Przepisy ogólne

§ 1.  OPINIA nr ZR 180       OPINIA nr ZR 227    OPINIA nr ZR 238
Rozporządzenie ustala warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i związane z nimi urządzenia, ich usytuowanie na działce budowlanej oraz zagospodarowanie działek przeznaczonych pod zabudowę, zapewniające spełnienie wymagań art. 5 i 6 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. — Prawo budowlane.

§ 2. OPINIA nr ZR 237    OPINIA nr ZR 238
1.3) Przepisy rozporządzenia stosuje się przy projektowaniu, budowie i przebudowie oraz przy zmianie sposobu użytkowania budynków oraz budowli nadziemnych i podziemnych spełniających funkcje użytkowe budynków, a także do związanych z nimi urządzeń budowlanych, z zastrzeżeniem § 135 ust. 10 oraz § 207 ust. 2.      OPINIA nr ZR 31   OPINIA nr ZR 178   OPINIA nr ZR 195      OPINIA nr ZR 221     OPINIA nr ZR 230

2. Przy nadbudowie, rozbudowie, przebudowie i zmianie sposobu użytkowania:     OPINIA nr ZR 82 

1) budynków o powierzchni użytkowej nieprzekraczającej 1000 m²,

2) budynków o powierzchni użytkowej przekraczającej 1000 m², o których mowa w art. 5 ust. 7 pkt 1–4 i 64) ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. — Prawo budowlane

— wymagania, o których mowa w § 1, mogą być spełnione w sposób inny niż określony w rozporządzeniu, stosownie do wskazań ekspertyzy technicznej właściwej jednostki badawczo-rozwojowej albo rzeczoznawcy budowlanego oraz do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, uzgodnionych z właściwym komendantem wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej lub państwowym wojewódzkim inspektorem sanitarnym, odpowiednio do przedmiotu tej ekspertyzy.      OPINIA nr ZR 05

3. (uchylony).

3a. Przy nadbudowie, rozbudowie, przebudowie i zmianie sposobu użytkowania budynków istniejących o powierzchni użytkowej przekraczającej 1000 m² wymagania, o których mowa w § 1, z wyłączeniem wymagań charakterystyki energetycznej, mogą być spełnione w sposób inny niż określony w rozporządzeniu, stosownie do wskazań, o których mowa w ust. 2, uzgodnionych z właściwym komendantem wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej lub państwowym wojewódzkim inspektorem sanitarnym, odpowiednio do przedmiotu tej ekspertyzy.

4. Dla budynków i terenów wpisanych do rejestru zabytków lub obszarów objętych ochroną konserwatorską na podstawie ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego ekspertyza, o której mowa w ust. 2, podlega również uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków.   OPINIA nr ZR 207

5. Przepisy rozporządzenia odnoszące się do budynku o określonym przeznaczeniu stosuje się także do każdej części budynku o tym przeznaczeniu.       OPINIA nr ZR 227

6. (uchylony).

§ 3. 
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:     OPINIA nr ZR 61           OPINIA nr ZR 71            OPINIA nr ZR 110       OPINIA nr ZR 139     OPINIA nr ZR 189   OPINIA nr ZR 207     OPINIA nr ZR 222

1) zabudowie śródmiejskiej — należy przez to rozumieć zgrupowanie intensywnej zabudowy na obszarze śródmieścia, określonej w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku planu miejscowego w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy; OPINIA nr ZR 171

1a) działce budowlanej — należy przez to rozumieć nieruchomość gruntową lub działkę gruntu, której wielkość, cechy geometryczne, dostęp do drogi publicznej oraz wyposażenie w urządzenia infrastruktury technicznej spełniają wymogi realizacji obiektów budowlanych wynikające z rozporządzenia, odrębnych przepisów i aktów prawa miejscowego;

2) zabudowie jednorodzinnej — należy przez to rozumieć jeden budynek mieszkalny jednorodzinny lub zespół takich budynków, wraz z budynkami garażowymi i gospodarczymi;     Opinia ZR nr 102

3) zabudowie zagrodowej — należy przez to rozumieć w szczególności budynki mieszkalne, budynki gospodarcze lub inwentarskie w rodzinnych gospodarstwach rolnych, hodowlanych lub ogrodniczych oraz w gospodarstwach leśnych;     Opinia ZR nr 102

4) budynku mieszkalnym — należy przez to rozumieć:

a) budynek mieszkalny wielorodzinny,

b) budynek mieszkalny jednorodzinny;

5) budynku zamieszkania zbiorowego — należy przez to rozumieć budynek przeznaczony do okresowego pobytu ludzi, w szczególności hotel, motel, pensjonat, dom wypoczynkowy, dom wycieczkowy, schronisko młodzieżowe, schronisko, internat, dom studencki, budynek koszarowy, budynek zakwaterowania na terenie zakładu karnego, aresztu śledczego, zakładu poprawczego, schroniska dla nieletnich, a także budynek do stałego pobytu ludzi, w szczególności dom dziecka, dom rencistów i dom zakonny;

6) budynku użyteczności publicznej — należy przez to rozumieć budynek przeznaczony na potrzeby administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości, kultury, kultu religijnego, oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki, wychowania, opieki zdrowotnej, społecznej lub socjalnej, obsługi bankowej, handlu, gastronomii, usług, w tym usług pocztowych lub telekomunikacyjnych, turystyki, sportu, obsługi pasażerów w transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym, morskim lub wodnym śródlądowym, oraz inny budynek przeznaczony do wykonywania podobnych funkcji; za budynek użyteczności publicznej uznaje się także budynek biurowy lub socjalny; OPINIA nr ZR 158

7) budynku rekreacji indywidualnej — należy przez to rozumieć budynek przeznaczony do okresowego wypoczynku;      OPINIA nr ZR 29

8) budynku gospodarczym — należy przez to rozumieć budynek przeznaczony do niezawodowego wykonywania prac warsztatowych oraz do przechowywania materiałów, narzędzi, sprzętu i płodów rolnych służących mieszkańcom budynku mieszkalnego, budynku zamieszkania zbiorowego, budynku rekreacji indywidualnej, a także ich otoczenia, a w zabudowie zagrodowej przeznaczony również do przechowywania środków produkcji rolnej i sprzętu oraz płodów rolnych;

9) mieszkaniu — należy przez to rozumieć zespół pomieszczeń mieszkalnych i pomocniczych, mający odrębne wejście, wydzielony stałymi przegrodami budowlanymi, umożliwiający stały pobyt ludzi i prowadzenie samodzielnego gospodarstwa domowego; OPINIA nr ZR 143       OPINIA nr ZR 154

10) pomieszczeniu mieszkalnym — należy przez to rozumieć pokoje w mieszkaniu, a także sypialnie i pomieszczenia do dziennego pobytu ludzi w budynku zamieszkania zbiorowego;       OPINIA nr ZR 19           OPINIA nr ZR 53

11) pomieszczeniu pomocniczym — należy przez to rozumieć pomieszczenie znajdujące się w obrębie mieszkania lub lokalu użytkowego służące do celów komunikacji wewnętrznej, higieniczno-sanitarnych, przygotowywania posiłków, z wyjątkiem kuchni zakładów żywienia zbiorowego, a także do przechowywania ubrań, przedmiotów oraz żywności;

12) pomieszczeniu technicznym — należy przez to rozumieć pomieszczenie przeznaczone dla urządzeń służących do funkcjonowania i obsługi technicznej budynku;

13) pomieszczeniu gospodarczym — należy przez to rozumieć pomieszczenie znajdujące się poza mieszkaniem lub lokalem użytkowym, służące do przechowywania przedmiotów lub produktów żywnościowych użytkowników budynku, materiałów lub sprzętu związanego z obsługą budynku, a także opału lub odpadów stałych;

14) lokalu użytkowym — należy przez to rozumieć jedno pomieszczenie lub zespół pomieszczeń, wydzielone stałymi przegrodami budowlanymi, niebędące mieszkaniem, pomieszczeniem technicznym albo pomieszczeniem gospodarczym;

15) poziomie terenu — należy przez to rozumieć przyjętą w projekcie rzędną terenu w danym miejscu działki budowlanej;

16) kondygnacji — należy przez to rozumieć poziomą część budynku, zawartą pomiędzy powierzchnią posadzki na stropie lub najwyżej położonej warstwy podłogowej na gruncie a powierzchnią posadzki na stropie lub warstwy osłaniającej izolację cieplną stropu, znajdującego się nad tą częścią budynku, przy czym za kondygnację uważa się także poddasze z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi oraz poziomą część budynku stanowiącą przestrzeń na urządzenia techniczne, mającą średnią wysokość w świetle większą niż 2 m; za kondygnację nie uznaje się nadbudówek ponad dachem, takich jak maszynownia dźwigu, centrala wentylacyjna, centrala klimatyzacyjna, obudowa wyjścia z klatki schodowej, kotłownia lub inne pomieszczenia techniczne;      OPINIA nr ZR 149 

17) kondygnacji podziemnej — należy przez to rozumieć kondygnację zagłębioną poniżej poziomu przylegającego do niej terenu co najmniej w połowie jej wysokości w świetle, a także każdą usytuowaną pod nią kondygnację;       OPINIA nr ZR 86             OPINIA nr ZR 91

18) kondygnacji nadziemnej — należy przez to rozumieć każdą kondygnację niebędącą kondygnacją podziemną;

19) antresoli — należy przez to rozumieć górną część kondygnacji lub pomieszczenia znajdującą się nad przedzielającym je stropem pośrednim o powierzchni mniejszej od powierzchni tej kondygnacji lub pomieszczenia, niezamkniętą przegrodami budowlanymi od strony wnętrza, z którego jest wydzielona;

20) suterenie — należy przez to rozumieć kondygnację budynku lub jej część zawierającą pomieszczenia, w której poziom podłogi w części lub całości znajduje się poniżej poziomu projektowanego lub urządzonego terenu, lecz co najmniej od strony jednej ściany z oknami poziom podłogi znajduje się nie więcej niż 0,9 m poniżej poziomu terenu przylegającego do tej strony budynku;

21) piwnicy — należy przez to rozumieć kondygnację podziemną lub najniższą nadziemną bądź ich część, w których poziom podłogi co najmniej z jednej strony budynku znajduje się poniżej poziomu terenu;

22) terenie biologicznie czynnym — należy przez to rozumieć teren o nawierzchni urządzonej w sposób zapewniający naturalną wegetację roślin i retencję wód opadowych, a także 50% powierzchni tarasów i stropodachów z taką nawierzchnią oraz innych powierzchni zapewniających naturalną wegetację roślin, o powierzchni nie mniejszej niż 10 m², oraz wodę powierzchniową na tym terenie;       OPINIA nr ZR 73           OPINIA nr ZR 106            OPINIA nr ZR 107       OPINIA nr ZR 164 

23) powierzchni wewnętrznej budynku — należy przez to rozumieć sumę powierzchni wszystkich kondygnacji budynku, mierzoną po wewnętrznym obrysie przegród zewnętrznych budynku w poziomie podłogi, bez pomniejszenia o powierzchnię przekroju poziomego konstrukcji i przegród wewnętrznych, jeżeli występują one na tych kondygnacjach, a także z powiększeniem o powierzchnię antresoli;

24) kubaturze brutto budynku — należy przez to rozumieć sumę kubatury brutto wszystkich kondygnacji, stanowiącą iloczyn powierzchni całkowitej, mierzonej po zewnętrznym obrysie przegród zewnętrznych i wysokości kondygnacji brutto, albo między podłogą na stropie lub warstwą wyrównawczą na gruncie a górną powierzchnią podłogi bądź warstwy osłaniającej izolację cieplną stropu nad najwyższą kondygnacją, przy czym do kubatury brutto budynku:

a) wlicza się kubaturę przejść, prześwitów i przejazdów bramowych, poddaszy nieużytkowych oraz przekrytych części zewnętrznych budynku, takich jak: loggie, podcienia, ganki, krużganki, werandy, a także kubaturę balkonów i tarasów, obliczaną do wysokości balustrady,

b) nie wlicza się kubatury ław i stóp fundamentowych, kanałów i studzienek instalacyjnych, studzienek przy oknach piwnicznych, zewnętrznych schodów, ramp i pochylni, gzymsów, daszków i osłon oraz kominów i attyk ponad płaszczyzną dachu;

25) parkingu — należy przez to rozumieć wydzieloną powierzchnię terenu przeznaczoną do postoju i parkowania samochodów, składającą się ze stanowisk postojowych oraz dojazdów łączących te stanowiska, jeżeli takie dojazdy występują;   OPINIA nr ZR 125    OPINIA nr ZR 169

26) aneksie kuchennym — należy przez to rozumieć część pomieszczenia mieszkalnego służącą do przygotowywania posiłków.

§ 4.         OPINIA nr ZR 53
Pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi dzielą się na:

1) pomieszczenia przeznaczone na stały pobyt ludzi, w których przebywanie tych samych osób w ciągu doby trwa dłużej niż 4 godziny;

2) pomieszczenia przeznaczone na czasowy pobyt ludzi, w których przebywanie tych samych osób w ciągu doby trwa od 2 do 4 godzin włącznie.

§ 5.        OPINIA nr ZR 34 OPINIA nr ZR 139
1. Nie uważa się za przeznaczone na pobyt ludzi pomieszczeń, w których:

1) łączny czas przebywania tych samych osób jest krótszy niż 2 godziny w ciągu doby, a wykonywane czynności mają charakter dorywczy bądź też praca polega na krótkotrwałym przebywaniu związanym z dozorem oraz konserwacją maszyn i urządzeń lub utrzymaniem czystości i porządku;

2) mają miejsce procesy technologiczne niepozwalające na zapewnienie warunków przebywania osób stanowiących ich obsługę, bez zastosowania indywidualnych urządzeń ochrony osobistej i zachowania specjalnego reżimu organizacji pracy;

3) jest prowadzona hodowla roślin lub zwierząt, niezależnie od czasu przebywania w nich osób zajmujących się obsługą.

2. Przepis ust. 1 nie narusza przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy.

§ 6.     OPINIA nr ZR 72       OPINIA nr ZR 88           OPINIA nr ZR 91     OPINIA nr ZR 120     OPINIA nr ZR 214

Wysokość budynku, służącą do przyporządkowania temu budynkowi odpowiednich wymagań rozporządzenia, mierzy się od poziomu terenu przy najniżej położonym wejściu do budynku lub jego części, znajdującym się na pierwszej kondygnacji nadziemnej budynku, do górnej powierzchni najwyżej położonego stropu, łącznie z grubością izolacji cieplnej i warstwy ją osłaniającej, bez uwzględniania wyniesionych ponad tę płaszczyznę maszynowni dźwigów i innych pomieszczeń technicznych, bądź do najwyżej położonego punktu stropodachu lub konstrukcji przekrycia budynku znajdującego się bezpośrednio nad pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi.

§ 7.
(uchylony).

§ 8.
W celu określenia wymagań technicznych i użytkowych wprowadza się następujący podział budynków na grupy wysokości:

1) niskie (N) — do 12 m włącznie nad poziomem terenu lub mieszkalne o wysokości do 4 kondygnacji nadziemnych włącznie;

2) średniowysokie (SW) — ponad 12 m do 25 m włącznie nad poziomem terenu lub mieszkalne o wysokości ponad 4 do 9 kondygnacji nadziemnych włącznie;

3) wysokie (W) — ponad 25 m do 55 m włącznie nad poziomem terenu lub mieszkalne o wysokości ponad 9 do 18 kondygnacji nadziemnych włącznie;

4) wysokościowe (WW) — powyżej 55 m nad poziomem terenu.

§ 9.        OPINIA nr ZR 133    OPINIA nr ZR 166
1. Wymagane w rozporządzeniu wymiary należy rozumieć jako uzyskane z uwzględnieniem wykończenia powierzchni elementów budynku, a w odniesieniu do szerokości drzwi — jako wymiary w świetle ościeżnicy.

2. Grubość skrzydła drzwi po otwarciu nie może pomniejszać wymiaru szerokości otworu w świetle ościeżnicy.

3. Określone w rozporządzeniu odległości budynków od innych budynków, urządzeń budowlanych lub granicy działki budowlanej mierzy się w poziomie w miejscu ich najmniejszego oddalenia.      OPINIA nr ZR 01

4. Dla budynków istniejących dopuszcza się przyjmowanie odległości, o których mowa w ust. 3, bez uwzględnienia grubości warstw izolacji termicznej, tynków lub okładzin zewnętrznych, przy czym nie dotyczy to ściany budynku usytuowanej bezpośrednio przy granicy działki.

5. Wykaz Polskich Norm powołanych w rozporządzeniu określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

 


1) Obecnie działem administracji rządowej — budownictwo, planowanie i zagospodarowanie przestrzenne oraz mieszkalnictwo kieruje Minister Rozwoju i Technologii, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 kwietnia 2022 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rozwoju i Technologii (Dz. U. poz. 838).

2) Art. 7 zmieniony przez art. 44 pkt 1 ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (Dz. U. poz. 1696), która weszła w życie z dniem 20 września 2019 r.; zgodnie z art. 66 ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. — Prawo budowlane zachowują moc do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. — Prawo budowlane, w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, nie dłużej jednak niż przez 36 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, i mogą być w tym czasie zmieniane na podstawie tego przepisu w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, w szczególności z uwzględnieniem potrzeb osób ze szczególnymi potrzebami.

3) Ze zmianą wprowadzoną przez § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 16 września 2020 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. poz. 1608), które weszło w życie z dniem 19 września 2020 r.

4) Uchylony przez art. 43 pkt 2 lit. b ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o charakterystyce energetycznej budynków (Dz. U. poz. 1200), która weszła w życie z dniem 9 marca 2015 r.

Interpretacje zapisów ustawy

Opinie ekspertów i rzeczoznawców

Treść zapytania

Czy ze względu na brak obowiązującego na danym terenie planu miejscowego oraz brak danych co do wydanych dla sąsiednich działek decyzji WZ, należy podczas wyznaczania obszaru oddziaływania obiektu uwzgledniać potencjalną przyszła zabudowę tych działek? Jeżeli tak, to na podstawie jakich wskaźników powierzchniowych, funkcji obiektu, jego wysokości itp.? (…)

Stan prawny

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. (wraz z późniejszymi zmianami) w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie

§ 3. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:
2) zabudowie jednorodzinnej — należy przez to rozumieć jeden budynek mieszkalny jednorodzinny lub zespół takich budynków, wraz z budynkami garażowymi i gospodarczymi;
3) zabudowie zagrodowej — należy przez to rozumieć w szczególności budynki mieszkalne, budynki gospodarcze lub inwentarskie w rodzinnych gospodarstwach rolnych, hodowlanych lub ogrodniczych oraz w gospodarstwach leśnych;
4) budynku mieszkalnym — należy przez to rozumieć:
[…]

b) budynek mieszkalny jednorodzinny;

8) budynku gospodarczym — należy przez to rozumieć budynek przeznaczony do niezawodowego wykonywania prac warsztatowych oraz do przechowywania materiałów, narzędzi, sprzętu i płodów rolnych służących mieszkańcom budynku mieszkalnego, budynku zamieszkania zbiorowego, budynku rekreacji indywidualnej, a także ich otoczenia, a w zabudowie zagrodowej przeznaczony również do przechowywania środków produkcji rolnej i sprzętu oraz płodów rolnych;

§ 213. Wymagania dotyczące klasy odporności pożarowej budynków określone w § 212 oraz dotyczące klas odporności ogniowej elementów budynków i rozprzestrzeniania ognia przez te elementy określone w § 216, z zastrzeżeniem § 271 ust. 8a, nie dotyczą budynków:
1) Do trzech kondygnacji nadziemnych włącznie:
a. Mieszkalnych: jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji indywidualnej (…)
4) inwentarskich o kubaturze brutto do 1500 m3.

§ 226. ust.1. Strefę pożarową stanowi budynek albo jego część oddzielona od innych budynków lub innych części budynku elementami oddzielenia przeciwpożarowego, o których mowa w § 232 ust.4, bądź też pasami wolnego terenu o szerokości nie mniejszej niż dopuszczalne odległości od innych budynków, określone w § 271 ust.1-7.

§ 232. ust.4. Wymaganą klasę odporności ogniowej elementów oddzielenia przeciwpożarowego oraz zamknięć znajdujących się w nich otworów określa poniższa tabela:
Klasa odporności pożarowej budynku: „D” i „E”: ściany i stropy, z wyjątkiem stropów w ZL – REI60
ust.5. Klasa odporności ogniowej elementów oddzielenia przeciwpożarowego oraz zamknięć znajdujących się w nich otworów w budynkach, o których mowa w par.213, powinna być nie mniejsza od określonej w ust.4 dla budynków o klasie odporności pożarowej „D” i „E”.

§ 235. ust.1. Ścianę oddzielenia przeciwpożarowego należy wznosić na własnym fundamencie lub na stropie, opartym na konstrukcji nośnej o klasie odporności ogniowej nie niższej od odporności ogniowej tej ściany.
ust.2. Ścianę oddzielenia przeciwpożarowego należy wysunąć na co najmniej 0,3 m poza lico ściany zewnętrznej budynku lub na całej wysokości ściany zewnętrznej zastosować pionowy pas z materiału niepalnego o szerokości co najmniej 2 m i klasie odporności ogniowej EI60.
ust.3. W budynku z przekryciem dachu rozprzestrzeniającym ogień ściany oddzielenia przeciwpożarowego należy wyprowadzić ponad pokrycie dachu na wysokość co najmniej 0,3 m lub zastosować wzdłuż ściany pas z materiału niepalnego o szerokości co najmniej 1 m i klasie odporności ogniowej E I 60, bezpośrednio pod pokryciem; przekrycie na tej szerokości powinno być nierozprzestrzeniające ognia.

§ 271. ust.1. Odległość między zewnętrznymi ścianami budynków niebędącymi ścianami oddzielenia przeciwpożarowego, a mającymi na powierzchni większej niż 65% klasę odporności ogniowej (E), określoną w § 216 ust.1 w 5 kolumnie tabeli, nie powinna, z zastrzeżeniem ust.2 i 3, być mniejsza niż odległość w metrach określona w poniższej tabeli:
Rodzaj budynku (…) – ZL i IN – 8m
ust.9. Odległości, o których mowa w ust.1, dla budynków wymienionych w par.213, bez pomieszczeń zagrożonych wybuchem, można zmniejszyć o 25%, jeżeli są zwrócone do siebie ścianami i dachami z przekryciami nierozprzestrzeniającymi ognia, niemającymi otworów.
ust.10. W pasie terenu o szerokości określonej w ust.1-7, otaczającym ściany zewnętrzne budynku, niebędące ścianami oddzielenia przeciwpożarowego, ściany zewnętrzne innego budynku powinny spełniać wymagania określone w § 232 ust. 4 i 5 dla ścian oddzielenia przeciwpożarowego obu budynków.
ust.12. Wymaganie, o którym mowa w ust.10, nie dotyczy budynków, które:
1) Są oddzielone od siebie ścianą oddzielenia przeciwpożarowego, spełniająca dla obu budynków wymagania określone w par.232 ust.4 i 5 z zastrzeżeniem par.218 (…)

§ 218. ust. 1. Przekrycie dachu budynku niższego, usytuowanego bliżej niż 8 m lub przyległego do ściany z otworami budynku wyższego, z wyjątkiem przypadków wymienionych w § 273 ust. 1, w pasie o szerokości 8 m od tej ściany powinno być nierozprzestrzeniające ognia oraz w pasie tym:
1) konstrukcja dachu powinna mieć klasę odporności ogniowej co najmniej R30;
2) przekrycie dachu powinno mieć klasę odporności ogniowej co najmniej RE30.

Opinia

Wymaganą zgodnie z § 271. ust.1. ww. RMI odległość 8m między zewnętrznymi ścianami budynków mieszkalnych jednorodzinnych i zagrodowych (do trzech kondygnacji nadziemnych włącznie) oraz budynków inwentarskich (o kubaturze brutto do 1500 m3) można na podstawie § 271. ust.9. RMI zmniejszyć o 25% tj. do 6m, jeżeli powyższe budynki są bez pomieszczeń zagrożonych wybuchem i są zwrócone do siebie ścianami i dachami z przekryciami nierozprzestrzeniającymi ognia, niemającymi otworów.

W tekście pytania i na załączonym do pytania rysunku zagospodarowania terenu pokazano, że odległość pomiędzy ww. budynkami wynosi 6,64m. Ponadto na rysunku zagospodarowania terenu zaznaczono, że budynek mieszkalny jednorodzinny posiada trzy kondygnacje i ściany oraz pokrycie dachu NRO, a istniejący budynek gospodarczy ma jedną kondygnację i ściany oraz pokrycie dachu NRO. Założono, że budynki są bez pomieszczeń zagrożonych wybuchem.

W tym miejscu należy jednoznacznie stwierdzić, że w opisanym powyżej przypadku ściana zewnętrzna projektowanego budynku nie musi być ścianą oddzielenia przeciwpożarowego spełniającą zapisy § 235 WT.

W przypadku, gdy istniejący budynek gospodarczy miałby otwory w tej ścianie – ściana, konstrukcja dachu i przekrycie dachu projektowanego budynku mieszkalnego powinny mieć klasę odporności ogniowej jak dla elementów oddzielenia przeciwpożarowego odpowiednio:
- ściana zewnętrzna od strony istniejącego budynku gospodarczego powinna mieć klasę odporności ogniowej co najmniej REI60;
- konstrukcja dachu powinna mieć klasę odporności ogniowej co najmniej R30;
- przekrycie dachu powinno mieć klasę odporności ogniowej co najmniej RE30;
i powinny one spełniać wszelkie wymogi wynikające z powyższych przepisów dotyczących elementów oddzielenia przeciwpożarowego.

(K.S.)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 27 lutego 2017 r.

opinia

OPINIA nr ZR 51: Zmiana decyzji o pozwoleniu na budowę przy większym zakresie wniosku

odnośnik do zapisu ustawy:

Treść zapytania

Zwracam się z prośbą o wydanie opinii na temat zmiany pozwolenia na budowę ze zmienionym zakresem wniosku. Zgodnie z art. 36a Prawa budowlanego Inwestor zamierza złożyć wniosek o zmianę decyzji pozwolenia na budowę z powiększonym zakresem inwestycji. Jednakże Wydział Architektury i Urbanistyki w Krakowie (niepisanym prawem) nie przyjmuje wniosków o zmianę pozwolenia na budowę z powiększonym zakresem. Tutejszy urząd zgodnie z ustawą wyraża zgodę na zmianę zakresu wniosku, ale pod warunkiem zmniejszenia jego zakresu (Nie zwiększenia!). Na jakiej podstawie prawnej, jeżeli dopuszcza jakąkolwiek zmianę zakresu to tylko „w jedna stronę”. Jest to sprzeczne z obowiązującymi przepisami Prawa budowlanego oraz naraża inwestora na bardzo długie przestoje w procesie budowlanym, koszty i działalność firmy w utrudnionych warunkach. Przeprowadzono na tym terenie już 8 postępowań ( WZ, PnB) i wskazane przez Urząd są jeszcze 3, co można by było zakończyć jedną procedurą. Ze względu na złożoność opisanej w piśmie inwestycji i jej realnie niemożliwy podział, jedynym słusznym rozwiązaniem jest procedura zmiany pozwolenia na budowę z rozszerzonym zakresem wniosku.

Stan prawny

Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r Prawo Budowlane z późniejszymi zmianami

Art. 36a.
[Istotne i nieistotne odstąpienie od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę; decyzja o zmianie pozwolenia na budowę]

1. 49 Istotne odstąpienie od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę jest dopuszczalne jedynie po uzyskaniu decyzji o zmianie pozwolenia na budowę wydanej przez organ administracji architektoniczno-budowlanej.

1a. 50 Istotne odstąpienie od projektu budowlanego złożonego wraz ze zgłoszeniem budowy, o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1a, 2b i 19a, lub przebudowy, o której mowa w art. 29 ust. 2 pkt 1b, wobec którego organ administracji architektoniczno-budowlanej nie wniósł sprzeciwu, jest dopuszczalne jedynie po uzyskaniu decyzji o pozwoleniu na budowę dotyczącej całego zamierzenia budowlanego.

2. 51 Organ administracji architektoniczno-budowlanej uchyla decyzje o pozwoleniu na budowę, w przypadku wydania decyzji, o której mowa w art. 51 ust. 1 pkt 3.

3. W postępowaniu w sprawie zmiany decyzji o pozwoleniu na budowę, przepisy art. 32-35 stosuje się odpowiednio do zakresu tej zmiany.

4. (uchylony).

5. 52 Istotne odstąpienie od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę stanowi odstąpienie w zakresie: projektu zagospodarowania działki lub terenu;
charakterystycznych parametrów obiektu budowlanego: kubatury, powierzchni zabudowy, wysokości, długości, szerokości i liczby kondygnacji obiektu budowlanego, z zastrzeżeniem ust. 5a; zapewnienia warunków niezbędnych do korzystania z obiektu budowlanego przez osoby niepełnosprawne; zmiany zamierzonego sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części;
ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, innych aktów prawa miejscowego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu;
wymagającym uzyskania lub zmiany opinii, uzgodnień i pozwoleń, które są wymagane do uzyskania pozwolenia na budowę lub do dokonania zgłoszenia:

a) budowy, o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1a, 2b i 19a, lub
b) przebudowy, o której mowa w art. 29 ust. 2 pkt 1b.

5a. 53 Nie jest istotnym odstąpieniem od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę zmiana wysokości, szerokości lub długości obiektu budowlanego niebędącego obiektem liniowym, jeżeli odstąpienie łącznie spełnia następujące warunki: nie przekracza 2% wysokości, szerokości lub długości obiektu budowlanego określonych w projekcie budowlanym;
nie zwiększa obszaru oddziaływania obiektu;
nie mieści się w zakresie odstępstw, o których mowa w ust. 5 pkt 3-6, z wyjątkiem odstępstwa od projektowanych warunków ochrony przeciwpożarowej, jeżeli odstępstwo zostało uzgodnione z rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych;
nie narusza przepisów techniczno-budowlanych.

6. 54 Projektant dokonuje kwalifikacji zamierzonego odstąpienia od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę, a w przypadku uznania, że jest ono nieistotne, obowiązany jest zamieścić w projekcie budowlanym odpowiednie informacje (rysunek i opis) dotyczące tego odstąpienia. Nieistotne odstąpienie od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę nie wymaga uzyskania decyzji o zmianie pozwolenia na budowę.

Opinia

Zakres zmian dopuszczalnych w projekcie zatwierdzanym w ramach procedury określonej w Art. 36a Prawa Budowlanego jest przedmiotem rozbieżnych interpretacji ze strony urzędów, podatność na różne rozumienie prawa potwierdzają też rozbieżne wyroki sądów. Wg opracowania z 16.11.2015 r. z zakresu dopuszczalnych zmian istotnych pozwolenia na budowę w ramach procedury określonej w art. 36a, sporządzonego przez Kancelarię Adwokacką, adwokat Piotr Konopka, na zlecenie Rady MPOIA:

,, (…) Brak jest zgodności poglądów co do tego, jaki może być dopuszczalny zakres zmian pierwotnego pozwolenia na budowę (a tym samym planowanego przedsięwzięcia) w ramach zmiany tej decyzji na podstawie art. 36a Pr. Bud.

a. Według pierwszego poglądu, który roboczo można nazwać restrykcyjnym, pozwolenie na budowę w sposób konkretny wiąże co do zakresu możliwej do zrealizowania inwestycji, a zatem zmiana tego pozwolenia nie może doprowadzić do modyfikacji charakterystycznych cech obiektu — musi być zachowana tożsamość obiektu oznaczonego w pozwoleniu na budowę i obiektu objętego zamierzonymi odstępstwami (opracowanie przytacza wyroki sądów: WSA w Krakowie z 2013 r. sygn. akt II SA/Kr 535/13; NSA z 2004 r. sygn. akt OSK 594/04; NSA z 2012 r. sygn. akt II OSK 2563/10)

b. Według drugiego poglądu, który roboczo można nazwać liberalnym, pozwolenie na budowę w ogóle nie wiąże co do zakresu zmian w ramach procedury określonej w art. 36a Pr. Bud., a zatem wskutek zmiany pozwolenia na budowę może dojść do powstania zupełnie innego obiektu. (opracowanie cytuje fragment wywodu A. Ostrowskiej zawartego w monografii Pozwolenie na budowę, LexisNexis 2012)

c. Według poglądu trzeciego -—umiarkowanego — decyzja zmieniająca powinna nawiązywać do pierwotnego pozwolenia na budowę, a zatem powstały obiekt może różnić się charakterystycznymi parametrami i właściwościami od obiektu objętego pierwotnym pozwoleniem na budowę, nie powinien jednak stanowić zupełnie innego obiektu.

Scenariusz, przyjęty jako właściwy z punktu widzenia obowiązujących przepisów, zgodnie z którym w ramach procedury decyzji o zmianie pozwolenia na budowę może dojść do powstania zupełnie innego obiektu, wymagającego np. uzyskania przez Inwestora nowych opinii i uzgodnień, w tym decyzji o warunkach zabudowy, czy też może nastąpić poszerzenie terenu w stosunku do pierwotnego zakresu objętego pozwoleniem na budowę, pozwala na prowadzenie inwestycji w sposób racjonalny oraz odpowiadający zmieniającym się potrzebom inwestora.

Ten pogląd — roboczo nazwany w przytoczonej wyżej opinii prawnej – liberalnym, jest spójny z argumentacją zawartą w monografii Pozwolenie na budowę, LexisNexis 2012 (A. Ostrowska):

,,Jeżeli zatem zmiany, które zawnioskował inwestor we wniosku o zmianę pozwolenia na budowę, są na tyle daleko idące, że prowadzą do powstania zupełnie innego obiektu, odpowiednie do zakresu wnioskowanej zmiany stosowanie przepisów art. 32-35, o którym mowa w art. 36a ust. 3, oznacza stosowanie ich wprost. W tym przypadku konieczne jest przeprowadzenie ponownej oceny dokumentacji, w tym projektu, całego zamierzenia inwestycyjnego.

Stąd, jeżeli zmiana jest przykładowo na tyle daleko idąca, że wymaga uzyskania nowej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu bądź złożenia ponownie oświadczenia o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane czy też uzyskania opinii, uzgodnień, pozwoleń oraz innych dokumentów wymaganych przepisami szczególnymi, to organ żąda tych dokumentów od inwestora w ramach postępowania wszczętego z wniosku o zmianę pozwolenia na budowę.

W związku z powyższym zasadne jest odstąpienie od stanowiska wyrażonego kilkakrotnie przez sądy administracyjne, zgodnie z którym decyzja zmieniająca wydana na podstawie art. 36a ust. 1 pr. bud. musi nawiązywać w swej treści do decyzji o pozwoleniu na budowę, której przedmiot rozstrzygnięcia zmienia, przez co wnioskowane zmiany pozwolenia na budowę nie mogą doprowadzić do powstania zupełnie nowego obiektu, pozbawionego charakterystycznych parametrów i właściwości obiektu zatwierdzonego w "pierwotnym" pozwoleniu na budowę, choćby jego przeznaczenie było podobne, a nawet identyczne. A zatem zmiana pozwolenia na budowę w trybie art. 36a pr. bud. jest dopuszczalna również wówczas, gdy nie zostanie zachowana tożsamość obiektu oznaczonego w pozwoleniu na budowę i obiektu, który powstałby po zrealizowaniu proponowanych odstępstw. Jak już wyżej wskazano, żaden przepis ustawy — Prawo budowlane nie wprowadza ograniczenia co do częstotliwości czy zakresu możliwych zmian zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę, nakazując jedynie w postępowaniu w sprawie zmiany decyzji o pozwoleniu na budowę odpowiednie do zakresu tej zmiany stosowanie art. 32-35. W przypadku kilkakrotnej zmiany decyzji o pozwoleniu na budowę ustalenie, czy dany obiekt, po uwzględnieniu wszystkich zmian, jest nadal tym samym obiektem budowlanym, co objęty „pierwotnym" projektem, może być w praktyce niewykonalne.”

Zawężenie możliwości zatwierdzenia projektu budowlanego w ramach procedury zmiany decyzji pozwolenia na budowę do obiektu,,tożsamego”, usytuowanego w identycznych (lub mniejszych) jak pierwotny projekt zagospodarowania granicach, stanowi niekorzystną dla inwestora interpretację Prawa Budowlanego, jest działaniem nieracjonalnie narażającym go na wymierne straty a takie stanowisko — czego dowodzą wyżej przytoczone wyroki sądów i rozważania — nie wynika ściśle z litery prawa lecz z jego niejednoznaczności. Urząd, który odmawia prawa do zmiany decyzji pozwolenia na budowę, wskazując równocześnie ścieżkę polegającą na dokończeniu i oddaniu do użytkowania obiektu po to, by w ten sposób,,uwolnić” teren spod działania niechcianej decyzji a następnie procedować,,nowe”, już odpowiadające nowym potrzebom pozwolenie, zdaje się nie rozumieć istotnych cech procesu inwestycyjnego.

(M.B.)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 30 maja 2017 r.

Treść zapytania

Czy od granicy działki nr 694/70 o szerokości 6,2 m, oznaczonej w ewidencji gruntów symbolem Ba (tereny przemysłowe- wg terminologii z rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego z 29 marca 2001 w sprawie ewidencji gruntów i budynków Dz.U. 2001 nr 38 poz. 454) po której fragmencie biegnie droga gminna należy, zachować odległości określone rozporządzenia MI w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie jak dla działki budowlanej w przypadku planowania na działce sąsiedniej nr 694/74 inwestycji polegającej na zmianie sposobu użytkowania budynku. W chwili obecnej na działce 694/74, w odległości 1,5 m od granicy z działką 694/70 ścianą z otworami okiennym znajduje się budynek zrealizowany w latach 60. XX wieku, ocieplony styropianem.

Podstawa prawna

Dz. U.2015.1422 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 2 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie,

Dz. U. z 8 grudnia 2017 poz. 2285 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 14 listopada 2017 zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

Stan prawny

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002 r (Dz. U. Nr 75, poz. 690) stanowi:

Uwaga!
Ze względu na okres wydawania opinii oraz informację od pytającego, z której wynika, że nie złożono jeszcze wniosku o pozwolenie na budowę lub zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania uwzględniono zapisy rozporządzenia, które obowiązywać będą od dnia 1 stycznia 2018 roku.

