Jelenia Góra
termin składania prac
07.02.2023Konkurs architektoniczny na koncepcję zagospodarowania byłego targowiska Flora w Jeleniej Górze
organizator: Miasto Jelenia Góra
Konkurs opracowała pracownia A2P2 architecture & planning
cel
Zadanie konkursowe polega na wykonaniu koncepcji architektonicznej terenu byłego targowiska Flora w Jeleniej Górze. Celem konkursu jest uzyskanie koncepcji architektonicznej, najlepszej pod względem programowo-przestrzennym, społecznym, środowiskowym i ekonomicznym, optymalnie wykorzystującej potencjał i uwarunkowania obszaru opracowania oraz spełniającej zarówno oczekiwania lokalnej społeczności, jak i wpisującej się we współczesne trendy projektowania przestrzeni miejskiej.
Teren dawnego targowiska ma stać się nowym miejscem spotkań mieszkańców oraz sprzyjać rozwojowi funkcji centrotwórczych w tym obszarze.
warunki
Konkurs jest konkursem jednoetapowym, ograniczonym.
Uczestnikiem konkursu może być: osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, zarówno krajowa, jak i zagraniczna.
Konkurs składa się z dwóch części:
- realizacyjnej – w postaci przestrzeni publicznej, obejmującej teren zieleni ogólnodostępnej, z ew. zapewnieniem przestrzeni dla handlu lokalnego,
- ideowej – służącej do określenia wytycznych do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (dopuszczone jest zaproponowanie zabudowy kubaturowej). Nie jest planowana do realizacji, lecz posłuży do określenia wytycznych do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Wyniki konkursu będą stanowić podstawę do konsultacji społecznych na temat przyszłości obszaru dawnej Flory, posłużą do ustalenia założeń nowego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla całego obszaru opracowania; zostaną zrealizowane w zakresie przestrzeni publicznej.
Obszar opracowania składa się z pięciu działek i położony jest w śródmieściu Jeleniej Góry i graniczy od zachodu ze Starym Miastem. Łączna powierzchnia wynosi 1,7212 ha (więcej niż jeleniogórski rynek). Obszar opracowania znajduje się na styku między zadbanym, doinwestowanym centrum miasta a jego zdegradowanymi częściami o bardziej peryferyjnym charakterze, ze słabymi powiązaniami ze ścisłym śródmieściem. Do celów konkursu należy m.in. wzmocnienie tych powiązań i taki dobór programu, aby nowe zagospodarowanie terenu byłej Flory stało się przestrzenią integracji mieszkańców.
wytyczne do opracowania części realizacyjnej
Przedmiotem przedsięwzięcia jest przebudowa terenu po byłym targu miejskim Flora ukierunkowana na stworzenie ogólnodostępnego nowoczesnego targowiska z parkingiem oraz przyległym atrakcyjnym rekreacyjnym terenem zielonym.
Priorytetowym elementem zagospodarowania terenu byłej Flory, przeznaczonym do realizacji, jest nowa przestrzeń publiczna, planowana do wykorzystania na rzecz rozwoju lokalnej przedsiębiorczości oraz rekreacji i integracji międzypokoleniowej. Decyzja odnośnie skali możliwego do prowadzenia na obszarze opracowania lokalnego handlu oraz formy zapewnionej w tym celu infrastruktury należy do uczestników konkursu. Dopuszczone są między innymi:
- utwardzona przestrzeń służąca na co dzień jako plac, z możliwością okazjonalnego użytkowania jako np. na pchli targ, miejsce sprzedaży warzyw i owoców od lokalnych producentów (bezpośrednio z samochodu dostawczego) lub miejsce cyklicznych wydarzeń odbywających się w Jeleniej Górze,
- większy zadaszony obszar z ladami targowymi,
- pawilony handlowo-usługowe, w tym gastronomiczne, wkomponowane w zieleń.
Kluczowe jest zapewnienie podstawowej infrastruktury technicznej (toaleta, punkty do podłączenia prądu, bieżąca woda itp.). Należy przewidzieć wielofunkcyjność przestrzeni, pozwalająca na różne sposoby użytkowania np. miejsce handlu lokalnego poza dniami targowymi może być przestrzenią wykorzystywaną do jeżdżenia na rolkach/ deskorolkach albo gry w koszykówkę (należy dobrać odpowiednie nawierzchnie).
