Prawa i obowiązki uczestników procesu budowlanego

Art. 17.
Uczestnikami procesu budowlanego, w rozumieniu ustawy, są:

1) inwestor;

2) inspektor nadzoru inwestorskiego;

3) projektant;

4) kierownik budowy lub kierownik robót.

Art. 18.
1. Do obowiązków inwestora należy zorganizowanie procesu budowy, z uwzględnieniem zawartych w przepisach zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, a w szczególności zapewnienie:

1) opracowania projektu budowlanego i, stosownie do potrzeb, innych projektów,

2) objęcia kierownictwa budowy przez kierownika budowy,

3) opracowania planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia,

4) wykonania i odbioru robót budowlanych,

5) w przypadkach uzasadnionych wysokim stopniem skomplikowania robót budowlanych lub warunkami gruntowymi, nadzoru nad wykonywaniem robót budowlanych
— przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych.

2. Inwestor może ustanowić inspektora nadzoru inwestorskiego na budowie.

3. Inwestor może zobowiązać projektanta do sprawowania nadzoru autorskiego.

Art. 19.
1. Organ administracji architektoniczno-budowlanej może w decyzji o pozwoleniu na budowę nałożyć na inwestora obowiązek ustanowienia inspektora nadzoru inwestorskiego, a także obowiązek zapewnienia nadzoru autorskiego, w przypadkach uzasadnionych wysokim stopniem skomplikowania obiektu lub robót budowlanych bądź przewidywanym wpływem na środowisko.

2. Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje obiektów budowlanych, przy których realizacji jest wymagane ustanowienie inspektora nadzoru inwestorskiego, oraz listę obiektów budowlanych i kryteria techniczne, jakimi powinien kierować się organ administracji architektoniczno-budowlanej podczas nakładania na inwestora obowiązku ustanowienia inspektora nadzoru inwestorskiego.

Art. 20.
1. Do podstawowych obowiązków projektanta należy:

1) opracowanie projektu budowlanego w sposób zgodny z wymaganiami ustawy, ustaleniami określonymi w decyzjach administracyjnych dotyczących zamierzenia budowlanego, obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej;      OPINIA nr ZR 80               OPINIA ZR nr 89

1a) zapewnienie, w razie potrzeby, udziału w opracowaniu projektu budowlanego osób posiadających uprawnienia budowlane do projektowania w odpowiedniej specjalności;         OPINIA nr ZR 26

1aa) wzajemne skoordynowanie techniczne wykonanych przez osoby, o których mowa w pkt 1a, opracowań projektowych, zapewniające uwzględnienie zawartych w przepisach zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w procesie budowy, z uwzględnieniem specyfiki projektu budowlanego, oraz zapewnienie zgodności projektu technicznego z projektem zagospodarowania działki lub terenu oraz projektem architektoniczno-budowlanym;

1b) sporządzenie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia ze względu na specyfikę projektowanego obiektu budowlanego, uwzględnianej w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia;

1c) określenie obszaru oddziaływania obiektu;   OPINIA nr ZR 147

2) uzyskanie wymaganych opinii, uzgodnień i sprawdzeń rozwiązań projektowych w zakresie wynikającym z przepisów;

3) wyjaśnianie wątpliwości dotyczących projektu i zawartych w nim rozwiązań;

3a) sporządzanie lub uzgadnianie indywidualnej dokumentacji technicznej, o której mowa w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1213);

4) sprawowanie nadzoru autorskiego na żądanie inwestora lub organu administracji architektoniczno-budowlanej w zakresie:

a) stwierdzania w toku wykonywania robót budowlanych zgodności realizacji z projektem,

b) uzgadniania możliwości wprowadzenia rozwiązań zamiennych w stosunku do przewidzianych w projekcie, zgłoszonych przez kierownika budowy lub inspektora nadzoru inwestorskiego.