§ 3.
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

[…]

ust. 1a) działce budowlanej- należy przez to rozumieć nieruchomość gruntową lub działkę gruntu, której wielkość, cechy geometryczne, dostęp do drogi publicznej oraz wyposażenie w elementy infrastruktury technicznej spełniają wymogi realizacji obiektów budowlanych wynikające z rozporządzenia, odrębnych przepisów i aktów prawa miejscowego.

§  12.

1.  Jeżeli z przepisów § 13, 19, 23, 36, 40, 60 i 271-273 lub przepisów odrębnych określających dopuszczalne odległości niektórych budowli od budynków nie wynikają inne wymagania, budynek na działce budowlanej należy sytuować od granicy tej działki w odległości nie mniejszej niż:
1) 4 m - w przypadku budynku zwróconego ścianą z oknami lub drzwiami w stronę tej granicy;
2) 3 m - w przypadku budynku zwróconego ścianą bez okien i drzwi w stronę tej granicy.

2.  Sytuowanie budynku w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, dopuszcza się w odległości 1,5 m od granicy lub bezpośrednio przy tej granicy, jeżeli plan miejscowy przewiduje taką możliwość. 

§  272.

1.  Odległość ściany zewnętrznej wznoszonego budynku od granicy sąsiedniej niezabudowanej działki budowlanej powinna wynosić co najmniej połowę odległości określonej w § 271 ust. 1-7, przyjmując, że na działce niezabudowanej będzie usytuowany budynek o przeznaczeniu określonym w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, przy czym dla budynków PM należy przyjmować, że będzie on miał gęstość obciążenia ogniowego strefy pożarowej Q większą od 1000 MJ/m², lecz nie większą niż 4000 MJ/m² , a w przypadku braku takiego planu - budynek ZL ze ścianą zewnętrzną, o której mowa w § 271 ust. 1.

Opinia

Z przytoczonego powyżej zapisu wynika, że odległości określone w rozporządzeniu należy utrzymać wyłącznie w przypadku lokalizacji nowej zabudowy od niezabudowanej działki budowlanej, czyli takiej, na której plan miejscowy lub inny akt prawa miejscowego dopuszcza możliwość zabudowy. W przypadku, gdy plan miejscowy nie przewiduje możliwości zabudowy działki 694/70, nie trzeba jej uznawać za działkę budowlaną, w związku z powyższym nie obowiązują przepisy § 272 WT.

Odrębnym zagadnieniem jest stosowanie § 12 WT- w nowym brzmieniu odległości mierzy się od granicy działki inwestycyjnej, niezależnie od przeznaczenia działek sąsiednich. Rozpatrując poprawność usytuowania budynku w zgodności z tymi zapisami należy wziąć pod uwagę zapisy planu miejscowego dla działki 694/74. W przypadku braku odpowiednich zapisów planu można skorzystać z zapisów § 2 ust 2 pkt 1 rozporządzenia, który mówi że:

Przy nadbudowie, rozbudowie, przebudowie i zmianie sposobu użytkowania:

1) budynków o powierzchni użytkowej nieprzekraczającej 1000 m²,

[…]

wymagania, o których mowa w § 1, mogą być spełnione w sposób inny niż określony w rozporządzeniu, stosownie do wskazań ekspertyzy technicznej właściwej jednostki badawczo-rozwojowej albo rzeczoznawcy budowlanego oraz do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, uzgodnionych z właściwym komendantem wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej lub państwowym wojewódzkim inspektorem sanitarnym, odpowiednio do przedmiotu tej ekspertyzy.

We wskazaniach ekspertyzy określone zostaną rozwiązania zastępcze zapewniające zachowanie odpowiednich warunków bezpieczeństwa pożarowego dla inwestycji i terenów sąsiednich.

Należy nadmienić, że w przypadku, gdy dla terenu brak jest planu miejscowego lub innego obowiązującego aktu prawa miejscowego wykonanie ekspertyzy jest najbezpieczniejszym sposobem poprawnego przygotowania inwestycji.

 

(JW)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 13 grudnia 2017r.

Treść zapytania

W związku z różnymi interpretacjami przez Wydziały Architektury zatwierdzające projekty budowlane do pozwolenia na budowę, proszę o określenie, jak należy mierzyć wysokość budynku, czy od poziomu istniejącego terenu, czy od terenu uwzględniającego zmiany jego ukształtowania i związane z projektowanym zagospodarowaniem.

Stan prawny

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. (wraz z późniejszymi zmianami) w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie

§ 6.
Wysokość budynku, służącą do przyporządkowania temu budynkowi odpowiednich wymagań rozporządzenia, mierzy się od poziomu terenu przy najniżej położonym wejściu do budynku lub jego części, znajdującym się na pierwszej kondygnacji nadziemnej budynku, do górnej powierzchni najwyżej położonego stropu, łącznie z grubością izolacji cieplnej i warstwy ją osłaniającej, bez uwzględniania wyniesionych ponad te płaszczyznę maszynowni dźwigów i innych pomieszczeń technicznych, bądź do najwyżej położonego punktu stropodachu lub konstrukcji przekrycia budynku znajdującego się bezpośrednio nad pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi.

Opinia

Przedstawiona powyżej definicja jest definicją umocowaną prawnie, służącą do jednoznacznego ustalania wysokości budynku. W definicji tej nie określono, że należy mierzyć wysokość budynku od poziomu istniejącego terenu, gdyż taki teren przestaje istnieć po zrealizowaniu inwestycji. Ustalono coś wręcz przeciwnego, że wysokość należy mierzyć od poziomu terenu przy najniżej położonym wejściu do budynku lub jego części, znajdującego się na pierwszej kondygnacji nadziemnej.

Zarówno wejście, jak i teren przy nim są elementami projektu budowlanego, a nie stanu istniejącego.

Inne wymagania, dotyczące określania wysokości budynku, mogą mieć miejsce jedynie wtedy, gdy w Miejscowym Planie Zagospodarowania Terenu lub decyzji o Warunkach Zabudowy zawarto dodatkowe uwarunkowania, np. określono bezwzględną maksymalną rzędną najwyżej położonego punktu lub przekrycia budynku lub konieczność zachowania istniejącego ukształtowania terenu z określoną tolerancją wprowadzanych niezbędnych zmian.

Pojawiające się w wydziałach zatwierdzających projekty budowlane interpretacje, że należy mierzyć wysokość budynku od poziomu istniejącego terenu są całkowicie bezpodstawne i nie mają umocowania prawnego.

 

(W.D.)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 14 marca 2018 r.

Treść zapytania

Proszę o przedstawienie opinii czy trawnik urządzony z zastosowaniem geokraty trawnikowej np. typu Garden Grid na drodze dojazdowej do zespołu budynków mieszkalnych jednorodzinnych wraz z miejscami postojowymi dostępnymi z tej drogi, może być zaliczony do powierzchni biologicznie czynnej.

Stan prawny

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. (wraz z późniejszymi zmianami) w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie

§3
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o

[...]

22) terenie biologicznie czynnym należy przez to rozumieć teren o nawierzchni urządzonej w sposób zapewniający naturalną wegetację roślin i retencję wód opadowych, a także 50% powierzchni tarasów i stropodachów z taką nawierzchnią oraz innych powierzchni zapewniających, nie mniejszej niż 10 m² oraz wodę powierzchniową na tym terenie.

Opinia

Przepis §3 pkt 22 warunków technicznych uprawnia do zaliczenia powierzchni terenu urządzonego jako trawnik do powierzchni biologicznie czynnej, jeżeli został spełniony podany w nim warunek to znaczy nawierzchnia ziemna została urządzona w sposób zapewniający naturalną wegetację. W szczególności nie podaje się w nim innych warunków, od których spełnienia mogłoby być uzależnione zaliczenie powierzchni terenu z nawierzchnią ziemną, do powierzchni terenu biologicznie czynnego, np. sposobu użytkowania tej powierzchni.

Cytowany przepis, będący prawem powszechnie obowiązującym, nie powinien być stosowany rozszerzająco, lecz literalnie. Pogląd, iż zastosowanie geokraty dla funkcji ciągu jezdnego lub parkingu powoduje, że teren nie może być wliczony do powierzchni biologicznie czynnej, ponieważ zaburzona zostaje naturalna wegetacja roślin, stanowi próbę rozszerzającej interpretacji tego przepisu.

Treść tego przepisu jest podstawą do dokonanie oceny jedynie w takim zakresie, czy powierzchnia, którą zaliczono do powierzchni biologicznie czynnej została urządzona w sposób zapewniający naturalną wegetację roślin. Przepis ten nie upoważnia do formułowania dodatkowych warunków np. sposobu użytkowania terenu. Zatem sprawdzeniu, zgodnie z §3 pkt 22 warunków technicznych, wymaga sposób urządzenia nawierzchni ziemnej a nie rodzaj jej użytkowania.

Możliwość zaliczenia powierzchni wyłożonej określonym rodzajem kraty trawnikowej czy płyty ażurowej do powierzchni biologicznie czynnej jest uzależniona od rodzaju warstw jej podbudowy.

Do przesądzenia kwestii naturalnej wegetacji roślin posadowionych na terenie wyłożonym panelem trawnikowym istotne jest ustalenie, w jaki sposób panel trawnikowy zostanie umieszczony w gruncie. Warunki dla zapewnienia naturalnej wegetacji będą spełnione przy zastosowaniu odpowiedniego podłoża, umożliwiającego naturalną wegetację oraz podbudowy, umożliwiającej odpływ nadmiaru wody oraz właściwej początkowej jak i późniejszej pielęgnacji.

Geokrata np. Garden Grid jest tzw. kratą drogową. Nacisk kół pojazdu przenoszony jest na materiał geokraty, a nie na nawierzchnię trawiastą. Zastosowanie geokraty umożliwia „naturalną wegetację”. Podłoże przygotowane do ułożenia geokraty ma zapewniać infiltrację wody oraz przerastanie korzeni, z więc żadna z warstw nie może być nieprzepuszczalna. Wypełnienie geokraty musi stanowić „ziemia”, w której rosną rośliny i zachodzą procesy mikrobiologiczne.

Przedstawiona analiza pozwala na stwierdzenie, że projektowana nawierzchnia ziemna z zastosowaniem geokraty np. Garden Grid, na podłożu zapewniającym infiltrację wody spełnia warunek zapewnienia naturalnej wegetacji roślin. Geokrata np. Garden Grid pozwala na uzyskanie terenu pokrytego trawnikiem. Trawnik urządzony na drodze dojazdowej czy też miejscach postojowych, wykonany przy użyciu geokraty, stanowi powierzchnię biologicznie czynną.

 
(W.D.)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 20 marca 2018 r.

Treść zapytania

Przedkładam zapytanie do ekspertów w zakresie oceny dwóch postępowań w urzędzie Starostwa w Wadowicach. W załączniku przedkładam postanowienia dot. przedmiotowych spraw.

  1. Pierwsze zagadnienie i moje zapytanie dot. słuszności wezwania mnie do wykonania ekspertyzy zabezpieczeń pożarowych w sytuacji, gdy projekt obejmuje jedynie zmianę sposobu użytkowania i jest w formie zgłoszeniowej.
    Czy w związku z powyższym, iż budynek faktycznie jest położony od strony północnej w odległości 1,8 m od granicy, wymagane jest dostosowanie ścian okien oraz innych rozwiązań zamiennych — które w tym przypadku na pewno w ekspertyzie rzeczoznawcy ds. pożarowych się znajdą? Przedmiotowy budynek obecnie funkcjonuje jako usługowo — mieszkalny, przedmiotowe pomieszczenia mają charakter mieszkalny.
  2. Drugie zagadnienie dotyczy postanowienia, w którym wzywa się mojego drugiego inwestora do przedłożenia decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach — dla inwestycji polegającej na budowie namiotu — obiektu tymczasowego przeznaczonego do składowania palet i wózków widłowych. Nadmienię, że przeznaczenie obiektu w dokumentacji zgłoszeniowej jest opisane. Czy przedłożenie w takim przypadku decyzji środowiskowej jest zasadne?
    Państwa z prośbą o interpretację zapisu dotyczącego konieczności wykonania ekspertyzy technicznej stanu konstrukcji budynku zawartego w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

Stan prawny

Ad 1.

Ustawa Prawo budowlane z dnia 7 lipca z 1994 r. (Dz.U.2017.0.1332 art. 71 pkt 2)

„Zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części wymaga zgłoszenia organowi administracji architektoniczno-budowlanej. W zgłoszeniu należy określić dotychczasowy i zamierzony sposób użytkowania obiektu budowlanego lub jego części.

Do zgłoszenia należy dołączyć:

[…]

5) w przypadku zmiany sposobu użytkowania, o której mowa w ust. 1 pkt 2 — ekspertyzę techniczną, wykonaną przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane bez ograniczeń w odpowiedniej specjalności”.

[…]

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie wraz z późniejszymi zmianami:

§ 2
2. „Przy nadbudowie, rozbudowie, przebudowie i zmianie sposobu użytkowania… — wymagania, o których mowa w § 1, mogą być spełnione w sposób inny niż określony w rozporządzeniu, stosownie do wskazań ekspertyzy technicznej właściwej jednostki badawczo — rozwojowej albo rzeczoznawcy budowlanego oraz do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, uzgodnionych z właściwym komendantem wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej lub państwowym wojewódzkim inspektorem sanitarnym, odpowiednio do przedmiotu tej ekspertyzy”

§ 271
„Odległość między zewnętrznymi ścianami budynków” i wynikające z treści przepisy.


Ad. 2

Ustawa z dnia 03.10.2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko

art. 71 ust.1 i art. 72 ust. 5
„…dla danego przedsięwzięcia wydaje się jedną decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach. Jedną decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach wydaje się także w przypadku, gdy dla danego przedsięwzięcia jest wymagane uzyskanie więcej niż jednej z decyzji… lub gdy wnioskodawca uzyskuje odrębne decyzje dla poszczególnych etapów realizacji

przedsięwzięcia”.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie i przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko

§ 3 ust. 1
Do przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko zalicza się następujące rodzaje przedsięwzięć: pkt 52 zabudowa przemysłowa lub magazynowa wraz z towarzyszącą jej infrastrukturą, o powierzchni zabudowy nie mniejszej niż:

a) 0,5 ha…oraz

b) 1ha…”.

Opinia

Ad 1.

W świetle obowiązujących przepisów Ustawy Prawo budowlane oraz Rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (zacytowanych wyżej) planowana inwestycja winna zawierać opracowanie w zakresie wymaganym przepisami prawa przede wszystkim z uwzględnieniem stanowiska rzeczoznawcy budowlanego oraz do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, które określą ewentualną konieczność sporządzenia ekspertyzy p.poż i uzgodnienia jej z właściwym komendantem wojewódzkim PSP.

Ad 2.

Odnośnie zagadnienia dot. przedłożenia decyzji środowiskowej w kontekście nałożonego postanowienia Starosty Wadowickiego przedłożenie ww. decyzji może być wymagane po wyjaśnieniu funkcji istniejących już obiektów. Dopiero analiza pełnych wyjaśnień dot. istniejących i projektowanych obiektów w świetle cytowanej wyżej ustawy i rozporządzenia określi czy projektowana inwestycja mieści się w zakresie potrzeby uzyskania decyzji środowiskowej.

 

Załączniki

  1. opinia Ministerstwa Budownictwa z 2007 r.
  2. opinia Ministerstwa Infrastruktury z 2003 r.
  3. analiza prawidłowych rozwiązań
  4. Neufert s. 176

 

(EK)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 18 maja 2018 r.

Treść zapytania

Zwracam się o wydanie interpretacji definicji kondygnacji podziemnej zawartej w paragrafie 3 pkt 17 przepisów rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690, z późn. zm.) Tekst ujednolicony — uwzględniający zmiany wprowadzone Dz. U. z 8 grudnia 2017 r. poz. 2285.

Paragraf 3 pkt 17:
§ 3 Definicje
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:
[…]

17. kondygnacji podziemnej – należy przez to rozumieć kondygnację zagłębioną poniżej poziomu przylegającego do niej terenu co najmniej w połowie jej wysokości w świetle, a także każdą usytuowaną pod nią kondygnację;

Zgodnie z wprowadzonymi zmianami usunięto zapis odnośnie zakresu, w którym kondygnacja powinna być zagłębiona poniżej terenu. Definicja kondygnacji podziemnej przed nowelizacją:

17. kondygnacji podziemnej – należy przez to rozumieć kondygnację zagłębioną ze wszystkich stron budynku, co najmniej w połowie jej wysokości w świetle poniżej poziomu przylegającego do niej terenu, a także każdą usytuowaną pod nią kondygnację;

Według uzasadnienia zmiana definicji miała uwzględniać specyficzne warunki projektowania (np. na terenach górskich oraz garaży „zagłębionych” posiadających z jednej strony wjazd).

Opinia 86 - interpretacja definicji kondygnacji podziemnej Prawa budowlanego

W obu przypadkach definicji kondygnacji podziemnej (przed zmianą i po zmianie) pojawiały się różne nadinterpretacje i niejednoznaczności. Przykładowo:

— wg starej definicji występowanie w obiekcie bramy wjazdowej do garażu lub wejścia z zewnątrz do piwnic (wymagających rampy zjazdowej lub schodów) uznawano za niedopuszczalny w kondygnacjach podziemnych — brak ich zagłębienia ze wszystkich stron, co najmniej do połowy wysokości w świetle.

— lokalizacja budynku na stoku — stara definicja wymuszała zaliczenie najniższej kondygnacji jako nadziemnej, jeżeli od strony podnóża wzniesienia nie była ona zagłębiona co najmniej do połowy jej wysokości. Powszechnie stosowanym rozwiązaniem było obsypanie odsłoniętej ściany, wykonanie skarpy i wyrównanie nachylonego stoku (tak, aby krajobraz dostosować do budynku, skoro odwrotnie było trudniej).

Przed nowelizacją warunkiem koniecznym było zagłębienie ze wszystkich stron budynku. Obecnie w myśl wprowadzonych zmian wystarczające jest zagłębienie co najmniej w połowie wysokości jedynie części kondygnacji, aby uznać kondygnację za podziemną. Obie definicje w swojej prostocie nie przystają do złożoności i różnorodności wielu rozwiązań projektowych, których stosowanie jest często konieczne i uzasadnione.

Czy zgodnie z nową definicją wystarczy zagłębienie co najmniej w połowie wysokości na fragmencie kondygnacji, aby uznać kondygnację jako podziemną? Czy wystarczy, aby tylko niewielki odcinek (np. narożnik budynku) był zagłębiony w połowie, aby uznać kondygnację za podziemną? Czy wręcz przeciwnie definicja dotyczy kondygnacji jako całości, a nie tylko jej poszczególnych fragmentów?

Proszę o określenie, jak należy interpretować zapis definicji kondygnacji podziemnej i jaki warunek musi zostać spełniony, aby uznać / nie uznać kondygnacji za kondygnację podziemną.

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (stan prawny na 1 stycznia 2018 r.).

§3.
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

17) kondygnacji podziemnej – należy przez to rozumieć kondygnację zagłębioną poniżej poziomu przylegającego do niej terenu co najmniej w połowie jej wysokości w świetle, a także każdą usytuowaną pod nią kondygnację;

18) kondygnacji nadziemnej – należy przez to rozumieć każdą kondygnację niebędącą kondygnacją podziemną.

§6.
Wysokość budynku, służącą do przyporządkowania terenu budynkowi odpowiednich wymagań rozporządzenia, mierzy się od poziomu terenu przy najniżej położonym wejściu do budynku lub jego części, znajdującym się na pierwszej kondygnacji nadziemnej budynku, do górnej powierzchni najwyżej położonego stropu, łącznie z grubością izolacji cieplnej i warstwy ją osłaniającej, bez uwzględnienia wyniesionych ponad tę płaszczyznę maszynowni dźwigów i innych pomieszczeń technicznych, bądź do najwyżej położonego punktu stropodachu lub konstrukcji przekrycia budynku znajdującego się bezpośrednio nad powierzchniami przeznaczonymi na pobyt ludzi.

§73.
1. W pomieszczeniach na stały pobyt ludzi poziom podłogi powinien znajdować się powyżej lub być równy poziomowi terenu przy budynku.

Opinia

Zmieniona definicja kondygnacji podziemnej pominęła określenie „zagłębioną ze wszystkich stron budynku”, pozostawiając jednak zapis „kondygnację”, a nie np. „fragment kondygnacji”. Nie uwzględniony został, składany przez środowisko architektów postulat „średniej wysokości” dla zagłębienia, który pozwalałby na rozsądne interpretacje kondygnacji podziemnej oraz możliwości lokalizowania w nich pomieszczeń na pobyt ludzi w terenach górskich i innych nietypowych rozwiązaniach. W aktualnym brzmieniu nadal zagłębienie dotyczy całości kondygnacji, a nie jej fragmentu, choć już nie określono, że jest to wymagane w co najmniej połowie jej wysokości z każdej strony.

W związku z tym interpretacja jest zależna od konkretnej sytuacji. Pomimo braku jednoznacznego sprecyzowania, jeżeli kondygnacja jest w znacznej części zagłębiona co najmniej w połowie wysokości, a na części to zagłębienie jest mniejsze, to nadal zgodnie z logiczną interpretacją zapisu, będzie to kondygnacja podziemna.

Pomocna przy interpretacji definicji kondygnacji podziemnej może być definicja wysokości budynku (§6 warunków technicznych), mówiąca o mierzeniu jej od poziomu terenu przy najniżej położonym wejściu do budynku lub jego części, znajdującym się na pierwszej kondygnacji nadziemnej budynku. Istotne jest tu określenie „poziom terenu przy najniżej położonym wejściu”. Oznacza to, że nie jest ważny poziom samego wejścia, a tym bardziej wjazdu do garażu, ale terenu przy nim położonego. Tak więc, bez względu na to, czy wejście jest po schodach do drzwi lub wjazd rampą do bramy, a także czy zejście jest po schodach, a zjazd rampą do bramy, to istotny jest poziom terenu położonego przy wejściu lub wjeździe, a nie w miejscu wejścia lub wjazdu. Ani schody ze spocznikiem, ani rampa wjazdowa nie są wyznacznikami poziomu terenu i nie mogą być wyznacznikiem do kwalifikacji, czy jest to kondygnacja podziemna, czy nadziemna.

Zespół Rzeczoznawców wraz z Zespołem ds. Legislacji przy radzie MPOIA zauważają problemy związane z brakiem jednoznaczności i spójności definicji w zapisach w warunkach technicznych i opracowały we współpracy z Komisją ds. Legislacji KRIA propozycje ich zmian.


Załącznik

Propozycja korekty wybranych przepisów obowiązującego rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
Opracowanie: Zespół ds. legislacji MPOIA oraz KL KRIA z dnia 13.03.2018 r.

 

(WD)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 25 maja 2018 r.

Treść zapytania

Proszę o zajęcie stanowiska czy w świetle § 6, określającego sposób mierzenia wysokości budynku —bramę garażową (stanowiącą wjazd do garażu w budynku wielorodzinnym) można uznać za wejście do budynku.

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (stan prawny na 1 stycznia 2018 r.).

§ 6. [Sposób mierzenia wysokości budynku]

Wysokość budynku, służącą do przyporządkowania terenu budynkowi odpowiednich wymagań rozporządzenia, mierzy się od poziomu terenu przy najniżej położonym wejściu do budynku lub jego części, znajdującym się na pierwszej kondygnacji nadziemnej budynku, do górnej powierzchni najwyżej położonego stropu, łącznie z grubością izolacji cieplnej i warstwy ją osłaniającej, bez uwzględnienia wyniesionych ponad tę płaszczyznę maszynowni dźwigów i innych pomieszczeń technicznych, bądź do najwyżej położonego punktu stropodachu lub konstrukcji przekrycia budynku znajdującego się bezpośrednio nad powierzchniami przeznaczonymi na pobyt ludzi.

§ 61. [Warunki położenia drzwi wejściowych]

Położenie drzwi wejściowych do budynku oraz kształt i wymiary pomieszczeń wejściowych powinny umożliwiać dogodne warunki ruchu, w tym również osobom niepełnosprawnym. Wymaganie przystosowania wejść dla osób niepełnosprawnych nie dotyczy budynków mieszkalnych w zabudowie jednorodzinnej i zagrodowej, oraz budynków rekreacji indywidualnej oraz budynków na terenach zamkniętych z wyłączeniem budynków użyteczności publicznej.

§ 62. [Warunki techniczne wejść]

Drzwi wejściowe do budynku i ogólnodostępnych pomieszczeń użytkowych oraz do mieszkań powinny mieć w świetle ościeżnicy co najmniej: szerokość 0,9 m i wysokość 2 m. W przypadku zastosowania drzwi zewnętrznych dwuskrzydłowych szerokość skrzydła głównego nie może być mniejsza niż 0,9 m. W wejściach do budynku i ogólnodostępnych pomieszczeń użytkowych mogą być zastosowane drzwi obrotowe lub wahadłowe, pod warunkiem usytuowania przy nich drzwi rozwieranych lub rozsuwanych, przystosowanych do ruchu osób niepełnosprawnych, oraz spełnienia wymagań § 240.

§ 240. [Drzwi wieloskrzydłowe, wahadłowe i rozsuwane; zakaz stosowania drzwi obrotowych i podnoszonych]

Zabrania się stosowania do celów ewakuacji drzwi obrotowych i podnoszonych.

Opinia

Przedstawiona w § 6 definicja jest definicją umocowaną prawnie, służącą do jednoznacznego ustalania wysokości budynku. W definicji tej określono, że wysokość budynku należy mierzyć od poziomu terenu przy najniżej położonym wejściu do budynku lub jego części, zaś w świetle obowiązujących przepisów, brama garażowa stanowi wjazd, a nie wejście do budynku. Wjazd do garażu nie może być uznany za wejście do budynku, gdyż nie spełnia wymagań określonych w § 61, a dotyczących umożliwienia dogodnych warunków ruchu osobom niepełnosprawnym. Nie spełnia również wymagań, określonych w § 62 pkt. 2, precyzujących jaki rodzaj drzwi może być użyty w wejściu do budynku.

Ponadto, § 62 pkt. 2 narzuca konieczność spełnienia wymagań określonych w § 240 rozporządzenia, a zakazującym, między innymi, stosowania drzwi podnoszonych na drodze ewakuacyjnej.

 

(ZW)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 18 czerwca 2018 roku

Treść zapytania

OPINIA nr ZR 125_1

OPINIA nr ZR 125_2

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 75, poz. 690 z pózn. zm.)

§ 3.
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

[…]
25) parkingu należy przez to rozumieć wydzieloną powierzchnię terenu przeznaczoną do postoju i parkowania samochodów, składającą się ze stanowisk postojowych oraz dojazdów łączących te stanowiska, jeżeli takie dojazdy występują;


§ 19.
1. Odległość stanowisk postojowych, w tym również zadaszonych, oraz otwartych garaży wielopoziomowych od: placu zabaw dla dzieci, boiska dla dzieci i młodzieży, okien pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi w budynku opieki zdrowotnej, w budynku oświaty i wychowania, w budynku mieszkalnym, w budynku zamieszkania zbiorowego, z wyjątkiem: hotelu, motelu, pensjonatu, domu wypoczynkowego, domu wycieczkowego, schroniska młodzieżowego i schroniska, nie może być mniejsza niż:

1) dla samochodów osobowych:

a) 7 m w przypadku parkingu do 10 stanowisk postojowych włącznie,

b) 10 m  w przypadku parkingu od 11 do 60 stanowisk postojowych włącznie,

c) 20 m w przypadku parkingu powyżej 60 stanowisk postojowych;

2) dla samochodów innych niż samochody osobowe:

a) 10 m w przypadku parkingu do 4 stanowisk postojowych włącznie,

b) 20 m w przypadku parkingu powyżej 4 stanowisk postojowych.

[...]

5. Zachowanie odległości, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, nie jest wymagane w przypadku parkingów niezadaszonych składających się z jednego albo dwóch stanowisk postojowych dla samochodów osobowych przypadających na jeden lokal mieszkalny w budynku mieszkalnym jednorodzinnym, zlokalizowanych przy tym budynku.

6. Zachowanie odległości, o których mowa w ust. 2 pkt 1 lit. a, nie jest wymagane w przypadku niezadaszonych parkingów składających się z jednego albo dwóch stanowisk postojowych dla samochodów osobowych w zabudowie jednorodzinnej oraz w zabudowie zagrodowej, jeżeli stykają się one z niezadaszonymi parkingami dla samochodów osobowych na sąsiedniej działce.

[…]

Opinia Zespołu Rzeczoznawców

Sformułowana prośba o interpretację wraz z załączonymi rysunkami jest zrozumiała, jednak pragniemy zwrócić uwagę, że zacytowane zapisy z Rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie to §19 ust. 5 i 6, a nie, jak to zostało podane, §19 ust. 3 i 4.

W analizowanym przypadku mamy do czynienia z jedną działką budowlaną, na której żadne z projektowanych stanowisk parkingowych nie styka się z jej granicą, nie jest więc zasadne rozważanie w jej kontekście zapisów §19 ust. 6.

Treść §19 ust. 5. pozwala na niezachowanie odległości, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a przy występowaniu łącznie wymienionych poniżej okoliczności:

1) parking jest niezadaszony,

2) parking składa się z jednego lub dwóch stanowisk postojowych dla samochodów osobowych przypadających na jeden lokal mieszkalny w budynku,

3) mamy do czynienia z budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym,

4) stanowiska postojowe zlokalizowane są przy tym budynku.

Pierwsza z wymienionych okoliczności występuje w przedstawionym projekcie i nie wymaga szerszej interpretacji. Druga z wymienionych okoliczności zakłada, że parking dla budynku dwu-lokalowym może mieć do czterech stanowisk postojowych. W załączonym projekcie zaprojektowano po jednym stanowisku postojowym na lokal mieszkalny. Trzecia z wymienionych okoliczności występuje, gdy budynki w zabudowie bliźniaczej są budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi (Prawo Budowlane Art.3. 2a).

Szerszego omówienia wymaga czwarta okoliczność. Czy stanowiska postojowe zlokalizowane są przy tym budynku?

Przez „ten budynek” należy rozumieć budynek, do którego są przyporządkowane stanowiska postojowe (w liczbie nie większej niż 2 m. p. na lokal mieszkalny). Natomiast pojęcie „zlokalizowane przy” należy rozumieć zgodnie z jego znaczeniem w języku polskim. Za Słownikiem Języka Polskiego PWN (https://sjp.pwn.pl/):

zlokalizować
1. «wyznaczyć miejsce, w którym coś ma się znajdować lub odbywać» [...]
przy
1. «przyimek komunikujący, że ktoś lub coś znajduje się blisko danej osoby, rzeczy albo danego miejsca, np. Usiadła przy dziadku.» [...]

W przypadku analizowanego przepisu zasadne są pierwsze znaczenia obu słów. Przyimek przy oznacza więc, że coś znajduje się blisko danej rzeczy. Jeżeli stanowiska postojowe znajdują się w pobliżu dwóch różnych budynków, to możemy powiedzieć, że zlokalizowane są przy tym budynku, do którego mają mniejszą odległość.

Mając na uwadze, że mówimy o zgrupowaniach jednego lub kilku stanowisk postojowych (tj. parkingach). W przedstawionym projekcie za stanowiska postojowe zlokalizowane przy danych budynkach możemy uznać te przy budynkach nr 1 (2 m. p.), 1a (2 m. p.), 2 (2 m. p.), 2a (2 m. p.), 3 (2 m. p.), 3a (2 m. p.), 4 (2 m. p.), 4a (2 m. p.), 5 (3 m. p.), 5a (2 m. p.), wg załączonego rysunku. Problematyczne jest przyporządkowanie stanowisk znajdujących się pomiędzy budynkami 7, 7a, 8 i 8a. W zależności od przyjętej metody wyznaczania najbliższej odległości można próbować przyporządkować je do któregoś z tych budynków.

Na pewno stanowiska postojowe zlokalizowane przy budynkach 6 i 6a przypadające najpewniej do lokali innego budynku nie spełniają tych wymogów, a tym samym w ich przypadku projektant nie jest zwolniony z zachowania odległości, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a.

Jeżeli występują wszystkie cztery omówione okoliczności, to projektant w przypadku parkingu do 10-ciu stanowisk postojowych jest zwolniony z zachowania odległości 7 m nie tylko w relacji do budynku, w których znajdują się przypadające stanowiskom lokale, ale we wszystkich wymienionych w §19 ust. 1 pkt 1 przypadkach.

Czytając zapisy §19 6. należy zauważyć, że ustawodawca uwzględnił specyfikę budownictwa jednorodzinnego i dopuścił lokalizację stanowisk postojowych bez ograniczania ich odległości od okien (i innych obiektów wymienionych w §19 ust. 1 pkt 1 lit. a) pod warunkiem, że parking ograniczony jest do dwóch stanowisk na lokal i stanowiska postojowej zlokalizowane są zasadniczo „przy” budynku z lokalem do którego przypadają te stanowiska, a zaraz w większym oddaleniu od budynków sąsiednich.

Takie rozumowanie jest zgodne z literalnym rozumieniem tego sformułowania, a równocześnie wpisuje się w niesformalizowane normy życia społecznego i ducha analizowanego rozporządzenia.

Na pytanie dotyczące parkingów o ilości stanowisk postojowych większej niż 10 należy jednoznacznie stwierdzić, że dla takich przypadków należy stosować zapisy §19 1. 1) lit. b oraz c.
Równocześnie warto dodać, że jako parking należy rozumieć „wydzieloną powierzchnię terenu przeznaczoną do postoju i parkowania samochodów, składającą się ze stanowisk postojowych oraz dojazdów łączących te stanowiska, jeżeli takie dojazdy występują”. Tutaj elementem wydzielającym parkingi są np. pas zieleni, budynek, jezdnia, chodnik itd. Traktowanie dojazdu do poszczególnych parkingów jako elementu zespalającego poszczególne parkingi w jedną całość było możliwe gdyby ten dojazd służył wyłączenie w tym celu i nie stanowił innej funkcji np. ciągu-pieszo jezdnego, drogi wewnętrznej, dojazdowej itd. Inne rozumienie tej zasady oznaczałoby że wszystkie istniejące parkingi w kraju połączone przecież różnego rodzaju dojazdami stanowią jeden parking.

Niezależnie od przedstawionych pytań należy zwrócić uwagę, że przedstawione rysunki zawierają rozwiązania niezgodne z „Rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie” w zakresie nieobjętym pytaniami wnioskującego:

1) Projektowane schody zewnętrzne nie spełniają wymogów §68 ust. 3. :

2) Projektowane miejsce gromadzenia odpadów stałych nie spełnia §22. ust. 3. :

Ponadto należy dodać, że wskazane miejsce jest nieracjonalnie małe w stosunku do wielkości projektowanego założenia i może zapełniać się w okresie krótszym niż 1 dzień.

 
(KD)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 18 czerwca 2019 r.

Treść zapytania

Zwracam się z prośbą o wydanie opinii potwierdzającej prawidłowość przyjętego rozwiązania dotyczącego kwalifikacji kondygnacji podziemnej i poziomu wejścia do budynku oraz zgodności rozwiąząń z Rozporządzeniem w sprawie Warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

Do pytania dołączono szkic pokazujący usytuowanie budynku na terenie o spadku ok. 15%

Ilustracja do Opinii nr ZR 91

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002 r. stanowi:

§3

17) Poprzez kondygnację podziemną rozumieć należy kondygnację zagłębioną poniżej przylegającego do niej terenu co najmniej w połowie jej wysokości w świetle, a także każdą usytuowaną pod nią kondygnację.

§6
Wysokość budynku, służącą do przyporządkowaniu temu budynkowi odpowiednich wymagań rozporządzenia, mierzy się od poziomu terenu przy najniżej położonym wejściu do budynku lub jego części, znajdującym się na pierwszej kondygnacji nadziemnej budynku, do górnej powierzchni najwyżej położonego stropu, łącznie z grubością izolacji cieplnej i warstwy ją osłaniającej, bez uwzględnienia wyniesionych ponad tę płaszczyznę maszynowni dźwigów i innych pomieszczeń technicznych, bądź do najwyżej położonego punku stropodachu lub konstrukcji przekrycia budynku znajdującego się bezpośrednio nad pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi.

Opinia

Nie ulega wątpliwości, że pokazana na szkicu pierwsza, najniższa kondygnacja budynku jest kondygnacją podziemną. Jest ona zagłębiona poniżej poziomu terenu w przeważającej części; tylko od strony jednej ściany z wjazdami do garażów poziom terenu przylegającego jest równy bądź nieznacznie niższy od poziomu posadzki w budynku. Jest to typowa sytuacja w przypadku zastosowania garażów wbudowanych, usytuowanych na kondygnacji podziemnej.

Wysokość budynku w takim, jak pokazano na szkicu przypadku, mierzyć należy od poziomu terenu przy znajdującym się na pierwszej kondygnacji nadziemnej wejściu do budynku. Schody terenowe usytuowane są poza obszarem terenu „przy wejściu do budynku” więc nie ma podstaw do tego, aby przy pomiarze wysokości budynku uwzględniać jeszcze schody terenowe.

Należy na końcu zaznaczyć, że opinia niniejsza wykonana została na podstawie przepisów w/w rozporządzenia Ministra Infrastruktury i nie przesądza o zgodności rozwiązania projektowego z zapisami decyzji ustalającej warunki zabudowy terenu lub miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Często bowiem tak w planie miejscowym, jak i w decyzji WZ znajdują się odmienne definicje niż te w rozporządzeniu MI, zwłaszcza jeśli chodzi o sposób ustalania wysokości obiektów.

 
(JW)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 6 sierpnia 2018 r. 

Treść zapytania

Chciałbym poprosić o pomoc w interpretacji, wyjaśnieniu przepisu dotyczącego odległości miejsc parkingowych od okna — MPOIA posiada w zasobach dwa dokumenty związane z tym problemem — poniżej link oraz dokument w załączeniu.

Pytanie czy MPOIA lub IA posiada jakieś inne dokumenty mogące pomóc w interpretacji, czy wspomniane dokumenty mogą być udostępnione w postaci potwierdzonych skanów?

Nasz problem szczególnie wymaga interpretacji ponieważ samochody znajdują się w podcieniu budynku, który nie ma parteru (nie jest to garaż), a okna do pom. mieszkalnych są na 1 p. dodatkowo oddzielone płytą balkonową.

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 75, poz. 690 z pózn. zm.)