Miejsce ma sprzyjać międzypokoleniowej integracji, w tym zapewniać zarówno możliwość odpoczynku, obejmującego m.in. obserwowanie miejskiego życia, jak i aktywnego spędzania czasu. Teren zieleni powinien obejmować zieleń o zróżnicowanej wysokości i charakterze, w tym zimozieloną. Koncepcja może nawiązywać do przeszłości miejsca — barokowych ogrodów ozdobnych, ale i lokalnej uprawy roślin (rozumianej współcześnie jako urban gardening) i handlu lokalnymi produktami. Zieleń powinna zapewniać latem cień, a także zapobiegać powstawaniu wysp ciepła i wprowadzać zdrowy mikroklimat. Niezbędne jest zapewnienie obszarów zacienionych (zabudową, drzewami lub elementami wyposażenia przestrzeni publicznej), lecz rekomenduje się jednocześnie zachowanie dobrze nasłonecznionej części terenu.
Dopuszczone jest wprowadzenie elementów zagospodarowania związanych z wodą, np. fontann lub sadzawek, przy czym wskazane jest zintegrowanie ich z zagospodarowaniem terenu w ramach systemu błękitno-zielonej infrastruktury (ogrody deszczowe, rowy retencyjne itp.) oraz wybór rozwiązań niegenerujących nadmiernych kosztów utrzymania.
Przestrzeń musi być dostępna dla wszystkich, w szczególności dla mieszkańców reprezentujących każdą grupę wiekową, stan zdrowia i status społeczny. Nie jest dopuszczone zapewnienie wyłącznie „płatnych” miejsc do siedzenia (w ogródkach gastronomicznych).
W przestrzeni powinny znaleźć się m.in. następujące elementy wyposażenia i umeblowania:
- zdrój uliczny z wodą pitną,
- toaleta publiczna,
- ławki spełniające wymagania dotyczące dostępności (z podłokietnikami i oparciami),
- nieformalne miejsca do siedzenia,
- stojaki na rowery,
- toaleta dla psów.
wytyczne do opracowania części ideowej
Część ideowa obejmuje zagospodarowanie całego obszaru opracowania i może przewidywać zabudowę. Chociaż zalecenia konserwatorskie nie uwzględniają większych obiektów kubaturowych poza pawilonami nawiązującymi do przeszłości miejsca, można uwzględnić je w koncepcji konkursowej (część ideowa). Zabudowa ma być tłem, definiującym ramy przestrzenne nowej przestrzeni publicznej i zieleni. Powinna zostać zaplanowana z poszanowaniem dla dziedzictwa architektonicznego i urbanistycznego Jeleniej Góry.
Ponieważ obszar dawnej Flory stanowi strefę pośrednią pomiędzy samym centrum miasta a zdegradowaną częścią śródmieścia, należy go tak zagospodarować, aby nie stanowił bariery, lecz pozwolił na integrację tych obszarów. Należy założyć, że w przyszłości, z uwagi na atrakcyjną lokalizację, zabudowa przemysłowa o niskiej intensywności, położona na południe od obszaru opracowania, w obrębie miejskiego kwartału, może zostać zastąpiona inwestycjami o śródmiejskim charakterze. Proponowane przez uczestników konkursu koncepcje powinny uwzględniać to uwarunkowanie i pozwalać na swobodę kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenu na tych działkach.
Rekomendowane jest założenie usług w parterach oraz powiązanie ich z projektowaną przestrzenią publiczną. Lokale usługowe należy planować jako elastyczne, mogące przyjąć różne funkcje: zarówno komercyjne (sklepy, punkty usługowe), jak i publiczne (np. biblioteka, żłobek, klub seniora, centrum aktywności lokalnej). Na wyższych kondygnacjach dopuszczone są zarówno funkcje usługowe (biura, funkcje noclegowe, inne usługi), jak i mieszkaniowe. Rekomendowane jest zaplanowanie typowego dla śródmieść miksu funkcji centrotwórczych.
Miejsca postojowe zintegrowane z funkcją, ew. miejsca postojowe przyuliczne. Niezbędne jest zaplanowanie miejsc dla osób z kartą parkingową, w liczbie nie mniejszej niż wynikająca z przepisów, dogodnie zlokalizowanych względem proponowanych na obszarze opracowania funkcji. Z uwagi na częste na obszarach miejskiego handlu nielegalne i chaotyczne parkowanie, należy zaproponować zintegrowane z koncepcją rozwiązania architektoniczne zapobiegające temu negatywnemu zjawisku. Należy jednak unikać wprowadzania słupków, wykorzystując inne elementy zagospodarowania i wyposażenia terenu. Należy zastosować wskaźniki parkingowe określone w obowiązującym Studium, przy czym dopuszczone jest ustalenie pewnej liczby dodatkowych, ogólnodostępnych miejsc postojowych. Rekomendowane jest zapewnienie parkingów w podziemnych halach garażowych. Należy zwrócić szczególną uwagę na ich zakres w odniesieniu do obrysów planowanych budynków, aby umożliwić nasadzenia drzew w planowanej przestrzeni publicznej.