2. Projektant zapewnia sprawdzenie projektu architektoniczno-budowlanego oraz technicznego pod względem zgodności z przepisami, w tym techniczno-budowlanymi, przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń w odpowiedniej specjalności.      OPINIA nr ZR 32

3. Obowiązek, o którym mowa w ust. 2, nie dotyczy:

1) zakresu objętego sprawdzaniem i opiniowaniem na podstawie przepisów szczególnych;

2) projektów obiektów budowlanych o prostej konstrukcji, jak: budynki mieszkalne jednorodzinne, niewielkie obiekty gospodarcze, inwentarskie i składowe.

4. (uchylony)

Art. 21. 1.6)
Projektant, w trakcie realizacji budowy, ma prawo:

1) wstępu na teren budowy i dokonywania zapisów w dzienniku budowy dotyczących jej realizacji;

2) żądania wpisem do dziennika budowy wstrzymania robót budowlanych w razie:

a) stwierdzenia możliwości powstania zagrożenia,

b) wykonywania ich niezgodnie z projektem.

2.7) W przypadku robót budowlanych, dla których nie prowadzi się dziennika budowy, uprawnienie projektanta dożądania wstrzymania robót budowlanych, októrym mowa wust. 1pkt 2, jest realizowane przez zawiadomienie właściwego organu nadzoru budowlanego o wystąpieniu przesłanek określonych wust. 1 pkt 2 lit. a lub b.

Art. 21a.
1. Kierownik budowy jest obowiązany, w oparciu o informację, o której mowa w art. 20 ust. 1 pkt 1b, sporządzić lub zapewnić sporządzenie, przed rozpoczęciem budowy, planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, uwzględniając specyfikę obiektu budowlanego i warunki prowadzenia robót budowlanych, w tym planowane jednoczesne prowadzenie robót budowlanych i produkcji przemysłowej.

1a. Plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na budowie sporządza się, jeżeli:

1) w trakcie budowy wykonywany będzie przynajmniej jeden z rodzajów robót budowlanych wymienionych w ust. 2 lub

2) przewidywane roboty budowlane mają trwać dłużej niż 30 dni roboczych i jednocześnie będzie przy nich zatrudnionych co najmniej 20 pracowników lub pracochłonność planowanych robót będzie przekraczać 500 osobodni.

2. W planie, o którym mowa w ust. 1, należy uwzględnić specyfikę następujących rodzajów robót budowlanych:

1) których charakter, organizacja lub miejsce prowadzenia stwarza szczególnie wysokie ryzyko powstania zagrożenia bezpieczeństwa i zdrowia ludzi, a w szczególności przysypania ziemią lub upadku z wysokości;

2) przy prowadzeniu których występują działania substancji chemicznych lub czynników biologicznych zagrażających bezpieczeństwu i zdrowiu ludzi;

3) stwarzających zagrożenie promieniowaniem jonizującym;

4) prowadzonych w pobliżu linii wysokiego napięcia lub czynnych linii komunikacyjnych;

5) stwarzających ryzyko utonięcia pracowników;

6) prowadzonych w studniach, pod ziemią i w tunelach;

7) wykonywanych przez kierujących pojazdami zasilanymi z linii napowietrznych;

8) wykonywanych w kesonach, z atmosferą wytwarzaną ze sprężonego powietrza;

9) wymagających użycia materiałów wybuchowych;

10) prowadzonych przy montażu i demontażu ciężkich elementów prefabrykowanych.

3. Wymagania dotyczące bezpieczeństwa i ochrony zdrowia przy wykonywaniu robót budowlanych określają odrębne przepisy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.

4. Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa określi, w drodze rozporządzenia:

1) szczegółowy zakres i formę:

a) informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia,

b) planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia

— mając na uwadze specyfikę projektowanego obiektu budowlanego;

2) szczegółowy zakres rodzajów robót budowlanych, o których mowa w ust. 2, mając na uwadze stopień zagrożeń, jakie stwarzają poszczególne ich rodzaje.

