Doroczna Nagroda im. Zbyszka Zawistowskiego „Dyplom Roku”, edycja 2023
10 000 zł
autorka
Ewelina Szeląg
tytuł
„Architektura jako Nośnik Emocji w Miejscach Pamięci. Muzeum na Westerplatte”
uczelnia
Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej
promotor
dr Łukasz Piątek
opinia jury
Czarne wspomnienia, „Czarny obiekt”, czarno-biała prezentacja, skąpane w czerni wnętrza wystawy, wszystko wydaje się przemyślanym zabiegiem autorki, aby zbudować narrację o tragedii i upamiętnić historię tego miejsca.
Westerplatte to historia Polski, okupiona krwią polskich żołnierzy, ale to historia świata, światowej tragedii, która rozpoczęta wystrzałem z niemieckiego pancernika, rozlała się z tego miejsca na prawie całą kulę ziemską, wywołując konflikt światowy, przynosząc ból, cierpienie, krzywdę i dramat tak wielu istnieniom.
Dziś po raz kolejny, otoczeni kontekstem nowych wojen, nowych dramatów i tragedii, nie nauczeni doświadczeniem poprzednich, stale powinniśmy podejmować próbę przeciwstawiania się im.
Architektura może być jednym z narzędzi w utrwalaniu pamięci, historii i upamiętnianiu ofiar.
Architektura zawsze poszukuje związku z otoczeniem i choć jej stabilność nie zawsze nadążyć może za dynamicznie zmieniającym się kontekstem, to dobrze przemyślana architektura, dobrze rozwiązana przestrzeń, uniwersalna forma i symbolika, która wywołuje emocje, może przez lata utrwalać pamięć i budować przesłanie na przyszłość.
Proste środki wyrazu, pierwotna symbolika czerni i bieli, minimalna forma i detal, szara surowość betonu, wszystko igra z naszymi emocjami.
„Czarny Obiekt”, wysłany jako przestroga, cumować ma w wielu portach, roznosząc pamięć o tragedii. Symbolicznie powraca 25 sierpnia, blokując na chwilę kanał Martwej Wisły.
Cumuje przy Muzeum, by ponownie załadować genius loci Westerplatte, aby wyruszyć ponownie w kolejny rejs, roznosząc przesłanie: „Nigdy więcej wojny”.