§ 9.
1. Wymagane w rozporządzeniu wymiary należy rozumieć jako uzyskane z uwzględnieniem wykończenia powierzchni elementów budynku, a w odniesieniu do szerokości drzwi jako wymiary w świetle ościeżnicy.

2. Grubość skrzydła drzwi po otwarciu nie może pomniejszać wymiaru szerokości otworu w świetle ościeżnicy.

3. Określone w rozporządzeniu odległości budynków od innych budynków, urządzeń budowlanych lub granicy działki budowlanej mierzy się w poziomie w miejscu ich najmniejszego oddalenia.

4. Dla budynków istniejących dopuszcza się przyjmowanie odległości, o których mowa w ust. 3, bez uwzględnienia grubości warstw izolacji termicznej, tynków lub okładzin zewnętrznych, przy czym nie dotyczy to ściany budynku usytuowanej bezpośrednio przy granicy działki.

Opinia Zespołu Rzeczoznawców

1. Tematyka dotycząca określania odległości została wyjaśniona już w opinii nr ZR72 z dnia 14.03. 2018r.

2. MPOIA posiada niżej załączone następujące materiały:

OPINIA nr ZR 133_1

OPINIA nr ZR 133_2

Wątpliwości dotyczące zapisów przepisu par. 9 .pkt 3 w omawianym zakresie są jednak zrozumiałe. Oczywiste jest, że oddziaływanie pojazdu (spalinowego) korzystającego z miejsca postojowego będącego w relacji do okna pomieszczenia przeznaczonego na pobyt ludzi w mieszkaniu na wysokości 5m i 35 metrów nad miejscem postojowym jest zupełnie inna. To samo dotyczy relacji w/w okien, które z powodu kształtu zabudowy nie są w polu oddziaływania miejsc postojowych, a równocześnie zbyt blisko licząc w poziomie w miejscu ich najmniejszego oddalenia. Zastosowanie jednej i szczególnej metody mierzenia odległości w tym wypadku nie jest zgodne z celowością przepisu, a wyłącznie z literalnym zapisem WT. Równocześnie orzeczenie pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 14 października 2004 r. wydane w sprawie o sygn. akt III CZP 37/04. gdzie Sąd Najwyższy w w/w orzeczeniu, stwierdził m.in.: „W doktrynie i w orzecznictwie trafnie akcentuje się prymat wykładni językowej nad pozostałymi rodzajami wykładni, tj. systemową i celowościową. Jednocześnie przyjmuje się słusznie, że w wyjątkowych sytuacjach wolno odstąpić od literalnego znaczenia przepisu. Może to mieć miejsce, gdy wykładnia językowa pozostaje w oczywistej sprzeczności z treścią innych norm, prowadzi do absurdalnych z punktu widzenia społecznego lub ekonomicznego konsekwencji, rażąco niesprawiedliwych rozstrzygnięć lub pozostaje w oczywistej sprzeczności z powszechnie akceptowanymi normami moralnymi.” SN uznał więc, że mogą wystąpić uzasadnione przypadki, gdy wykładnia językowa (literalne znaczenie przepisu) jest mniej istotna niż pozostałe wykładnie (systemowa i celowościowa). Zapisy par 9. pkt 3 WT w pewnych okolicznościach można uznać za absurdalne, co sąd mógłby uwzględnić, jednak nie jest to oczywiste. Należy tu także dodać, że zasada liczenia odległości budynków od innych budynków, urządzeń budowlanych lub granicy działki budowlanej w poziomie jest w praktyce powszechnie stosowana i tylko zmiana przepisów może w tej sprawie coś zmienić.


(KD, WD)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 25 września 2019 r.

opinia

OPINIA nr ZR 102: Odległość miejsc postojowych w zabudowie jednorodzinnej

odnośnik do zapisu ustawy:

Treść zapytania

Pytanie 1

Zwracam się z prośbą o wydanie opinii potwierdzającej prawidłowość przyjętego rozwiązania dotyczącego odległości miejsc postojowych od okien pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi w zabudowie mieszkalnej jednorodzinnej oraz zgodności rozwiązań z Rozporządzeniem w sprawie Warunków Technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (§19 ust. 5).

Przyjęte w projekcie rozwiązanie jest zgodne z wydanym przez Małopolską Okręgową Izbę Architektów RP materiałem szkoleniowym dotyczącym zmiany rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, opublikowanym na witrynie internetowej MPOIA (www.mpoia.pl) dnia 6.02.2018 r. Dodatkowo rozwiązanie jest zbieżne z opinią Zespołu Rzeczoznawców przy Radzie Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP nr. ZR 84 z dnia 20.05.2018 r.

Pytanie 2

Zwracam się z uprzejmą prośbą o pomoc w interpretacji zapisu warunków technicznych: 

- §19 ust.5. Zachowanie odległości, o których mowa w ust.1 pkt 1 lit. a, nie jest wymagane w przypadku parkingów niezadaszonych składających się z jednego albo dwóch stanowisk postojowych dla samochodów osobowych przypadających na jeden lokal mieszkalny w budynku mieszkalnym jednorodzinnym, zlokalizowanych przy tym budynku.

W kwestii lokalizacji stanowisk postojowych wypowiedzieli się Państwo w opinii nr 84. Mam jednak prośbę o dodatkową informację.

Moją wątpliwość budzi ostatnia część tego ustępu, to znaczy, że dotyczy on miejsc postojowych zlokalizowanych przy tym budynku. Do tej pory interpretowałem ten zapis tak, że można zlokalizować stanowiska postojowe przy oknach do pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi bez ograniczeń w odległości, ale tylko dla tego budynku, dla którego te miejsca są przeznaczone (budynek A). Jednak jeżeli w odległości 7 metrów mamy okno innego budynku (B), to nie ma dla niego zwolnienia, ponieważ są to miejsca zlokalizowane przy innym budynku (A).

Innymi słowy, proszę Państwa o opinię czy zapis ten zwalnia od konieczności zachowania odległości między oknem a stanowiskiem postojowym tylko ten budynek dla którego są przeznaczone te stanowiska, czy także wszystkie okna innych budynki, których te miejsca nie obsługują. Czyli np. w przypadku zabudowy bliźniaczej lub szeregowej w zasadzie nie miałby ten zapis zastosowania. 

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

§3. [Definicje legalne] Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

2) zabudowie jednorodzinnej – należy przez to rozumieć jeden budynek mieszkalny jednorodzinny lub zespół takich budynków, wraz z budynkami garażowymi i gospodarczymi;

3) zabudowie zagrodowej – należy przez to rozumieć w szczególności budynki mieszkalne, budynki gospodarcze lub inwentarskie w rodzinnych gospodarstwach rolnych, hodowlanych lub ogrodniczych oraz w gospodarstwach leśnych.

§19. [Odległości miejsc postojowych od okien budynków oraz od granicy działki budowlanej]

Zachowanie odległości, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, nie jest wymagane w przypadku parkingów niezadaszonych składających się z jednego albo dwóch stanowisk postojowych dla samochodów osobowych przypadających na jeden lokal mieszkalny w budynku mieszkalnym jednorodzinnym, zlokalizowanych przy tym budynku.

6. Zachowanie odległości, o których mowa w ust. 2 pkt 1 lit. a, nie jest wymagane w przypadku niezadaszonych parkingów składających się z jednego albo dwóch stanowisk postojowych dla samochodów osobowych w zabudowie jednorodzinnej oraz w zabudowie zagrodowej, jeżeli stykają się one z niezadaszonymi parkingami dla samochodów osobowych na sąsiedniej działce.

Opinia Zespołu Rzeczoznawców

Zgodnie z legalną definicją, zamieszczoną w § 3 pkt 2 WT, przez zabudowę jednorodzinną należy rozumieć zarówno jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, jak i zespół takich budynków wraz z budynkami garażowymi i gospodarczymi, a więc także zabudowę bliźniaczą i szeregową. W § 19 pkt 5 WT użyto sformułowania budynek mieszkalny jednorodzinny, tak więc w intencji zapis ten dotyczy zarówno zabudowy jednorodzinnej wolnostojącej, jak i bliźniaczej i szeregowej. Przepisy zwalniające z konieczności zachowania odległości miejsc parkingowych od okien i granic działki w zabudowie jednorodzinnej zostały wprowadzone między innymi dzięki wieloletnim postulatom środowiska architektów, w tym władz Krajowej Izby Architektów, w celu racjonalnego wykorzystania przestrzeni na stosunkowo niewielkich działkach budowlanych w przypadku zabudowy jednorodzinnej.

Poniżej rysunek Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa ilustrujący ideę wprowadzonych zmian w Warunkach Technicznych.

W § 19 pkt 6 WT umożliwiającym lokalizowanie miejsc postojowych bez zachowania odległości od granicy sąsiedzkiej działki w przypadku, jeżeli stykają się one z miejscami postojowymi na sąsiedzkiej działce, nie użyto sformułowania:

„pod warunkiem zachowania odległości od okien sąsiedniego budynku zgodnie z § 19 pkt 1.1.”

W związku z powyższym zwolnienie z zachowania odległości od okien i od granicy działki należy rozpatrywać łącznie, czyli zarówno w przypadku zabudowy jednorodzinnej wolnostojącej, jak i bliźniaczej.
i szeregowej, lokalizacja miejsc postojowych pokazana na rysunku w opinii nr ZR 84 jest poprawna.

Poniżej ilustracje różnych prawidłowych lokalizacji zgodnie z aktualnymi warunkami technicznymi. Wszystkie poniższe przykłady dotyczą braku wymogu zachowania odległości miejsc postojowych od ścian z oknami.


(W.D.)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 03 grudnia 2018 r.

Dotyczy

Do jakiej kategorii obiektów należy zakwalifikować budynki rekreacji indywidualnej, a w związku z tym, jakie należy przyjąć wymogi do określenia parametrów dla schodów wewnętrznych?

Zespół Rzeczoznawców przy Radzie MPOIA przedstawia swoje stanowisko:

Podstawa prawna

Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 75, poz. 690 z późn. zm.)
reguluje:

§ 3.
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

7) budynku rekreacji indywidualnej należy przez to rozumieć budynek przeznaczony do okresowego wypoczynku

§ 68.
1. Graniczne wymiary schodów stałych w budynkach o różnym przeznaczeniu określa tabela:

Graniczne wymiary schodów stałych w budynkach o różnym przeznaczeniu

§ 69.
1. Liczba stopni w jednym biegu schodów stałych powinna wynosić nie więcej niż:

1) 14 stopni w budynkach opieki zdrowotnej

2) 17 stopni  w innych budynkach

2. Wymaganie, o których mowa w ust.1 pkt 2, nie dotyczy budynków w zabudowie jednorodzinnej i w zabudowie zagrodowej oraz budynków rekreacji indywidualnej, mieszkań dwupoziomowych oraz dojść do urządzeń technicznych.

Opinia

W paragrafie 68.1. dotyczącym wymagań dla schodów stałych nie zostały bezpośrednio wymienione budynki rekreacji indywidualnej, tym niemniej po analizie definicji takich budynków należy przyjąć, że wymagania dla ustalania granicznych wymiarów schodów stałych należy stosować jak dla budynków mieszkalnych jednorodzinnych i w zabudowie jednorodzinnej oraz mieszkaniach dwupoziomowych.

Interpretację taką potwierdza zapis z paragrafu 69, w którym dla ustalania ilości stopni w jednym biegu schodów stałych wymaganie dla budynków rekreacji indywidualnej określono łącznie z budynkami w zabudowie jednorodzinnej i w zabudowie zagrodowej oraz mieszkaniami dwupoziomowymi.

Par. 69 stwarza możliwość zaprojektowania, w jednym biegu innej niż 17 liczby stopni (może być więcej)

Brakuje jednak jednoznacznego zwolnienia Budynków Rekreacji Indywidualnej z szerokości biegu, mniejszej niż 80 cm, W małych domach rekreacyjnych (typu szałasów) nie ma prawie żadnej możliwości zaprojektowania i usytuowania w obiekcie biegu schodowego o szerokości min. 80 cm czyli stałych schodów.

Korzysta się ze schodów drabiniastych, schodów gotowych zabiegowych, opartych o okrąg, schodów stałych ale o szerokości biegu mniejszej: 6070 cm.

Cały przemysł produkcji gotowych schodów powinien się przestawić na biegi schodów szersze, min. 80 cm lub musi nastąpić wyłączenie tej szerokość z zabudowy rekreacyjnej.

 
(WD, AW)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 15 maja 2016
aktualizacja: 31.12.2018 r.

Dotyczy

Kto powinien przygotować ekspertyzę w temacie związanym z przebudową i rozbudową istniejącego budynku mieszkalnego jednorodzinnego […], kto ją powinien uzgodnić (komendant WPSP czy inspektor PWIS?).

Podstawa prawna

Prawo Budowlane z dnia 7 lipca 1994 r. z późniejszymi zmianami

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Rozporządzenie z dnia 12 kwietnia 2002, Dz. Ustaw nr 75, poz. 690 z późniejszymi zmianami, tekst ujednolicony, uwzględniający zmiany wprowadzone Dz. Ustaw z 8 grudnia 2017 roku, poz.2285) — §2 ust. 1.

Opinia

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r., w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie § 2 ust. 1 przepisy rozporządzenia stosuje się przy projektowaniu, budowie i przebudowie oraz przy zmianie sposobu użytkowania budynków oraz budowli nadziemnych i podziemnych spełniających funkcje użytkowe budynków, a także do związanych z nimi urządzeń budowlanych, z zastrzeżeniem § 207 ust. 2.

Dalsza część przepisu odnosi się odpowiednio do szczególnego przypadku, kiedy mamy do czynienia z nadbudową, rozbudową, przebudową i zmianą sposobu użytkowania, wówczas wymagania, o których mowa w § 1, mogą być spełnione w sposób inny niż określony w rozporządzeniu, stosownie do wskazań ekspertyzy technicznej właściwej jednostki badawczo-rozwojowej albo rzeczoznawcy budowlanego oraz do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, uzgodnionych z właściwym komendantem wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej lub Państwowym Wojewódzkim Inspektorem Sanitarnym, odpowiednio do przedmiotu tej ekspertyzy.

Problematyka zawarta w pytaniu (wysokość pomieszczeń mieszkalnych, wysokość piwnicy) wskazuje na Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego jako właściwego dla uzgodnienia ekspertyzy przygotowanej przez rzeczoznawcę budowlanego.

Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny po przeprowadzeniu każdorazowo analizy akt sprawy, indywidualnie rozstrzyga czy przedstawione wskazania ekspertyzy pozwolą na zapewnienie właściwych warunków, a następnie podejmuje decyzję o dokonaniu uzgodnienia ww. wskazań.

Ekspertyza powinna zawierać:

  1. Podstawę prawną
  2. Dokument, z którego wynika, że przedsięwzięcie mieści się w definicji; nadbudowy, rozbudowy, przebudowy lub zmiany sposobu użytkowania (Decyzja o Warunkach zabudowy, zgodność z Planem)
  3. Charakterystykę obiektu istniejącego i projektowanego
  4. Projekt zagospodarowania działki lub terenu (uwzględniający sąsiedztwo nieruchomości);
  5. Wykaz przepisów (paragrafów), które nie zostały spełnione
  6. Szczegółowe uzasadnienie konieczności wprowadzenia odstępstwa
  7. Propozycje rozwiązań zamiennych rekompensujących niespełnienie przepisów
  8. Uprawnienia i wpis do Izby Samorządu Zawodowego autora opracowania (rzeczoznawcy)
  9. Konieczna jest niezależna opinia konstrukcyjna, o możliwości realizacji w/w przedsięwzięcia

 
(K. R-K., M. B., A. W.)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 27 czerwca 2016
aktualizacja: 31.12.2018 r.

opinia

OPINIA nr ZR 49: Połączenie nieruchomości z drogą wewnętrzną

odnośnik do zapisu ustawy:

Treść zapytania

W związku ze zmianami w Prawie Budowlanym zjazdy z dróg krajowych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych wymagają jedynie zgłoszenia. Ustawodawca nie przewidział wśród nich dróg wewnętrznych. Czy w związku z tym zjazd z drogi wewnętrznej wymaga pozwolenia na budowę?

Stan prawny

Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo Budowlane z późniejszymi zmianami stanowi:

Art.29.
1. Pozwolenia na budowę nie wymaga budowa:

11) zjazdów z dróg krajowych i wojewódzkich oraz zatok parkingowych na tych drogach;

11a) zjazdów z dróg powiatowych i gminnych oraz zatok parkingowych na tych drogach;

Art.30.
1. Zgłoszenia właściwemu organowi wymaga, z zastrzeżeniem art.29 ust.3 i 4;

1) budowa, o której mowa w ust.1.pkt. […] 11 [...].

Ustawa o drogach publicznych (Dz.U. 2016.1440 z dnia 2016.09.09):

Art.1.
Drogą publiczną jest droga zaliczona na podstawie niniejszej ustawy do jednej z kategorii dróg, z której może korzystać każdy, zgodnie z jej przeznaczeniem, z ograniczeniami określonymi w tej ustawie lub w innych przepisach szczególnych.

Art.2.
1. Drogi publiczne ze względu na funkcje w sieci drogowej dzielą się na następujące kategorie:

1. drogi krajowe

2. drogi wojewódzkie

3. drogi powiatowe

4. drogi gminne

Art.4.
8. Zjazd połączenie drogi publicznej z nieruchomością położoną przy drodze, stanowiące bezpośrednie miejsce dostępu do drogi publicznej w rozumieniu przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym;

Art.8.
1. Drogi, drogi rowerowe, parkingi oraz place przeznaczone do ruchu pojazdów, niezaliczone do żadnej z kategorii dróg publicznych i nie zlokalizowane w pasie drogowym tych dróg są drogami wewnętrznymi.

Art.8.
4. Oznakowanie połączeń dróg wewnętrznych z drogami publicznymi oraz utrzymanie urządzeń bezpieczeństwa i organizacji ruchu, związanych z funkcjonowaniem tych połączeń, należy do zarządcy drogi publicznej.

Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie:

§ 3.
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

1. drodze rozumie się przez to drogę publiczna;

12) zjeździe rozumie się przez to część drogi na połączeniu z drogą nie będącą drogą publiczną lub na połączeniu drogi z dojazdem do nieruchomości przy drodze; zjazd nie jest skrzyżowaniem;

Opinia

Jak wynika z cytowanych powyżej definicji, a w szczególności § 3.12. rozporządzenia MTiGM, przez zjazd rozumie się połączenie dróg wewnętrznych oraz nieruchomości bezpośrednio jedną z kategorii dróg publicznych oraz, zgodnie z art.4.8 i art.8.1 ustawy o drogach publicznych przez zjazdy rozumie się wyłącznie połączenia dróg wewnętrznych oraz nieruchomości z drogami publicznymi. Tak więc wszelkie połączenia nieruchomości z drogami wewnętrznymi wraz z parkingami i ścieżkami rowerowymi zakwalifikowane są do tej samej kategorii drogi wewnętrzne.

W świetle obowiązujących przepisów, zapisy zawarte w Prawie budowlanym związane z procedurami przewidzianymi dla zjazdów nie obejmują zjazdów z dróg wewnętrznych. Wobec powyższego budowa zjazdu z drogi wewnętrznej wymaga pozwolenia na budowę.

 
(AW,IP, WD, EK)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 15 kwietnia 2017
aktualizacja 31.12.2018 r.

opinia

OPINIA nr ZR 53: Kuchnia: pomieszczenie na czasowy czy stały pobyt ludzi

odnośnik do zapisu ustawy:

Treść zapytania

Czy kuchnię w budynku jednorodzinnym należy uznać za pomieszczenie na czasowy czy stały pobyt ludzi.

Podstawa prawna

Ustawa o własności lokali Dz.U. 1994 Nr 85 poz. 388 z dnia 24 czerwca 1994 r. zm. Dz. U. z 2015 r. poz. 1892.

Art. 2.
[...]
2. Samodzielnym lokalem mieszkalnym, w rozumieniu ustawy, jest wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych.
[...]

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002 r. (Dz. U. 75, poz. 690 z późn. zm.)

§ 3.
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

[...]
10) pomieszczeniu mieszkalnym należy przez to rozumieć pokoje w mieszkaniu, a także sypialnie i pomieszczenia do dziennego pobytu ludzi w budynku zamieszkania zbiorowego,

11) pomieszczeniu pomocniczym należy przez to rozumieć pomieszczenie znajdujące się w obrębie mieszkania lub lokalu użytkowego służące do celów komunikacji wewnętrznej, higieniczno-sanitarnych, przygotowywania posiłków, z wyjątkiem kuchni zakładów żywienia zbiorowego, a także do przechowywania ubrań, przedmiotów oraz żywności,
[...]

§ 4.
Pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi dzielą się na:

1) pomieszczenia przeznaczone na stały pobyt ludzi, w których przebywanie tych samych osób w ciągu doby trwa dłużej niż 4 godziny,

2) pomieszczenia przeznaczone na czasowy pobyt ludzi, w których przebywanie tych samych osób w ciągu doby trwa od 2 do 4 godzin włącznie.
[...]

§ 75.
1. Drzwi do pomieszczenia przeznaczonego na stały pobyt ludzi oraz do pomieszczenia kuchennego powinny mieć co najmniej szerokość 0,8 m i wysokość 2 m w świetle ościeżnicy.

[...]

II OSK 567/09 — Wyrok NSA z 2010-03-17

[...]
Zdaniem organu, kuchnia jest pomieszczeniem nie przeznaczonym na stały pobyt ludzi i nie wymaga dostępu do światła dziennego.
[...]

II SA/Gd 698/15 — Wyrok WSA w Gdańsku z 2016-05-25

[...]
Przepisy zawarte w §§ 13 i 60 rozporządzenia* dotyczą pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi, do jakich zgodnie z definicją zawartą w § 3 pkt 9 i 10 rozporządzenia należą pokoje sypialne i pokój dzienny, zaś kuchnia, łazienka i przedpokój są pomieszczeniami pomocniczymi i nie są przeznaczone na stały pobyt ludzi. Zatem pomieszczenie kuchenne nie musi spełniać wymagań zawartych w §§ 13 i 60 rozporządzenia. [...]

Opinia

Czytelne zdefiniowanie kuchni w budynku jednorodzinnym jako pomieszczenia na czasowy albo stały pobyt ludzi jest ważne z powodu konieczności zastosowania dla tego pomieszczenia odpowiednich przepisów odnoszących się do pomieszczeń na czasowy pobyt ludzi albo innych przepisów odnoszących się do pomieszczeń na stały pobyt ludzi.

Przedmiotem analizy jest wyodrębnione pomieszczenie kuchenne nie będące aneksem kuchennym w salonie.

Z przytoczonych przepisów wynika, że:

Zgodnie z Art. 2. ust. 2. Ustawy o własności lokali Dz. U. 1994 Nr 85 poz. 388 z dnia 24 czerwca 1994 r. zm. Dz. U. z 2015 r. poz. 1892., z 2017 r. poz. 1529, w samodzielnym lokalu mieszkalnym izba lub zespół izb są pomieszczeniami przeznaczonymi na stały pobyt ludzi, a pomieszczenia pomocnicze w tym lokalu mieszkalnym nie zostały w rozumieniu ustawy zaliczone do pomieszczeń na stały pobyt ludzi;

Zgodnie z § 3.11. Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002 r. (Dz. U. 75, poz. 690 z późn. zm.) kuchnia jest pomieszczeniem pomocniczym, a zatem zgodnie z Ustawą powyżej nie zalicza się do pomieszczeń na stały pobyt ludzi;

Standardowe użytkowanie kuchni przez te same osoby w ciągu doby mieści się w przedziale czasowym od 2 do 4 godzin włącznie, zatem z tego powodu zgodnie z § 4. Rozporządzenia jw. kuchnię należy zaliczyć do pomieszczeń przeznaczonych na czasowy pobyt ludzi;

W § 75.1. Rozporządzenia jw. odrębnie wymienia się pomieszczenia w lokalu mieszkalnym przeznaczone na stały pobyt ludzi, a odrębnie pomieszczenie kuchenne, które zgodnie z tym paragrafem nie jest zaliczone do pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi;

Przytoczone powyżej przepisy oraz cytowane wyroki NSA i WSA wskazują, że wyodrębnione pomieszczenie kuchenne, zarówno w budownictwie jednorodzinnym, jak i wielorodzinnym należy uznać za pomieszczenie przeznaczone na czasowy pobyt ludzi.

 
(KS, MB)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 15 października 2014
aktualizacja 31.12.2018 r.

opinia

OPINIA nr ZR 53: Kuchnia: pomieszczenie na czasowy czy stały pobyt ludzi

odnośnik do zapisu ustawy:

Treść zapytania

Czy kuchnię w budynku jednorodzinnym należy uznać za pomieszczenie na czasowy czy stały pobyt ludzi.

Podstawa prawna

Ustawa o własności lokali Dz.U. 1994 Nr 85 poz. 388 z dnia 24 czerwca 1994 r. zm. Dz. U. z 2015 r. poz. 1892.

Art. 2.
[...]
2. Samodzielnym lokalem mieszkalnym, w rozumieniu ustawy, jest wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych.
[...]

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002 r. (Dz. U. 75, poz. 690 z późn. zm.)

§ 3.
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

[...]
10) pomieszczeniu mieszkalnym należy przez to rozumieć pokoje w mieszkaniu, a także sypialnie i pomieszczenia do dziennego pobytu ludzi w budynku zamieszkania zbiorowego,

11) pomieszczeniu pomocniczym należy przez to rozumieć pomieszczenie znajdujące się w obrębie mieszkania lub lokalu użytkowego służące do celów komunikacji wewnętrznej, higieniczno-sanitarnych, przygotowywania posiłków, z wyjątkiem kuchni zakładów żywienia zbiorowego, a także do przechowywania ubrań, przedmiotów oraz żywności,
[...]

§ 4.
Pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi dzielą się na:

1) pomieszczenia przeznaczone na stały pobyt ludzi, w których przebywanie tych samych osób w ciągu doby trwa dłużej niż 4 godziny,

2) pomieszczenia przeznaczone na czasowy pobyt ludzi, w których przebywanie tych samych osób w ciągu doby trwa od 2 do 4 godzin włącznie.
[...]

§ 75.
1. Drzwi do pomieszczenia przeznaczonego na stały pobyt ludzi oraz do pomieszczenia kuchennego powinny mieć co najmniej szerokość 0,8 m i wysokość 2 m w świetle ościeżnicy.

[...]

II OSK 567/09 — Wyrok NSA z 2010-03-17

[...]
Zdaniem organu, kuchnia jest pomieszczeniem nie przeznaczonym na stały pobyt ludzi i nie wymaga dostępu do światła dziennego.
[...]

II SA/Gd 698/15 — Wyrok WSA w Gdańsku z 2016-05-25

[...]
Przepisy zawarte w §§ 13 i 60 rozporządzenia* dotyczą pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi, do jakich zgodnie z definicją zawartą w § 3 pkt 9 i 10 rozporządzenia należą pokoje sypialne i pokój dzienny, zaś kuchnia, łazienka i przedpokój są pomieszczeniami pomocniczymi i nie są przeznaczone na stały pobyt ludzi. Zatem pomieszczenie kuchenne nie musi spełniać wymagań zawartych w §§ 13 i 60 rozporządzenia. [...]

Opinia

Czytelne zdefiniowanie kuchni w budynku jednorodzinnym jako pomieszczenia na czasowy albo stały pobyt ludzi jest ważne z powodu konieczności zastosowania dla tego pomieszczenia odpowiednich przepisów odnoszących się do pomieszczeń na czasowy pobyt ludzi albo innych przepisów odnoszących się do pomieszczeń na stały pobyt ludzi.

Przedmiotem analizy jest wyodrębnione pomieszczenie kuchenne nie będące aneksem kuchennym w salonie.

Z przytoczonych przepisów wynika, że:

Zgodnie z Art. 2. ust. 2. Ustawy o własności lokali Dz. U. 1994 Nr 85 poz. 388 z dnia 24 czerwca 1994 r. zm. Dz. U. z 2015 r. poz. 1892., z 2017 r. poz. 1529, w samodzielnym lokalu mieszkalnym izba lub zespół izb są pomieszczeniami przeznaczonymi na stały pobyt ludzi, a pomieszczenia pomocnicze w tym lokalu mieszkalnym nie zostały w rozumieniu ustawy zaliczone do pomieszczeń na stały pobyt ludzi;

Zgodnie z § 3.11. Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002 r. (Dz. U. 75, poz. 690 z późn. zm.) kuchnia jest pomieszczeniem pomocniczym, a zatem zgodnie z Ustawą powyżej nie zalicza się do pomieszczeń na stały pobyt ludzi;

Standardowe użytkowanie kuchni przez te same osoby w ciągu doby mieści się w przedziale czasowym od 2 do 4 godzin włącznie, zatem z tego powodu zgodnie z § 4. Rozporządzenia jw. kuchnię należy zaliczyć do pomieszczeń przeznaczonych na czasowy pobyt ludzi;

W § 75.1. Rozporządzenia jw. odrębnie wymienia się pomieszczenia w lokalu mieszkalnym przeznaczone na stały pobyt ludzi, a odrębnie pomieszczenie kuchenne, które zgodnie z tym paragrafem nie jest zaliczone do pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi;

Przytoczone powyżej przepisy oraz cytowane wyroki NSA i WSA wskazują, że wyodrębnione pomieszczenie kuchenne, zarówno w budownictwie jednorodzinnym, jak i wielorodzinnym należy uznać za pomieszczenie przeznaczone na czasowy pobyt ludzi.

 
(KS, MB)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 15 października 2014
aktualizacja 31.12.2018 r.

opinia

OPINIA nr ZR 01: Interpretacja odległości miejsc postojowych od okien pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi

odnośnik do zapisu ustawy:

Dotyczy

W związku z powstałymi wątpliwościami dotyczącymi interpretacji odległości miejsc postojowych od okien pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi,
Zespół Rzeczoznawców przy Radzie MPOIA przedstawia swoją opinię.

Stan prawny

Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (jednolity tekst Dz. U. z 2018 r. poz. 1202, 1276, 1496, 1669) stanowi:

Art.3.
Ilekroć w ustawie jest mowa o:

9) urządzeniach budowlanych — należy przez to rozumieć urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym, zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak przyłącza i urządzenia instalacyjne, w tym służące oczyszczania lub gromadzeniu ścieków, a także przejazdy, ogrodzenia, płace postojowe i płace pod śmietniki;

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (tj. Dz. U. 2015.1422 z późniejszymi zmianami), zgodnie z którym:

§.9.
3. Określone w rozporządzeniu odległości budynków od innych budynków, urządzeń budowlanych lub granicy działki budowlanej mierzy się w poziomie w miejscu ich najmniejszego oddalenia.

§.19.
1. Odległość stanowisk postojowych, w tym również zadaszonych oraz otwartych garaży wielopoziomowych od: placu zabaw dla dzieci, boiska dla dzieci i młodzieży, okien pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi w budynku opieki zdrowotnej, w budynku oświaty i wychowania, w budynku mieszkalnym, w budynku zamieszkania zbiorowego, z wyjątkiem: hotelu, motelu, pensjonatu, domu wypoczynkowego, domu wycieczkowego, schroniska młodzieżowego i schroniska, nie może być mniejsza niż: :

1) dla samochodów osobowych:

a) 7 m — w przypadku parkingu do 10 stanowisk postojowych włącznie;

b) 10 m — w przypadku parkingu od 11 do 60 stanowisk postojowych włącznie;

c) 20 m — w przypadku parkingu powyżej 60 stanowisk postojowych;

2) dla samochodów innych niż samochody osobowe:

a) 10 m — w przypadku parkingu do 4 stanowisk postojowych włącznie,

b) 20 m — w przypadku parkingu powyżej 4 stanowisk postojowych

Odpowiedź

Z powyższych zapisów wynika, że odległość miejsc postojowych od okien pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi winna być mierzona w poziomie, bez uwzględniania trzeciego wymiaru, w miejscu ich najmniejszego oddalenia od okien (ale nie od ściany z oknami).

 

(WD, KS)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 15 października 2014
aktualizacja 31.12.2018 r.

opinia

OPINIA nr ZR 05: Organ właściwy do wydania zgody na odstępstwa od przepisów techniczno-budowlanych dla inwestycji

odnośnik do zapisu ustawy:

Dotyczy

Pytania członka MPOIA dotyczące zapisów § 12 ust. 3 pkt 4 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. nr 75 poz. 690).

Prośba dotyczy opinii w sprawie dotyczącej odstępstwa od przepisów techniczno-budowlanych dla inwestycji p.n. „Rozbudowa wraz ze zmianą konstrukcji dachu istniejącego garażu przy budynku mieszkalnym jednorodzinnym o jedno miejsce postojowe w miejscowości Libiąż, woj. małopolskie, powiat chrzanowski” — wymagania przedłożenia postanowienia Starosty Chrzanowskiego na odstępstwo od obowiązujących warunków technicznych.

Stan prawny

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 75, poz. 690 z pózn. zm.)

Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 8 czerwca 2017 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy — Kodeks postępowania administracyjnego (Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Dz.U. 2017 poz. 1257, Dz.U.2018. poz. 2096 z pózn. zm.)

Art. 123.
Postanowienia w toku postępowania

§ 1. W toku postępowania organ administracji publicznej wydaje postanowienia.

§ 2. Postanowienia dotyczą poszczególnych kwestii wynikających w toku postępowania, lecz nie rozstrzygają o istocie sprawy, chyba że przepisy kodeksu stanowią inaczej.

Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane. (Dz. U. z 2018 r. poz. 1202, 1276, 1496, 1669, 2245.)

Odpowiedź

Zgodnie z par. 2 ustęp 2 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 75 poz. 690 z późniejszymi zmianami) stosownie do art. 123 par. 1, par 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego Dz.U. 2017 poz. 1257 Dz.U. 2018. poz. 2096 z późn. zm.) Małopolski Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej pismem z dnia 04 marca 2015 r. wydał postanowienie wyrażające zgodę na spełnienie wymagań w zakresie bezpieczeństwa pożarowego w sposób inny niż podany w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury, stosownie do wskazań ekspertyzy technicznej opracowanej przez rzeczoznawców do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych i do spraw budowlanych.

Cytowany wyżej paragraf rozporządzenia Ministra Infrastruktury brzmi:

Przy nadbudowie, rozbudowie, przebudowie i zmianie sposobu użytkowania:

1) budynków o powierzchni użytkowej nieprzekraczającej 1000 m²

[…]

— wymagania, o których mowa w par.1, mogą być spełnione w sposób inny niż określony w rozporządzeniu, stosownie do wskazań ekspertyzy technicznej właściwej jednostki badawczo-rozwojowej albo rzeczoznawcy budowlanego oraz do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, uzgodnionych z właściwym komendantem wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej lub państwowym wojewódzkim inspektorem sanitarnym, odpowiednio do przedmiotu ekspertyzy.

Z cytowanego powyżej zapisu paragrafu wynika jednoznacznie, że instytucjami właściwymi do wyrażania zgody na odstępstwo w przypadku nadbudów, rozbudów, przebudów i zmian w sposobie użytkowania w budynkach o powierzchni użytkowej nieprzekraczającej 1000 m² są: właściwy komendant wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej i wojewódzki inspektor sanitarny, a nie starosta.

Artykuł 9 Prawa budowlanego mówi o dopuszczeniu odstępstwa od przepisów techniczno-budowlanych w szczególnie uzasadnionych przypadkach w oparciu o odrębną procedurę, w której nie jest wymagana ekspertyza techniczna sporządzona przez rzeczoznawców do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych i do spraw budowlanych oraz wydane na jej podstawie odstępstwo,

W artykule tym, ustęp 3, zapisano jednoznacznie:

wniosek powinien zawierać:

5) w zależności od potrzeb — pozytywną opinię innych zainteresowanych organów.

Ustawodawcy wyraźnie chodziło o opinię, a nie wyrażenie zgody na podstawie ekspertyzy technicznej opracowanej przez rzeczoznawców ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych i ds. budowlanych.

Z cytowanych wyżej: rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie oraz ustawy Prawo budowlane wynika jednoznacznie, że w przypadku rozpatrywanej inwestycji właściwym do wydania zgody na odstępstwo od obowiązujących przepisów jest Małopolski Komendant Wojewódzki Państwowej Staży Pożarnej, a wymaganie obowiązku przedłożenia postanowienia Starosty Chrzanowskiego udzielającego zgody na odstępstwo od obowiązujących warunków technicznych przeprowadzonych na podstawie art.9 Prawa budowlanego nie znajduje uzasadnienia.

 

(WD, KS)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 8 czerwca 2015
aktualizacja 31.12.2018 r

Dotyczy

Nasłonecznienia pokoi hotelowych.

Stan prawny

Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r., w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1422 z późn. zm.)

§ 3.
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

[…]

10) pomieszczeniu mieszkalnym — należy przez to rozumieć pokoje w mieszkaniu, a także sypialnie i pomieszczenia do dziennego pobytu ludzi w budynku zamieszkania zbiorowego,

[…]

§ 60.
1. Pomieszczenia przeznaczone do zbiorowego przebywania dzieci w żłobku, klubie dziecięcym, przedszkolu, innych formach opieki przedszkolnej oraz szkole, z wyjątkiem pracowni chemicznej, fizycznej i plastycznej, powinny mieć zapewniony czas nasłonecznienia wynoszący co najmniej 3 godziny w dniach równonocy w godzinach 8:00–16:00, natomiast pokoje mieszkalne — w godzinach 7:00-17:00.

2. W mieszkaniach wielopokojowych wymagania ust. 1 powinny być spełnione przynajmniej dla jednego pokoju.

3. W przypadku budynków zlokalizowanych w zabudowie śródmiejskiej dopuszcza się ograniczenie wymaganego czasu nasłonecznienia, określonego w ust. 1, do 1,5 godziny, a w odniesieniu do mieszkania jednopokojowego w takiej zabudowie nie określa się wymaganego czasu nasłonecznienia.

Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia z dnia 19 sierpnia 2004 r. w sprawie obiektów hotelarskich i innych obiektów, w których są świadczone usługi hotelarskie. Dz.U.2006 nr 22 poz.169

Rozporządzenie Ministra Sportu i Turystyki z dnia 16 listopada 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie obiektów hotelarskich i innych obiektów, w których są świadczone usługi hotelarskie Dz.U. 2011 nr 259 poz. 1553

Obwieszczenie Ministra Sportu i Turystyki z dnia 26 października 2017 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie obiektów hotelarskich i innych obiektów, w których są świadczone usługi hotelarskie Poz. 2166

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach hotelarskich oraz usługach pilotów wycieczek i przewodników turystycznych Dz. U. 1997 Nr 133 poz. 884, Dz. U. z 2019 r. poz. 238.