Art. 22.
Do podstawowych obowiązków kierownika budowy należy:

1) protokolarne przejęcie od inwestora i odpowiednie zabezpieczenie terenu budowy wraz ze znajdującymi się na nim obiektami budowlanymi, urządzeniami technicznymi i stałymi punktami osnowy geodezyjnej oraz podlegającymi ochronie elementami środowiska przyrodniczego i kulturowego;

2) prowadzenie dokumentacji budowy;

3) zapewnienie geodezyjnego wytyczenia obiektu oraz zorganizowanie budowy i kierowanie budową obiektu budowlanego w sposób zgodny z projektem lub pozwoleniem na budowę, przepisami, w tym techniczno-budowlanymi, oraz przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy;

3a) koordynowanie realizacji zadań zapobiegających zagrożeniom bezpieczeństwa i ochrony zdrowia:

a) przy opracowywaniu technicznych lub organizacyjnych założeń planowanych robót budowlanych lub ich poszczególnych etapów, które mają być prowadzone jednocześnie lub kolejno,

b) przy planowaniu czasu wymaganego do zakończenia robót budowlanych lub ich poszczególnych etapów;

3b) koordynowanie działań zapewniających przestrzeganie podczas wykonywania robót budowlanych zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia zawartych w przepisach, o których mowa w art. 21a ust. 3, oraz w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia;

3c) wprowadzanie niezbędnych zmian w informacji, o której mowa w art. 20 ust. 1 pkt 1b, oraz w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, wynikających z postępu wykonywanych robót budowlanych;

3d) podejmowanie niezbędnych działań uniemożliwiających wstęp na budowę osobom nieupoważnionym;

3e) zapewnienie przy wykonywaniu robót budowlanych stosowania wyrobów, zgodnie z art. 10;

4) wstrzymanie robót budowlanych w przypadku stwierdzenia możliwości powstania zagrożenia oraz bezzwłoczne zawiadomienie o tym właściwego organu;

5) zawiadomienie inwestora o wpisie do dziennika budowy dotyczącym wstrzymania robót budowlanych z powodu wykonywania ich niezgodnie z projektem;

6) realizacja zaleceń wpisanych do dziennika budowy;

7) zgłaszanie inwestorowi do sprawdzenia lub odbioru wykonanych robót ulegających zakryciu bądź zanikających oraz zapewnienie dokonania wymaganych przepisami lub ustalonych w umowie prób i sprawdzeń instalacji, urządzeń technicznych i przewodów kominowych przed zgłoszeniem obiektu budowlanego do odbioru;

8) przygotowanie dokumentacji powykonawczej obiektu budowlanego;

9) zgłoszenie obiektu budowlanego do odbioru odpowiednim wpisem do dziennika budowy oraz uczestniczenie w czynnościach odbioru i zapewnienie usunięcia stwierdzonych wad, a także przekazanie inwestorowi oświadczenia, o którym mowa w art. 57 ust. 1 pkt 2.

Art. 23.
Kierownik budowy ma prawo:

1) występowania do inwestora o zmiany w rozwiązaniach projektowych, jeżeli są one uzasadnione koniecznością zwiększenia bezpieczeństwa realizacji robót budowlanych lub usprawnienia procesu budowy;

2) ustosunkowania się w dzienniku budowy do zaleceń w nim zawartych.

Art. 23a.
(uchylony)

Art. 24.
1. Łączenie funkcji kierownika budowy i inspektora nadzoru inwestorskiego nie jest dopuszczalne. 2. Przepisy ust. 1 oraz art. 22 i art. 23 stosuje się odpowiednio do kierownika robót.

Art. 25.
Do podstawowych obowiązków inspektora nadzoru inwestorskiego należy:

1) reprezentowanie inwestora na budowie przez sprawowanie kontroli zgodności jej realizacji z projektem lub pozwoleniem na budowę, przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej;

2) sprawdzanie jakości wykonywanych robót budowlanych i stosowania przy wykonywaniu tych robót wyrobów zgodnie z art. 10;

3) sprawdzanie i odbiór robót budowlanych ulegających zakryciu lub zanikających, uczestniczenie w próbach i odbiorach technicznych instalacji, urządzeń technicznych i przewodów kominowych oraz przygotowanie i udział w czynnościach odbioru gotowych obiektów budowlanych i przekazywanie ich do użytkowania;

4) potwierdzanie faktycznie wykonanych robót oraz usunięcia wad, a także, na żądanie inwestora, kontrolowanie rozliczeń budowy.

