Prawo

Treść pytania

Czy budynek w którym będą pomieszczenia harcówki — będą zlokalizowane w części budynku zabytkowego i będzie to jedyna funkcja użytkowa obiektu — należy traktować jako budynek użyteczności publicznej? Czy może należy traktować obiekt jako niezaspokajający zbiorowych i powszechnych potrzeb tylko zaspokajający potrzeby grupy ludzi, w związku z tym nie będzie on budynkiem użyteczności publicznej?

Podstawy prawne

[1] Ustawa Prawo Budowlane t.j. z dnia 7 lipca 2020 r. (Dz.U. z 2021 r. poz. 2351, z 2022 r. poz. 88)

Załącznik do ww. ustawy:

Kategoria IX — budynki kultury, nauki i oświaty, jak: teatry, opery, kina, muzea, galerie sztuki, biblioteki, archiwa, domy kultury, budynki szkolne i przedszkolne, żłobki, kluby dziecięce, internaty, bursy i domy studenckie, laboratoria i placówki badawcze, stacje meteorologiczne i hydrologiczne, obserwatoria, budynki ogrodów zoologicznych i botanicznych.

[2] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. (Dz.U.2019.1065 t.j. z dnia 2019.06.07), w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie

§ 3. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

[...]

6) budynku użyteczności publicznej — należy przez to rozumieć budynek przeznaczony na potrzeby administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości, kultury, kultu religijnego, oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki, wychowania, opieki zdrowotnej, społecznej lub socjalnej, obsługi bankowej, handlu, gastronomii, usług, w tym usług pocztowych lub telekomunikacyjnych, turystyki, sportu, obsługi pasażerów w transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym, morskim lub wodnym śródlądowym, oraz inny budynek przeznaczony do wykonywania podobnych funkcji; za budynek użyteczności publicznej uznaje się także budynek biurowy lub socjalny;

[3] Polska Klasyfikacja Obiektów Budowlanych (PKOB) wprowadzona rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. (Dz.U. Nr 112, poz. 1316) wraz ze zmianami z 2002 r. (Dz.U. Nr 18, poz. 170)

Polska Klasyfikacja Obiektów Budowlanych (PKOB) służy do klasyfikowania obiektów budowlanych. Może być ona stosowana w trakcie zmiany zastosowania, renowacji, wyburzania, modernizacji obiektu budowlanego. PKOB ułatwia wymianę informacji między uczestnikami procesu inwestycyjnego na/i między różnymi poziomami organizacyjnymi, np.:

— między inwestorem, biurem projektów, wykonawcą,

— między organami centralnymi a wykonawcami robót budowlanych, inwestorami i odwrotnie,

w zakresie:

— określania i analizy wielkości i struktury potrzeb,

— planowania i bilansowania zadań i środków,

— opracowywania, ustalania i stosowania wskaźników planistycznych oraz techniczno—ekonomicznych dla obiektów budowlanych tego samego rodzaju dla celów projektowania, wdrażania nowych technologii i rozwiązań projektowych itp.,

— stosowania jednolitego grupowania i nazewnictwa obiektów budowlanych przy ustalaniu bazy normatywnej nakładów rzeczowych oraz w kalkulacji cen i kosztów na różnych etapach procesu inwestycyjnego.

[...]

Wskazówki dotyczące klasyfikowania obiektów budowlanych

W przypadku kompleksowych obiektów budowlanych, składających się z kilku budynków, każdy budynek powinien być klasyfikowany jako samodzielna jednostka. Jeśli, na przykład, szkoła ogólnokształcąca składa się z budynku szkolnego i internatu, budynek szkolny powinien być klasyfikowany w pozycji 1263, a internat w pozycji 1130. Jednakże, w przypadku, gdy nie posiadamy szczegółowych informacji na temat klasyfikowanego kompleksu, całość klasyfikowana jest w pozycji 1263 zgodnie z główną funkcją jaką pełni szkoła w przykładowym kompleksie obiektów budowlanych.

[...]

Grupa 126 Ogólnodostępne obiekty kulturalne, budynki o charakterze edukacyjnym, budynki szpitali i zakładów opieki medycznej oraz budynki kultury fizycznej

Klasa 1261 Ogólnodostępne obiekty kulturalne

Klasa obejmuje:

— Kina, sale koncertowe, opery, teatry itp.;

— Sale kongresowe, domy kultury i wielozadaniowe sale wykorzystywane głównie do celów rozrywkowych;

[...]