Odpowiedź

Przepis § 60 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r., w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie określa warunek nasłonecznienia pomieszczeń przeznaczonych do zbiorowego przebywania dzieci w żłobku, klubie dziecięcym, przedszkolu, innych formach opieki przedszkolnej oraz szkole, z wyjątkiem pracowni chemicznej, fizycznej i plastycznej, jako zapewniony czas nasłonecznienia wynoszący co najmniej 3 godziny w dniach równonocy w godzinach 8:00–16:00, natomiast pokoje mieszkalne — w godzinach 7:00-17:00.

W dalszej części przepis ten odnosi się wyłącznie do zabudowy mieszkalnej, dopuszczając w przypadku mieszkania wielopokojowego zapewnianie ww. czasu nasłonecznienia w stosunku do jednego pokoju oraz ograniczając ten czas do 1,5 godziny w zabudowie śródmiejskiej lub braku wymagania nasłonecznienia w przypadku realizacji mieszkań jednopokojowych w takiej zabudowie.

Jak wskazano powyżej ustawodawca uszczegóławia wymóg nasłonecznienia wyłącznie w odniesieniu do pokoi mieszkalnych w mieszkaniach jedno- i wielopokojowych.

Zgodnie z definicją zawartą w § 3 pkt 10 ww. Rozporządzenia przez pomieszczenie mieszkalne należy rozumieć pokoje w mieszkaniu, a także sypialnie i pomieszczenia do dziennego pobytu ludzi w budynku zamieszkania zbiorowego.

Tak więc pomieszczenie mieszkalne jest pojęciem szerszym: zawiera w sobie pokoje w mieszkaniu oraz sypialnie i pomieszczenia dziennego pobytu ludzi np. w hotelu.

W ww. Ustawie i Rozporządzeniach w sprawie obiektów hotelarskich i innych obiektów, w których są świadczone usługi hotelarskie pokoje w hotelach nigdzie nie zostały zdefiniowane jako pokoje mieszkalne.

Wymagany czas nasłonecznienia dotyczy pokoi mieszkalnych, a nie pomieszczeń mieszkalnych.

 

(K.R-K., K.S.)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 19 lutego 2016
aktualizacja: 31.12.2018 r

Treść zapytania (skrócona)

Czy w przypadku budynku gdzie najwyżej położoną część stanowi klatka schodowa z wyjściem na stropodach oraz szyb windowy z przedsionkiem i, jako że klatka schodowa oraz komunikacja w postaci windy i jej przedsionka nie są pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi, czy wysokość budynku mierzona jest w tym wypadku do najwyżej położonego punktu stropodachu, na który prowadzi opisana klatka schodowa oraz winda?

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie

§ 5.
1. Nie uważa się za przeznaczone na pobyt ludzi pomieszczeń, w których:

1) łączny czas przebywania tych samych osób jest krótszy niż 2 godziny w ciągu doby, a wykonywane czynności mają charakter dorywczy bądź też praca polega na krótkotrwałym przebywaniu związanym
z dozorem oraz konserwacją maszyn i urządzeń lub utrzymaniem czystości i porządku;

[…]

§ 6.
Wysokość budynku, służącą do przyporządkowania temu budynkowi odpowiednich wymagań rozporządzenia, mierzy się od poziomu terenu przy najniżej położonym wejściu do budynku lub jego części, znajdującym się na pierwszej kondygnacji nadziemnej budynku, do górnej powierzchni najwyżej położonego stropu, łącznie z grubością izolacji cieplnej i warstwy ją osłaniającej, bez uwzględniania wyniesionych ponad tę płaszczyznę maszynowni dźwigów i innych pomieszczeń technicznych, bądź do najwyżej położonego punktu stropodachu lub konstrukcji przekrycia budynku znajdującego się bezpośrednio nad pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi.

§ 8.
W celu określenia wymagań technicznych i użytkowych wprowadza się następujący podział budynków na grupy wysokości:

1) niskie (N) — do 12 m włącznie nad poziomem terenu lub mieszkalne o wysokości do 4 kondygnacji nadziemnych włącznie;

2) średniowysokie (SW) — ponad 12 m do 25 m włącznie nad poziomem terenu lub mieszkalne o wysokości ponad 4 do 9 kondygnacji nadziemnych włącznie;

3) wysokie (W) — ponad 25 m do 55 m włącznie nad poziomem terenu lub mieszkalne o wysokości ponad 9 do 18 kondygnacji nadziemnych włącznie;

4) wysokościowe (WW) — powyżej 55 m nad poziomem terenu.

Opinia

Z cytowanych regulacji wynika:

1. Wysokość budynku mierzy się do najwyżej położonego punktu stropodachu nad pomieszczeniami przeznaczonymi na stały pobyt ludzi.

2. Za kondygnację nie uznaje się nadbudówek nad dachem, takich jak maszynownia dźwigu, centrala wentylacyjna, klimatyzacyjna lub kotłownia.

3. Klatka schodowa doprowadzająca do maszynowni dźwigu, kotłowni i in. pomieszczeń technicznych nieprzeznaczonych na pobyt ludzi, stanowiąca z tymi pomieszczeniami wspólną nadbudówkę, nie wpływa na wysokość budynku.

Również klatka schodowa, stanowiąca komunikację pomiędzy kondygnacjami użytkowymi, doprowadzająca także w swym końcowym biegu do pomieszczeń technicznych (§ 6.) wyniesionych ponad płaszczyznę najwyższego stropodachu przekrywającego pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi nie wpływa na wysokość budynku.

 

(AW)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 04.lipca 2016
aktualizacja: 31.12.2018 r.

Treść zapytania

Jestem członkiem Izby. Borykam się z pewnym zagadnieniem. Poszukuję interpretacji zapisu definicji z WT:

22) terenie biologicznie czynnym — należy przez to rozumieć teren o nawierzchni urządzonej w sposób zapewniający naturalną wegetację roślin i retencję wód opadowych, a także 50% powierzchni tarasów i stropodachów z taką nawierzchnią oraz innych powierzchni zapewniających naturalną wegetację roślin, o powierzchni nie mniejszej niż 10 m2, oraz wodę powierzchniową na tym terenie; Oczywiście projektując taką powierzchnię poza estetyką elewacji konieczna jest też kontrola budżetu. Bardzo proszę o pomoc w określeniu które poniższe rozwiązania mieszczą się ww definicji?

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie wraz z późniejszymi zmianami.

Opinia

W świetle obowiązujących przepisów Rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie w Dziale I Przepisy ogólne § 3 p. 22 cyt. „powierzchni terenu biologicznie czynnej — rozumie się przez to grunt rodzimy pokryty roślinnością oraz wodę powierzchniową na działce budowlanej, a także 50% sumy nawierzchni tarasów i stropodachów, urządzonych jako stałe trawniki lub kwietniki na podłożu zapewniającym ich naturalną wegetację, o powierzchni nie mniejszej niż 10 metrów kwadratowych”. Można uznać rozwiązanie umieszczenia powierzchni biologicznie czynnej na pionowych ścianach pod warunkiem zastosowania technologii zapewniającej systemowe rozwiązanie nawadniania ścian a powierzchnia minimalna takiego rozwiązania nie może być mniejsza niż 10 metrów kwadratowych.
np.

Do tych rozwiązań nie można wliczyć pnącza (np. winorośli) umieszczonego na pionowej ścianie wskazanego na poniższych zdjęciach.

np.

(EK)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 21 stycznia 2019 r.

opinia

Opinia ZR nr 107: Droga pożarowa jako powierzchnia biologicznie czynna

odnośnik do zapisu ustawy:

Treść zapytania

Zwracam się z prośbą o wydanie opinii potwierdzającej prawidłowość przyjętego rozwiązania dotyczącego ujęcia powierzchni zielonej drogi pożarowej stanowiącej powierzchnię biologicznie czynną w bilansie powierzchni biologicznie czynnej zgodnie z w zakresie objętym decyzją WZ.

Przedmiotowe zapytanie dotyczy projektowanego budynku mieszkalnego wielorodzinnego z garażem podziemnym projekt został opracowany na podstawie decyzji WZ określającej minimalny wymagany udział powierzchni biologicznie czynnej dla terenu inwestycji.

Z uwagi na wysokość budynku (6 kondygnacji nadziemnych) do prawidłowej obsługi budynku należy zapewnić dostęp drogi pożarowej.

W ramach projektu przewidziano rozwiązanie polegające na poprowadzeniu przebiegu drogi pożarowej przez nawierzchnię trawiastą posiadającą odpowiednie parametry techniczne jakie winny spełniać drogi pożarowe poprzez zastosowanie systemowego, dedykowanego rozwiązania technologicznego.

Przedmiotowa zielona droga pożarowa nie pokrywa się z dojściami i dojazdami do budynku, ani też nie będzie pełnić innych dodatkowych funkcji w codziennym użytkowaniu stanowić będzie zieloną, trawiastą nawierzchnię przy budynku.

Nawierzchnia planowana w miejscu drogi pożarowej będzie terenem urządzonym w sposób zapewniający naturalną wegetację roślin i retencję wód opadowych, tak więc stanowić będzie powierzchnię biologicznie czynną (w przedmiotowym przypadku zielona droga pożarowa przebiega na stropodachu ponad garażem podziemnym, wobec czego teren biologicznie czynny obliczono jako 50% fizycznej powierzchni).

Definicja terenu biologicznie czynnego określona zgodnie z § 3 pkt 22 obowiązującego Rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie nie uzależnia biologicznie czynnych właściwości nawierzchni od funkcji jaką będzie ona pełnić.

Również decyzja WZ nie wprowadza żadnych ograniczeń w sposobie wykorzystania terenu biologicznie czynnego.

W związku z powyższymi informacjami, projektowany w ten sposób teren biologicznie czynny uwzględniono w bilansie terenu powierzchnia wchodzi w zakres terenu biologicznie czynnego, który należy wykonać zgodnie z wymogami decyzji WZ. Wyłączenie powierzchni z obliczeń spowoduje nie zapewnienie minimalnego udziału powierzchni biologicznie czynnej w terenie inwestycji i tym samym nie spełnienie wymogów decyzji WZ.

Na etapie zatwierdzania projektu budowlanego i uzyskiwania decyzji o pozwoleniu na budowę Urząd (Wydziału Architektury i Urbanistyki Urzędu Miasta Krakowa) zakwestionował przyjęte rozwiązanie, tłumacząc iż funkcja drogi pożarowej uniemożliwia uwzględnienie jej powierzchni w bilansie powierzchni biologicznie czynnej terenu inwestycji, niezależnie od spełnianych przez tą nawierzchnię parametrów dot. możliwości wegetacji roślin oraz retencji wody opadowej.

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002 r. stanowi:

§3

22) Ilekroć w Rozporządzeniu jest mowa o […] terenie biologicznie czynnym należy przez to rozumieć teren o nawierzchni urządzonej w sposób zapewniający naturalną wegetację roślin i retencję wód opadowych, a także 50% powierzchni tarasów i stropodachów z taką nawierzchnią oraz innych powierzchni zapewniających, nie mniejszej niż 10 m² oraz wodę powierzchniowa na tym terenie.

Opinia Zespołu Rzeczoznawców

Przepis §3 pkt 22 warunków technicznych uprawnia do zaliczenia powierzchni terenu urządzonego jako trawnik do powierzchni biologicznie czynnej, jeżeli został spełniony podany w nim warunek to znaczy nawierzchnia ziemna została urządzona w sposób zapewniający naturalną wegetację. W szczególności nie podaje się w nim innych warunków, od których spełnienia mogłoby być uzależnione zaliczenie powierzchni terenu z nawierzchnią ziemną, do powierzchni terenu biologicznie czynnego, np. sposobu użytkowania tej powierzchni.

Cytowany przepis, będący prawem powszechnie obowiązującym, nie powinien być stosowany rozszerzająco, lecz literalnie.

Treść tego przepisu jest podstawą do dokonania oceny jedynie w takim zakresie, czy powierzchnia, którą zaliczono do powierzchni biologicznie czynnej została urządzona w sposób zapewniający naturalną wegetację roślin. Przepis ten nie upoważnia do formułowania dodatkowych warunków, np. sposobu użytkowania terenu. Zatem sprawdzeniu, zgodnie z §3 pkt 22 warunków technicznych, wymaga sposób urządzenia nawierzchni ziemnej, a nie rodzaj jej użytkowania.

Istnieje wiele systemów rozwiązania nawierzchni biologicznie czynnej, służącej również do celów innych, w tym różnego rodzaju nawierzchni dal celów komunikacyjnych. Najczęściej stosowane są rozwiązania oparte o geokraty, wzmacniane nawierzchnie trawiaste i nawierzchnie mineralne. Przykładami takich rozwiązań są między innymi systemy nawierzchni:

  • Citysoil Road;
  • Natural Grey Road +;
  • Netturf Advanced Grass.

Zasadę działania tych systemów ilustruje poniższy przykład.

Opinia ZR nr 107

Zgodnie z kartą techniczną oraz „Analizą funkcjonalno-użytkową stosowania wzmacnianych nawierzchni trawiastych City Soll Road i Natturf Advanced Grass oraz nawierzchni mineralnej Natural Grey Road + jako warstwy wierzchniej dróg pożarowych” opracowanej przez Szkołę Główną Służby Pożarniczej w Warszawie wymieniony wyżej system nawierzchni Natturf Advanced Grass może pełnić między innymi funkcje:

  • Awaryjnych i technicznych dróg dojazdowych dla samochodów osobowych oraz ciężarowych, w szczególności drogi pożarowe;
  • Strefy dla pieszych, ścieżek rowerowych;
  • Nawierzchni sportowych: boiska, pola golfowe, tory wyścigów konnych;
  • Nawierzchni dla organizacji imprez masowych;
  • Parkingów okazjonalnych, w tym stanowiska postojowe i drogi manewrowe;
  • Pasów startowych oraz lądowisk dla helikopterów;
  • Możliwość zastosowania zarówno na gruncie rodzimym, jak i dachach lub stropach garaży podziemnych.

Jednocześnie system ten posiada następujące właściwości:

  • Produkt stanowi powierzchnię w 100% biologicznie czynną;
  • Nawierzchnia wodoprzepuszczalna;
  • Produkt całkowicie neutralny dla środowiska, bezpieczny dla ludzi i zwierząt (atest PZH);
  • Zwiększona nośność nawierzchni w każdych warunkach pogodowych;
  • Właściwości potwierdzone przez Instytut Badawczy Państwowy Instytut Geologiczny.

Tak więc od zastosowanego systemu oraz jego aprobat zależy, czy dane rozwiązanie spełnia wymagania stawiane powierzchni biologicznie czynnej, jak w wymienionym wyżej jednym z wielu możliwych rozwiązań.

Pogląd, iż zastosowanie takich rozwiązań dla funkcji drogi pożarowej powoduje, że teren nie może być wliczony do powierzchni biologicznie czynnej, stanowi próbę rozszerzającej interpretacji cytowanego przepisu z warunków technicznych i nie znajduje żadnej podstawy prawnej.

 
(WD)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 25 stycznia 2019 r.

Treść zapytania

Zwracam się z prośbą o możliwość udzielenia porady prawnej przez Zespół Rzeczoznawców MPOIA RP w zakresie interpretacji Warunków Technicznych.

Pytanie dotyczy sytuacji projektowania budynku hotelowego / pensjonatowego tj. budynku zamieszkania zbiorowego, świadczącego usługi zakwaterowania krótkoterminowego / turystycznego. W ramach projektowanego zespołu, mają znaleźć się dwa typy pokoi:

Typ 1) Pokoje dwupoziomowe z antresolą (traktowane jako jedna kondygnacja), składające się na parterze z pokoju dziennego z aneksem kuchennym, łazienką oraz otwartej antresoli przeznaczonej na część sypialną,

Typ 2) Pokoje dwukondygnacyjne”, które na dolnym poziomie mają pokój dzienny z aneksem kuchennym i łazienką, a na piętrze dwie odrębne wydzielone sypialnie i łazienkę.

W obu przypadkach dostęp do górnego poziomu, odbywa się przez indywidualny bieg schodowy, wewnątrz pokoju dziennego.

Problem polega na właściwym dobrze szerokości biegu schodowego obsługującego komunikację pionową w ramach obu typu pokoi. Inwestor nalega na realizację schodów o szerokości użytkowej biegu/spocznika 0,8m (zgodnie z par. 68 WT jak dla mieszkań dwupoziomowych).

Pytanie 1) Prośba o interpretację, czy pokój w budynku zamieszkania zbiorowego, można traktować jako mieszkanie dwupoziomowe dające możliwość stosowania schodów o szerokości biegu/spocznika 0,8m biorąc pod uwagę definicje:

WT par. 3 pkt. 10) pomieszczenie mieszkalne należy przez to rozumieć pokoje w mieszkaniach, a także sypialnie i pomieszczenia do dziennego pobytu ludzi w budynku zamieszkania zbiorowego, w połączeniu z definicją WT par. 3 pkt. 9) mieszkaniu należy przez to rozumieć zespół pomieszczeń mieszkalnych i pomocniczych, mający odrębne wejście, wydzielony stałymi przegrodami budowlanymi, umożliwiający stały pobyt ludzi i prowadzenie samodzielnego gospodarstwa domowego.

Pytanie 2) Czy poprawnym jest traktowanie schodów w pokoju Typ 1  łączących dwa poziomy (dolny i antresoli) w tym samym pomieszczeniu, nie jako klatki schodowej z wymaganiami określonymi w par. 68, ale jako przejścia ewakuacyjnego w pomieszczeniu, o szerokości przejścia min. 0,8m (ewakuacja do 3 osób).

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (wraz z późniejszymi aktualizacjami).

§ 3.
Ilekroć w Rozporządzeniu jest mowa o:

4) budynku mieszkalnym należy przez to rozumieć:

a) budynek mieszkalny wielorodzinny,

b) budynek mieszkalny jednorodzinny;

5) budynku zamieszkania zbiorowego należy przez to rozumieć budynek przeznaczony do okresowego pobytu ludzi, w szczególności hotel, motel, pensjonat, dom wypoczynkowy, dom wycieczkowy, schronisko młodzieżowe, schronisko, internat, dom studencki, budynek koszarowy, budynek zakwaterowania na terenie zakładu karnego, aresztu śledczego, zakładu poprawczego, schroniska dla nieletnich, a także budynek do stałego pobytu ludzi, w szczególności dom dziecka, dom rencistów i dom zakonny;

9) mieszkaniu należy przez to rozumieć zespół pomieszczeń mieszkalnych i pomocniczych, mający odrębne wejście, wydzielony stałymi przegrodami budowlanymi, umożliwiający stały pobyt ludzi i prowadzenie samodzielnego gospodarstwa domowego;

10) pomieszczeniu mieszkalnym należy przez to rozumieć pokoje w mieszkaniu, a także sypialnie i pomieszczenia do dziennego pobytu ludzi w budynku zamieszkania zbiorowego;

11) pomieszczeniu pomocniczym  należy przez to rozumieć pomieszczenie znajdujące się w obrębie mieszkania lub lokalu użytkowego służące do celów komunikacji wewnętrznej, higieniczno-sanitarnych, przygotowania posiłków, z wyjątkiem kuchni zakładów żywienia zbiorowego, a także do przechowywania ubrań, przedmiotów oraz żywności;

§ 68.
1. Graniczne wymiary schodów stałych w budynkach o różnym przeznaczeniu określa tabela:

OPINIA nr ZR 110

Opinia Zespołu Rzeczoznawców

Paragraf 3 warunków technicznych w punkcie 9 podaje definicję mieszkania jako zespołu pomieszczeń mieszkalnych i pomocniczych, mających odrębne wejście, wydzielonego stałymi przegrodami budowlanymi, umożliwiającego stały pobyt ludzi i prowadzenie samodzielnego gospodarstwa domowego. Nie określa, ani nie ogranicza definicji do budynków mieszkalnych wielorodzinnych.

Punkt 10 powyższego paragrafu definiuje pojęcie pomieszczenia mieszkalnego, jako zarówno pokoi w mieszkaniu, jak i sypialni i pomieszczeń do dziennego pobytu ludzi w budynku zamieszkania zbiorowego.

Tak więc w przypadku, gdy lokal w budynku zamieszkania zbiorowego posiada odrębne wejście, jest wyodrębniony stałymi przegrodami budowlanymi i tworzy zespół pomieszczeń mieszkalnych i pomocniczych, należy traktować jako mieszkania przeznaczone na okresowy lub stały pobyt ludzi, w zależności od jego funkcji.

Dlatego też zarówno w przypadku lokalu z pokojami dwupoziomowymi z antresolą (traktowaną jako kondygnacja), składającego się na parterze z pokoju dziennego z aneksem kuchennym, łazienką oraz otwartą antresolą przeznaczoną na część sypialną, jak i w przypadku lokali z pokojami dwukondygnacyjnymi, które na dolnym poziomie mają pokój dzienny z aneksem kuchennym i łazienką, a na piętrze dwie odrębne, wydzielone sypialnie i łazienkę, prawidłowym będzie stosowanie schodów stałych o szerokości biegu i spocznika minimum 80 cm oraz wysokości stopni maksimum 19 cm. Różnica będzie polegać na tym, że w pierwszym przypadku lokal będzie lokalem o jednej kondygnacji z antresolą, a w drugim będzie lokalem o dwóch kondygnacjach.

 
(WD)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 04 lutego 2019 r.

Treść zapytania

Jak należy mierzyć wysokość budynku, czy do poziomu stropu jętkowego łącznie z ociepleniem czy do kalenicy dachu? Wysokość od poziomu terenu przy wejściu do stropu nad kondygnacją użytkową wynosi 8.26m Zgodnie z zapisami MPZP […], poprzez wysokości budynku — należy przez to rozumieć wysokość określoną w przepisach odrębnych;

W załączeniu przedkładam przekrój projektowanego budynku.

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 75, poz. 690 z pózn. zm.)

§6. [Sposób mierzenia wysokości budynku]
Wysokość budynku, służącą do przyporządkowania temu budynkowi odpowiednich wymagań rozporządzenia, mierzy się od poziomu terenu przy najniżej położonym wejściu do budynku lub jego części, znajdującym się na pierwszej kondygnacji nadziemnej budynku, do górnej powierzchni najwyżej położonego stropu, łącznie z grubością izolacji cieplnej i warstwy ją osłaniającej, bez uwzględniania wyniesionych ponad tę płaszczyznę maszynowni dźwigów i innych pomieszczeń technicznych, bądź do najwyżej położonego punktu stropodachu lub konstrukcji przekrycia budynku znajdującego się bezpośrednio nad pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi.

Opinia

Tematyka dotycząca określenia wysokości budynku została wyjaśniona już w opinii nr ZR 72 z dnia 14. 03. 2018 r.

Jako uzupełnienie, w kontekście powyższego pytania można dodać, że prócz poziomu terenu, kluczowym elementem służącym do określania wysokości budynku jest warstwa osłaniająca. Jako „warstwę osłaniającą” należy rozumieć zespół elementów mający charakter powłokowy (warstwa zewnętrzna), pozwalający na wyodrębnienie budynku z przestrzeni zewnętrznej. Nie są to więc jakiekolwiek elementy wewnątrz stropu lub stropodachu a element wierzchni. W omawianym przypadku będzie to kalenica z gąsiorem lub innym elementem o tej samej funkcji. Jeśli (projektowany) poziom terenu przy najniżej położonym wejściu do budynku lub jego części, znajdującym się na pierwszej kondygnacji nadziemnej budynku jest tożsamy z przedstawionym rysunkiem to wysokość budynku wynosi 10,77 m.

Można przy tej okazji dodać że „górną powierzchnię najwyżej położonego stropu” mogą tworzyć nie tylko płaszczyzny, ale także i inne kształty jak łuki, powłoki sferyczne lub krzywokreślne. Obecność lub brak ocieplenia w stropie również nie zmienia podanej w §6 zasady.

W przypadku gdy zapisy MPZP nie podają szczególnej zasady określenia wysokości budynków należy stosować przywołane powyżej rozporządzenie. Równocześnie warto tu zwrócić uwagę na często stosowane zapisy w MPZP, które odnoszą się oddzielnie do „wysokości budynków” oraz do „wysokości zabudowy”.

(KD)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 20 maja 2019 r.

Treść zapytania

Sprawa dotyczy obliczenia powierzchni użytkowej lokalu mieszkalnego wg nowej normy PN-ISO 9836: 1997. Pytanie brzmi: czy wg tej normy wlicza się do powierzchni lokalu mieszkalnego balkon wiszący o powierzchni ok 5 metrów kwadratowych. Budynek mieszkalny w którym mieści się dany lokal został wybudowany w latach 1936-1937, jest ujęty w gminnej ewidencji zabytków i podlega ochronie konserwatorskiej. Na chwilę obecną jest to budynek jednorodzinny, który ma plan zagospodarowania przestrzennego.

Powierzchnia lokalu została już obliczona wg starej normy PN-70/B-02365, w której to balkon nie został wliczony do powierzchni lokalu. Czy balkon powinien być wliczony wg nowej normy PN-ISO 9836: 1997 która obowiązuje od 2012 roku? Czy są jakieś odstępstwa i balkon wg tej normy nie wlicza się ? Czy jest to element drugorzędny o której mowa w Opinii nr 127 Zespołu Rzeczoznawców przy Radzie Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP z dnia 11 lipca 2019 ?

Jeżeli jest taka możliwość to uprzejmie proszę o przesłanie całości skanu normy PN-ISO 9836:1997 lub podanie strony z której mogłabym zapoznać się szczegółowo z normą PN-ISO 9836:1997.

Podstawa prawna

[a] Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. z 2016 r. poz. 1610 — tekst jednolity).).

[b] Ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2019 r. poz. 737, 1309 i 1469),

[c] Rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 roku w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz.U. z 2019 r. poz. 393 — tekst jednolity

[d] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2019 r. poz. 1065 — tekst jednolity).

[e] Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 roku w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (Dz.U. z 2018 r. poz. 1935-tekst jednolity).

Opinia

Odpowiedź na pytanie [1]

Powierzchni balkonu nie wlicza się do powierzchni lokalu mieszkalnego, niezależnie od przyjętej do obliczania normy. Wynika to z definicji lokalu mieszkalnego (mieszkania) oraz z definicji jego powierzchni jakie występują w obowiązującym prawie.

Uzasadnienie

Definicja 1

Zgodnie z art. 2., ustęp 1. punkt 7) ustawy z 21 czerwca 2001 r — o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego [a], przez powierzchnię użytkową lokalu należy rozumieć:

powierzchnię wszystkich pomieszczeń znajdujących się w lokalu, a w szczególności pokoi, kuchni, spiżarni, przedpokoi, alków, holi, korytarzy, łazienek oraz innych pomieszczeń służących mieszkalnym i gospodarczym potrzebom lokatora, bez względu na ich przeznaczenie i sposób używania; za powierzchnię użytkową lokalu nie uważa się powierzchni balkonów, tarasów i loggii, antresoli, szaf i schowków w ścianach, pralni, suszarni, wózkowni, strychów, piwnic i komórek przeznaczonych do przechowywania opału.

Powierzchnia balkonu z definicji nie może być zatem wliczana do powierzchni lokalu.

Powyższa ustawa reguluje zasady i formy ochrony praw lokatorów oraz zasady gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy. Zapisy zawarte w Ustawie dotyczące powierzchni użytkowej są wiążące również z punktu widzenia katastru nieruchomości, co wynika z § 63. 3 Rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 roku w sprawie ewidencji gruntów i budynków [c]

Definicja 2

Zgodnie z art. 2. ust. 2 i 4 Ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali [b]

Samodzielnym lokalem mieszkalnym, w rozumieniu ustawy, jest wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych. Przepis ten stosuje się odpowiednio również do samodzielnych lokali wykorzystywanych zgodnie z przeznaczeniem na cele inne niż mieszkalne.

Do lokalu mogą przynależeć, jako jego części składowe, pomieszczenia, choćby nawet do niego bezpośrednio nie przylegały lub były położone w granicach nieruchomości gruntowej poza budynkiem, w którym wyodrębniono dany lokal, a w szczególności: piwnica, strych, komórka, garaż, zwane dalej „pomieszczeniami przynależnymi”

Powierzchnia balkonu zatem, jako nie wydzielonego trwałymi ścianami, nie będącego też pomieszczeniem, nie może być wliczana do powierzchni samodzielnego lokalu mieszkalnego.

Powyższa ustawa określa sposób ustanawiania odrębnej własności samodzielnych lokali mieszkalnych.

Definicja 3

Zgodnie z § 3. punktem 9) Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie [d] przez mieszkanie należy rozumieć zespół pomieszczeń mieszkalnych i pomocniczych, mający odrębne wejście, wydzielony stałymi przegrodami budowlanymi, umożliwiający stały pobyt ludzi i prowadzenie samodzielnego gospodarstwa domowego.

Powierzchnia balkonu zatem, jako niewydzielonego stałymi przegrodami budowlanymi, nie może być wliczana do powierzchni użytkowej mieszkania.

Powyższe rozporządzenie stosuje się przy projektowaniu, budowie i przebudowie oraz przy zmianie sposobu użytkowania budynków oraz budowli spełniających funkcje użytkowe budynków

Definicja 4

Zgodnie § 11, ustęp 2, punkt 2) litera a) Rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego przez lokal mieszkalny należy rozumieć wydzielone trwałymi ścianami w obrębie budynku pomieszczenie lub zespół pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych.

Powierzchnia balkonu zatem, jako niewydzielonego trwałymi ścianami nie może być wliczony do powierzchni użytkowej mieszkania.

Powyższe rozporządzenie określa szczegółowy zakres i formę projektu budowlanego, stanowiącego podstawę do wydania decyzji o pozwoleniu na budowę.

Odpowiedź na pytanie [2]

Zgodnie z informacjami zawartymi na stronie Polskiego Komitetu Normalizacji https://wiedza.pkn.pl/, prawo do rozpowszechniania polskich norm przysługuje PKN:

Zgodnie z art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 12 września 2002 r. o normalizacji (t.j. z Dz. U. 2015 r. poz. 1483) Polskie Normy są chronione prawem autorskim jak utwory literackie, a autorskie prawa majątkowe do nich przysługują Polskiemu Komitetowi Normalizacyjnemu (PKN). Stosuje się odpowiednio przepisy Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 r. (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1191 z późn. zm.). Wydawanie i rozpowszechnianie Polskich Norm na dowolnym nośniku (papierowym lub elektronicznym) wymaga uzyskania zgody PKN. PN i inne produkty normalizacyjne posiadają oznakowanie w postaci znaku wodnego. Publikowanie dokumentów nieposiadających oznakowania PKN jest niezgodne z aktualnym stanem prawnym, a informacje zawarte w takich dokumentach mogą być niekompletne lub nieaktualne.

Z treścią polskich norm można zapoznać się poprzez system sprzedaży cyfrowej PKN na stronie : https://sklep.pkn.pl/catalogsearch/advanced

Dla architektów IARP, członków MPOIA udostępniona została możliwość zapoznania się treścią wybranych norm poprzez portal MPOIA, jednak bez możliwości ich legalnego kopiowania.

Uwagi dodatkowe

Kwestie związane obliczaniem powierzchni użytkowej i obowiązkiem stosowania polskich norm szczegółowo opisują opinie nr 30 oraz 97 Zespołu Rzeczoznawców przy Radzie MPOIA.
W przesłanym pytaniu cytowana jest opinia nr 127, która mówi o powierzchni balkonów. Opinia ta odnosi się jednak do powierzchni zabudowy budynku, natomiast z nadesłanego pytania wynika, że porusza ono kwestię powierzchni użytkowej lokalu mieszkalnego. Opinia nr 127 nie może być zatem odpowiedzią na nadesłane pytanie.

(KSt)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 11 lipca 2019 r.

Treść zapytania

Uprzejmie proszę o wyjaśnienie definicji antresoli zawartej w Rozporządzeniu o warunkach technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Zależy mi szczególnie na odpowiedzi na odpowiedzi na następujące pytania:
- Czy antresola może znajdować się nad zamkniętymi pomieszczeniami,
- Czy występują przypadki, gdy na antresoli dopuszcza się wydzielenie pomieszczeń,
- Czym różni się antresola pomieszczenia od antresoli kondygnacji?

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2019 poz. 1065)

§ 3. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

[...]

16) kondygnacji — należy przez to rozumieć poziomą część budynku, zawartą pomiędzy powierzchnią posadzki na stropie lub najwyżej położonej warstwy podłogowej na gruncie a powierzchnią posadzki na stropie lub warstwy osłaniającej izolację cieplną stropu, znajdującego się nad tą częścią budynku, przy czym za kondygnację uważa się także poddasze z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi oraz poziomą część budynku stanowiącą przestrzeń na urządzenia techniczne, mającą średnią wysokość w świetle większą niż 2 m; za kondygnację nie uznaje się nadbudówek ponad dachem, takich jak maszynownia dźwigu, centrala wentylacyjna, centrala klimatyzacyjna, obudowa wyjścia z klatki schodowej, kotłownia lub inne pomieszczenia techniczne;

[...]

19) antresoli — należy przez to rozumieć górną część kondygnacji lub pomieszczenia znajdującą się nad przedzielającym je stropem pośrednim o powierzchni mniejszej od powierzchni tej kondygnacji lub pomieszczenia, niezamkniętą przegrodami budowlanymi od strony wnętrza, z którego jest wydzielona;

[...]

§ 5. 1. Nie uważa się za przeznaczone na pobyt ludzi pomieszczeń, w których:

1) łączny czas przebywania tych samych osób jest krótszy niż 2 godziny w ciągu doby, a wykonywane czynności mają charakter dorywczy bądź też praca polega na krótkotrwałym przebywaniu związanym z dozorem oraz konserwacją maszyn i urządzeń lub utrzymaniem czystości i porządku;

2) mają miejsce procesy technologiczne niepozwalające na zapewnienie warunków przebywania osób stanowiących ich obsługę, bez zastosowania indywidualnych urządzeń ochrony osobistej i zachowania specjalnego reżimu organizacji pracy;

3) jest prowadzona hodowla roślin lub zwierząt, niezależnie od czasu przebywania w nich osób zajmujących się obsługą.

2. Przepis ust. 1 nie narusza przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy.

[...] 

§ 72. 1. Wysokość pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi powinna odpowiadać wymaganiom określonym w poniższej tabeli, jeżeli przepisy odrębne, w tym dotyczące pomieszczeń pracy i pomieszczeń służby zdrowia, nie określają innych wymagań:

 

Opinia Zespołu Rzeczoznawców

Ze względu na złożoność tematu, opinia została podzielona na 4 części:

  1. interpretacja definicji antresoli z Rozporządzenia,
  2. opis przypadków niespełniających definicji antresoli, a niebędących kondygnacjami,
  3. podsumowanie przeprowadzonego wyjaśnienia,
  4. załączniki graficzne obrazujące nietypowe przypadki antresoli.

I.

Z § 3. 19) WT wynika, że ustawodawca przewidział dwa rodzaje antresol: antresola będąca górną częścią kondygnacji oraz antresola będąca górną częścią pomieszczenia, dla uproszczenia zwane w dalszej części tej opinii antresolą kondygnacji oraz antresolą pomieszczenia. Treść definicji da się podzielić na trzy osobne warunki, które muszą zostać spełnione aby przestrzeń mogła zostać uznana za antresolę.

antresola kondygnacji:

1) znajduje się nad przedzielającym ją i tą kondygnację stropem pośrednim,

Warunek 1) wskazuje na konieczność występowania stropu pośredniego pomiędzy dolnym poziomem pomieszczenia, a poziomem antresoli. Zauważyć należy, że w definicji nie został użyty zwrot „w całości nad ” lub „wewnątrz obrysu”, mimo iż zwroty takie stosowane są w tym samym akcie prawnym.

2) strop pośredni musi mieć powierzchnię mniejszą od powierzchni tej kondygnacji,

Warunek 2) dotyczy ograniczenia powierzchni antresoli w stosunku do powierzchni kondygnacji, której jest częścią. Pomiędzy wyrażeniami „stropem pośrednim”, a „o powierzchni” ustawodawca nie użył przecinka, co oznacza, że pojęcie powierzchni dotyczy właśnie tego stropu, a nie samej antresoli. Należy przez to rozumieć, że powierzchnię tą liczymy jako powierzchnię rzeczywistą stropu, a nie np. powierzchnię użytkową antresoli. Stosując analogię, za powierzchnię kondygnacji, z którą porównujemy powierzchnię stropu pośredniego, należy przyjąć powierzchnię stropu tej kondygnacji, a więc bez uwzględnienia ścian wewnętrznych.

3) nie jest zamknięta przegrodami budowlanymi od strony wnętrza, z którego jest wydzielona.

Warunek 3) dotyczy zachowania otwartego charakteru antresoli. Kluczową jest interpretacja pojęcia „wnętrza, z którego jest wydzielona”. Za takie wnętrze należy uznać przestrzeń, z którego antresola jest udostępniona (a więc to, z którego prowadzą na nią schody, pochylnia, winda lub inny rodzaj komunikacji pionowej). Biorąc pod uwagę, że we wcześniejszej części definicji ustawodawca dwukrotnie użył zwrotu „kondygnacji lub pomieszczenia”, nie ma podstaw by sądzić, że „wnętrze” to należy utożsamiać z pojęciem kondygnacji lub pomieszczenia. Interpretacja taka, prowadziłaby do przyjęcia, że zrealizowanie antresoli kondygnacji, jest możliwe tylko wtedy, gdy ta kondygnacja ma charakter jednoprzestrzenny — a więc jest tak naprawdę jednym pomieszczeniem. Taki sposób rozumowania doprowadza do absurdalnego wniosku, że możliwym jest realizowanie jedynie antresol pomieszczeń, a więc zbędnym było wprowadzanie pojęcia antresol kondygnacji.

Należy uznać, że to na antresoli nie można wydzielić żadnej zamkniętej przegrodami budowlanymi przestrzeni. Możliwym jest natomiast zrealizowanie przegród budowlanych niezamykających przestrzeni, np. tzw. przepierzeń.

antresola pomieszczenia:

1) znajduje się nad przedzielającym ją i to pomieszczenie stropem pośrednim,

Warunek wskazuje na konieczność występowania stropu pośredniego pomiędzy dolnym poziomem kondygnacji, a poziomem antresoli. Zauważyć należy, że w definicji nie został użyty zwrot „w całości nad ” lub „wewnątrz obrysu”, mimo to że zwroty takie stosowane są w tym samym akcie prawnym.           