Art. 26.
Inspektor nadzoru inwestorskiego ma prawo:

1) wydawać kierownikowi budowy lub kierownikowi robót polecenia, potwierdzone wpisem do dziennika budowy, dotyczące: usunięcia nieprawidłowości lub zagrożeń, wykonania prób lub badań, także wymagających odkrycia robót lub elementów zakrytych, przedstawienia ekspertyz dotyczących prowadzonych robót budowlanych oraz informacji i dokumentów potwierdzających zastosowanie przy wykonywaniu robót budowlanych wyrobów, zgodnie z art. 10, a także informacji i dokumentów potwierdzających dopuszczenie do stosowania urządzeń technicznych;

2) żądać od kierownika budowy lub kierownika robót dokonania poprawek bądź ponownego wykonania wadliwie wykonanych robót, a także wstrzymania dalszych robót budowlanych w przypadku, gdyby ich kontynuacja mogła wywołać zagrożenie bądź spowodować niedopuszczalną niezgodność z projektem lub pozwoleniem na budowę.

Art. 27.
Przy budowie obiektu budowlanego, wymagającego ustanowienia inspektorów nadzoru inwestorskiego w zakresie różnych specjalności, inwestor wyznacza jednego z nich jako koordynatora ich czynności na budowie.

Art. 27a.
W trakcie projektowania i budowy obiektu budowlanego wykonanie czynności geodezyjnych na potrzeby budownictwa w rozumieniu art. 2 pkt 2a ustawy z dnia 17 maja 1989 r. — Prawo geodezyjne i kartograficzne przez osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia zawodowe w dziedzinie geodezji i kartografii zapewnia:

1) inwestor — w zakresie opracowania mapy do celów projektowych na potrzeby wykonania projektu budowlanego;

2) kierownik budowy, a jeżeli nie został ustanowiony — inwestor — w zakresie pozostałych czynności geodezyjnych wykonywanych w trakcie budowy obiektu budowlanego, w szczególności dotyczących wytyczenia obiektu budowlanego w terenie, wykonywania pomiarów kontrolnych oraz pomiarów przemieszczeń i odkształceń obiektu budowlanego.

 


6) Oznaczenie ust. 1 nadane przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 września 2021 r. o zmianie ustawy — Prawo budowlane oraz ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. poz. 1986), która wejdzie w życie z dniem 3 stycznia 2022 r.

7) Dodany przez art. 1 pkt 1 ustawy, o której mowa w odnośniku 6.

Interpretacje zapisów ustawy

Opinie ekspertów i rzeczoznawców

Treść zapytania

Zwracam się z pytaniem dotyczącym szerokości spocznika schodów w budynku użyteczności publicznej, określonej na podstawie tabeli w par. 68 warunków technicznych. Czy minimalną szerokość użytkową — 1,5m dla spocznika należy zachować w jednym kierunku czy we wszystkich kierunkach przy klatce schodowej dwubiegowej łamanej lub dwubiegowej prostej? Załączam opinie dwóch ministerstw w tej sprawie.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. 2017, poz. 1332 z późn. zm.),
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.).

Opinia

Parametry określone w tabeli § 68 ust. 1 WT ustalają minimalne szerokości użytkowe spocznika. § 68 WT nie wskazuje jednak, który z wymiarów spocznika rozumiany jest jako jego szerokość.

Nowsza z opinii wydana przez Ministerstwo Budownictwa Departament Regulacji Rynku Budowlanego i Procesu Inwestycyjnego, Nr 1363, znak: BB-3o-022-1/07 z dn. 28.03.2007 wprost wskazuje, że co najmniej jeden z wymiarów spocznika powinien nie być mniejszy niż 1,50m.