Klasa 1263 Budynki szkół i instytucji badawczych

Klasa obejmuje:

— Budynki szkolnictwa przedszkolnego, szkolnictwa podstawowego i ponadpodstawowego (np. przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazja, szkoły średnie, licea ogólnokształcące, licea techniczne itp.), budynki szkół zawodowych lub kształcenia specjalistycznego;

Opinia Zespołu Rzeczoznawców przy MPOIA RP

Zgodnie z definicją zamieszczoną w Słowniku Języka Polskiego PWN: „harcówka” to „lokal drużyny harcerskiej”, a „harcerstwo” to „polski ruch społeczny i wychowawczy dzieci i młodzieży”. Wymienione w pytaniu pomieszczenia harcówki nie są obiektem zaspokajającym potrzeby ściśle określonej, niewielkiej grupy ludzi. Z reguły stanowią one obiekt uzupełniający do innego obiektu takiego jak: szkoła, dom kultury czy organizacja harcerska itp. — których siedziba główna mieści się w innym budynku. Dlatego w pomieszczeniach tych występuje stała rotacja uczestników zbiórek harcerskich. Z racji tego, że nie można precyzyjnie określić ile osób i w jakim składzie weźmie udział w zbiórce danego dnia, obiekt należy traktować jako ogólnodostępny.

Nie wymieniono w prawie kategorii wprost jako „harcówki”, dlatego w niniejszej opinii zastosowano cytowane powyżej definicje najbardziej zbliżone do funkcji harcówki, które znajdują się w:

Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) [3] — „domy kultury i wielozadaniowe sale wykorzystywane głównie do celów rozrywkowych”, „budynki szkolnictwa podstawowego i ponadpodstawowego”;
Ustawie Prawo budowlane [1] — „domy kultury, budynki szkolne, kluby dziecięce”;
oraz w Rozporządzeniu Warunki Techniczne [2] — „budynek oświaty, nauki, wychowania,”;

Cytowane powyżej wskazówki PKOB [3] dotyczące klasyfikowania obiektów budowlanych — w przypadku kompleksowych obiektów budowlanych składających się z kilku budynków, gdy nie posiadamy szczegółowych informacji na temat poszczególnych obiektów klasyfikowanego kompleksu (jak w tym przypadku klasyfikacji harcówki), całość klasyfikowana jest zgodnie z główną funkcją jaką pełni dany obiekt w kompleksie obiektów budowlanych.

Ustawodawca w Ustawie Prawo Budowlane [1] przewidział kategorię budynku IX która obejmuje szczegółowo wymienione rodzaje budynków — między innymi odpowiadające funkcji harcówki tj.: „budynki nauki i oświaty” lub „domy kultury, budynki szkolne, kluby dziecięce”, umieszczające je równocześnie w jednej grupie z obiektami takimi jak: budynki kultury, jak: teatry, opery, kina, muzea, galerie sztuki, biblioteki, archiwa, internaty, bursy i domy studenckie, laboratoria i placówki badawcze, stacje meteorologiczne i hydrologiczne, obserwatoria, budynki ogrodów zoologicznych i botanicznych.

Z kolei Rozporządzenie Warunki Techniczne [2] obiekty odpowiadające funkcji harcówki tj.: „budynek oświaty, nauki, wychowania,” umieszcza w jednej grupie z takimi obiektami jak obiekty: administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości, kultury, kultu religijnego, szkolnictwa wyższego, opieki zdrowotnej, społecznej lub socjalnej, obsługi bankowej, handlu, gastronomii, usług, w tym usług pocztowych lub telekomunikacyjnych, turystyki, sportu, obsługi pasażerów w transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym, morskim lub wodnym śródlądowym, oraz inny budynek przeznaczony do wykonywania podobnych funkcji; za budynek użyteczności publicznej uznaje się także budynek biurowy lub socjalny, dodatkowo definiując te wszystkie obiekty jako budynki użyteczności publicznej.

Wniosek

Wymieniony w pytaniu budynek z pomieszczeniami harcówki należy klasyfikować zgodnie z główną funkcją jaką pełni dany obiekt w kompleksie obiektów budowlanych, np.: budynek szkoły, domu kultury, organizacji harcerskiej itp. Z powyższych analiz wynika, że każdorazowo budynek z pomieszczeniami harcówki będzie obiektem użyteczności publicznej. Nawet w przypadku, gdy harcówka zajmuje tylko część pomieszczeń, ale jest to jedyna funkcja użytkowa budynku, staje się ona przez to funkcją główną, która czyni z tego obiektu w całości budynek użyteczności publicznej.

Ponadto podczas projektowania ww. budynku należy spełnić wszystkie przepisy wynikające z funkcji budynku.

(KS)

Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 16 sierpnia 2022 r.