2) strop pośredni musi mieć powierzchnię mniejszą od powierzchni tego pomieszczenia,

Za powierzchnię pomieszczenia, z którą porównujemy powierzchnię stropu pośredniego, należy przyjąć powierzchnię stropu wewnątrz obrysu tego pomieszczenia, a więc bez uwzględnienia ew. ścian działowych wewnątrz pomieszczenia. Jeżeli antresola ma powierzchnię większą niż powierzchnia pomieszczenia to należy uznać ją za antresolę kondygnacji.

3) nie jest zamknięta przegrodami budowlanymi od strony wnętrza, z którego jest wydzielona.

W tym wypadku wnętrze to należy rozumieć jako pomieszczenie, którego antresola jest górną częścią. Na antresoli nie można wydzielić żadnej zamkniętej przegrodami budowlanymi przestrzeni. Możliwym jest natomiast zrealizowanie przegród budowlanych niezamykających przestrzeni, np. tzw. przepierzeń.

II.

Analizując zagadnienie antresoli, trzeba odnieść się do sytuacji, w których zachodzi ryzyko nieplanowego utworzenia kolejnej kondygnacji na etapie projektowania lub na etapie budowy (a więc zmiany istotnej w rozumieniu Art. 36a. 5. Prawa Budowlanego). Jeżeli przestrzeń nie spełnia definicji antresoli kondygnacji lub pomieszczenia, to nie staje się ona automatycznie kolejną kondygnacją, o ile spełnia następujące warunki:

  • przestrzeń ta jest poddaszem,
  • przestrzeń ta nie jest przeznaczona na pobyt ludzi,
  • nie jest to przestrzeń na urządzenia techniczne, mająca wysokość w świetle większą niż 2m.

Przestrzeń taka jest wówczas „poddaszem nieużytkowym”.

Należy tu jednak zwrócić uwagę , że przy niespełnieniu któregokolwiek z powyższych warunków, w obiekcie wyodrębniona zostanie kolejna kondygnacja!

Każdy przypadek wymaga indywidualnej analizy, ale jeśli parametry poddasza nie pozwalają na zlokalizowanie na nim pomieszczeń na pobyt ludzi lub przy umieszczeniu tam urządzeń technicznych średnia wysokość nie przekracza 2 m, to w żadnym wypadku przestrzeń ta nie może być uznana za kolejną kondygnację.

Przy tej okazji należy dodać, że maksymalna wysokość antresoli nie jest określona i może być ona większa niż wysokość w świetle pomieszczenia znajdującego się pod stropem pośrednim.

III.         

Występujące w publicznym obiegu informacje i interpretacje zagadnień architektoniczno-budowlanych (m. in. dotyczące definicji antresoli) często nie są tworzone przez architektów. Następstwem takiego stanu rzeczy są sytuacje, gdy pracownicy organów nadzoru budowlanego lub urzędów architektoniczno-budowlanych (również niekoniecznie będący architektami z uprawnieniami budowlanymi), powołując się na błędne interpretacje, generują trudności przy pozyskiwaniu pozwoleń na budowę lub pozwoleń na użytkowanie obiektu. Analizowanie Warunków Technicznych wymaga rozumienia ich konsekwencji przestrzennych, użytkowych, budowlanych i ekonomicznych oraz genezy historycznej i technicznej, do czego konieczne są predyspozycje oraz przygotowanie zawodowe. Dlatego trzeba podkreślić, że wyłącznie architekci mają kompetencje niezbędne do prawidłowego definiowania i interpretowania zagadnień architektoniczno-budowlanych.

Jednocześnie należy dodać, że nie wszystkie aspekty definicji antresoli są jasne i nie znajdują klarownego zastosowania w każdej sytuacji (o czym świadczą przykłady rysunkowe załączone na końcu tej opinii). Interpretacja czy projektowana przestrzeń jest antresolą pozostaje zawsze w gestii architekta. Warunkiem koniecznym, co do którego nie może być wątpliwości, jest natomiast brak zamkniętych pomieszczeń na antresoli.

Odpowiadając na zadane pytania, na podstawie przeprowadzonej analizy należy stwierdzić, co następuje:

  • Ad 1. Tak, antresola może znajdować się nad zamkniętymi pomieszczeniami — mamy wówczas do czynienia z antresolą kondygnacji.
  • Ad 2. Nie, na antresoli nie można wydzielić żadnego zamkniętego przegrodami budowlanymi pomieszczenia.
  • Ad 3. Antresola pomieszczenia znajduje się nad jednym pomieszczeniem, natomiast antresola kondygnacji znajduje się nad więcej niż jednym pomieszczeniem.

IV.

Liczba rozwiązań przestrzennych antresol nie jest skończona i jest ograniczona jedynie wyobraźnią architekta — poniżej zaprezentowane schematy przedstawiają przypadki, których zakwalifikowanie jako antresole jest w świetle definicji z Rozporządzenia sprawą nieoczywistą:

• Szkic poniżej przedstawiają ten sam budynek znajdujący się w terenie o znacznym spadku i w terenie płaskim:

(KS)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 13 grudnia 2019

Treść zapytania

[…] Organy administracji architektoniczno – budowlanej podchodzą sceptycznie do projektów przewidujących realizację antresol, uznając, że takie rozwiązanie prowadzi do nieuzasadnionej intensyfikacji zabudowy oraz negatywnie wpływa na odbiór przestrzenny budynku, w którym przewidziano antresole. […] Wskazując równocześnie za konieczne spełnienie cech i parametrów antresoli z zgodnych z wyrokiem [przypis autora] Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 15 lipca 2016 roku, sygn. II SA/Kr 99/16 oraz z dnia 25 listopada 2016 roku, sygn. II SA/Kr 1057/16).

W związku z powyższym wnoszę o zajęcie przez Małopolską Okręgową Izbę Architektów stanowiska w kwestii zakresu dopuszczalnej ingerencji organów administracji architektonoczno-budowlanej w rozwiązania projektowe przewidujące zastosowanie w budynku mieszkalnym wielorodzinnym antresol oraz wyliczania intensywności zabudowy dla budynków z antresolami. W szczególności wnoszę o zajęcie stanowiska, czy organ administracji architektoniczno-budowlanej może odmówić zatwierdzenia projektu budowlanego przewidującego wykonanie antresol, jeżeli zawarte w projekcie budowlanym rozwiązania projektowe pozostają w zgodzie z obowiązującymi przepisami prawa.

W załączeniu przedkładam rozwiązanie projektowe, które spotyka się ze sprzeciwem ze strony organów administracji architektoniczno- budowlanej.

OPINIA nr ZR 149

OPINIA nr ZR 149

OPINIA nr ZR 149

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2019 poz. 1065)

§ 3. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

16) kondygnacji — należy przez to rozumieć poziomą część budynku, zawartą pomiędzy powierzchnią posadzki na stropie lub najwyżej położonej warstwy podłogowej na gruncie a powierzchnią posadzki na stropie lub warstwy osłaniającej izolację cieplną stropu, znajdującego się nad tą częścią budynku, przy czym za kondygnację uważa się także poddasze z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi oraz poziomą część budynku stanowiącą przestrzeń na urządzenia techniczne, mającą średnią wysokość w świetle większą niż 2 m; za kondygnację nie uznaje się nadbudówek ponad dachem, takich jak maszynownia dźwigu, centrala wentylacyjna, centrala klimatyzacyjna, obudowa wyjścia z klatki schodowej, kotłownia lub inne pomieszczenia techniczne;

[…]

19) antresoli — należy przez to rozumieć górną część kondygnacji lub pomieszczenia znajdującą się nad przedzielającym je stropem pośrednim o powierzchni mniejszej od powierzchni tej kondygnacji lub pomieszczenia, niezamkniętą przegrodami budowlanymi od strony wnętrza, z którego jest wydzielona;

[…]

§ 5. 1. Nie uważa się za przeznaczone na pobyt ludzi pomieszczeń, w których:

1) łączny czas przebywania tych samych osób jest krótszy niż 2 godziny w ciągu doby, a wykonywane czynności mają charakter dorywczy bądź też praca polega na krótkotrwałym przebywaniu związanym z dozorem oraz konserwacją maszyn i urządzeń lub utrzymaniem czystości i porządku;

2) mają miejsce procesy technologiczne niepozwalające na zapewnienie warunków przebywania osób stanowiących ich obsługę, bez zastosowania indywidualnych urządzeń ochrony osobistej i zachowania specjalnego reżimu organizacji pracy;

3) jest prowadzona hodowla roślin lub zwierząt, niezależnie od czasu przebywania w nich osób zajmujących się obsługą.

2. Przepis ust. 1 nie narusza przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy.

[…]

§ 72. 1. Wysokość pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi powinna odpowiadać wymaganiom określonym w poniższej tabeli, jeżeli przepisy odrębne, w tym dotyczące pomieszczeń pracy i pomieszczeń służby zdrowia, nie określają innych wymagań.

tabela OPINIA nr ZR 149

Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane Dz. U. 1994 Nr 89 poz. 414

Art. 35. 1. Przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę lub odrębnej decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego organ administracji architektoniczno-budowlanej sprawdza:

1) zgodność projektu budowlanego z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i innymi aktami prawa miejscowego albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu w przypadku braku miejscowego planu, a także wymaganiami ochrony środowiska, w szczególności określonymi w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, o której mowa

w art. 71 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko;

2) zgodność projektu zagospodarowania działki lub terenu z przepisami, w tym techniczno-budowlanymi;

3) kompletność projektu budowlanego i posiadanie wymaganych opinii, uzgodnień, pozwoleń i sprawdzeń oraz informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, o której mowa w art. 20 ust. 1 pkt 1b, oraz zaświadczenia, o którym mowa w art. 12 ust. 7;

4) wykonanie — w przypadku obowiązku sprawdzenia projektu, o którym mowa w art. 20 ust. 2, także sprawdzenie projektu – przez osobę posiadającą wymagane uprawnienia budowlane i legitymującą się aktualnym na dzień opracowania projektu — lub jego sprawdzenia — zaświadczeniem, o którym mowa w art. 12

ust. 7;

5) (uchylony)

2. (uchylony)

3. W razie stwierdzenia naruszeń, w zakresie określonym w ust. 1, organ administracji architektoniczno-budowlanej nakłada postanowieniem obowiązek usunięcia wskazanych nieprawidłowości, określając termin ich usunięcia, a po jego bezskutecznym upływie wydaje decyzję o odmowie zatwierdzenia projektu i udzielenia pozwolenia na budowę.

4. W razie spełnienia wymagań określonych w ust. 1 oraz w art. 32 ust. 4, organ administracji architektoniczno-budowlanej nie może odmówić wydania decyzji o pozwoleniu na budowę.

5. Organ administracji architektoniczno-budowlanej wydaje decyzję o odmowie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę, jeżeli na terenie, którego dotyczy projekt zagospodarowania działki lub terenu, znajduje się obiekt budowlany, w stosunku do którego orzeczono nakaz rozbiórki.

6. W przypadku gdy organ administracji architektoniczno-budowlanej nie wyda decyzji w sprawie pozwolenia na budowę:

1) w terminie 65 dni od dnia złożenia wniosku o wydanie takiej decyzji albo

2) w zakresie realizacji inwestycji kolejowej, w terminie 45 dni od dnia złożenia wniosku o wydanie takiej decyzji — organ wyższego stopnia wymierza temu organowi, w drodze postanowienia, na które przysługuje zażalenie, karę w wysokości 500 zł za każdy dzień zwłoki. Wpływy z kar stanowią dochód budżetu państwa.

6a. Przepisu ust. 6 nie stosuje się do pozwolenia na budowę wydawanego dla przedsięwzięcia podlegającego ocenie oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko albo ocenie oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000.

7. Karę uiszcza się w terminie 14 dni od dnia doręczenia postanowienia, o którym mowa w ust. 6. W przypadku nieuiszczenia kary, o której mowa w ust. 6, podlega ona ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

8. Do terminu, o którym mowa w ust. 6, nie wlicza się terminów przewidzianych w przepisach prawa do dokonania określonych czynności, okresów zawieszenia postępowania oraz okresów opóźnień spowodowanych z winy strony, albo z przyczyn niezależnych od organu.

Opinia

Poruszana sprawa jest skomplikowana. Wynika to przede wszystkim z faktu, że wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 15 lipca 2016 roku, sygn. II SA/Kr 99/16 oraz z dnia 25 listopada 2016 r. jest wykorzystywany do wszystkich spraw, w których projektant/inwestor zastosował antresole. Wspomniany wyrok odwołuje się z kolei do innego wyroku sądu w Lublinie, a tamten do innego orzecznictwa, które w jakimś zakresie dotyczyło zastosowania antresoli. Tropiąc dalej, można dojść do źródła stosowanej w tym orzecznictwie interpretacji definicji antresoli. Niestety tekst źródłowy, powielany wielokrotnie, mylnie wskazuje dopuszczalny sposób stosowania antresol. Logika w nim zastosowana prowadzi do sytuacji, w której możliwe jest stosowanie wyłącznie „antresol pomieszczenia”, mimo iż definicja z §3. WT wprowadza również pojęcie „antresoli kondygnacji”. Wcześniejsza opinia MPOiA na ten temat (nr 139) zwraca uwagę na konieczność szerszego spojrzenia na ten element przestrzenny z uwzględnieniem aspektów historycznych, ekonomicznych, społecznych, urbanistycznych, konstrukcyjnych, bezpieczeństwa itd. Można przypuszczać, że część wyroków miało na celu pohamowanie deweloperów, ale stosowanie ich jako podstawy oceny wszystkich projektów z antresolami jest klasycznym przykładem „wylania dziecka z kąpielą”. Kluczowym pojęciem wprowadzonym w przyjętej przez niektóre sądy i urzędy interpretacji (a nie w samej definicji antresoli wg WT) jest wymóg „jednoprzestrzenności” wnętrza, z którego wydzielona została antresola oraz niedopuszczenie zrealizowania jej (choćby częściowo) nad wydzielonym pomieszczeniem. Taka interpretacja stoi w oderwaniu od historycznych przykładów zastosowania antresol, jak i od logiki projektowej. Najczęściej spotykane zastosowanie antresoli to: kościoły, teatry, kina, stadiony, amfiteatry, galerie handlowe, czasami biura, hale produkcyjne, mieszkania i domy jednorodzinne. Można uznać, że zasadnicza ich większość, a w niektórych wypadkach wszystkie obiekty w/w typów posiadają antresole, które nie wpisują się w interpretację stosowaną w przytoczonym na wstępie wyroku. Konsekwentne stosowanie w/w wyroku doprowadziłoby do konkluzji, że mamy do czynienia z obiektami o większej ilości kondygnacji niż było to przyjęte wcześniej. Idąc dalej, organy nadzoru budowlanego i komendy straży pożarnej powinny uznać, że mają do czynienia z obiektami o zupełnie innej kategorii zagrożenia ludzi, a to z kolei podważało by zastosowane rozwiązania w zakresie dróg pożarowych, wydzielenia klatki schodowej lub powinny mieć one inną klasę zagrożenia pożarowego. Absurdalnym wydaje się założenie, że np. położenie przedsionka względem chóru kościelnego (pod nim) zmienia ilość kondygnacji w obiekcie.

Załączony poniżej rysunek przedstawia typowe zastosowanie antresoli. Takie same rozwiązanie znajdujemy w obiektach kilkusetletnich. Pewne jest, że nikt z projektantów tych obiektów nie spodziewał się że ktoś w przyszłości (np. w 2016 roku) uzna ich dzieło za obiekt wielokondygnacyjny.

OPINIA nr ZR 149

Absolutnie konieczne jest przyjęcie, że wyobraźnia architekta pozwala na kreowanie przestrzeni w sposób, który w żaden sposób nie uda się ująć w sztywne ramy tworzone bez w/w szerokiego kontekstu i przygotowania. Praktyka pokazuje (choćby na przykładzie omawianej sprawy), że uznanie jednego wyroku sądowego jako dogmat w każdej innej dotyczącej tego samego zagadnienia nie sprawdza się.

Wyroków sądowych odnoszących się przepisów budowlanych jest mnóstwo, a znaczna ich część nadaje nowe znacznie przepisom i pojęciom stosowanym od dziesięcioleci a czasami od setek lat. Te nowe interpretacje przepisów często są zaskakujące, szczególnie dla osób stosujących je na co dzień od lat. Przykładem takiej sytuacji może być inny wyrok WSA w Krakowie w sprawie I SA/Kr 496/09, gdzie w uzasadnieniu Sąd stwierdza, że: „z technicznego punktu widzenia dach to nic innego jak więźba dachowa oraz poszycie (...) i aby dach mógł być za taki uważany, powinien posiadać obydwa niezbędne w/w elementy”. Istnieje niezliczona ilość przekryć, gdzie nie zastosowano żadnej więźby. Takich budynków są tysiące. Czy teraz należy uznać, że obiekty takie ze względu na brak więźby nie mają dachu, a więc nie są budynkami?

Wracając do głównego wątku, projektant dostosował się nie tylko do definicji antresoli, ale także do wyroku, który dla organów administracji budowlanej jest aktualnie stosowaną wykładnią przepisów.

Stosowane orzecznictwo w szczególny, techniczny sposób ogranicza i utrudnia możliwość stosowania antresoli, nie odnosząc się w żaden sposób do celu w jakim celu ograniczenie i utrudnienie jest stosowane. Ten cel wydaje się jednak oczywisty: ograniczyć intensywność projektowanych budynków w sytuacji, kiedy miejscowe prawo właśnie takie ograniczenie zawiera. Tutaj powstaje pytanie czy osoby sporządzające i uchwalające prawo miejscowe celowo stosują ograniczenia w zakresie intensywności lub ilości kondygnacji mając świadomość, że istnieje takie rozwiązanie jak antresola? Należy założyć, że tak.

Przepisy prawa miejscowego powinny być tworzone z rozmysłem, po głębokich analizach i weryfikacjach, w oparciu o obowiązujące prawo i przepisy. Wg tych samych reguł powinien działać projektant, a więc człowiek wykonujący zawód zaufania społecznego. Architekci zobowiązani są tak wykonywać swój zawód, aby być tego zaufania godnymi.

Mamy zaufanie do lekarza leczącego jednego pacjenta, który zajmuje się chorym (leczy go), ale także chroni osoby, na które mógłby on lekarz lub pacjent przenieść chorobę (dla dobra ogółu społeczeństwa, społeczności lokalnej itd.). Podobnie mamy zaufanie do policjanta zwalczającego przestępczość, że w ramach swoich uprawnień np. do posiadania broni, nie użyje jej ze szkodą dla osób postronnych.

Powinniśmy też mieć zaufanie do architektów, którzy tworząc przestrzeń i zabudowę na zlecenie jednego klienta/dewelopera, nie „zepsują” przestrzeni wspólnej. Wykorzystywanie niedoskonałych definicji i wyroków sądów w interesie swojego klienta może w rażących przypadkach takie zaufanie skutecznie podważyć. Nietrafiony wyrok podany na wstępie w nieudolny sposób utrudnił stosowanie antresoli. Można domniemywać, że miał na celu ograniczenia wielkości budynku, co w konkretnym przypadku mogło być działaniem uzasadnionym. Żaden przepis nie zabrania stosowania antresoli, zgodnie z jej definicją, a równocześnie antresola nie jest przepisami ograniczona w zakresie powierzchni, kubatury i wysokości podobnie jak maszynownia dźwigu, lub nadszybie. Stosując syntezę przepisów i zasad można powiedzieć, że antresola to rodzaj niewydzielonego pomieszczenia lub powierzchni pomocniczej, zależnej i uzupełniającej główną funkcję budynku, pomieszczenia głównego (np. z którego jest dostępna).

Tak samo jak to, że maszynownia dźwigu nie jest ograniczona co do kubatury (a jej wysokości nie wlicza się nawet do wysokości budynku) nie zmienia faktu, że nadużyciem społecznego zaufania byłoby zaprojektowanie maszynowni dźwigu, która stanowiłaby blisko 50% kubatury dużego budynku. Trudno jest jednoznacznie określić jaką część budynku może stanowić antresola, tak samo jak trudno takie ograniczenie wyznaczyć dla nadszybia, jednak trzeba uznać że antresole z całą pewnością nie powinny stanowić blisko 50% kubatury budynku mieszkalnego. Przekroczono niepisane normy życia społecznego i w ocenie MPOiA ten sposób wykonywania zawodu zdecydowanie podważa zaufanie do architektów.

Ponadto należy dodać, że w omawianym przypadku mamy do czynienia ze znamionami nieuczciwej konkurencji. Nie można zgodzić się, by projektant, a wraz z nim inwestor działali wbrew powszechnie stosowanych normom. Istnienie rywalizacja (konkurencja) na polu jakości architektury, wydajności projektów, kosztów budowy itd., nie zmienia to faktu, że pewne rozwiązania należy uznać za niedopuszczalne właśnie ze względu na status zawodu zaufania publicznego. Tego typu rozwiązań możemy niestety zaobserwować wiele, np. absurdalnie małe place zabaw, za małe śmietniki, budynki niedostępne dla niepełnosprawnych po demontażu urządzeń podnośnych już po odbiorze budynku itp.

Organ administracji budowlanej będący strukturą samorządu terytorialnego powinien stać na straży ogólnie pojętego dobra publicznego i wobec ewidentnego przekroczenia norm życia społecznego powinien odpowiednio reagować. W konkretnych przypadkach często tylko sąd może określić gdzie leży granica, która została (bądź nie została) przekroczona. Natomiast jeśli zostałby wydany wyrok, w którym sąd by taką granicę wyznaczył, to nie powinien być on stosowany jako wytyczna dla organów administracji budowlanej we wszelkich innych sprawach dotyczących podobnego zagadnienia. Jeżeli sąd wyznaczyłby ograniczenie skali antresoli w odniesieniu do wielkości kondygnacji lub do całego budynku wielorodzinnego to nie oznacza to, że taką samą zasadę należałoby przyjąć dla antresol na widowniach, w teatrach lub w budynku jednorodzinnym.

Pomimo iż rozwiązanie projektowe będące punktem wyjścia dla tej opinii może być (przy zastosowaniu przytoczonej interpretacji) uznane za zgodne z przepisami, to jednak w ocenie MPOiA stoi w sprzeczności zasadami norm życia społecznego i równocześnie w sprzeczności z rolą architekta jako zawodu zaufania społecznego. Stanowi ono przykład wykorzystania styku nieprecyzyjnych przepisów prawa budowlanego w relacji do wskaźników zastosowanych w prawie miejscowym, tak aby zrealizować obiekt którego skala przekracza w sposób znaczący (blisko dwukrotny) przewidywane dla danego terenu gabaryty zabudowy.

(KD)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 20 lutego 2020 r.

opinia

OPINIA nr ZR 154: Budynek mieszkalny jednorodzinny czy budynek mieszkalny jednorodzinny dwulokalowy?

odnośnik do zapisu ustawy:

Treść pytań

1. jaka jest definicja budynku mieszkalnego jednorodzinnego?

2. jaka jest definicja budynku mieszkalnego jednorodzinnego dwulokalowego?

3. czy w budynku jednorodzinnym dwulokalowym każdy lokal musi mieć własną księgę wieczystą?

4. Nasz Inwestor nie widzi konieczności podziału domu na 2 lokale — co mamy mu radzić?

Podstawa prawna

Ustawa Prawo budowlane z dnia 7 lipca z 1994 r. (Dz.U. z 2019 r., poz. 1186)

Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2015 r. poz. 1422 z późn. zm.)

Opinia Zespołu Rzeczoznawców

1. Definicja budynku mieszkalnego jednorodzinnego znajduje się w ustawie Prawo budowlane (Dz.U. z 2019 r., poz. 1186) – Art. 3 pkt 2a), cyt.:

2a) budynku mieszkalnym jednorodzinnym należy przez to rozumieć budynek wolno stojący albo budynek w zabudowie bliźniaczej, szeregowej lub grupowej, służący zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, stanowiący konstrukcyjnie samodzielną całość, w którym dopuszcza się wydzielenie nie więcej niż dwóch lokali mieszkalnych albo jednego lokalu mieszkalnego i lokalu użytkowego o powierzchni całkowitej nieprzekraczającej 30% powierzchni całkowitej budynku.

Budynek opisany w pytaniu czyli: dwukondygnacyjny na parterze będzie 1 mieszkanie, a na piętrze ma 2-gie, cyt. Będą zatem 2 kuchnie — jedna na parterze, druga na piętrze. Będą też schody łączące obie kondygnacje i jedno wejście do budynku.

Tak zaprojektowany budynek mieści się w definicji budynku mieszkalnego jednorodzinnego (zgodnie z Prawem budowlanym).

2. Definicja budynku mieszkalnego jednorodzinnego dwulokalowego.

Takiej definicji budynku mieszkalnego jednorodzinnego dwulokalowego nie ma wprost w przepisach prawa.

Natomiast kiedy budynek jest dwulokalowy określa definicja „mieszkania” zawarta w § 3 pkt 9) Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2015 r. poz. 1422 z późn. zm.), cyt.:

9) mieszkaniu należy przez to rozumieć zespół pomieszczeń mieszkalnych i pomocniczych, mający odrębne wejście, wydzielony stałymi przegrodami budowlanymi, umożliwiający stały pobyt ludzi i prowadzenie samodzielnego gospodarstwa domowego

Z powyższego wynika aby lokal był lokalem mieszkalnym musi posiadać : pomieszczenia mieszkalne oraz pomieszczenia pomocnicze. Definicje powyższych są również zawarte w warunkach technicznych, tj. cyt.:

10) pomieszczeniu mieszkalnym należy przez to rozumieć pokoje w mieszkaniu, a także sypialnie i pomieszczenia do dziennego pobytu ludzi w budynku zamieszkania zbiorowego;

11) pomieszczeniu pomocniczym należy przez to rozumieć pomieszczenie znajdujące się w obrębie mieszkania lub lokalu użytkowego służące do celów komunikacji wewnętrznej, higieniczno-sanitarnych, przygotowywania posiłków, z wyjątkiem kuchni zakładów żywienia zbiorowego, a także do przechowywania ubrań, przedmiotów oraz żywności.

Zatytułowanie projektu budowlanego jako: projekt budynku jednorodzinnego jest wystarczające z punktu widzenia obowiązujących przepisów.

Odnośnie zapytania nr 3 i 4 do Inwestora należy decyzja czy dokona wydzielenia lokali mieszkalnych i założy odrębne księgi wieczyste.

 
(EK)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 20 kwietnia 2020 r.

opinia

OPINIA nr ZR 158: potwierdzenie, że budynki garaży wielopoziomowych są budynkami użyteczności publicznej

odnośnik do zapisu ustawy:

Treść pytania

W związku z wykluczeniem przez Zamawiającego – Lotnicze Pogotowie Ratunkowe – naszej firmy z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego polegającego na opracowaniu dokumentacji projektowo-kosztorysowej budowy Krajowego Centrum Monitorowania Ratownictwa Medycznego, z racji rzekomego niespełnienia kryterium doświadczenia projektantów […], uprzejmie proszę o potwierdzenie, że budynki garaży wielopoziomowych (np. garaż podziemny przy Muzeum Narodowym w Krakowie) są budynkami użyteczności publicznej.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane Dz.U. 1994 Nr 89 poz. 414 ze zm. (Dz.U. 1994 Nr 89 poz. 414)

Art. 3. Ilekroć w ustawie jest mowa o:

[…]

2) budynku – należy przez to rozumieć taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach;

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2019 poz. 1065)

§ 3. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

[…]

6) budynku użyteczności publicznej – należy przez to rozumieć budynek przeznaczony na potrzeby administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości, kultury, kultu religijnego, oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki, wychowania, opieki zdrowotnej, społecznej lub socjalnej, obsługi bankowej, handlu, gastronomii, usług, w tym usług pocztowych lub telekomunikacyjnych, turystyki, sportu, obsługi pasażerów w transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym, morskim lub wodnym śródlądowym, oraz inny budynek przeznaczony do wykonywania podobnych funkcji; za budynek użyteczności publicznej uznaje się także budynek biurowy lub socjalny;

Opinia Zespołu Rzeczoznawców

Garaże – obiekty budowlane trwale związane z gruntem, posiadające fundamenty, dach oraz wydzielone z przestrzeni przegrodami budowlanymi – spełniają wszystkie warunki, aby można było zakwalifikować je do budynków. Ogólnodostępne garaże – czy to nadziemne, czy podziemne, jak przytoczony w pytaniu garaż podziemny przy Muzeum Narodowym w Krakowie, pełnią funkcje związane z obsługą pasażerów w transporcie drogowym, a zatem zaliczają się do grupy budynków użyteczności publicznej w rozumieniu § 3 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

Zamawiający w sposób krzywdzący nie uznał doświadczenia projektantów, którzy wykazali się projektami garaży miejskich, w tym garażu podziemnego przy Muzeum Narodowym. Przedmiotowy garaż, podobnie jak pozostałe przedstawione przez ubiegającego się o udzielenie zamówienia publicznego, usytuowany jest w przestrzeni publicznej oraz służy ogółowi: mieszkańcom i turystom. Skoro tak, to sądzić by można, że Zamawiający nawet intuicyjnie – bez znajomości zapisów przywołanego rozporządzenia – nie powinien mieć wątpliwości co do doświadczenia projektantów w zakresie sporządzenia projektów budynków użyteczności publicznej. 

(MB)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 28 maja 2020

Treść zapytania

Zwracam się z prośbą o wydanie opinii w zakresie nawierzchni NetTurf Advanced Grass jako możliwość zastosowania jej na drodze pożarowej i jednoczesnym zaliczeniu tej powierzchni do powierzchni biologicznie czynnej zgodnie z definicją określoną w § 3 pkt 22 Rozporządzenia o warunkach technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

W związku z sugerowanymi przez Urząd Architektury wątpliwościami co do możliwości wykorzystania jako powierzchni biologicznie czynnej drogi pożarowej wykonanej jako trawnik wzmocniony podbudową w załączniku przekazujemy wcześniejsze stanowisko MPOIA RP w tej sprawie jednoznacznie wskazujące ww. rozwiązanie jako prawidłowe. Definicja powierzchni biologicznie czynnej określa sposób urządzenia powierzchni, a nie sposób jej użytkowania, co nie uniemożliwia wliczenia powierzchni drogi pożarowej do powierzchni biologicznie czynnej. Ponadto karta katalogowa producenta nawierzchni NetTurf Advanced Grass zapewnia o naturalnej wegetacji trawy (warstwy podkładowe składają się z naturalnych kruszców, a dodatkowa siatka usztywniająca nie stanowi bariery dla korzeni). Tym samym można uznać nawierzchnię NetTurf Advanced Grass za powierzchnie biologicznie czynną w 100%.

Taki sam pogląd w przedmiotowej sprawie prezentuje w swoich orzeczeniach Małopolski Urząd Wojewódzki, którego decyzję załączam.

W obawie o nośność nawierzchni powstała „Analiza funkcjonalno-użytkowa stosowania wzmacnianych nawierzchni trawiastych City Soll Road i NetTurf Advanced Grass oraz nawierzchni mineralnej Natural Grey Road+ jako warstwy wierzchniej dróg pożarowych” opracowaną przez Szkołę Główną Służby Pożarniczej, która stwierdza możliwość przejazdu wozów bojowych straży pożarnej i tym samym nadaje się jako nawierzchnia na drogi pożarowe. W załączniku dołączam tę analizę.

Przedstawić należy również wyrok Wojewódzkiego Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 16. 11. 2016 r. znak: II SA/Gd 348/16, który jednoznacznie określa, że przedmiotowa nawierzchnia zapewnia naturalną wegetację i powinna być liczona zgodnie z informacją producenta czyli 100% do powierzchni biologicznie czynnej. Ponadto wyrok określa, że powierzchnia może być wykorzystana również pod ruch ciężki w tym drogi pożarowe.

Teren zielony umożliwiający wjazd wozów strażackich będzie użytkowany jako teren zielony bez możliwości wjazdu innych samochodów. Cały ruch kołowy obsługujący nieruchomość został sprowadzony przez wjazd i wyjazd do garażu podziemnego. Nie ma więc żądnych zagrożeń dla wzrostu i pielęgnacji trawnika na drodze pożarowej, a tym samym powierzchnia ta spełnia wymagania WT w sprawie powierzchni biologicznie czynnej.

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002 r. stanowi:

§ 3 pkt 22 Ilekroć w Rozporządzeniu jest mowa o (…) terenie biologicznie czynnym — należy przez to rozumieć teren o nawierzchni urządzonej w sposób zapewniający naturalną wegetację roślin i retencję wód opadowych, a także 50% powierzchni tarasów i stropodachów z taką nawierzchnią oraz innych powierzchni zapewniających naturalną wegetację roślin, o powierzchni nie mniejszej niż 10 m2, oraz wodę powierzchniową na tym terenie.

Opinia

Przepis § 3 pkt 22 warunków technicznych uprawnia do zaliczenia powierzchni terenu urządzonego jako trawnik do powierzchni biologicznie czynnej, jeżeli został spełniony podany w nim warunek — to znaczy nawierzchnia ziemna została urządzona w sposób zapewniający naturalną wegetację. W szczególności nie podaje się w nim innych warunków, od których spełnienia mogłoby być uzależnione zaliczenie powierzchni terenu z nawierzchnią ziemną, do powierzchni terenu biologicznie czynnego, np. sposobu użytkowania tej powierzchni.

Cytowany przepis, będący prawem powszechnie obowiązującym, nie powinien być stosowany rozszerzająco, lecz literalnie.

Treść tego przepisu jest podstawą do dokonania oceny jedynie w takim zakresie, czy powierzchnia, którą zaliczono do powierzchni biologicznie czynnej została urządzona w sposób zapewniający naturalną wegetację roślin. Przepis ten nie upoważnia do formułowania dodatkowych warunków, np. sposobu użytkowania terenu. Zatem sprawdzeniu, zgodnie z § 3 pkt 22 warunków technicznych, wymaga sposób urządzenia nawierzchni ziemnej, a nie rodzaj jej użytkowania.

Istnieje wiele systemów rozwiązania nawierzchni biologicznie czynnej, służącej również do celów innych, w tym różnego rodzaju nawierzchni dla celów komunikacyjnych. Najczęściej stosowane są rozwiązania oparte o geokraty, wzmacniane nawierzchnie trawiaste i nawierzchnie mineralne. Przykładami takich rozwiązań są między innymi systemy nawierzchni:

  • CitySoil Road;
  • Natural Grey Road +;
  • NetTurf Advanced Grass.

Zasadę działania tych systemów ilustruje poniższy przykład

Opinia nr zr 164

Zgodnie z kartą techniczną oraz „Analizą funkcjonalno-użytkową stosowania wzmacnianych nawierzchni trawiastych CitySoil Road i NetTurf Advanced Grass oraz nawierzchni mineralnej Natural Grey Road + jako warstwy wierzchniej dróg pożarowych” opracowanej przez Szkołę Główną Służby Pożarniczej w Warszawie wymieniony wyżej system nawierzchni NetTurf Advanced Grass może pełnić między innymi funkcje:

  • awaryjnych i technicznych dróg dojazdowych dla samochodów osobowych oraz ciężarowych, w szczególności drogi pożarowe;
  • strefy dla pieszych, ścieżek rowerowych;
  • nawierzchni sportowych: boiska, pola golfowe, tory wyścigów konnych;
  • nawierzchni dla organizacji imprez masowych;
  • parkingów okazjonalnych, w tym stanowiska postojowe i drogi manewrowe;
  • pasów startowych oraz lądowisk dla helikopterów;
  • możliwość zastosowania zarówno na gruncie rodzimym jak i dachach lub stropach garaży podziemnych.

Należy też dodać, że zgodnie „Analizą funkcjonalno-użytkową stosowania wzmacnianych nawierzchni trawiastych CitySoil Road i NetTurf Advanced Grass oraz nawierzchni mineralnej Natural Grey Road + jako warstwy wierzchniej dróg pożarowych” opracowaną przez Szkołę Główną Służby Pożarniczej w Warszawie przeprowadzone zostały badania dwuetapowe nawierzchni NetTurf Advanced Grass w których stwierdzono: nawierzchnia spełniła swoją funkcję bez zadarniania w warunkach suchych oraz nawierzchni zalanej wodą. Końcowe próby przejazdowe i manewrowe z zadarnioną nawierzchnią trawiastą potwierdziły w pełni przydatność tej nawierzchni jako drogi pożarowej.

Badania te i karta techniczna potwierdzają zatem wymaganą wytrzymałość nawierzchni jako drogi pożarowej o każdej porze roku, w zróżnicowanych warunkach atmosferycznych.

Jednocześnie system ten posiada następujące właściwości:

  • produkt stanowi powierzchnię w 100% biologicznie czynną;
  • nawierzchnia wodoprzepuszczalna;
  • produkt całkowicie neutralny dla środowiska, bezpieczny dla ludzi i zwierząt (atest PZH);
  • zwiększona nośność nawierzchni w każdych warunkach pogodowych;
  • właściwości potwierdzone przez Instytut Badawczy – Państwowy Instytut Geologiczny.

Właściwości te zapewniają naturalną wegetację roślin i retencję wód opadowych.

Tak więc od zastosowanego systemu oraz jego aprobat zależy, czy dane rozwiązanie spełnia wymagania stawiane powierzchni biologicznie czynnej, jak w wymienionym wyżej jednym z wielu możliwych rozwiązań.

Pogląd, iż zastosowanie takich rozwiązań dla funkcji drogi pożarowej powoduje, że teren nie może być wliczony do powierzchni biologicznie czynnej, stanowi próbę rozszerzającej interpretacji cytowanego przepisu z warunków technicznych i nie znajduje żadnej podstawy prawnej.

Powyższe stanowisko potwierdza decyzja Wojewody Małopolskiego WI-I.7840.25.8.2018.KP oraz wyrok Wojewódzkiego Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 16.11.2016 r. znak: II SA/Gd 348/16.

Zwracamy jednocześnie uwagę, że teren biologicznie czynny może być zdefiniowany w planie miejscowym nieco inaczej niż w Warunkach Technicznych, a wówczas spełnienie wymagań planu będzie oceniane w odniesieniu do tej specyficznej definicji.