Z całą pewnością rozwiązanie to nie zostało wykluczone w regulacjach § 68 WT. Nie bez znaczenia jest również fakt, że regulacje dot. parametrów spocznika nie uległy zmianie nie tylko w okresie pomiędzy wydawanymi opiniami, ale i do dzisiaj.

W praktyce i literaturze fachowej spotkać można różnorodne rozwiązania. Podkreślić należy jednak, że przyjęcie prawidłowego i najwłaściwszego dla konkretnego przypadku projektowego, należy do wyłącznej kompetencji projektanta i jest jego decyzją.

Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane
Art. 20.
1. Do podstawowych obowiązków projektanta należy:

1) opracowanie projektu budowlanego w sposób zgodny z wymaganiami ustawy, ustaleniami określonymi w decyzjach administracyjnych dotyczących zamierzenia budowlanego, obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej;


 
(PC, MB)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 07 maja 2018 r.

opinia

Opinia ZR nr 89: Linijka słońca dla sąsiadujących budynków jednorodzinnych

odnośnik do zapisu ustawy:

Treść zapytania

Zwracam się z prośbą o pomoc w rozstrzygnięciu wątpliwości związanych z § 60 w związku z projektowanym przeze mnie zespołem dwóch budynków mieszkalnych wielorodzinnych.

Projektowane budynki wielorodzinne mają wysokość 16,50 m (wymóg MPZP : 15.00-20.00m), usytuowane są w odległości 14,20-15,00 m od domów jednorodzinnych, odległość jest zgodna z §13 (nie występuje przesłanianie).

Czy jako projektant mam obowiązek wykonać linijkę słońca dla domów jednorodzinnych ?

Interpretując § 13, 57 i 60 WT uważam, że ponieważ domy jednorodzinne są wystarczająco nasłonecznione od strony wschodniej i południowej, częściowe zacienienie od strony zachodniej przez projektowane budynki jest dopuszczalne.

Czy to właściwa interpretacja ?

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. (z późniejszymi zmianami) Prawo Budowlane

Art. 3. Ilekroć w ustawie jest mowa o:

20) obszarze oddziaływania obiektu — należy przez to rozumieć teren wyznaczony w otoczeniu obiektu budowlanego na podstawie przepisów odrębnych, wprowadzających związane z tym obiektem ograniczenia w zagospodarowaniu, w tym zabudowy, tego terenu.

Art. 20. 1. Do podstawowych obowiązków projektanta należy:
[…]

1c) określenie obszaru oddziaływania obiektu;

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (stan prawny na 1 stycznia 2018 r.).

§ 60. Minimalny czas nasłonecznienia pomieszczeń

1. Pomieszczenia przeznaczone do zbiorowego przebywania dzieci w żłobku, klubie dziecięcym, przedszkolu, innych formach opieki przedszkolnej oraz szkole, z wyjątkiem pracowni chemicznej,
fizycznej i plastycznej, powinny mieć zapewniony czas nasłonecznienia wynoszący co najmniej 3 godziny w dniach równonocy w godzinach 8,00—16,00, natomiast pokoje mieszkalne — w godzinach 7:00—17:00.

2. W mieszkaniach wielopokojowych wymagania ust. 1 powinny być spełnione przynajmniej dla jednego pokoju.

Opinia

Zgodnie z Ustawą Prawo Budowlane projektant powinien określić obszar oddziaływania projektowanej inwestycji, a to czy zacienia ona zarówno sąsiednie działki, jak i sąsiednie, położone na nich budynki, jest jedną z przesłanek do uznania ich właścicieli za strony w postępowaniu. Obowiązek określenia obszaru oddziaływania spoczywa na projektancie również w przypadku, kiedy inwestycja sąsiaduje z domami jednorodzinnymi.

Dom jednorodzinny należy traktować jako mieszkanie wielopokojowe (jedno lub dwa). Zgodnie z przytoczonym paragrafem 60 warunków technicznych należy zapewnić co najmniej jednemu pokojowi w mieszkaniu wielopokojowym minimum trzygodzinny czas nasłonecznienia w dniach równonocy, w godzinach 7.00 do 17.00.