Niezbędne jest zapewnienie miejsc postojowych dla rowerów. Rekomendowane jest zapewnienie bezpieczeństwa m.in. przy pomocy nadzoru sąsiedzkiego oraz ogólnych zasad „Secured by Design”.
Istotne jest, aby koszty eksploatacji części realizacyjnej konkursu były jak najniższe. Rekomendowane jest zintegrowanie w tym zakresie celów ekonomicznych i proekologicznych (np. stosowanie energooszczędnych opraw oświetleniowych, łąki kwietne zamiast wymagających regularnej pielęgnacji trawników itp.).
Projekt powinien obejmować rozwiązania zrównoważone pod względem środowiskowym, społecznym i ekonomicznym, w tym przeciwdziałające zmianom klimatycznym:
- nacisk na korzystanie ze zrównoważonych środków transportu, zwłaszcza ruchu pieszego i rowerowego,
- dobór programu i formy pozwalających na rozwój śródmieścia Jeleniej Góry zgodnie z koncepcją miasta piętnastominutowego,
- wykorzystanie walorów działki w celu m.in. zapewnienia możliwości realizacji budownictwa pasywnego lub energooszczędnego (kompaktowe bryły, usytuowanie na działce względem stron świata),
- użycie odnawialnych i proekologicznych materiałów budowlanych,
- retencjonowanie wody opadowej na własnym terenie,
- unikanie powstawania wysp ciepła, zapewniające utrzymanie zdrowia i komfortu użytkowników, w tym ze szczególnymi potrzebami, czyli m.in. zapewnienie zacienionych miejsc odpoczynku,
- zapobieganie wykluczeniu społecznemu i działanie w kierunku uzyskania tzw. społecznego miksu (np. poprzez połączenie w ramach koncepcji mieszkań komunalnych i prywatnych lub np. pomysłów na formy zamieszkania wielopokoleniowego),
- zaproponowanie wykorzystania alternatywnych źródeł energii, np. ogniw fotowoltaicznych (jako rozwiązania do późniejszego uzgodnienia przez służby konserwatorskie z uwagi na możliwą ekspozycję w strefie ochrony konserwatorskiej),
- energooszczędne źródła światła i brak zanieczyszczenia światłem,
- inne, do wyjaśnienia w koncepcji konkursowej.
Szczegółowe wytyczne znajdują się w załącznikach do regulaminu, do pobrania tutaj.
nagrody
W konkursie przewidziane są trzy nagrody, a ich wartość wynosi 50 tys. zł.
- I Nagroda — 35 tys. zł oraz zaproszenie do negocjacji w trybie zamówienia z wolnej ręki na wykonanie usługi polegającej na
opracowaniu uszczegółowienia pracy konkursowej, opracowaniu programu funkcjonalno-użytkowego dla wydzielonego fragmentu terenu, wytycznych do nowego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz wykonaniu innych zadań - II Nagroda — 10 tys. zł,
- III Nagroda — 5 tys. zł.
kalendarium
- termin składania wniosków o dopuszczenie do udziału w konkursie – do 1 grudnia 2022 roku, godz. 10:00,
- termin składania prac konkursowych – do 7 lutego 2022 roku, godz. 11:00,
- ogłoszenie wyników – termin zostanie podany na stronie konkursu.
sąd konkursowy
W skład Sądu Konkursowego wchodzą:
- Aleksandra Wasilkowska – przewodnicząca Sądu, architektka, artystka, scenografka, ekspertka w zakresie tematyki miejskiego handlu,
- Sylwia Bajor – zastępczyni przewodniczącej Sądu, naczelniczka Wydziału Architektury, Urbanistyki i Budownictwa Urzędu Miasta Jelenia Góra
- Łukasz Pancewicz – sędzia referent, urbanista, adiunkt na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej,
- Urszula Forczek-Brataniec – architektka i architektka krajobrazu, prof. Politechniki Krakowskiej w Katedrze Architektury Krajobrazu,
- Piotr Górka – architekt, doradca miast Związku Miast Polskich
- Renata Kwiatek – p.o. dyrektora Departamentu Rozwoju Urzędu Miasta Jelenia Góra,
- Julian Wajenerowski – Wydział Architektury, Urbanistyki i Budownictwa Urzędu Miasta Jelenia Góra.
Funkcję sekretarzyni konkursu pełni Monika Arczyńska. Zastępcą sekretarzyni jest Monika Kardyś.
więcej informacji
Więcej szczegółów i materiały do pobrania znajdują się na stronie konkursu.
warunki