(WD), (KSt)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 4 sierpnia 2020 r.

opinia

OPINIA nr ZR 166: usytuowanie budynku – pomiar odległości od granicy działki

odnośnik do zapisu ustawy:

Treść pytania

Proszę o wyjaśnienia, czy w trakcie mierzenia odległości budynku od granicy działki budowlanej miejscowe poszerzenie ściany stanowiące dodatkową okładzinę ściany zewnętrznej o grubości nieprzekraczającej 10 cm, wykonane na niewielkiej powierzchni ściany z kamienia bądź innego materiału np. okładzina z desek:

1) na podstawie § 9 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynku i ich usytuowania, należy uznać za elementy wykończenia budynku i wziąć pod uwagę przy mierzeniu odległości budynku od granicy działki, 

czy 

2) na podstawie § 31 ust. 2 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie standardów technicznych wykonywania geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych oraz opracowywania i przekazywania wyników tych pomiarów do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, uznać za elementy drugorzędne i pominąć przy mierzeniu odległości budynku od granicy działki.

Szkic do pytania:

Podstawa prawna

[1]. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (tekst jednolity Dz.U. z 2019 poz. 1065)

§ 9. ust. 1. Wymagane w rozporządzeniu wymiary należy rozumieć jako uzyskane z uwzględnieniem wykończenia powierzchni elementów budynku, a w odniesieniu do szerokości drzwi – jako wymiary w świetle ościeżnicy.

[…]

Ust. 3. Określone w rozporządzeniu odległości budynków od innych budynków, urządzeń budowlanych lub granicy działki budowlanej mierzy się w poziomie w miejscu ich najmniejszego oddalenia.

Ust. 4. Dla budynków istniejących dopuszcza się przyjmowanie odległości, o których mowa w ust. 3, bez uwzględnienia grubości warstw izolacji termicznej, tynków lub okładzin zewnętrznych, przy czym nie dotyczy to ściany budynku usytuowanej bezpośrednio przy granicy działki.

[2]. Dziennik Ustaw Nr 263 Poz. 1572 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie standardów technicznych wykonywania geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych oraz opracowywania i przekazywania wyników tych pomiarów do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego

§ 31. ust. 2. Przy geodezyjnym pomiarze sytuacyjnym pomija się punkt sytuacyjny, jeżeli odchylenie tego punktu od linii wyznaczonej przez dwa sąsiednie pomierzone szczegóły terenowe nie przekracza:

1) w przypadku I grupy szczegółów terenowych — 0,10 m;

Uwaga: Niniejsza opinia została opracowana zgodnie ze stanem prawnym obowiązującym w sierpniu 2020 r.

Opinia Zespołu Rzeczoznawców

Tytuł rozporządzenia określa najistotniejszy cel, w jakim zostało to rozporządzenie uchwalone. I tak Rozporządzenie Ministra Infrastruktury [1] ustala warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, a Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji [2] ustala standardy techniczne wykonywania geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych oraz opracowywania i przekazywania wyników tych pomiarów do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. 

W związku z tym sposób pomiaru lokalizacji budynku należy przyjmować na podstawie § 9 ust. 1 i ust. 3 Rozporządzenia Warunki Techniczne [1] tj.: w poziomie, w miejscu ich najmniejszego oddalenia, z uwzględnieniem wykończenia powierzchni elementów budynku (np.: okładzin z kamienia lub desek), które należy wziąć pod uwagę przy mierzeniu odległości budynku od granicy działki. Ustawodawca zrobił wyjątek jedynie dla obiektów istniejących. W § 9 ust. 4. Rozporządzenia Warunki Techniczne [1] dla budynków istniejących dopuszczono przyjmowanie odległości, o których mowa w ust. 3, bez uwzględnienia grubości warstw izolacji termicznej, tynków lub okładzin zewnętrznych, przy czym nie dotyczy to ściany budynku usytuowanej bezpośrednio przy granicy działki.

Wnioski:

Jeśli cokół budynku byłby bez okien i zostałby wysunięty w kierunku granicy działki w taki sposób, że ewidentnie stanowiłby odrębną ścianę (niezależną od ściany z oknami powyżej), to dla tego cokołu można by było zgodnie z § 12 Rozporządzenia Warunki Techniczne [1] przyjąć odległość od granicy działki 3 m. Natomiast w konkretnym przytoczonym w pytaniu przypadku odległość całej ściany z oknami powinna w każdym miejscu wynosić 4 m od granicy działki.

(KS)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 18 sierpnia 2020 r.

Treść zapytania

Zwracam się z prośbą o wydanie opinii potwierdzającej prawidłowość przyjętego rozwiązania dotyczącego odległości miejsc postojowych od granicy działki inwestycyjnej oraz zgodności rozwiązań z Rozporządzeniem w sprawie Warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (§ 3 ust. 25 oraz § 19).

Projektowana inwestycja stanowi rozbudowę istniejącego budynku produkcyjno-magazynowego z częścią biurową o część zaplecza. Na nieruchomości znajdują się dwa istniejące budynki: produkcyjno-magazynowy z częścią biurową oraz hala magazynowa. W ramach istniejącego zagospodarowania terenu zlokalizowanych jest 55 miejsc postojowych w dwóch grupach — przy budynku magazynowym w zachodniej części terenu 6 miejsc postojowych, natomiast po wschodniej części działki: 49 miejsc postojowych. W ramach projektowanej inwestycji, w związku z wymaganiami MPZP zaprojektowano 29 nowych miejsc postojowych, zwiększając zachodnią grupę miejsc do 28 mp, a wschodnią grupę do 56 mp. W sumie w ramach inwestycji będą znajdować się 84 miejsca postojowe.

Zgodnie z przesłanym w załączeniu schematycznym zagospodarowaniem terenu, wskazuje się, iż dwie grupy miejsc postojowych, odległych w linii prostej o ponad 78 metrów i oddzielonych bryłami istniejącej i projektowanej zabudowy, stanowią w istocie dwa odrębne zbiory, nie wpływając na siebie nawzajem pod kątem emisji spalin i hałasu, a co za tym idzie nie powodując dla nieruchomości sąsiadujących, uciążliwości charakterystycznych dla parkingów zawierających więcej niż 60 miejsc postojowych. Ponadto każda z grup miejsc postojowych będzie obsługiwać budynki znajdujące się w swoim bezpośrednim sąsiedztwie. W związku z powyższymi uwarunkowaniami, miejsca postojowe zaprojektowano w odległości min. 6 m od granicy z działki inwestycyjnej co jest zgodne z wymogami rozporządzenia w sprawie warunków technicznych budynków i ich usytuowania.

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (tekst jednolity Dz.U. z 2019 poz. 1065)

§ 19. 1. Odległość stanowisk postojowych, w tym również zadaszonych, oraz otwartych garaży wielopoziomowych od: placu zabaw dla dzieci, boiska dla dzieci i młodzieży, okien pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi w budynku opieki zdrowotnej, w budynku oświaty i wychowania, w budynku mieszkalnym, w budynku zamieszkania zbiorowego, z wyjątkiem: hotelu, motelu, pensjonatu, domu wypoczynkowego, domu wycieczkowego, schroniska młodzieżowego i schroniska, nie może być mniejsza niż:

1) dla samochodów osobowych:

a) 7 m — w przypadku parkingu do 10 stanowisk postojowych włącznie,

b) 10 m — w przypadku parkingu od 11 do 60 stanowisk postojowych włącznie,

c) 20 m — w przypadku parkingu powyżej 60 stanowisk postojowych;

2) dla samochodów innych niż samochody osobowe:

a) 10 m — w przypadku parkingu do 4 stanowisk postojowych włącznie,

b) 20 m — w przypadku parkingu powyżej 4 stanowisk postojowych.

Opinia

Zgłoszony problem pozostaje w analogii do pytania, na które udzielona została odpowiedź w opinii nr 165 (KS), zacytowana w części poniżej:

Sposób liczenia stanowisk postojowych, a co za tym idzie ich odległości od budynków i granic działki nie jest jednoznacznie rozstrzygnięty w przepisach Prawa Budowlanego. § 19. Ust. 1. Rozporządzenia Warunki Techniczne [1] podaje co prawda wymagane ww. odległości od konkretnej liczby stanowisk postojowych, jednak nigdzie w przepisach nie zostało zdefiniowane, czy można liczyć jako odrębne parkingi stanowiska oddzielone od siebie pasem zieleni, odrębną drogą manewrową, różnicą poziomów ale z jednym wjazdem z drogi (…).

W uzasadnieniu wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 27 kwietnia 2010 roku, sygn. akt VII SA/Wa 2368/09 wskazano, że ustawodawca odnosi się do skupiska wydzielonych miejsc parkingowych jako całości, na które składają się poszczególne miejsca parkingowe (wydaje się, że sąd miał na myśli stanowiska postojowe). Podstawę obliczania odległości wskazanych w § 19 rozporządzenia stanowi skupisko miejsc parkingowych jako całość, a nie jego poszczególne części.* Tylko taką wykładnię sąd uznał za prawidłową i podkreślił, że przyjęcie wykładni przeciwnej prowadziłoby do warunkowania przedmiotowych odległości od ilości sąsiadujących ze skupiskiem miejsc postojowych nieruchomości, nie natomiast od ilości miejsc postojowych. Wyrok ten został wprawdzie uchylony wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 stycznia 2012 roku, sygn. akt II OSK 2015/10, ale Naczelny Sąd Administracyjny co do zasady nie zakwestionował prawidłowości wykładni przedstawionej przez sąd I instancji, zwrócił jednak uwagę na to, że stosowanie § 19 rozporządzenia wymaga analizy konkretnych stanów faktycznych i przyjętych rozwiązań projektowych (…).*

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie, w uzasadnieniu wyroku z dnia 8 lutego 2011 roku, sygn. akt II SA/Lu 661/10, wskazał, że oddzielenie stanowisk pasem zieleni izolacyjnej nie powoduje, że mamy do czynienia z dwoma oddzielnymi wydzielonymi miejscami postojowymi, lecz wciąż z jednym wydzielonym miejscem postojowym. Sąd wskazał także, że odmienna ocena takiego rozwiązania projektowego prowadziłaby do obejścia przepisów § 19 rozporządzenia.

Wnioski

Załączony do pytania schemat zagospodarowania przedstawia dwa niezależne od siebie skupiska miejsc postojowych, położone w dwóch skrajnych miejscach działki oraz bezpośrednio sąsiadujące z dwoma różnymi budynkami. Zarówno odległość pomiędzy tymi skupiskami, jak również konfiguracja budynków istniejących oraz projektowanego, uzasadniają taką właśnie kwalifikację. Żadnego ze skupisk nie można uznać za część drugiego, tak, jak jest to możliwe w przypadku wydzielenia stanowisk postojowych np pasami zieleni izolacyjnej, co podniesione zostało w wyroku WSA w Lublinie.

Obowiązujące przepisy nie dają podstawy dla wymogu sumowania niezależnych od siebie skupisk miejsc postojowych z racji ich lokalizacji na jednej działce a co za tym idzie zwiększania odległości zapisanych w § 19. 1. Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

(MB)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 5 września 2020

Treść pytania

Pytanie dotyczy potwierdzenia zasadności zastosowania przez projektanta paragrafu 13 ust. 4 Rozporządzenia w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich zagospodarowanie, w odniesieniu do projektu zespołu biurowego usytuowanego w granicach obszaru śródmiejskiego określonego w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Krakowa a sporządzanego na podstawie Decyzji o ustaleniu warunków zabudowy. 

Podstawa prawna

[1]. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (tekst jednolity Dz.U. z 2019 poz. 1065).

§ 3.

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

1) zabudowie śródmiejskiej – należy przez to rozumieć zgrupowanie intensywnej zabudowy na obszarze śródmieścia, określonej w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku planu miejscowego w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy;

[2]. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie sposobu ustalania wymagań dotyczących nowej zabudowy i zagospodarowania terenu w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (Dz.U.2003.164.1588). 

§ 1 Zakres regulacji rozporządzenia

Rozporządzenie określa sposób ustalania w decyzji o warunkach zabudowy wymagań dotyczących nowej zabudowy i zagospodarowania terenu w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, w tym wymagania dotyczące ustalania:

1) linii zabudowy;
2) wielkości powierzchni zabudowy w stosunku do powierzchni działki albo terenu;
3) szerokości elewacji frontowej;
4) wysokości górnej krawędzi elewacji frontowej, jej gzymsu lub attyki;
5) geometrii dachu (kąta nachylenia, wysokości kalenicy i układu połaci dachowych).

Zespół Rzeczoznawców przedstawia swoje stanowisko

Problem ustalenia położenia działki budowlanej w zabudowie śródmiejskiej jest bardzo istotny na etapie sporządzania projektu budowlanego, z racji możliwości, jakie to położenie daje w zakresie spełnienia regulacji dotyczących zarówno przesłaniania, jak i nasłonecznienia budynków, określonych w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. 

Decyzja o warunkach zabudowy sporządzana jest na podstawie Ustawę o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz Rozporządzenie w sprawie sposobu ustalania wymagań dotyczących nowej zabudowy i zagospodarowania terenu w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Studium nie jest aktem prawa miejscowego, a co za tym idzie Warunki zabudowy nie odnoszą się do określonych przez Studium ustaleń, również i tych dotyczących wyznaczenia obszaru śródmiejskiego. 

Do tego problemu w sposób bezpośredni odnoszą się warunki techniczne, już w definicjach precyzując, jak należy rozumieć pojawiające się w rozporządzeniu określenie „zabudowa śródmiejska”. W przypadku braku planu miejscowego, jak stwierdza zapis warunków technicznych, zakres zabudowy śródmiejskiej precyzuje właśnie studium. Projektant, stosując się do tego zapisu warunków technicznych, powinien wnikliwie przeanalizować zarówno tekst Studium, jak i odpowiedni załącznik graficzny oraz umiejscowić właściwie teren dla którego sporządzany jest projekt budowlany. 

W rozpatrywanym przypadku działka położona jest bez wątpienia w granicach strefy śródmiejskiej. Informację tę zawiera Załącznik nr 4 do Uchwały Nr CXII/1700/14 Rady Miasta Krakowa z dnia 9 lipca 2014 r., Ujednolicony rysunek zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Krakowa. Na rysunku tym pomarańczowa przerywana linia określa – o czym informuje legenda do planszy – granicę obszaru śródmiejskiego.

Działka, będąca przedmiotem zapytania, ewidentnie leży wewnątrz obszaru śródmiejskiego. Projektant ma wszelkie dane do zastosowania w projekcie regulacji właściwych dla zabudowy śródmiejskiej.

(MB)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 26 września 2020 r.

Treść pytania

(…) zwracam się z prośbą o wydanie opinii w kwestii sposobu rozpatrywania wniosków o pozwolenie na budowę w związku ze zmianą warunków technicznych w 2021 r.
Czy wniosek o pozwolenie na budowę złożony do właściwego wydziału do dnia 31.12.2020 r. będzie rozpatrzony z uwzględnieniem przepisów obowiązujących na dzień składania wniosku? Czy też organ, który rozpatruje sprawę administracyjną, działa w tym przypadku w oparciu o przepisy prawa, które obowiązują w dniu wydawania decyzji (orzekania), a nie w dniu złożenia wniosku przez wnioskodawcę?
Podsumowując, czy możliwe jest złożenie wniosku o pozwolenie na budowę do dnia 31.12.2020 r. z dokumentacją uwzględniającą parametry wynikające z Warunków Technicznych obowiązujących do dnia 31.12.2020 r. i uzyskanie na jego podstawie pozwolenia na budowę, które zostanie wydane po 01.01.2021 r.?

Stan prawny

[1]. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dn. 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie Dz.U. 2019.1065 z uwzględnieniem zmian zawartych w rozporządzeniu Ministra Rozwoju z dnia 16 września 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie Dz.U. poz. 1608 z dnia 18.09.2020 r.

§ 2.1 Przepisy rozporządzenia stosuje się przy projektowaniu, budowie i przebudowie oraz przy zmianie sposobu użytkowania budynków oraz budowli nadziemnych i podziemnych spełniających funkcje użytkowe budynków, a także związanych z nimi urządzeń budowlanych, z zastrzeżeniem § 135 ust. 10 oraz 207 ust. 2.

§ 135 ust. 10 Wymaganie, o którym mowa w ust. 7 stosuje się również w przypadku wymiany źródła ciepła w budynkach użytkowanych.

§ 135 ust. 7 Instalacje ogrzewcze powinny być zaopatrzone w urządzenia, które automatycznie regulują temperaturę oddzielnie w poszczególnych pomieszczeniach.

§ 207 ust. 2 Przepisy rozporządzenia dotyczące bezpieczeństwa pożarowego, wymiary schodów, o których mowa w § 68 ust. 1 i 2, a także oświetlenia awaryjnego, o którym mowa w §181, stosuje się z uwzględnieniem § 2 ust.2, również do użytkowanych budynków istniejących, które na podstawie przepisów odrębnych uznaje się za zagrażające życiu ludzi.

§ 329 ust. 1 W zakresie, w jakim określa on wartości wskaźnika EP na potrzeby ogrzewania, wentylacji i przygotowania ciepłej wody, chłodzenia i oświetlenia, które obowiązują od 31 grudnia 2020 r.

ZAŁĄCZNIK Nr 2 (do rozporządzenia).

W zakresie w jakim określa on wymagania izolacyjności cieplnej i innych wymagań związanych z oszczędnością energii, które stosować należy od 31 grudnia 2020 r.

Przepisy przejściowe i końcowe.

§ 330 Przepisów rozporządzenia nie stosuje się, z zastrzeżeniem § 2 ust. 1 i § 207 ust. 2, jeśli przed dniem wejścia w życie rozporządzenia:

1) został złożony wniosek o pozwolenie na budowę lub odrębny wniosek o zatwierdzenie projektu budowlanego i wnioski te zostały opracowane na podstawie dotychczasowych przepisów,

2) zostało dokonane zgłoszenie zakończenia budowy lub wykonania robót budowlanych w przypadku, gdy nie jest wymagane uzyskanie decyzji o pozwoleniu na budowę.

§ 332 Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia.

[2]. Rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 16 września 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie Dz.U. poz. 1608 z dnia 18.09.2020 r. 

§ 2. 1. Do spraw, w których przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia:

1) został złożony wniosek o pozwolenie na budowę, odrębny wniosek o zatwierdzenie projektu budowlanego, wniosek o zmianę pozwolenia na budowę, wniosek o pozwolenie na wznowienie robót budowlanych lub wniosek o zatwierdzenie zamiennego projektu budowlanego,

2) zostało dokonane zgłoszenie budowy lub wykonania robót budowlanych w przypadku, gdy nie jest wymagane uzyskanie decyzji o pozwoleniu na budowę,

3) została wydana decyzja o pozwoleniu na budowę lub odrębna decyzja o zatwierdzeniu projektu budowlanego — stosuje się przepisy rozporządzenia w brzmieniu dotychczasowym.

Do spraw, w których przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia zostało rozstrzygnięte zamówienie publiczne na sporządzenie dokumentacji projektowej lub inwestor uzyskał dofinansowanie ze środków publicznych na realizację inwestycji, a nie został jeszcze złożony wniosek o wydanie pozwolenia na budowę, odrębny wniosek o zatwierdzenie projektu budowlanego, wniosek o zmianę pozwolenia na budowę, wniosek o pozwolenie na wznowienie robót budowlanych lub wniosek o zatwierdzenie zamiennego projektu budowlanego, przepisy dotychczasowe stosuje się na wniosek inwestora, jeżeli z okoliczności sprawy wynika, że zastosowanie nowych przepisów mogłoby narazić inwestora na ryzyko powstania szkody lub utraty dofinansowania w całości lub w części albo wywołać trudne do oszacowania koszty, których inwestor nie mógł przewidzieć, wnioskując o środki publiczne.

§ 3. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 19 września 2020 r.

Opinia Zespołu Rzeczoznawców

Zgodnie ze stanem prawnym na dzień wydawania opinii (17 listopada 2020 r.), ze względu na brak odpowiednich przepisów przejściowych, jeśli do dnia 30 grudnia 2020 r. nie zostanie wydana decyzja o pozwoleniu na budowę inwestycji, to w projekcie budowlanym należy przyjąć wartości wskaźnika EP oraz izolacyjności termicznej przegród, które obowiązywać będą od 31 grudnia 2020 roku.

Projektant nie ma jednak wpływu na to, kiedy zostanie wydane pozwolenie na budowę dla zaprojektowanej przez siebie inwestycji, ponieważ jest to kompetencja organu administracji architektoniczno-budowlanej. Stosowanie tego przepisu wprost może prowadzić do sytuacji, w której projekt sporządzony zgodnie ze stanem prawnym obowiązującym na dzień jego sporządzenia, byłby projektem wadliwym ze względów niezależnych od projektanta.

Przyjmując ustawowy, 65 dniowy termin na wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę oznaczyłoby to, że przepisy rozporządzenia w zakresie współczynnika EP i izolacyjności termicznej przegród, w jakim obowiązują one 31 grudnia 2020 r. należałoby już stosować de facto od 26 października 2020 r. Biorąc pod uwagę rzeczywisty czas wydawania decyzji, zwłaszcza przy inwestycjach których obszar oddziaływania wykracza poza granicę własności inwestora, oznaczałoby to że wskaźniki (EP i izolacyjności termicznej przegród), które zapisano jako obowiązujące od 31 grudnia 2020 r. należałoby stosować już wiele miesięcy wcześniej.

Niestety także w rozporządzeniu z dnia 16 września 2020 r. zmieniającym warunki techniczne również nie wprowadzono przepisów przejściowych, które mogłyby ten stan naprawić. Zapisano tam wprawdzie możliwość stosowania przepisów w brzmieniu dotychczasowym w sytuacji złożenia wniosku o pozwolenie na budowę (lub zgłoszenia), a w przypadku zamówień publicznych także w sytuacji gdy nie wydano złożono jeszcze wniosku o pozwolenie na budowę, ale rozstrzygnięto zamówienie publiczne na sporządzenie dokumentacji projektowej, do dnia wejścia w życie rozporządzenia zmieniającego. Ta data również już minęła, ponieważ rozporządzenie zmieniające weszło w życie 19 września 2020 r.

W świetle powyższego pozytywnie należy ocenić działania Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii, które mają na celu właściwe unormowanie zaistniałej sytuacji. W Biuletynie Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji został udostępniony projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, który ma na celu wprowadzenie przepisów przejściowych w zakresie dotyczących zapytania, czyli oszczędności energii i izolacyjności cieplnej.

W projekcie z dnia 29 października 2020 r. po § 330 dodaje się § 330a w brzmieniu:

„§ 330a. Do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem 31 grudnia 2020 r., w których:

1) został złożony wniosek o pozwolenie na budowę, odrębny wniosek o zatwierdzenie projektu budowlanego, wniosek o zmianę pozwolenia na budowę, wniosek o pozwolenie na wznowienie robót budowlanych lub wniosek o zatwierdzenie zamiennego projektu budowlanego albo projektu zagospodarowania działki lub terenu lub projektu architektoniczno-budowlanego,

2) zostało dokonane zgłoszenie budowy lub wykonania robót budowlanych w przypadku, gdy nie jest wymagane uzyskanie decyzji o pozwoleniu na budowę,

3) została wydana decyzja o pozwoleniu na budowę lub odrębna decyzja o zatwierdzeniu projektu budowlanego

— wymagania określone w § 328 ust. 1 stosuje się zgodnie z wymaganiami określonymi w § 329 ust. 2 oraz w załączniku nr 2 do rozporządzenia, obowiązującymi od dnia 1 stycznia 2017 r. do dnia 30 grudnia 2020 r.".

Projekt ten dostępny jest pod linkiem — zobacz tutaj

Nie bez znaczenia jest tu udział Izby Architektów, która w ramach prowadzonych konsultacji społecznych poprzednich zmian rozporządzenia zwracała uwagę na powstałą sytuację.

Na sam koniec natomiast warto podnieść kwestię poniekąd najważniejszą.

Mianowicie zgodnie ze stanem prawnym na dzień dzisiejszy, organ administracji architektoniczno-budowlanej, przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę, zgodnie z art. 35 ust. 1 pkt 1—3 ustawy Prawo budowlane sprawdza:

1) zgodność projektu budowlanego z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i innymi aktami prawa miejscowego albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu w przypadku braku miejscowego planu, a także wymagania ochrony środowiska, w szczególności określonymi w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (…);

2) zgodność projektu zagospodarowania działki lub terenu z przepisami, w tym techniczno-budowlanymi;

3) kompletność projektu budowlanego i posiadanie wymaganych opinii, uzgodnień, pozwoleń i sprawdzeń oraz informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, o której mowa w art. 20 ust. 1 pkt 1b, oraz zaświadczenia o którym mowa w art. 12 ust. 7.

Po uchyleniu art. 35 ust. 2 ustawy —  Prawo budowlane (w dniu 11 lipca 2003 roku) organ administracji architektoniczno-budowlanej nie ma kompetencji do sprawdzania zgodności projektu architektoniczno-budowlanego z przepisami techniczno-budowlanymi, ani zasadami wiedzy technicznej. Stanowisko to zostało wyraźnie wyartykułowane w piśmie Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 20 sierpnia 2020 r., przesłanego do wszystkich wojewodów (stanowisko to jest oficjalnie dostępne na stronie internetowej Izby Architektów pod linkiem — zobacz tutaj.

W związku z powyższym sporządzenie projektu budowlanego obiektu, w którym wymagania odnośnie izolacyjności termicznej przegród oraz współczynnika EP przyjęto wg wartości obowiązujących do 30 grudnia 2020 r. nie może być potraktowane jako powód do odmowy wydania decyzji o pozwoleniu na budowę, niezależnie od tego kiedy projekt ten zostanie złożony do urzędu jako załącznik do wniosku o wydanie pozwolenia na budowę.

To, które wymagania rozporządzenia należy zastosować jest suwerenną decyzja projektanta, za którą ponosi on (i sprawdzający, jeśli projekt podlega sprawdzeniu) wyłączną odpowiedzialność, składając stosowne oświadczenie zgodnie z art. 34 ust. 3d pkt 3 (o sporządzeniu projektu zgodnie z obowiązującymi przepisami i zasadami wiedzy technicznej).

(JW)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 17 listopada 2020 r.

Treść pytania

Zwracam się do Państwa z prośbą o wyjaśnienie wątpliwości co do interpretacji przepisów dotyczących obszaru oddziaływania obiektu w ustawie Prawo Budowlane (Dz.U. 2020 poz. 1333) i rozporządzeniu wydanym na podstawie tej ustawy, Warunków Technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2019 poz. 1065). Zgodnie z Ustawą Prawo Budowlane art. 3 pkt 20 obszar oddziaływania obiektu definiujemy jako „teren wyznaczony w otoczeniu obiektu budowlanego na podstawie przepisów odrębnych, wprowadzających związane z tym obiektem ograniczenia w zabudowie tego terenu.”, natomiast wg § 12. ust. 5 Rozporządzenia o Warunkach Technicznych „Usytuowanie budynku na działce budowlanej w sposób, o którym mowa w ust. 2-4, powoduje objęcie sąsiedniej działki obszarem oddziaływania obiektu w rozumieniu art. 3 pkt 20 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane.”

Proszę o wyjaśnienie, czy projektując budynek w granicy działki (zgodnie z planem miejscowym), przy istniejącej ścianie bez okien budynku sąsiedniego, jednak nie przekraczając wysokości budynku sąsiedniego oraz w żaden sposób nie ograniczając możliwości zabudowy działki sąsiedniej, czy można uznać zgodnie z Ustawą Prawo Budowlane (jako przepisu prawa rangi wyższej w stosunku do Rozporządzenia Warunki techniczne), iż działka sąsiednia nie będzie w obszarze oddziaływania projektowanego obiektu, nawet jeśli ten będzie zlokalizowany jest w granicy z tą działką?

Stan prawny

[1]. Ustawa z 7 lipca 1994 r. PRAWO BUDOWLANE (Dz.U. z 2020 r. poz. 1333 z 3 sierpnia 2020 r.):

Art. 3. Ilekroć w ustawie jest mowa o:

1) obiekcie budowlanym — należy przez to rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych;

(...)

20) obszarze oddziaływania obiektu — należy przez to rozumieć teren wyznaczony w otoczeniu obiektu budowlanego na podstawie przepisów odrębnych, wprowadzających związane z tym obiektem ograniczenia w zabudowie tego terenu.


Art. 4. Każdy ma prawo zabudowy nieruchomości gruntowej, jeżeli wykaże prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, pod warunkiem zgodności zamierzenia budowlanego z przepisami.

Art. 5. ust. 1. Obiekt budowlany jako całość oraz jego poszczególne części, wraz ze związanymi z nim urządzeniami budowlanymi należy, biorąc pod uwagę przewidywany okres użytkowania, projektować i budować w sposób określony w przepisach, w tym techniczno-budowlanych, oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, zapewniając:

9) poszanowanie, występujących w obszarze oddziaływania obiektu, uzasadnionych interesów osób trzecich, …

Art. 20. ust. 1. Do podstawowych obowiązków projektanta należy:

1c) określenie obszaru oddziaływania obiektu;

Art. 28. ust. 2. Stronami w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę są: inwestor oraz właściciele, użytkownicy wieczyści lub zarządcy nieruchomości znajdujących się w obszarze oddziaływania obiektu.

[2] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie Dz.U. 2019.1065 z uwzględnieniem zmian zawartych w rozporządzeniu Ministra Rozwoju z dnia 16 września 2020 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie Dz.U. poz. 1608 z 18.09.2020 r.

§ 1. Zakres rozporządzenia

Rozporządzenie ustala warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i związane z nimi urządzenia, ich usytuowanie na działce budowlanej oraz zagospodarowanie działek przeznaczonych pod zabudowę, zapewniające spełnienie wymagań art. 5 i 6 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane.

§ 2.

§ 12. Odległość od granicy z sąsiednią działką budowlaną

W zabudowie jednorodzinnej i zagrodowej, uwzględniając przepisy odrębne oraz przepisy § 13, 19, 23, 36, 40, 60 i 271–273, dopuszcza się:

1) budowę budynku ścianą bez okien i drzwi bezpośrednio przy granicy działki budowlanej lub w odległości mniejszej niż określona w ust. 1 pkt 2, lecz nie mniejszej niż 1,5 m, na działce budowlanej o szerokości 16 m lub mniejszej;

2) nadbudowę budynku istniejącego, usytuowanego w odległości mniejszej niż określona w ust. 1 od granicy tej działki budowlanej, o nie więcej niż jedną kondygnację, przy czym w nadbudowanej ścianie, zlokalizowanej w odległości mniejszej niż 4 m od granicy, nie może być okien i drzwi;

3) budowę budynku gospodarczego lub garażu o długości nie większej niż 6,5 m i wysokości nie większej niż 3 m bezpośrednio przy granicy działki budowlanej lub w odległości nie mniejszej niż 1,5 m ścianą bez okien i drzwi.

Usytuowanie budynku na działce budowlanej w sposób, o którym mowa w ust. 2–4, powoduje objęcie sąsiedniej działki obszarem oddziaływania obiektu w rozumieniu art. 3 pkt 20 ustawy z 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane.

Opinia

Określenie obszaru oddziaływania obiektu, czego konsekwencją jest udzielenie właścicielom nieruchomości przymiotu stron w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę, jest na tyle budzącym wątpliwości problemem, że dotychczas Zespół Rzeczoznawców przy Radzie Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP sporządził na ten temat trzy opinie, które zapewne nie były w stanie rozwiać wszelkich wątpliwości jakie problem ten budzi.

Opinia nr 70 — Obszar oddziaływania [link]

Opinia nr 147 — Obszar oddziaływania obiektu [link]

Opinia nr 177 — Oddziaływanie [link]

Problem ten był poruszamy również w wielu innych opiniach jako temat powiązany z ich treścią.

Pytanie dotyczy sytuacji, czy można — będąc w zgodzie z obowiązującymi przepisami — wyeliminować z kręgu stron właściciela budynku, przy którego ścianie usytuowanej w granicy, powstać ma projektowany budynek.

Wydaje się, że trudno o bardziej zainteresowanego faktem budowy w sąsiedztwie niż strona, w której granicy sąsiad planuje budynek przylegający do jej budynku — niezależnie czy wysokość planowanego budynku przekracza wysokość istniejącego czy też jej nie przekracza. Chociażby fundament wykonany w bezpośrednim sąsiedztwie fundamentu istniejącego będzie oddziaływał na ten istniejący, w stopniu zależnym od rodzaju gruntu, od obciążeń itd.

Paragraf 1 WT określa zakres rozporządzenia oraz definiuje jako konieczne dla spełnienia wymagań art. 5 i 6 ustawy Prawo budowlane właśnie stosowanie się do warunków technicznych określonych tym rozporządzeniem. Warunki techniczne w § 12. w ustępach 2 do 4 przedstawiając sytuacje, w których sąsiednia działka- z uwagi na sytuowany w konkretny sposób budynek- ma zostać objęta obszarem oddziaływania „w rozumieniu art. 3 pkt 20 ustawy z 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane”.

Tym samym Ustawodawca uznał, że określone sytuacje sytuowania budynku na działce budowlanej „z definicji” powodują włączenie właściciela sąsiedniej działki w krąg stron postępowania.

Nie ma możliwości — stosując się do obecnie obowiązujących przepisów prawa – uznać, że sąsiad z budynkiem w granicy nie jest w kręgu stron uczestniczących w postępowaniu.

Można również dodać, że istnieją sposoby działania, które określane są mianem „dobrej praktyki”. Jest to w różnych aspektach życia społecznego bardzo użyteczne narzędzie i choć trudne do zdefiniowania, to intuicyjnie na ogół zrozumiałe.

Dobrą praktyką, na pewno nie pozostającą w kolizji z obowiązującymi przepisami, będzie objęcie sąsiada w opisanym przypadku obszarem oddziaływania.

(MB)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 23 listopada 2020 r.

Zgodnie z definicją, zawartą w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie Dz.U. 2019.1065 tj. z dnia 07.06.2019 r.: § 3, ust. 22 — ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o terenie biologicznie czynnym, należy przez to rozumieć teren o nawierzchni urządzonej w sposób zapewniający naturalną wegetację roślin i retencję wód opadowych, a także 50% powierzchni tarasów i stropodachów z taką nawierzchnią oraz innych powierzchni zapewniających naturalną wegetację roślin, o powierzchni nie mniejszej niż 10 m2, oraz wodę powierzchniową na tym terenie; możemy uznać, że obecnie występują trzy sposoby realizacji terenu biologicznie czynnego na działce, tj.:

1. na części działki budowlanej – w 100%,
2. na dachach i tarasach – w 50%
oraz
3. na innych powierzchniach
Nie musi być to teren z nawierzchnią ziemną, ani grunt rodzimy (jak było ujęte w definicjach z lat poprzednich), obecnie wymagana jest nawierzchnia zapewniająca naturalną wegetację roślin i retencje wód opadowych.

Stoimy na stanowisku, że takie parametry spełnia również ścieżka np. wysypana żwirem, urządzona zarówno na poziomie działki jak i na dachu czy tarasie jako dostęp do urządzeń tam zamontowanych.

Uważamy, że uzyskanie nawierzchni wymienionej w pkt 1, urządzonej w sposób zapewniający naturalną wegetację roślin i retencję wód opadowych poprzez zastosowanie geokraty lub innych sposobów wzmacniania nawierzchni z roślinnością na przykład netturf, przyjmując do obliczeń ilość deklarowaną przez dostawcę danego sytemu – jest spełnieniem zapisów z definicji.

Na dachach i tarasach z pkt 2 stosuje się dwa rodzaje upraw. Jest to zieleń intensywna i ekstensywna. Stoimy na stanowisku, że każda z nich spełnia wymagania przytoczonej definicji. Zieleń intensywna wymaga odpowiedniego podłoża (wyższych warstw gleby, niż w systemie ekstensywnym), które pozwala na nasadzenia krzewów i małych drzew. Zieleń ekstensywna to trawa, rozchodniki lub inne rośliny o płytkim systemie korzeniowych, możliwe do uprawy przy zastosowaniu min. 10 cm warstwy zapewniającej naturalną wegetację.

Za inne powierzchnie, wymienione w pkt 3 rozumiemy powszechnie stosowane rozwiązanie, jakim jest zieleń wertykalna pod warunkiem zapewnienia jej naturalnej wegetacji roślin i retencji wody. Umieszczenie roślin wertykalnie, na elementach pionowych w doniczkach, przy zastosowaniu nawodnienia rozsączonego do poszczególnych elementów spełnia wymagania dla terenu biologicznie czynnego, wymienionego w definicji.

Zwracamy uwagę na fakt, że w związku z możliwością zaliczenia do terenu biologicznie czynnego w ilości 50% stropodachów i tarasów, bilans współczynników powierzchni terenu biologicznie czynnego do współczynnika powierzchni objętej zabudową niekoniecznie musi, a nawet nie powinien, dawać rezultatu w postaci 100% analizowanej działki budowlanej (wyrok Sądu NSA z 26.05.2011 r., II OSK 910/10)

Uzasadnienie

Po raz pierwszy wprowadzono definicję powierzchni terenu biologicznie czynnej w roku 2002 w tekście jednolitym rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12.04.2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie — Dz.U.02.75.690. Wówczas definicja brzmiała:

22) powierzchni terenu biologicznie czynnej — należy przez to rozumieć grunt rodzimy oraz wodę powierzchniową na terenie działki budowlanej, a także 50% sumy powierzchni tarasów i stropodachów o powierzchni nie mniejszej niż 10 m2 urządzonych jako stałe trawniki lub kwietniki na podłożu zapewniającym im naturalną wegetację.

Od 14 czerwca 2009 roku zapis definicji uległ zmianie na:

22) terenie biologicznie czynnym — należy przez to rozumieć teren z nawierzchnią ziemną, urządzoną w sposób zapewniający naturalną wegetację, a także 50%, powierzchni tarasów i stropodachów z taką nawierzchnią, nie mniejszą jednak niż 10 m2, oraz wodę powierzchniową na tym terenie.