W praktyce: jeśli jesteśmy w stanie rozpoznać i z całą pewnością wykazać, że sąsiadujący z inwestycją dom jednorodzinny posiada prawidłowo naświetlony pokój od strony przeciwległej do tej na którą oddziałujemy, należy sporządzając linijkę słońca pokazać w jaki sposób zacieniamy działkę jaki i ściany z oknami sąsiadującego domu, stwierdzając równocześnie, że od strony, na którą nasza inwestycja nie oddziałuje, pokój w sąsiadującym budynku ma naświetlenie właściwe. Jeśli nie mamy możliwości rozpoznania rzutów budynków sąsiadujących z inwestycją, należy zapewnić właściwe godziny nasłonecznienia oknom, na które cień rzuca nasza inwestycja.


(MB)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 14 lipca 2018 r.

opinia

OPINIA nr ZR 26: Czy na dokumentacji Projektu Wykonawczego musi być osoba sprawdzająca z uprawnieniami jako „sprawdzający”?

odnośnik do zapisu ustawy:

Dotyczy

Czy na dokumentacji Projektu Wykonawczego musi być osoba sprawdzająca z uprawnieniami jako „sprawdzający”? Chodzi mi o jednoznaczną informację i podstawę prawną, bo są różne przekonania i poglądy w środowisku projektantów, a nie wiem też o istnieniu jednego przepisu na ten temat. Obiekt jest duży, ma prawomocne pozwolenie na budowę, na Projekcie Budowlanym oczywiście sprawdzający był.

Podstawa prawna:

[1] Dz.U.2013.1409 j.t., ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane

[2] Dz.U.2012.462 Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego z późniejszymi zmianami.

[3] Dz.U.2013.1129 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego.

Opinia

Ustawa prawo budowlane [1] w art. 20 pkt. 1a, obliguje projektanta do zapewnienia sprawdzenia projektu architektoniczno-budowlanego pod względem zgodności z przepisami, w tym techniczno-budowlanymi, przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń w odpowiedniej specjalności w razie potrzeby.

Równocześnie, w rozporządzeniu w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego [2] w § 3 i w § 4 został uszczegółowiony zakres obowiązku wynikającego z zapisów ustawy [1]. Na stronie (stronach) tytułowej należy zamieścić imiona i nazwiska osób sprawdzających projekt, wraz z podaniem przez każdą z nich specjalności i numeru posiadanych uprawnień budowlanych, datę i podpisy oraz dołączyć stosowne oświadczenie.

W każdym z wymienionych przepisów [1] oraz [2] jest mowa o projekcie architektoniczno-budowlanym. Tylko ten projekt został wymieniony przez ustawodawcę formalnie, jako wymagający sprawdzenia. W prawie budowlanym [1] nie została zawarta definicja projektu wykonawczego.

Projekt wykonawczy wraz z określeniem jego wymagań został opisany w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004 r. [3]. Rozporządzenie dotyczy tylko projektów wykonywanych w trybie zamówień publicznych. W rozporządzeniu tym zapisano, że projekt wykonawczy jest uszczegółowieniem projektu budowlanego. W trakcie projektu wykonawczego następuje koordynacja projektów branżowych, opracowuje się scenariusze pożarowe itd. Tak więc w trybie zamówień publicznych wyraźnie opisano konieczność wykonania projektu wykonawczego, jednakże nie ma zapisu o konieczności jego sprawdzenia pod względem zgodności z przepisami, w tym techniczno-budowlanymi, przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń w odpowiedniej specjalności, jak to ma miejsce przy opracowaniu projektu architektoniczno-budowlanego.

