Architecture 
  • non stop kolor 42
    Anna Popiel-Moszyńska
    atrium uniwersytetu Jussieu, proj.: Périphériques
  • oaza ładu 50
    Michał Duda
    budynek dydaktyczno‑naukowy Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, proj.: Maćków Pracownia Projektowa

    PUBLICYSTYKA
  • inna szkoła 56
    Niemcy: „Teraz patrzę zupełnie inaczej”  (s. 56)
    Anna Pleszko
    Hiszpania: dobre wychowanie  (s. 58)
    Agnieszka Stępień
    Holandia: szkoła otwarta  (s. 60)
    Marcin Kołtuński, współpraca: Rudi Nieveen
    Wielka Brytania: ucz się szkoło, ucz!  (s. 62)
    Marcin Mateusz Kołakowski, Mikołaj Skrzypiec
    Norwegia: przestrzeń dla edukacji  (s. 64)
    Marian Mikołajski
    architektura i edukacja w Europie

    OD WEWNĄTRZ
  • perforowana przestrzeń 66
    Anna Krenz
    Instytut Filozofii NYU, proj.: Steven Holl Architects

    ROZMOWY A&B
  • halo, tu dzieci!!! 72
    Marta Boguta
    rozmowa z Aleksandrą Machowiak i Danielem Mizielińskim
    autorami elementarza architektury „D.O.M.E.K.”

    DESIGN
  • Mediolański tydzień… designu 78
    Aleksandra Chmielewska, Maciej Miękina
    relacja z tegorocznych targów designu w Mediolanie
INSPIRATIONS