W poprzednich latach definicje, używające określeń: grunt rodzimy lub nawierzchnia ziemna pozwalały na zaliczenie do powierzchni biologicznie czynnej tylko terenu pokrytego ziemią. Podejście do tematu uległo zmianie po wprowadzeniu nowego brzmienia definicji, która dodatkowo została rozszerzona o powierzchnie inne, wcześniej nie ujęte w możliwościach stosowania. I tak od 1 stycznia 2018 r. uznajemy, że za teren biologicznie czynny należy (…) rozumieć teren o nawierzchni urządzonej w sposób zapewniający naturalną wegetację roślin i retencję wód opadowych, a także 50% powierzchni tarasów i stropodachów z taką nawierzchnią oraz innych powierzchni zapewniających naturalną wegetację roślin, o powierzchni nie mniejszej niż 10 m2, oraz wodę powierzchniową na tym terenie; obecnie zapis nie uległ zmianie, dziennik ustaw obowiązujący to Dz.U. 2019.1065 tj. z dnia 07.06.2019 r.

 

(IP)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 1 marca 2021 r.

Treść pytania

Proszę o opinię w sprawie rozwiązania projektowego w sanitariatach ogólnodostępnych przedstawionego na załączonym rysunku zgodnie z zapisami rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Podstawa prawna

  • Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim winny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2019 r. poz. 1065 z późn. zm.)
  • Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.)

Opinia zespołu rzeczoznawców

W odpowiedzi należy oprzeć się głównie na rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim winny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, gdyż stosuje się je przy projektowaniu § 2 ust. 1 (Dz.U. z 2019 r. poz. 1065 z późn. zm.)

Przywołane w pytaniu rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, odnosi się do obowiązujących przepisów bhp w zakładach pracy, w szczególności obiektów budowlanych, pomieszczeń pracy i terenu zakładów pracy, a także procesów pracy, pomieszczeń i urządzeń higienicznosanitarnych. § 1 ust 1 (Dz.U. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.),

Przedłożony do oceny poprawności rozwiązania projektowego rysunek dotyczy pomieszczeń higieniczno-sanitarnych ogólnodostępnych, składających się z zespołu ustępów dla kobiet i mężczyzn w budynku użyteczności publicznej.

W rozwiązaniu dla każdego z zespołów zaprojektowano przedsionek izolacyjny, w którym zainstalowano umywalki oraz wydzielone kabiny ustępowe, każda na pełną wysokość w pomieszczeniu, w których zainstalowano muszle ustępowe, a w ustępie dla mężczyzn zapewniono dodatkowe pomieszczenie z pisuarami.

W obu zespołach, projektując kabiny ustępowe zrezygnowano z wydzielenia ich lekkimi ściankami o niepełnej wysokości, o których mowa w § 85 ust. 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Infrastruktury (…) miski ustępowe umieszczone w oddzielnych kabinach o szerokości co najmniej 1 m i długości 1,10 m, ze ściankami i drzwiami o wysokości co najmniej 2 m z prześwitem nad podłogą 0,15 m (…), a tym samym z pomieszczenia wydzielającego przestrzeń z toaletami od przedsionka.

W znanych przypadkach faktycznych kabiny ustępowe w zespołach sanitarnych wydzielane są lekkimi ściankami w jednym pomieszczeniu. Stosowanie takich rozwiązań jest archaiczne, wynikające z ograniczonych kiedyś rozwiązań wentylacji mechanicznej pomieszczeń oraz sposobów sprzątania i dezynfekcji podłóg.

Dziś takie rozwiązanie nie tylko z punktu widzenia komfortu użytkownika jest mało intymne, ale mało higieniczne, gdyż podczas spłukiwania miski ustępowej rozpylają się do powietrza mikroskopijne cząsteczki wody wraz z bakteriami i wirusami zawartymi w moczu i kale, które spadają i osiadają na powierzchniach zwykle dotykanych przez użytkowników całego pomieszczenia.

Wydzielenie kabiny ustępowej pełnymi ścianami poprawia komfort użytkowania toalety i zapewnia intymność, tu należy zwrócić uwagę, że w § 85 ust. 2 pkt 5 ww. rozporządzenia Ministra Infrastruktury określając dane liczbowe charakteryzujące wydzielenia kabin ustawodawca posługuje się słowem „co najmniej”, co oznacza nie mniej niż, i nie ogranicza stosowania wyższych parametrów.

Stosując przedsionek, w którym zainstalowane są wyłącznie umywalki, projektant spełnił zapisy, o którym mowa w § 85 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury oraz § 26 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej, a tym samym warunek stosowania pomieszczenia izolującego od strony komunikacji ogólnej, lub innego pomieszczenia został zachowany.

(KR)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 10 czerwca 2021 r.

Treść pytania

Inwestycja dotyczy zmiany sposobu użytkowania lokalu mieszkalnego o pow. 60 m² na dwa gabinety stomatologiczne w kamienicy zlokalizowanej w strefie ochrony konserwatorskiej. Przed wejściem głównym do ww. kamienicy jest bariera dla osób niepełnosprawnych w postaci stopnia o wys. 10 cm.

Czy powyższy problem braku zapewnienia osobom niepełnosprawnym dostępu do planowanych gabinetów można rozwiązać w następujący sposób:

1. Poprzez budowę małej pochylni i uzgodnienie jej z zarządcą chodnika, konserwatorem zabytków, a także wymaga to uchwały wspólnoty mieszkaniowej. Występuje przy tym problem otwarcia drzwi przez osobę niepełnosprawną – konieczny jest montaż automatyki otwarcia drzwi.

A przy negatywnym stanowisku konserwatora zabytków, zarządcy chodnika lub wspólnoty mieszkaniowej:

2. Poprzez uzyskanie odstępstwa od przepisów techniczno-budowlanych (Prawo budowlane art. 9. ust. 1.)?

lub

3. Poprzez opracowanie ekspertyzy rzeczoznawcy (rzeczoznawców) dla spełnienia wymagań w sposób inny niż określony w Rozporządzeniu WT (§ 2. ust. 2.) i uzgodnienia jej z państwowym wojewódzkim inspektorem sanitarnym?

Podstawa prawna

[1] Ustawa – Prawo budowlane (Dz.U. z 2020 r. poz. 1333 z późn. zm.);

Art. 5. 1. Obiekt budowlany jako całość oraz jego poszczególne części, wraz ze związanymi z nim urządzeniami budowlanymi należy, biorąc pod uwagę przewidywany okres użytkowania, projektować i budować w sposób określony w przepisach, w tym techniczno-budowlanych, oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, zapewniając:

[...]

4) niezbędne warunki do korzystania z obiektów użyteczności publicznej i mieszkaniowego budownictwa wielorodzinnego przez osoby niepełnosprawne, o których mowa w art. 1 Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzonej w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r. (Dz.U. z 2012 r. poz. 1169 oraz z 2018 r. poz. 1217), w tym osoby starsze;

Art. 9. 1. W przypadkach szczególnie uzasadnionych dopuszcza się odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych, o których mowa w art. 7. Odstępstwo nie może powodować zagrożenia życia ludzi lub bezpieczeństwa mienia, a w stosunku do obiektów użyteczności publicznej i mieszkaniowego budownictwa wielorodzinnego – ograniczenia dostępności dla potrzeb osób ze szczególnymi potrzebami, o których mowa w ustawie z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, oraz nie może powodować pogorszenia warunków zdrowotno-sanitarnych i użytkowych, a także stanu środowiska, po spełnieniu określonych warunków zamiennych.

[2] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2019 r. poz. 1065 z późn.zm.);

§ 1. Rozporządzenie ustala warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i związane z nimi urządzenia, ich usytuowanie na działce budowlanej oraz zagospodarowanie działek przeznaczonych pod zabudowę, zapewniające spełnienie wymagań art. 5 i 6 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane.

§ 2. 2. Przy nadbudowie, rozbudowie, przebudowie i zmianie sposobu użytkowania:

1) budynków o powierzchni użytkowej nieprzekraczającej 1000 m²,

[...]

– wymagania, o których mowa w § 1, mogą być spełnione w sposób inny niż określony w rozporządzeniu, stosownie do wskazań ekspertyzy technicznej właściwej jednostki badawczo-rozwojowej albo rzeczoznawcy budowlanego oraz do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, uzgodnionych z właściwym komendantem wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej lub państwowym wojewódzkim inspektorem sanitarnym, odpowiednio do przedmiotu tej ekspertyzy.

[...]

4. Dla budynków i terenów wpisanych do rejestru zabytków lub obszarów objętych ochroną konserwatorską na podstawie ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego ekspertyza, o której mowa w ust. 2, podlega również uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków.

[...]

§ 3. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

[...]

6) budynku użyteczności publicznej – należy przez to rozumieć budynek przeznaczony na potrzeby administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości, kultury, kultu religijnego, oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki, wychowania, opieki zdrowotnej, społecznej lub socjalnej, obsługi bankowej, handlu, gastronomii, usług, w tym usług pocztowych lub telekomunikacyjnych, turystyki, sportu, obsługi pasażerów w transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym, morskim lub wodnym śródlądowym, oraz inny budynek przeznaczony do wykonywania podobnych funkcji; za budynek użyteczności publicznej uznaje się także budynek biurowy lub socjalny;

[...]

§ 16. 1. Do wejść do budynku mieszkalnego wielorodzinnego, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej powinny być doprowadzone od dojść i dojazdów, o których mowa w § 14 ust. 1 i 3, utwardzone dojścia o szerokości minimalnej 1,5 m, przy czym co najmniej jedno dojście powinno zapewniać osobom niepełnosprawnym dostęp do całego budynku lub tych jego części, z których osoby te mogą korzystać.

2. Wymaganie dostępności osób niepełnosprawnych, o których mowa w ust. 1, nie dotyczy budynków na terenach zamkniętych, z wyjątkiem budynków, o których mowa w § 3 pkt 6.

[3] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 marca 2019 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą (Poz. 595);

§ 14. 3. Dopuszcza się lokalizowanie pomieszczeń, w których jest wykonywana praktyka zawodowa w lokalu mieszkalnym, pod warunkiem zapewnienia wyodrębnienia tego pomieszczenia od pomieszczeń innych użytkowników lokalu.

Opinia

Odpowiadając na zadane trzy pytania:

1. Przedmiotowy problem zapewnienia dostępu osobom niepełnosprawnym do planowanych gabinetów stomatologicznych z pewnością najlepiej jest rozwiązać przez budowę małej pochylni (z montażem automatyki otwarcia drzwi) i uzgodnienie jej z zarządcą chodnika, konserwatorem zabytków i uzyskaniem odpowiedniej uchwały wspólnoty mieszkaniowej.

Z kolei w przypadku negatywnego stanowiska konserwatora zabytków, zarządcy chodnika lub wspólnoty mieszkaniowej dla budowy małej pochylni dla niepełnosprawnych:

2. Nie można uzyskać odstępstwa od przepisów techniczno-budowlanych, gdyż zgodnie z art. 9. ust. 1. Prawo budowlane [1] uzyskane odstępstwo nie może powodować ograniczenia dostępności dla potrzeb osób ze szczególnymi potrzebami, o których mowa w ustawie z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami.
3. Nie można również uzyskać odstępstwa od Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego, gdyż nie leży to w kompetencjach tego urzędu. Według inspekcji sanitarnej urzędem właściwym do rozstrzygania zapewnienia dostępności dla osób niepełnosprawnych są: Wydział Architektury i organ Nadzoru Budowlanego.

Realizacja ww. odstępstwa powinna odbywać się na postawie § 2. ust. 2. Rozporządzenia MI [2], przy czym należy zauważyć, że w tym konkretnym przypadku wymienieni w Rozporządzeniu MI [2] obaj delegowani przepisem rzeczoznawcy – budowlany oraz do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych nie są właściwymi autorami takiej ekspertyzy technicznej, a generalnie niezwykle trudno jest znaleźć „sposób inny niż określony w rozporządzeniu” zapewnienia osobom niepełnosprawnym dostępu do pomieszczeń, albo są to rozwiązania bardzo kosztowne.

Ponadto kierując się zapisem art. 5 ust. 1 pkt 4 Prawo budowlane [1] „obiekt budowlany jako całość oraz poszczególne części, wraz ze związanymi z nim urządzeniami budowlanymi należy, biorąc pod uwagę przewidywany okres użytkowania, projektować i budować w sposób określony w przepisach, w tym techniczno-budowlanych oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, zapewniając: niezbędne warunki do korzystania z obiektów użyteczności publicznej [...] przez osoby niepełnosprawne”.

W analizowanym przypadku mamy do czynienia ze zmianą sposobu użytkowania lokalu mieszkalnego na prywatną praktykę lekarską (w zakresie dwóch gabinetów stomatologicznych), przewidzianą do realizacji w budynku mieszkalnym. Gdyby jednak praktyka lekarska miała odbywać się w lokalu mieszkalnym, wówczas odnosząc się do lokalizacji i analizując zapisy rozporządzenia Ministra Zdrowia [3] z dnia 26 marca 2019 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą (Dz.U. z 2019 r. poz. 595) § 14. ust. 3 należy zauważyć, iż „dopuszcza się lokalizowanie pomieszczeń, w których jest wykonywana praktyka zawodowa w lokalu mieszkalnym”.

Zatem w przypadku indywidualnej prywatnej praktyki lekarskiej możliwe jest świadczenie usług medycznych w obiekcie mieszkalnym, który z założenia nie musi być dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych, gdyż nie jest to usługa publiczna, z której na mocy Ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych ma prawo skorzystać pacjent.

Jednocześnie zdaniem tutejszego Zespołu Rzeczoznawców należy dążyć do realizacji każdej inwestycji w poszanowaniu potrzeb osób niepełnosprawnych, jedynie na skutek ograniczeń wynikających ze ścisłej ochrony konserwatorskiej i braku możliwości technicznych należy analizować możliwość zapewnienia dostępności w innym sposób lub w innym miejscu.

(KR, KS)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 27 października 2021 r.

opinia

OPINIA nr ZR 214: sposób mierzenia wysokości budynku z dachem skośnym

odnośnik do zapisu ustawy:

Treść pytania

Zwracam się z prośbą o wydanie informacji w sprawie aktualności wydanej opinii nr ZR 120, dotyczącej sposobu mierzenia wysokości budynku dla budynku z dachem skośnym. Opinia wydana 20 maja 2019 r. przedstawia sposób mierzenia wysokości, w którym „warstwę osłaniającą” rozumie się: „(…) zespół elementów mający charakter powłokowy (warstwa zewnętrzna), pozwalający na wyodrębnienie budynku z przestrzeni zewnętrznej. Nie są to więc jakiekolwiek elementy wewnątrz stropu lub stropodachu a element wierzchni (...)”.

Natomiast Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 14 lipca 2021 r. – II SA/Gd131/21 przedstawia inny sposób mierzenia wysokości budynku – jako że: „Przepis § 6 rozporządzenia jest kluczowy w niniejszej sprawie w tym sensie, że określa precyzyjnie zarówno sposób mierzenia wysokości budynku »od« poziomu terenu, czyli od poziomu terenu przy najniżej położonym wejściu do budynku lub jego części, znajdującym się na pierwszej kondygnacji nadziemnej budynku, jak i sposób mierzenia wysokości budynku »do«, czyli do górnej powierzchni najwyżej położonego stropu, łącznie z grubością izolacji cieplnej i warstwy ją osłaniającej, bez uwzględniania wyniesionych ponad tę płaszczyznę maszynowni dźwigów i innych pomieszczeń technicznych, bądź do najwyżej położonego punktu stropodachu lub konstrukcji przekrycia budynku znajdującego się bezpośrednio nad pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi (...). Wobec braku właściwych ustaleń w planie miejscowym wiążący sposób mierzenia wysokości budynku należało zaczerpnąć z dyspozycji § 6 rozporządzenia, zgodnie z którym wysokość budynku należy mierzyć do górnej powierzchni najwyżej położonego stropu, łącznie z grubością izolacji cieplnej i warstwy ją osłaniającej, bez uwzględniania wyniesionych ponad tę płaszczyznę maszynowni dźwigów i innych pomieszczeń technicznych, bądź do najwyżej położonego punktu stropodachu lub konstrukcji przekrycia budynku znajdującego się bezpośrednio nad pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi. Z treści tego przepisu wynikają dwa możliwe sposoby mierzenia wysokości budynków, zależne od przyjętych rozwiązań architektonicznych, a mianowicie do:

górnej powierzchni najwyżej położonego stropu, łącznie z grubością izolacji cieplnej i warstwy ją osłaniającej (bez uwzględniania wyniesionych ponad tę płaszczyznę maszynowni dźwigów i innych pomieszczeń technicznych) najwyżej położonego punktu stropodachu lub konstrukcji przekrycia budynku znajdującego się bezpośrednio nad pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi. Z projektu budowlanego przedmiotowej inwestycji wynika, że pomieszczenia przewidziane na pobyt ludzi kończą się wraz z zaizolowanym stropem przykrywającym czwartą kondygnację nadziemną. Nad tym stropem zaprojektowano spadziste zadaszenie pokryte dachówką, zgodne z wymogami planu. Przestrzeń ponad stropem nad czwartą kondygnacją nadziemną nie jest przeznaczona na pobyt ludzi. Stanowi pustą, niczym niewykorzystaną wolną przestrzeń. W tej sytuacji górnym punktem pomiaru wysokości zabudowy, zgodnie z treścią § 6 rozporządzenia, winien być strop z izolacją nad ostatnią, czwartą kondygnacją mieszkalną, a nie warstwa osłaniająca dach, którą w tym wypadku stanowi dachówka. Taki sposób mierzenia wysokości budynku byłby prawidłowy, gdyby przestrzeń pomiędzy stropem nad czwartą kondygnacją a kalenicą była przeznaczona na pobyt ludzi. W przypadku niniejszej inwestycji tak nie jest, a w konsekwencji przyjęty sposób mierzenia wysokości zabudowy do warstwy osłaniającej dach, zamiast do górnej powierzchni najwyżej położonego stropu wraz z grubością izolacji znajdującej się na wysokości 11,81 m, jest nieprawidłowy i nie mógł przesądzić o niezgodności parametru wysokości budynków z planem (...).

W związku z powyższym bardzo proszę o informację czy przedmiotowy w/w wyrok może stanowić podstawę do zmiany opinii nr ZR 120 w zakresie sposobu mierzenia wysokości budynku z dachem skośnym.

Podstawa prawna

[1] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, (Dz.U.2019 r. poz. 1065.)

§ 6. [Sposób mierzenia wysokości budynku] Wysokość budynku, służącą do przyporządkowania temu budynkowi odpowiednich wymagań rozporządzenia, mierzy się od poziomu terenu przy najniżej położonym wejściu do budynku lub jego części, znajdującym się na pierwszej kondygnacji nadziemnej budynku, do górnej powierzchni najwyżej położonego stropu, łącznie z grubością izolacji cieplnej i warstwy ją osłaniającej, bez uwzględniania wyniesionych ponad tę płaszczyznę maszynowni dźwigów i innych pomieszczeń technicznych, bądź do najwyżej położonego punktu stropodachu lub konstrukcji przekrycia budynku, znajdującego się bezpośrednio nad pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi.

Opinia

Badając orzecznictwo sądowe dotyczące problemów związanych ze sposobem liczenia wysokości budynku można znaleźć około 20 tysięcy wyroków.

Wyroki te często są rozbieżne – co wynika ze stopnia skomplikowania tematyki, z trudnej i niedoskonałej definicji wysokości budynku, różnych kształtów budynków, różnych ich funkcji a także z położenia budynków w niekoniecznie płaskim terenie.

Tematyka ta może być przykładem użytym w polemice na temat zalet i wad systemów prawa precedensowego. W tym wypadku zasady precedensu stosować nie można.

Absolutnie koniecznie jest dodanie, że właśnie ze względu na jakość definicji określonej w paragrafie 6 WT zapisy miejscowych planów (a także WZ oraz ULCP) zawierają zwykle odmienną definicję wysokości budynku lub znajdują się w nich zapisy o „wysokości zabudowy” (to ostatnie pojęcie zostało szeroko omówione w Komunikacie MPOIA RP nr MP 05 z dnia 20 lipca 2020).

Przy tych wszystkich zastrzeżeniach potwierdza się treść opinii dotyczących sposobów określania wysokości budynków nr ZR72, ZR91 i ZR 120. Jednocześnie zwracamy uwagę, że definicja opisana w § 6 Warunków Technicznych została sformułowana w celu przyporządkowania budynkowi odpowiednich wymagań tego rozporządzenia, co przy szczegółowej analizie przepisu sprowadza się do zapewnienia odpowiedniej odporności ogniowej elementów budynku oraz zabezpieczenia prawidłowej ewakuacji ludzi.

Ze względu na to nie znajduje logicznego uzasadnienia próba mierzenia określonej w planie miejscowym wysokości budynku jedynie do warstwy osłaniającej izolacje cieplną nad pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi zamiast do najwyższego punktu dachu.

W wyniku analizy tak sformułowanej definicji nie możemy dojść do przekonania, że budynki które nie posiadają pomieszczeń na pobyt ludzi w ogóle nie posiadają wysokości. Na pewno nie było to intencją ustawodawcy, ani nie jest w interesie społecznym.

(KD)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 19 kwietnia 2012

opinia

OPINIA nr ZR 221: określenie kategorii budynku z pomieszczeniami harcówki

odnośnik do zapisu ustawy:

Treść pytania

Czy budynek w którym będą pomieszczenia harcówki — będą zlokalizowane w części budynku zabytkowego i będzie to jedyna funkcja użytkowa obiektu — należy traktować jako budynek użyteczności publicznej? Czy może należy traktować obiekt jako niezaspokajający zbiorowych i powszechnych potrzeb tylko zaspokajający potrzeby grupy ludzi, w związku z tym nie będzie on budynkiem użyteczności publicznej?

Podstawy prawne

[1] Ustawa Prawo Budowlane t.j. z dnia 7 lipca 2020 r. (Dz.U. z 2021 r. poz. 2351, z 2022 r. poz. 88)

Załącznik do ww. ustawy:

Kategoria IX — budynki kultury, nauki i oświaty, jak: teatry, opery, kina, muzea, galerie sztuki, biblioteki, archiwa, domy kultury, budynki szkolne i przedszkolne, żłobki, kluby dziecięce, internaty, bursy i domy studenckie, laboratoria i placówki badawcze, stacje meteorologiczne i hydrologiczne, obserwatoria, budynki ogrodów zoologicznych i botanicznych.

[2] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. (Dz.U.2019.1065 t.j. z dnia 2019.06.07), w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie

§ 3. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

[...]

6) budynku użyteczności publicznej — należy przez to rozumieć budynek przeznaczony na potrzeby administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości, kultury, kultu religijnego, oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki, wychowania, opieki zdrowotnej, społecznej lub socjalnej, obsługi bankowej, handlu, gastronomii, usług, w tym usług pocztowych lub telekomunikacyjnych, turystyki, sportu, obsługi pasażerów w transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym, morskim lub wodnym śródlądowym, oraz inny budynek przeznaczony do wykonywania podobnych funkcji; za budynek użyteczności publicznej uznaje się także budynek biurowy lub socjalny;

[3] Polska Klasyfikacja Obiektów Budowlanych (PKOB) wprowadzona rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. (Dz.U. Nr 112, poz. 1316) wraz ze zmianami z 2002 r. (Dz.U. Nr 18, poz. 170)

Polska Klasyfikacja Obiektów Budowlanych (PKOB) służy do klasyfikowania obiektów budowlanych. Może być ona stosowana w trakcie zmiany zastosowania, renowacji, wyburzania, modernizacji obiektu budowlanego. PKOB ułatwia wymianę informacji między uczestnikami procesu inwestycyjnego na/i między różnymi poziomami organizacyjnymi, np.:

— między inwestorem, biurem projektów, wykonawcą,

— między organami centralnymi a wykonawcami robót budowlanych, inwestorami i odwrotnie,

w zakresie:

— określania i analizy wielkości i struktury potrzeb,

— planowania i bilansowania zadań i środków,

— opracowywania, ustalania i stosowania wskaźników planistycznych oraz techniczno—ekonomicznych dla obiektów budowlanych tego samego rodzaju dla celów projektowania, wdrażania nowych technologii i rozwiązań projektowych itp.,

— stosowania jednolitego grupowania i nazewnictwa obiektów budowlanych przy ustalaniu bazy normatywnej nakładów rzeczowych oraz w kalkulacji cen i kosztów na różnych etapach procesu inwestycyjnego.

[...]

Wskazówki dotyczące klasyfikowania obiektów budowlanych

W przypadku kompleksowych obiektów budowlanych, składających się z kilku budynków, każdy budynek powinien być klasyfikowany jako samodzielna jednostka. Jeśli, na przykład, szkoła ogólnokształcąca składa się z budynku szkolnego i internatu, budynek szkolny powinien być klasyfikowany w pozycji 1263, a internat w pozycji 1130. Jednakże, w przypadku, gdy nie posiadamy szczegółowych informacji na temat klasyfikowanego kompleksu, całość klasyfikowana jest w pozycji 1263 zgodnie z główną funkcją jaką pełni szkoła w przykładowym kompleksie obiektów budowlanych.

[...]

Grupa 126 Ogólnodostępne obiekty kulturalne, budynki o charakterze edukacyjnym, budynki szpitali i zakładów opieki medycznej oraz budynki kultury fizycznej

Klasa 1261 Ogólnodostępne obiekty kulturalne

Klasa obejmuje:

— Kina, sale koncertowe, opery, teatry itp.;

— Sale kongresowe, domy kultury i wielozadaniowe sale wykorzystywane głównie do celów rozrywkowych;

[...]

Klasa 1263 Budynki szkół i instytucji badawczych

Klasa obejmuje:

— Budynki szkolnictwa przedszkolnego, szkolnictwa podstawowego i ponadpodstawowego (np. przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazja, szkoły średnie, licea ogólnokształcące, licea techniczne itp.), budynki szkół zawodowych lub kształcenia specjalistycznego;

Opinia Zespołu Rzeczoznawców przy MPOIA RP

Zgodnie z definicją zamieszczoną w Słowniku Języka Polskiego PWN: „harcówka” to „lokal drużyny harcerskiej”, a „harcerstwo” to „polski ruch społeczny i wychowawczy dzieci i młodzieży”. Wymienione w pytaniu pomieszczenia harcówki nie są obiektem zaspokajającym potrzeby ściśle określonej, niewielkiej grupy ludzi. Z reguły stanowią one obiekt uzupełniający do innego obiektu takiego jak: szkoła, dom kultury czy organizacja harcerska itp. — których siedziba główna mieści się w innym budynku. Dlatego w pomieszczeniach tych występuje stała rotacja uczestników zbiórek harcerskich. Z racji tego, że nie można precyzyjnie określić ile osób i w jakim składzie weźmie udział w zbiórce danego dnia, obiekt należy traktować jako ogólnodostępny.

Nie wymieniono w prawie kategorii wprost jako „harcówki”, dlatego w niniejszej opinii zastosowano cytowane powyżej definicje najbardziej zbliżone do funkcji harcówki, które znajdują się w:

Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) [3] — „domy kultury i wielozadaniowe sale wykorzystywane głównie do celów rozrywkowych”, „budynki szkolnictwa podstawowego i ponadpodstawowego”;
Ustawie Prawo budowlane [1] — „domy kultury, budynki szkolne, kluby dziecięce”;
oraz w Rozporządzeniu Warunki Techniczne [2] — „budynek oświaty, nauki, wychowania,”;

Cytowane powyżej wskazówki PKOB [3] dotyczące klasyfikowania obiektów budowlanych — w przypadku kompleksowych obiektów budowlanych składających się z kilku budynków, gdy nie posiadamy szczegółowych informacji na temat poszczególnych obiektów klasyfikowanego kompleksu (jak w tym przypadku klasyfikacji harcówki), całość klasyfikowana jest zgodnie z główną funkcją jaką pełni dany obiekt w kompleksie obiektów budowlanych.

Ustawodawca w Ustawie Prawo Budowlane [1] przewidział kategorię budynku IX która obejmuje szczegółowo wymienione rodzaje budynków — między innymi odpowiadające funkcji harcówki tj.: „budynki nauki i oświaty” lub „domy kultury, budynki szkolne, kluby dziecięce”, umieszczające je równocześnie w jednej grupie z obiektami takimi jak: budynki kultury, jak: teatry, opery, kina, muzea, galerie sztuki, biblioteki, archiwa, internaty, bursy i domy studenckie, laboratoria i placówki badawcze, stacje meteorologiczne i hydrologiczne, obserwatoria, budynki ogrodów zoologicznych i botanicznych.

Z kolei Rozporządzenie Warunki Techniczne [2] obiekty odpowiadające funkcji harcówki tj.: „budynek oświaty, nauki, wychowania,” umieszcza w jednej grupie z takimi obiektami jak obiekty: administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości, kultury, kultu religijnego, szkolnictwa wyższego, opieki zdrowotnej, społecznej lub socjalnej, obsługi bankowej, handlu, gastronomii, usług, w tym usług pocztowych lub telekomunikacyjnych, turystyki, sportu, obsługi pasażerów w transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym, morskim lub wodnym śródlądowym, oraz inny budynek przeznaczony do wykonywania podobnych funkcji; za budynek użyteczności publicznej uznaje się także budynek biurowy lub socjalny, dodatkowo definiując te wszystkie obiekty jako budynki użyteczności publicznej.

Wniosek

Wymieniony w pytaniu budynek z pomieszczeniami harcówki należy klasyfikować zgodnie z główną funkcją jaką pełni dany obiekt w kompleksie obiektów budowlanych, np.: budynek szkoły, domu kultury, organizacji harcerskiej itp. Z powyższych analiz wynika, że każdorazowo budynek z pomieszczeniami harcówki będzie obiektem użyteczności publicznej. Nawet w przypadku, gdy harcówka zajmuje tylko część pomieszczeń, ale jest to jedyna funkcja użytkowa budynku, staje się ona przez to funkcją główną, która czyni z tego obiektu w całości budynek użyteczności publicznej.

Ponadto podczas projektowania ww. budynku należy spełnić wszystkie przepisy wynikające z funkcji budynku.

(KS)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 16 sierpnia 2022 r.

opinia

OPINIA nr ZR 222: w sprawie interpretacji pojęcia „centra handlowe”

odnośnik do zapisu ustawy:

Treść pytania

Proszę o interpretację pojęcia „centra handlowe” zawartego w Rozporządzeniu Rady Ministrów z 10 września 2019 r. poz. 1839 w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Czy obiekt handlowy z trzema niezależnymi lokalami handlowymi dostępnymi z zewnątrz (bez pasażu wewnętrznego) o powierzchni użytkowej 1936,66 m² (pow. sprzedaży 1450,54 m²) powinien być zakwalifikowany jako „centrum handlowe” w rozumieniu ww. rozporządzenia?

Podstawy prawne

[1] Ustawa Prawo Budowlane t.j. z 7 lipca 2020 r. (Dz.U. z 2021 r. poz. 2351, z 2022 r. poz. 88)

Załącznik do ww. ustawy:

Kategoria XVII – budynki handlu, gastronomii i usług, jak: sklepy, centra handlowe, domy towarowe, hale targowe, restauracje, bary, kasyna, dyskoteki, warsztaty rzemieślnicze, stacje obsługi pojazdów, myjnie samochodowe, garaże powyżej dwóch stanowisk, budynki dworcowe.

[2] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. (Dz.U.2019.1065 t.j. z 7.06.2019), w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

§ 3. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

(…)

pkt 6. budynku użyteczności publicznej – należy przez to rozumieć budynek przeznaczony na potrzeby administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości, kultury, kultu religijnego, oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki, wychowania, opieki zdrowotnej, społecznej lub socjalnej, obsługi bankowej, handlu, gastronomii, usług, w tym usług pocztowych lub telekomunikacyjnych, turystyki, sportu, obsługi pasażerów w transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym, morskim lub wodnym śródlądowym, oraz inny budynek przeznaczony do wykonywania podobnych funkcji; za budynek użyteczności publicznej uznaje się także budynek biurowy lub socjalny;

[3] Rozporządzenie Rady Ministrów z 10 września 2019 r. (Dz.U. 2019 poz. 1839 z późn. zm.) w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko

§ 3. ust. 1. Do przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko zalicza się następujące rodzaje przedsięwzięć:

(…)

pkt 56. centra handlowe wraz z towarzyszącą im infrastrukturą o powierzchni użytkowej nie mniejszej niż:

a) 0,5 ha na obszarach objętych formami ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1–5, 8 i 9 ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, lub w otulinach form ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1–3 tej ustawy,

b) 2 ha na obszarach innych niż wymienione w lit. a;

[4] USTAWA z 27 marca 2003 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 293, 471. 782, 1086, 1378, z 2021 r. poz. 11. z późn. zm.) o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

art. 2. Ilekroć w ustawie jest mowa o:

pkt 19. „powierzchni sprzedaży” − należy przez to rozumieć tę część ogólnodostępnej powierzchni obiektu handlowego stanowiącego całość techniczno—użytkową, przeznaczonego do sprzedaży detalicznej, w której odbywa się bezpośrednia sprzedaż towarów (bez wliczania do niej powierzchni usług i gastronomii oraz powierzchni pomocniczej, do której zalicza się powierzchnie magazynów, biur, komunikacji, ekspozycji wystawowej itp.);

(…)

art. 10 ust. 3a. Jeżeli na terenie gminy przewiduje się lokalizację obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m², w studium określa się obszary, na których mogą być one sytuowane.

ust. 3b. Lokalizacja obiektów, o których mowa w ust. 3a, może nastąpić wyłącznie na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

[5] USTAWA z 11 maja 2007 r. (Dz.U. z 2007 r. nr 127 poz. 880) o tworzeniu i działaniu wielkopowierzchniowych obiektów handlowych (uchylona)

art. 2. Ilekroć w ustawie jest mowa o:

1) wielkopowierzchniowym obiekcie handlowym – rozumie się przez to obiekt handlowy o powierzchni sprzedaży przekraczającej 400 m², w którym prowadzona jest jakakolwiek działalność handlowa;

2) powierzchni sprzedaży – rozumie się przez to powierzchnię, o której mowa w art. 2 pkt 19 ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. nr 80, poz. 717, z późn. zm.);

[6] WYROK Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2008 r. sygn. akt K 46/07* (Dz.U. z 2008 r. nr 123 poz. 803)

W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej Trybunał Konstytucyjny (…) orzeka:

Ustawa z dnia 11 maja 2007 r. o tworzeniu i działaniu wielkopowierzchniowych obiektów handlowych (Dz.U. nr 127, poz. 880) jest niezgodna z art. 2, art. 20 i art. 22 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Opinia

Wymienione w pytaniu pojęcie „centra handlowe” zawarte w Rozporządzeniu Rady Ministrów [3] z 10 września 2019 r. poz. 1839 w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko nie jest zdefiniowane w obowiązujących regulacjach prawnych.

Zgodnie z zapisami Ustawy [1] Prawo Budowlane „centra handlowe” jedynie zaliczono jako obiekt kategorii XVII, a w Rozporządzeniu M.I. [2] budynek handlu określono jako budynek użyteczności publicznej.

Z kolei w Ustawie [4] o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym zawarto wymogi dla lokalizacji obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m² : konieczność określenia obszarów, na których mogą być one sytuowane w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (art. 10 ust. 3a.) oraz konieczność lokalizacji obiektów, o których mowa w ust. 3a, wyłącznie na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (art. 10 ust. 3b.). W Ustawie [4] o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w art. 2. pkt 19) zdefiniowano również „powierzchnię sprzedaży” jako tę część ogólnodostępnej powierzchni obiektu handlowego stanowiącego całość techniczno—użytkową, przeznaczonego do sprzedaży detalicznej, w której odbywa się bezpośrednia sprzedaż towarów (bez wliczania do niej powierzchni usług i gastronomii oraz powierzchni pomocniczej, do której zalicza się powierzchnie magazynów, biur, komunikacji, ekspozycji wystawowej itp.). W Ustawie [4] nie pojawia się jednak definicja terminów „centra handlowe” lub „centrum handlowe”.

Co prawda w 2007 r. uchwalono Ustawę [5] o tworzeniu i działaniu wielkopowierzchniowych obiektów handlowych, która w założeniu stanowić miała doprecyzowanie Ustawy [4] o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (w Ustawie [5] zdefiniowano wielkopowierzchniowy obiekt handlowy, zmieniono kryterium wielkości powierzchni sprzedaży obiektów handlowych, które należy określić w studium z 2000 m² na 400 m², oraz zawarto szereg innych regulacji), ale w 2008 r. Wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego ustawa ta została uchylona przez jej niezgodność z art. 2, art. 20 i art. 22 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Przy całkowitym braku zdefiniowania w obecnie obowiązujących regulacjach prawnych terminów „centra handlowe” lub „centrum handlowe”, należy przyjąć najbardziej powszechną klasyfikację, która uznawana jest zarówno przez polskie, jak i międzynarodowe organizacje handlowe.

Takimi organizacjami są:

  • w Polsce — Polska Rada Centrów Handlowych (PRCH), która jest największą w Polsce organizacją non—profit działającą na rzecz rozwoju branży centrów handlowych. Od 19 lat reprezentuje członków w środowisku biznesowym, politycznym i społecznym. 70% powierzchni centrów handlowych w Polsce jest w rękach firm stowarzyszonych w PRCH. Obecnie Rada zrzesza około 200 firm działających w sektorze centrów handlowych, w tym największych właścicieli i zarządców. (informacje wg https://prch.org.pl)
  • w skali międzynarodowej — International Council of Shopping Centres (ICSC) powstałej w 1957 roku w Stanach Zjednoczonych globalnej organizacji działającej w branży Centrów Handlowych, posiadającej 70 000 członków w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i w ponad 80 innych krajach, łączącej ponad 25 narodowych, jak i regionalnych rad centrów handlowych na całym świecie. Członkami ICSC są właściciele centrów handlowych, deweloperzy, menadżerowie, specjaliści ds. marketingu, detaliści, firmy wynajmujące powierzchnię handlową i inni specjaliści – wykładowcy akademiccy jak również urzędnicy. (informacje wg https://www.icsc.com)

Definicja centrów handlowych według ICSC uznawana przez PRCH:

Centrum handlowe — nieruchomość handlowa, która została zaplanowana, zbudowana oraz jest zarządzana jako jeden podmiot handlowy, składająca się ze sklepów oraz części wspólnych, o minimalnej powierzchni najmu (GLA) 5 000 m² oraz składająca się z minimum 10 sklepów.