Wnioski

Nie znajdujemy podstawy prawnej dla wymagania sprawdzenia projektu wykonawczego, jednakże mając na uwadze duży zakres niektórych projektów, ich skomplikowanie np. w przypadku obiektów użyteczności publicznej, szkół czy szpitali a nawet budynków wielorodzinnych z garażem oddymianym, zalecamy już w trakcie opracowywania projektu wykonawczego jego sprawdzenie. Sprawdzenie powinno być szczegółowe i dokładne, celem uchwycenia koniecznych zmian względem projektu budowlanego, wykluczenia ewentualnych błędów oraz maksymalnej eliminacji zastrzeżeń przy odbiorze Inwestycji przez właściwe organy.

(IP, AW)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 24 marca 2016
aktualizacja: 31.12.2018 r

Treść zapytania

Czy organ administracji architektoniczno-budowlanej, na etapie sprawdzania projektu budowlanego, poprzedzającego wydanie pozwolenia na budowę, w postanowieniu, może żądać zmiany obszaru oddziaływania obiektu, określonego przez projektanta?

Podstawa prawna

Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. 1960 nr 30 poz. 168 t.j. Dz.U.2020 poz. 256)

Art. 28.
Stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek.

Art. 10 §1.
Organy administracji publicznej obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania […].

Ustawa Prawo Budowlane (Dz.U. 1994 nr 89 poz. 414)

Art. 28.
2. Stronami w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę są: inwestor oraz właściciele, użytkownicy wieczyści lub zarządcy nieruchomości znajdujących się w obszarze oddziaływania obiektu.

Art. 3.
Ilekroć w ustawie jest mowa o:

20) obszarze oddziaływania obiektu należy przez to rozumieć teren wyznaczony w otoczeniu obiektu budowlanego na podstawie przepisów odrębnych, wprowadzających związane z tym obiektem ograniczenia w zagospodarowaniu w tym zabudowy tego terenu.

Art. 20.
1. Do podstawowych obowiązków projektanta należy:

1) określenie obszaru oddziaływania obiektu;

Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego

§ 13a.
Informacja o Obszarze Oddziaływania Obiektu zawiera:

2) wskazanie przepisów prawa, w oparciu o które dokonano określenia obszaru oddziaływania obiektu;

3) zasięg obszaru oddziaływania obiektu przedstawiony w formie opisowej lub graficznej albo informację, że obszar oddziaływania obiektu mieści się w całości na działce lub działkach, na których został zaprojektowany.

Opinia Zespołu Rzeczoznawców

Zagadnienie określenia zasięgu obszaru oddziaływania obiektu łączy się w sposób bezpośredni z ustanowieniem kręgu stron w postępowaniu o pozwolenie na budowę. Zgodnie z art. 28 pkt 2 Prawa Budowlanego, oprócz Inwestora, stronami w postępowaniu są właściciele, użytkownicy wieczyści lub zarządcy nieruchomości znajdujących się
w obszarze oddziaływania obiektu.

Pojęcie Strony w postępowaniu administracyjnym związane jest nierozłącznie z posiadaniem interesu prawnego związanego z przedmiotem postępowania. W szczególnym przypadku postępowania o pozwolenie na budowę, interes prawny strony (sąsiada) tożsamy jest z ograniczeniem możliwości zagospodarowania w tym zabudowy terenu sąsiadującego z terenem inwestycji. Warto zwrócić uwagę, że w podpisanym niedawno przez Sejm i Senat projekcie nowelizacji Ustawy zmianie ulegnie m.in. definicja obszaru oddziaływania obiektu poprzez wykreślenie słowa „zagospodarowaniu”.

Poza szczególnym przypadkiem opisanym w § 12.5. Rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie gdzie, usytuowanie budynku w granicy działki lub w odległości 1,5 m od tej granicy skutkuje automatycznym włączeniem sąsiedniej działki do obszaru oddziaływania, wszystkie inne przypadki należy rozpatrywać indywidualnie.

Istotą określenia obszaru oddziaływania obiektu, jest zatem stwierdzenie czy projektowana inwestycja będzie w jakikolwiek sposób ograniczać możliwość zagospodarowania w szczególności zabudowania działek sąsiadujących z terenem inwestycji.