Wniosek

Zgodnie z powyższą powszechnie stosowaną definicją centrów handlowych (według ICSC uznawaną przez PRCH) wymieniony w pytaniu obiekt handlowy z trzema niezależnymi lokalami handlowymi dostępnymi z zewnątrz (bez pasażu wewnętrznego) o powierzchni użytkowej 1936,66 m² (pow. sprzedaży 1450,54 m²) nie powinien być zakwalifikowany jako „centrum handlowe”, gdyż posiada powierzchnię najmu poniżej 5 000 m² oraz składa się z 3 sklepów (jest to wielkość poniżej 10 sklepów).

(KS)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 5 października  2022 r.

opinia

OPINIA nr ZR 230: w sprawie dostępu windą do adaptowanego strychu

odnośnik do zapisu ustawy:

Treść pytania

Zajmujemy się wykonaniem dokumentacji projektowej przebudowy budynku usługowego na budynek usługowo—mieszkalny wielorodzinny wraz ze zmianą sposobu użytkowania nieużytkowego strychu na poddasze mieszkalne. Budynek jest wpisany do rejestru zabytków. Dotychczas był użytkowany jako usługowy (3 kondygnacje nadziemne plus podpiwniczenie), przebudowujemy na usługowo—mieszkalny (wielorodzinny) w taki sposób, że:

  • pater będzie przeznaczony pod usługi,
  • I piętro pod powierzchnię usług biurowych,
  • II piętro przebudowujemy na 4 lokale mieszkalne,
  • nieużytkowy strych zmieniamy na poddasze mieszkalne — 2 lokale mieszkalne.

Łącznie w budynku będzie przebywać do 48 osób. Wysokości kondygnacji (zabytek) powodują, że pomiędzy parterem a posadzką poddasza jest różnica wysokości 11,8 m. Czy w tym przypadku bezwzględnie ma zastosowanie przepis § 54 odnoszący się do obowiązku stosowania dźwigów osobowych?

Kondygnacja parteru jest w pełni dostępna poprzez zastosowanie podjazdu dla osób niepełnosprawnych.

Dostęp do kondygnacja I piętra (usługi) i II piętra – mieszkania – w tym przeznaczone da osób z ograniczoną możliwością poruszania miałby być zapewniony poprzez stosowne urządzenia.

Czy w takim wypadku w odniesieniu do kondygnacji poddasza może mieć zastosowanie przepis § 194.1. „Dostęp do dźwigu powinien być zapewniony z każdej kondygnacji użytkowej. Nie dotyczy to kondygnacji nadbudowanej lub powstałej w wyniku adaptacji strychu na cele mieszkalne lub inne cele użytkowe". Dodam, iż inwestor rozważa etapowanie inwestycji i realizację mieszkań na poddaszu w końcowym jej etapie.

Podstawy prawne

§ 2.

1. Przepisy rozporządzenia stosuje się przy projektowaniu, budowie i przebudowie oraz przy zmianie sposobu użytkowania budynków oraz budowli nadziemnych i podziemnych spełniających funkcje użytkowe budynków, a także do związanych z nimi urządzeń budowlanych, z zastrzeżeniem § 135 ust. 10 oraz § 207 ust. 2.

§ 54.

1. Budynek użyteczności publicznej, budynek mieszkalny wielorodzinny, budynek zamieszkania zbiorowego, z wyłączeniem budynków zamieszkania zbiorowego na terenach zamkniętych, oraz każdy inny budynek mający najwyższą kondygnację z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt więcej niż 50 osób, w których różnica poziomów posadzek pomiędzy pierwszą a najwyższą kondygnacją nadziemną, niestanowiącą drugiego poziomu w mieszkaniu dwupoziomowym, przekracza 9,5 m, a także mający dwie lub więcej kondygnacji nadziemnych budynek opieki zdrowotnej i budynek opieki społecznej, należy wyposażyć w dźwig osobowy.

[...]

§ 55

W budynku mieszkalnym wielorodzinnym niewyposażanym w dźwigi należy wykonać pochylnię lub zainstalować odpowiednie urządzenie techniczne, umożliwiające dostęp osobom niepełnosprawnym do mieszkań położonych na pierwszej kondygnacji nadziemnej oraz do kondygnacji podziemnej zawierającej stanowiska postojowe dla samochodów osobowych.
W niskim budynku zamieszkania zbiorowego i budynku użyteczności publicznej, niewymagającym wyposażenia w dźwigi, o których mowa w § 54 ust. 1, należy zainstalować urządzenia techniczne zapewniające osobom niepełnosprawnym dostęp na kondygnacje z pomieszczeniami użytkowymi, z których mogą korzystać. Nie dotyczy to budynków zamieszkania zbiorowego na terenach zamkniętych.
Dopuszcza się niewyposażenie w dźwigi budynku mieszkalnego wielorodzinnego do 5. kondygnacji nadziemnej włącznie, jeżeli wszystkie pomieszczenia na ostatniej kondygnacji są częścią mieszkań dwupoziomowych.
W istniejącym budynku mieszkalnym wielorodzinnym niewyposażonym w dźwigi, na którego budowę została wydana decyzja o pozwoleniu na budowę przed dniem 1 kwietnia 1995 r., na poddaszu usytuowanym bezpośrednio nad 4. kondygnacją nadziemną, dopuszcza się zmianę sposobu użytkowania pomieszczeń na mieszkania.

§ 194.

1. Dostęp do dźwigu powinien być zapewniony z każdej kondygnacji użytkowej. Nie dotyczy to kondygnacji nadbudowanej lub powstałej w wyniku adaptacji strychu na cele mieszkalne lub inne cele użytkowe. [...]

Opinia Zespołu Rzeczoznawców przy MPOIA RP

Pytająca wskazuje, że w projektowanym budynku przekroczona jest różnica 9,5 m poziomów posadzek pomiędzy pierwszą a najwyższą kondygnacją nadziemną, od której wyposażenie budynku w dźwig jest obligatoryjne. Wskazuje też, że inwestycja dotyczy przebudowy całego budynku oraz zmiany sposobu użytkowania co najmniej:

II piętra z funkcji usługowej na mieszkalną,
nieużytkowego strychu na poddasze mieszkalne.

Zgodnie § 2.1 WT zapisy rozporządzenia stosuje się między innymi przy przebudowie oraz zmianie sposobu użytkowania. W omawianym przypadku przebudowa dotyczy całego budynku, zaś zmiana sposobu użytkowania co najmniej II piętra i strychu. Przepisy rozporządzenia odnoszą się zatem do całego budynku. Budynek należy wyposażyć w dźwig.

W wypadku gdyby projektowana przebudowa dotyczyła któregoś z budynków wymienionych w § 54. 1. (budynek użyteczności publicznej, budynek mieszkalny wielorodzinny, budynek zamieszkania zbiorowego, z wyłączeniem budynków zamieszkania zbiorowego na terenach zamkniętych, oraz każdy inny budynek mający najwyższą kondygnację z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt więcej niż 50 osób), zaś różnica między pierwszą a najwyższą kondygnacją nadziemną niestanowiącą drugiego poziomu w mieszkaniu dwupoziomowym nie przekraczała 9,5 m, wyposażenie w dźwig nie byłoby obligatoryjne.

Obowiązek wyposażenia w dźwig nie zaistniałby też w przypadku, gdyby inwestycja dotyczyła jedynie kondygnacji nadbudowanej lub powstałej w wyniku adaptacji strychu na cele mieszkalne lub inne cele użytkowe. Zgodnie z § 194. 1, z takiej kondygnacji dostęp do dźwigu nie musi być zapewniony.

(ŁS)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 20 października 2022 r.

Treść pytania:

W związku z opracowaniem dokumentacji projektowej dla przebudowy budynku użyteczności publicznej (wzniesionego w latach 80-tych XX w.), polegającej na wykonaniu dźwigu osobowego wraz z przebudową wewnętrznej instalacji elektrycznej i wodociągowej przeciwpożarowej (hydrantów wewnętrznych), zwrócono się z wnioskiem o zajęcie stanowiska w następującym zakresie:

Czy objęte projektem i wnioskiem o pozwolenie na budowę zamierzenie inwestycyjne polegające na przebudowie budynku może obejmować swoim zakresem jedynie część budynku (w omawianym przypadku część budynku, w której znajduje się klatka schodowa, w której duszy planowany jest dźwig osobowy oraz drogi ewakuacyjne z niej prowadzące—jako wydzielona strefa pożarowa) czy musi dotyczyć całego budynku? Innymi słowy, czy jeśli roboty budowlane mieszczące się w definicji przebudowy dotyczą jedynie konkretnej części budynku (i dla tej części budynku spełnione są przepisy techniczno-budowlane), to istnieje podstawa prawna, by organ administracji architektoniczno-budowlanej żądał objęcia zakresem opracowania i zakresem wniosku o pozwolenie na budowę przebudowy całego budynku?
Czy projektant—w świetle przepisów—ma obowiązek uzgodnienia dokumentacji projektowej z rzeczoznawcą ds. bhp? W jakich przypadkach takie uzgodnienie jest wymagane?
Czy w przypadku, gdy projekt architektoniczno-budowlany został uzgodniony z rzeczoznawcą zabezpieczeń ppoż., organ administracji architektoniczno-budowlanej może żądać od projektanta dostarczenia ekspertyzy technicznej rzeczoznawcy budowlanego oraz do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, uzgodnionej z właściwym komendantem wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej ? Na jakiej podstawie?

Podstawy prawne

[1] Ustawa Prawo budowlane z 7 lipca 1994 r. (Dz.U. z 2021 r. poz. 2351 t.j., 1986, z 2022 r. poz. 88, 1557, 1783, 1768, 1846)

Rozdział 1

Przepisy ogólne

Art. 5. [Obiekt budowlany—zasady projektowania; zasady użytkowania; świadectwo charakterystyki energetycznej; osoba sporządzająca świadectwo charakterystyki energetycznej; rejestr osób, które złożyły
z wynikiem pozytywnym egzamin uprawniający do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej]

Obiekt budowlany jako całość oraz jego poszczególne części, wraz ze związanymi z nim urządzeniami budowlanymi należy, biorąc pod uwagę przewidywany okres użytkowania, projektować i budować w sposób określony w przepisach, w tym techniczno-budowlanych, oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej,
(…)

Rozdział 4

Postępowanie poprzedzające rozpoczęcie robót budowlanych

Art. 32 [Warunki wydania pozwolenia na budowę lub rozbiórkę obiektu budowlanego]

Decyzja o pozwoleniu na budowę lub rozbiórkę obiektu budowlanego może być wydana po uprzednim:
(…)

2) uzyskaniu przez inwestora, wymaganych przepisami szczególnymi, pozwoleń, uzgodnień lub opinii innych organów;

(…)

Art. 35 [Sprawdzenie spełnienia wymagań; decyzja o odmowie zatwierdzenia projektu i udzielenia pozwolenia na budowę; kara]

Przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę lub odrębnej decyzji o zatwierdzeniu projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu architektoniczno-budowlanego organ administracji architektoniczno-budowlanej sprawdza:
(…)

3 a) dołączenie:

a) wymaganych opinii, uzgodnień, pozwoleń i sprawdzeń,

(…)

[2] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U z 2022 r. poz. 1225 t.j.)

Dział I

Przepisy ogólne

§ 1.

[Zakres rozporządzenia]

Rozporządzenie ustala warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i związane z nimi urządzenia, ich usytuowanie na działce budowlanej oraz zagospodarowanie działek przeznaczonych pod zabudowę, zapewniające spełnienie wymagań art. 5 i 6 ustawy z 7 lipca 1994 r.—Prawo budowlane.

§ 2.

[Stosowanie przepisów rozporządzenia]

Przepisy rozporządzenia stosuje się przy projektowaniu, budowie i przebudowie oraz przy zmianie sposobu użytkowania budynków oraz budowli nadziemnych i podziemnych spełniających funkcje użytkowe budynków, a także do związanych z nimi urządzeń budowlanych, z zastrzeżeniem § 135 ust. 10 oraz § 207 ust. 2.

Przy nadbudowie, przebudowie i zmianie sposobu użytkowania:

1) budynków o powierzchni użytkowej nieprzekraczającej 1000 m2,

2) budynków o powierzchni użytkowej przekraczającej 1000 m2, o których mowa w art. 5 ust. 7 pkt 1–4 i 6 ustawy z 7 lipca 1994 r.—Prawo budowlane—wymagania, o których mowa w § 1, mogą być spełnione w sposób inny niż określony w rozporządzeniu, stosownie do wskazań ekspertyzy technicznej właściwej jednostki badawczo-rozwojowej albo rzeczoznawcy budowlanego oraz do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, uzgodnionych z właściwym komendantem wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej lub państwowym wojewódzkim inspektorem sanitarnym, odpowiednio do przedmiotu tej ekspertyzy.

Przepisy rozporządzenia odnoszące się do budynku o określonym przeznaczeniu stosuje się także do każdej części budynku o tym przeznaczeniu.

Dział VI

Bezpieczeństwo pożarowe

Rozdział 1

Zasady ogólne

§ 208

Przepisy niniejszego działu określają wymagania dotyczące bezpieczeństwa pożarowego budynków lub ich części, wynikające z ich przeznaczenia i sposobu użytkowania, wysokości lub liczby kondygnacji, a także położenia w stosunku do poziomu terenu oraz do innych obiektów budowlanych.

(…)

[3] Ustawa z dnia 16 września 2011 r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców

(Dz.U. z 2011 r. nr 232 poz. 1378)—akt utracił moc, wygaśnięcie z końcem 1 stycznia 2017 roku.

Art. 1. W ustawie z 26 czerwca 1974 r.—Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:

(…)

2) w art. 213 § 1 otrzymuje brzmienie:

„§ 1. Pracodawca jest obowiązany zapewniać, aby budowa lub przebudowa obiektu budowlanego, w którym przewiduje się pomieszczenia pracy, była wykonywana na podstawie projektów uwzględniających wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy.”

Brzmienie do 31.12.2011 r. przed ww. zmianą: „Pracodawca jest obowiązany zapewniać, aby budowa lub przebudowa obiektu budowlanego, w którym przewiduje się pomieszczenia pracy, była wykonywana na podstawie projektów uwzględniających wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy, pozytywnie zaopiniowanych przez uprawnionych rzeczoznawców, zgodnie z odrębnymi przepisami”.

Brzmienie od 1 stycznia 2012 r. po ww. zmianie: „Pracodawca jest obowiązany zapewniać, aby budowa lub przebudowa obiektu budowlanego, w którym przewiduje się pomieszczenia pracy, była wykonywana na podstawie projektów uwzględniających wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy, pozytywnie zaopiniowanych przez uprawnionych rzeczoznawców, zgodnie z odrębnymi przepisami.”

[4] Ustawa Kodeks pracy z dnia 26 czerwca 1974 r. (Dz.U. z 2022 r. poz. 1510 t.j., 1700)

Rozdział III

Obiekty budowlane i pomieszczenia pracy

Art. 213. [Wymagania w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy dla obiektów i pomieszczeń]

§ 1.

Pracodawca jest obowiązany zapewniać, aby budowa lub przebudowa obiektu budowlanego, w którym przewiduje się pomieszczenia pracy, była wykonywana na podstawie projektów uwzględniających wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy.

[5] Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 września 2021 r. w sprawie uzgadniania projektu zagospodarowania działki lub terenu, projektu architektoniczno-budowlanego, projektu technicznego oraz projektu urządzenia przeciwpożarowego pod względem zgodności z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej (Dz.U. z 2021 r. poz. 1722)

§ 4.

Podstawę uzgodnienia stanowią niezbędne do stwierdzenia zgodności projektu z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej dane, dotyczące warunków ochrony przeciwpożarowej obiektu budowlanego, zależne od jego przeznaczenia, sposobu użytkowania, prowadzonego procesu technologicznego, sposobu magazynowania lub składowania, warunków technicznych oraz występujących w nim zagrożeń pożarowych,

(…)

Dane dotyczące warunków ochrony przeciwpożarowej określa się w całości lub w części, stosownie do zakresu uzgadnianego projektu oraz przewidywanych w projekcie rozwiązań.

Opinia

Ad. 1.

Przebudowa obiektów budowlanych—w szczególności budynków—jest obok ich remontów naturalnym i powszechnym działaniem, mającym na celu utrzymanie bądź poprawę standardu technicznego i użytkowego oraz dostosowanie do zmieniających się w czasie potrzeb.

Jest oczywiste, że przebudowa najczęściej dotyczy wydzielonej części budynku lub wyodrębnionego zagadnienia technicznego—np. zmiany sposobu użytkowania części lokali, poprawy układu komunikacji ogólnej poprzez montaż dźwigu, dostosowanie części lub całego budynku do wymagań ppoż. itp.

Zgodnie z treścią art. 5 ust 1, projektując „obiekt budowlany jako całość oraz jego poszczególne części” należy zapewnić spełnienie szeregu warunków, w tym przepisów technicznych.

Z treści tego przepisu (ani żadnego innego przepisu Ustawy Pb) w żaden sposób nie wynika, że przebudowa wydzielonej części obiektu budowlanego (w szczególności: budynku) wymaga dostosowania całego obiektu do aktualnych wymagań technicznych. Należy zresztą zauważyć, że wymóg taki zasadniczo prowadziłby do niemożliwości systematycznej, a czasami jakiejkolwiek, poprawy warunków użytkowych budynku. Przykładowo: wraz z budową poprawiającego dostęp dla użytkowników dźwigu, należałoby np. podnieść parapety wszystkich okien w budynku do wymaganej dziś wysokości minimalnej lub zapewnić 3 godziny nasłonecznienia w mieszkaniach, których wszystkie okna (są w Polsce budynki z takimi mieszkaniami) są zwrócone na północ.

Należy więc, mając również na uwadze racjonalność Ustawodawcy, uznać, że zapis „Obiekt budowlany jako całość oraz jego poszczególne części, wraz ze związanymi z nim urządzeniami budowlanymi, należy, biorąc pod uwagę przewidywany okres użytkowania, projektować i budować w sposób określony w przepisach (...)” wskazuje na możliwość projektowania zarówno całego obiektu budowlanego (w szczególności budynku), jak i jego części tylko w zakresie objętym projektem, tak, aby spełniać wymienione w art. 5 wymogi. Określenie faktycznego zakresu przebudowy (ustalenie jaka „część” budynku podlega przebudowie) i w konsekwencji określenie, w jakim zakresie powinny być spełnione aktualnie obowiązujące przepisy, w tym techniczno-budowlane, spoczywa—zgodnie z treścią art. 20—na projektancie. Wychodząc z tego ustalenia należy przyjąć, że również przepisy paragrafów WT: 2, 3a i 208.1. stosuje się odpowiednio—czyli tylko w odniesieniu do faktycznego zakresu przebudowy. I tak: przebudowa lokalu na mieszkanie wymaga zapewnienia w tym lokalu wymaganego nasłonecznienia, a także m.in. spełnienia dla niego (w sposób określony w rozporządzeniu lub, zgodnie z treścią § 2, w sposób inny niż określony w rozporządzeniu) wymogów bezpieczeństwa pożarowego, ale bezprzedmiotowe jest wymaganie spełnienia tych—i pozostałych—przepisów dla nie objętej projektem przebudowy części budynku.

Rozpatrując to zagadnienie należy podkreślić rolę projektanta w prawidłowym określeniu faktycznego zakresu przebudowy, tj. takiego jej ustalenia, aby faktycznie w jej granicach wszystkie przepisy techniczne były spełnione.

Ad. 2.

Zmiana przepisu art. 213 § 1 ustawy Kodeks pracy, wprowadzona na gruncie art. 1 pkt 2 ustawy o redukcji niektórych obowiązków obywateli przedsiębiorców, z dniem 1.01.2012 r. wprost wyeliminowała wcześniej obowiązujący wymóg pozytywnego zaopiniowania projektów obiektów budowlanych przez uprawnionych rzeczoznawców do spraw BHP. Nie ma zatem podstaw prawnych dla żądania opiniowania projektów obiektów budowlanych, w których mają się znajdować pomieszczenia pracy przez rzeczoznawców do spraw BHP.

Ad. 3.

Uzgodnienie z rzeczoznawcą ds. zabezpieczeń ppoż. obejmuje weryfikację rozwiązań projektowych pod kątem ochrony ppoż. w ramach obowiązujących przepisów, w tym przepisów określonych w warunkach technicznych. Ekspertyza natomiast stanowi alternatywną formę dla obiektów istniejących, w przypadku gdy ich przebudowa, rozbudowa, nadbudowa i zmiana sposobu użytkowania nie mogą być dokonane w zgodzie z warunkami technicznymi—w trybie określonym w § 2 ust. 2, 3a i 4 warunków technicznych. Z tego wynika, że jeśli projekt jest uzgodniony z rzeczoznawcą ds. ppoż., to nie oznacza jeszcze, że takie uzgodnienie może być dokonane niezgodnie z zapisami WT. Odstępstwa od warunków technicznych w zakresie ochrony przeciwpożarowej mogą mieć miejsce jedynie w drodze ekspertyzy. Jeżeli rozwiązania projektowe uzgodnione z rzeczoznawcą miałyby naruszać warunki techniczne, wymagana jest ekspertyza. Jeśli uzgodnienie nastąpiło w ramach wyznaczonych warunkami technicznymi, ekspertyza w żadnym wypadku nie może być wymagana.

(MBa, MB)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 8 luty 2023 r.

opinia

OPINIA nr ZR 238: w sprawie rozbudowy i przebudowy części budynku

odnośnik do zapisu ustawy:

Treść pytania

Czy w sytuacji: – przebudowy samego wejścia do budynku i – dobudowy strefy wejściowej do tego budynku z niezależną kubaturą z klatką schodową oraz dźwigiem osobowym (planowana strefa wejściowa nie jest związana konstrukcyjnie z istniejącym budynkiem i jest oddzielona pożarowo od istniejącego budynku, a także stanowi drogę ewakuacyjną dla przychodni znajdującej się w budynku istniejącym); należy:

  1. określać przedmiotowe zamierzenie inwestycyjne jako „przebudowa i rozbudowa budynku”, a nie „przebudowa i rozbudowa wejścia do budynku”?
  2. wykonać inwentaryzację budynku, a jeżeli tak, to której jego części (na parterze znajduje się przychodnia, na piętrze jest część mieszkalna)?
  3. dokonać ekspertyz konstrukcyjnych, przeciwpożarowych i innych całego obiektu?
  4. analizować dostępność pomieszczeń przychodni dla osób z niepełnosprawnością?

Podstawy prawne

[1] Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2021 r. poz. 2351 t.j. ze zm.)

Art. 3. [Definicje]

Ilekroć w ustawie jest mowa o:

6) budowie – należy przez to rozumieć wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także odbudowę, rozbudowę, nadbudowę obiektu budowlanego;

[...]

7a) przebudowie – należy przez to rozumieć wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których następuje zmiana parametrów użytkowych lub technicznych istniejącego obiektu budowlanego, z wyjątkiem charakterystycznych parametrów, jak: kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość, długość, szerokość bądź liczba kondygnacji; w przypadku dróg są dopuszczalne zmiany charakterystycznych parametrów w zakresie niewymagającym zmiany granic pasa drogowego;

[...]

Art. 5. [Obiekt budowlany – zasady projektowania; zasady użytkowania; świadectwo charakterystyki energetycznej; osoba sporządzająca świadectwo charakterystyki energetycznej; rejestr osób, które złożyły z wynikiem pozytywnym egzamin uprawniający do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej]

Obiekt budowlany jako całość oraz jego poszczególne części, wraz ze związanymi z nim urządzeniami budowlanymi należy, biorąc pod uwagę przewidywany okres użytkowania, projektować i budować w sposób określony w przepisach, w tym techniczno-budowlanych, oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej,

[...]

Art. 20. 1. Do podstawowych obowiązków projektanta należy:

1) opracowanie projektu budowlanego w sposób zgodny z wymaganiami ustawy, ustaleniami określonymi w decyzjach administracyjnych dotyczących zamierzenia budowlanego, obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej;

Art. 32. [Warunki wydania pozwolenia na budowę lub rozbiórkę obiektu budowlanego]

Decyzja o pozwoleniu na budowę lub rozbiórkę obiektu budowlanego może być wydana po uprzednim:

[...]

2) uzyskaniu przez inwestora, wymaganych przepisami szczególnymi, pozwoleń, uzgodnień lub opinii innych organów;

Art. 35. [Sprawdzenie spełnienia wymagań; decyzja o odmowie zatwierdzenia projektu i udzielenia pozwolenia na budowę; kara]

Przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę lub odrębnej decyzji o zatwierdzeniu projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu architektoniczno-budowlanego organ administracji architektoniczno-budowlanej sprawdza:

[...]

3a) dołączenie:

a) wymaganych opinii, uzgodnień, pozwoleń i sprawdzeń, [...]

[2] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U z 2022 r. poz. 1225 t.j.)

§ 1. [Zakres rozporządzenia]

Rozporządzenie ustala warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i związane z nimi urządzenia, ich usytuowanie na działce budowlanej oraz zagospodarowanie działek przeznaczonych pod zabudowę, zapewniające spełnienie wymagań art. 5 i 6 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane.

§ 2. [Stosowanie przepisów rozporządzenia]

[...]

Przepisy rozporządzenia odnoszące się do budynku o określonym przeznaczeniu stosuje się także do każdej części budynku o tym przeznaczeniu.

§ 206. [Ekspertyza techniczna stanu obiektu istniejącego]

Rozbudowa, nadbudowa, przebudowa oraz zmiana sposobu użytkowania budynku powinny być poprzedzone ekspertyzą techniczną stanu konstrukcji i elementów budynku, z uwzględnieniem stanu podłoża gruntowego.

Bezpieczeństwo pożarowe, Rozdział 1. Zasady ogólne

§ 208

Przepisy niniejszego działu określają wymagania dotyczące bezpieczeństwa pożarowego budynków lub ich części, wynikające z ich przeznaczenia i sposobu użytkowania, wysokości lub liczby kondygnacji, a także położenia w stosunku do poziomu terenu oraz do innych obiektów budowlanych.

[...]

Opinia Zespołu Rzeczoznawców przy MPOIA RP

W istniejącym budynku użyteczności publicznej (przychodnia) projektowane są roboty budowlane:

przebudowa wejścia do budynku,
budowa części wejściowej, stanowiącej drogę ewakuacyjną dla przychodni znajdującej się w budynku istniejącym.

Ad 1.

Obowiązujące przepisy zobowiązują – dla robót budowlanych wyżej wymienionych – zatwierdzić projekt budowlany i uzyskać decyzję pozwolenia na budowę. Planowana inwestycja jest przebudową oraz rozbudową.

We wniosku składanym do organu wskazane i słuszne będzie rozwinięcie treści, dotyczącej nazwy inwestycji, o określenie zakresu obejmującego zarówno przebudowę (np. przebudowa wejścia do budynku), jak również zakresu rozbudowy (np. rozbudowa części wejściowej budynku).

Treść opinii odnosi się jedynie do nazewnictwa poruszonego w pytaniu tj. prawidłowości zastosowania legalnej definicji dotyczącej przebudowy oraz rozbudowy. Ostateczna ustalenie zastosowanego nazewnictwa winno leżeć po stronie projektanta, legitymującego się stosownymi uprawnieniami do projektowania.

Ad 2.

Brak jest przepisów prawa, które wprost regulują zakres inwentaryzacji.

Zatem istotne jest indywidualne podejście do każdej planowanej inwestycji, z założeniem, że inwentaryzacja winna obejmować zakres, który ma wpływ na planowaną inwestycję, jak również zakres, na który inwestycja może mieć wpływ. Inwentaryzacja powinna obejmować tyle, ile konieczne i niezbędne jest do zaprojektowania jej w zgodzie z obowiązującymi przepisami. W przypadku planowanych zmian w obrębie części budynku, bez wpływu na pozostałe elementy tego budynku, wystarczające będzie wykonanie inwentaryzacji obejmującej jedynie tę część budynku, której dotyczą zmiany. Trudno wyobrazić sobie, że w przypadku inwestycji polegającej na przebudowie jednego lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym, załącznikiem do wniosku miałaby być inwentaryzacja obejmująca wszystkie kondygnacje i mieszkania w tym budynku.

Należy równocześnie mieć świadomość, że większym problemem – z racji nierozeznania zagrożeń – może okazać się zawężenie niż rozszerzenie zakresu inwentaryzacji.

Ad 3. i 4.

Przebudowa obiektów budowlanych – w szczególności budynków – jest obok ich remontów naturalnym i powszechnym działaniem, mającym na celu utrzymanie bądź poprawę standardu technicznego i użytkowego oraz dostosowanie do zmieniających się w czasie potrzeb.

Jest oczywiste, że przebudowa najczęściej dotyczy wydzielonej części budynku lub wyodrębnionego zagadnienia technicznego – np. zmiany sposobu użytkowania części lokali, poprawy układu komunikacji ogólnej poprzez montaż dźwigu, dostosowanie części lub całego budynku do wymagań ppoż. itp.

Zgodnie z treścią art. 5 ust 1, projektując „obiekt budowlany jako całość oraz jego poszczególne części” należy zapewnić spełnienie szeregu warunków, w tym przepisów technicznych.

Z treści tego przepisu (ani żadnego innego przepisu Ustawy PB) w żaden sposób nie wynika, że przebudowa wydzielonej części obiektu budowlanego (w szczególności: budynku) wymaga dostosowania całego obiektu do aktualnych wymagań technicznych. Należy zresztą zauważyć, że wymóg taki zasadniczo prowadziłby do niemożliwości systematycznej, a czasami jakiejkolwiek, poprawy warunków użytkowych budynku. Przykładowo: wraz z budową poprawiającego dostęp dla użytkowników dźwigu, należałoby np. podnieść parapety wszystkich okien w budynku do wymaganej dziś wysokości minimalnej lub zapewnić 3 godziny nasłonecznienia w mieszkaniach, których wszystkie okna (są w Polsce budynki z takimi mieszkaniami) są zwrócone na północ.

Należy więc, mając również na uwadze racjonalność Ustawodawcy, uznać, że zapis „Obiekt budowlany jako całość oraz jego poszczególne części, wraz ze związanymi z nim urządzeniami budowlanymi, należy, biorąc pod uwagę przewidywany okres użytkowania, projektować i budować w sposób określony w przepisach [...]” wskazuje na możliwość projektowania zarówno całego obiektu budowlanego (w szczególności budynku) jak i jego części tylko w zakresie objętym projektem, tak, aby spełniać wymienione w art. 5 wymogi. Określenie faktycznego zakresu przebudowy (ustalenie jaka „część” budynku podlega przebudowie) i w konsekwencji określenie, w jakim zakresie powinny być spełnione aktualnie obowiązujące przepisy, w tym techniczno-budowlane, spoczywa – zgodnie z treścią art. 20 – na projektancie. Wychodząc z tego ustalenia należy przyjąć, że również przepisy paragrafów WT: 2, 3a i 208.1. stosuje się odpowiednio – czyli tylko w odniesieniu do faktycznego zakresu przebudowy. I tak: przebudowa lokalu na mieszkanie wymaga zapewnienia w tym lokalu wymaganego nasłonecznienia a także m.in. spełnienia dla niego (w sposób określony w rozporządzeniu lub, zgodnie z treścią § 2, w sposób inny niż określony w rozporządzeniu) wymogów bezpieczeństwa pożarowego, ale bezprzedmiotowe jest wymaganie spełnienia tych – i pozostałych – przepisów dla nie objętej projektem przebudowy części budynku.

Rozpatrując to zagadnienie należy podkreślić rolę projektanta w prawidłowym określeniu faktycznego zakresu przebudowy, tj. takiego jej ustalenia, aby faktycznie w jej granicach wszystkie przepisy techniczne były spełnione.

W przypadku zakwalifikowania przedmiotowej inwestycji jako przebudowa – lub rozbudowa – części budynku, ta część budynku, w zakresie objętym wnioskiem, powinna spełnić aktualne wymagania techniczne.

Inwestycja obejmująca rozbudowę, nadbudowę, przebudowę oraz zmianę sposobu użytkowania budynku powinna być poprzedzona ekspertyzą techniczną stanu konstrukcji i elementów budynku, z uwzględnieniem stanu podłoża gruntowego [§ 206 ust. 2. WT]. Ekspertyza taka powinna być adekwatna do zakresu objętego wnioskiem.

(MBa, MB)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 8 luty 2023 r.

opinia

OPINIA nr ZR 227: w sprawie zakresu dostosowania do obowiązujących przepisów projektu przebudowy otworu bramy garażowej w budynku wielorodzinnym

odnośnik do zapisu ustawy:

Treść pytania

W budynku wielorodzinnym (kamienica z lat 30-tych) w poziomie piwnicy znajduje się garaż dla jednego samochodu. Ze względu na wielkość bramy i szerokość zjazdu – wymiary nie dla współczesnych samochodów – garaż nie był używany. Czy w związku z tym, że konieczna jest przebudowa otworu bramy do garażu (poszerzenie otworu) a inwestycja wymaga pozwolenia na budowę, powinno się w takim wypadku dostosować pomieszczenie garażu do obowiązujących warunków technicznych w tym przepisów pożarowych, a także przepisów związanych z wymogami akustycznymi, stosując się do zapisu Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków techn. paragraf 2.2.1?

Podstawy prawne

[1] Ustawa Prawo Budowlane tj. z dnia 7 lipca 2020 r. (Dz.U. z 2021 r. poz. 2351, z 2022 r. poz. 88.)

§ 29. [Budowy i roboty budowlane niewymagające pozwolenia na budowę] […]

3. Nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę, natomiast wymaga zgłoszenia, o którym mowa w art. 30, wykonywanie robót budowlanych polegających na:

1) przebudowie:

a) przegród zewnętrznych oraz elementów konstrukcyjnych budynków mieszkalnych jednorodzinnych, o ile nie prowadzi ona do zwiększenia obszaru oddziaływania obiektu poza działkę, na której budynek jest usytuowany […]

[2] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. (Dz.U.2019.1065 tj. z dnia 2019.06.07), w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie

§ 1. [Zakres rozporządzenia]

Rozporządzenie ustala warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i związane z nimi urządzenia, ich usytuowanie na działce budowlanej oraz zagospodarowanie działek przeznaczonych pod zabudowę, zapewniające spełnienie wymagań art. 5 i 6 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane.

§ 2. [Stosowanie przepisów rozporządzenia]

[…]

5. Przepisy rozporządzenia odnoszące się do budynku o określonym przeznaczeniu stosuje się także do każdej części budynku o tym przeznaczeniu.

§ 102. [Warunki techniczne garażu]

Garaż […] powinien mieć:

2) wjazdy lub wrota garażowe co najmniej o szerokości 2,3 m i wysokości 2 m w świetle;

§ 279. [Odległość między wrotami garażu a oknami budynku]

1. W garażu zamkniętym, znajdującym się w budynku ZL, odległość w pionie między wrotami garażu a oknami tego budynku powinna wynosić co najmniej 1,5 m. Odległość ta może wynosić 1,1 m, jeżeli wykonano nad wjazdem do garażu daszek z materiałów niepalnych o wysięgu co najmniej 0,6 m od lica ściany, wysunięty obustronnie 0,8 m poza boczne krawędzie wrót garażu, lub jeżeli wrota garażu są cofnięte o 0,8 m od lica ściany.

2. W budynku, o którym mowa w ust. 1, odległość wrót garażu wbudowanego lub przybudowanego od najbliższej krawędzi okien pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi w tym samym budynku nie może być mniejsza niż 1,5 m w rzucie poziomym.

Opinia Zespołu Rzeczoznawców przy MPOIA RP

Projektowane są roboty budowlane, polegające na poszerzeniu otworu bramy garażowej w budynku wielorodzinnym. Takie działanie należy zakwalifikować jako przebudowę elementu konstrukcyjnego – nadproża bramy. Gdyby brama była zlokalizowana w budynku jednorodzinnym, to zgodnie z art. 29. Prawa budowlanego, projekt przebudowy wymagałby jedynie przeprowadzenia procedury zgłoszeniowej. Jednak brama usytuowana jest w budynku wielorodzinnym, w takim przypadku prawo wymaga sporządzenia projektu budowlanego oraz uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę.

Brama po przebudowie – jako część budynku o konkretnym przeznaczeniu, czyli wjazd do garażu zamkniętego, znajdującego się w budynku ZL – powinna spełnić określone w paragrafie 102 WT wymogi: mieć szerokość nie mniejszą niż 2,3 m i wysokość nie mniejszą niż 2,0 m w świetle. Ponadto należy pamiętać, że brama garażowa po poszerzeniu otworu musi być zgodna z innymi uwarunkowaniami, na przykład wymaganiami przeciwpożarowymi, również określonymi w WT..

Zgodność z przepisami określonymi w WT jest wymagana dla elementów budynku podlegających przebudowie. Nie ma podstaw prawnych dla żądania dostosowania do przepisów współczesnych części budynku nie objętych wnioskiem.

(MB)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 6 października 2022 r.

Nie znalazłeś odpowiedzi?

Pytanie odnośnie zapisów ustawy „Warunki techniczne”

Załącznik do pytania (maks. 5mb)

ZALOGUJ SIĘ ABY ZADAĆ PYTANIE

ROZPORZĄDZENIE W SPRAWIE WARUNKÓW TECHNICZNYCH, JAKIM POWINNY ODPOWIADAĆ BUDYNKI I ICH USYTUOWANIE

Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Technologii1) z dnia 12 kwietnia 2002 r.
[tekst jednolity — obwieszczenie Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 15 kwietnia 2022 r.; Dz. U. 2022 poz. 1225, Warszawa, dnia 9 czerwca 2022 r.]

Na podstawie art. 7 ust. 2 pkt 12) ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2021 r. poz. 2351 oraz z 2022 r. poz. 88) zarządza się, co następuje…

1) Obecnie działem administracji rządowej – budownictwo, planowanie i zagospodarowanie przestrzenne oraz mieszkalnictwo kieruje Minister Rozwoju i Technologii, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 kwietnia 2022 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rozwoju i Technologii (Dz. U. poz. 838).
2) Art. 7 zmieniony przez art. 44 pkt 1 ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (Dz. U. poz. 1696), która weszła w życie z dniem 20 września 2019 r.; zgodnie z art. 66 ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane zachowują moc do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, nie dłużej jednak niż przez 36 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, i mogą być w tym czasie zmieniane na podstawie tego przepisu w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, w szczególności z uwzględnieniem potrzeb osób ze szczególnymi potrzebami.

DACHRYNNA: zintegrowany system dachowy 2w1 (Dach + Rynna)
SPACE Designer
INSPIRACJE