Warto zwrócić uwagę, że nierzadko pojęcie oddziaływania zdefiniowane w Prawie Budowlanym jako ograniczenie możliwości zabudowy sąsiedniego terenu, utożsamiane jest w sposób nieuprawniony z oddziaływaniem zdefiniowanym w Kodeksem Cywilnym jako immisje, które można w skrócie zdefiniować jako oddziaływanie polegające na uciążliwości wynikających z samego faktu sąsiedztwa z sąsiednią nieruchomością. Na przykład fakt zacieniania sąsiedniej niezabudowanej działki budowlanej, na której nie mogą powstać budynki mieszkalne, można uznać jako immisję, ale nie jako ograniczenie możliwości usytuowania hipotetycznego budynku, który zgodnie z przepisami odrębnymi, nie będzie wymagał dostępu do światła słonecznego.

Ważnym aspektem związanym z określeniem obszaru oddziaływania obiektu jest wymóg wskazania przepisów prawa w oparciu, o które dokonano jego wyznaczenia, a także wymóg przedstawienia zasięgu tego obszaru. Może się bowiem okazać, że fakt oddziaływania na sąsiednią działkę budowlaną jest bezsporny, lecz jego zasięg kończy się w pasie terenu niemożliwym do zabudowy z innych obiektywnych przyczyn.

Należy podkreślić, iż ustalenie obszaru oddziaływania obiektu może być procesem złożonym i wielowątkowym wymagającym odpowiedniego rozeznania uwarunkowań związanych z możliwością zabudowy sąsiednich działek budowlanych. Zgodnie z zapisami zawartymi w art. 20 pkt 1 Ustawy Prawo budowlane ustalenie obszaru oddziaływania należy do podstawowych obowiązków Projektanta. Oznacza to, że przy ustalaniu kręgu stron w postępowaniu o pozwolenie na budowę organ administracji architektoniczno–budowlanej, co do zasady powinien opierać się na informacji dostarczonej przez projektanta. Niemniej jednak, zgodnie z art. 10 § 1. KPA cyt: Organy administracji publicznej obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania.

Zdaniem autora niniejszej opinii, oznacza to, że jeżeli organ nie zgadza się z wnioskami zamieszczonymi przez projektanta w „Informacji o Obszarze Oddziaływania Obiektu”, może zmienić zakres oddziaływania poprzez włączenie lub usunięcie z kręgu stron właścicieli, użytkowników wieczystych lub zarządców sąsiednich nieruchomości, jednakże powinien wówczas wskazać przesłankę, w oparciu o którą dokonał zmiany.

(MK)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 25 lutego 2020 r.

Nie znalazłeś odpowiedzi?

Pytanie odnośnie zapisów ustawy „Prawo budowlane”

Załącznik do pytania (maks. 5mb)

ZALOGUJ SIĘ ABY ZADAĆ PYTANIE

USTAWA O PRAWIE BUDOWLANYM1)

Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r.;
[tekst jednolity — obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 grudnia 2021 r.; Dz. U. 2021 poz. 2351, Warszawa, dnia 20 grudnia 2021 r.]

[najnowsze zmiany nieuwzględnione w tekście jednolitym: Ustawa z dnia 7 lipca 2022 r. o zmianie ustawy Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw]

1) Niniejsza ustawa wdraża postanowienia następujących dyrektyw Unii Europejskiej:
1. dyrektywy Rady 92/57/EWG z dnia 24 czerwca 1992 r. w sprawie wdrożenia minimalnych wymagań bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na tymczasowych lub ruchomych budowach (ósma szczegółowa dyrektywa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (Dz. Urz. WE L 245 z 26.08.1992, str. 6; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 2, str. 71);
2. częściowo dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (Dz. Urz. UE L 153 z 18.06.2010, str. 13);
3. częściowo dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych zmieniającej i w następstwie uchylającej dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE (Dz. Urz. UE L 140 z 05.06.2009, str. 16, z późn. zm.).

PORTA BY ME – konkurs
Sarnie osiedle - dni otwarte 15-16 listopada
Ergonomia. Twój przybiurkowy fizjoterapeuta
INSPIRACJE