Prawo

Treść pytania

Czy powierzchnia galerii komunikacyjnych w budynku powinna być wliczana do powierzchni zabudowy przy obliczaniu wskaźników powierzchniowych przy sporządzaniu projektu budowlanego? Projektowane galerie komunikacyjne „zawieszone” na elewacji przestrzennie są identyczne jak balkony pasmowe lub balkony komunikacyjne w galeriowcach.

Podstawa prawna

Norma PN—70/B—02365

Norma PN—ISO 9836:1997 Właściwości użytkowe w budownictwie — Określanie i obliczanie wskaźników powierzchniowych i Kubaturowych

Komentarz do normy PN—ISO 9836:1997 wydany przez Biuro Polskiego Komitetu Normalizacyjnego.
Warszawa 2002

Norma PN—ISO 9836:2015—12

Rozporządzenie z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (Dz.U. z dnia 27 kwietnia 2012 r. z późniejszymi zm.)

Rozporządzenie MRRiB z dn. 29.03.2001 w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz.U.2001/38/454)

Przykładowe wyroki sądów: II SA/Gd 663/18, II SA/Sz 994/17

Notatka ze spotkania „Warsztaty dla Inwestorów” w WAiU UMK w dniu 20.02.2014

Rozporządzenie z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie sposobu ustalania wymagań dotyczących nowej zabudowy i zagospodarowania terenu w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego

Rozporządzenie PRM z dn. 20.06.2002 r. Dz.U. 2016.283, załącznik, par. 10)

Opinia Zespołu Rzeczoznawców

Zgodnie z Normą PN—ISO 9836:1997 powierzchnia zabudowy jest wyznaczana przez rzut pionowy zewnętrznych krawędzi budynku na powierzchnię terenu.

W komentarzu do ww. normy wydanym przez Biuro Polskiego Komitetu Normalizacyjnego jest wyjaśnienie do pkt 4.2 dot. powierzchni zabudowy: Loggie i balkony jako elementy nie obudowane nie podlegają rzutowaniu, nie są więc wliczane do powierzchni zabudowy. Pod względem przestrzennym galeria komunikacyjna, loggia i balkon „zawieszony” wzdłuż elewacji budynku są identyczne. Nadinterpretacją jest różnicowanie tych elementów budynku w celu ich odmiennego zakwalifikowania do sposobu wyliczenia powierzchni zabudowy. Norma PN—ISO 9836:1997 odnosi się do zewnętrznych krawędzi budynku, które w rozumieniu definicji budynku (Art. 3 ust. 2 Prawa budowlanego) oznaczają przegrodę budowlaną, czyli ścianę.

Żaden z powszechnie obowiązujących od 1970 roku aktów prawnych, a także żadna z funkcjonujących lub obowiązujących norm, nie wskazują, aby galerie zewnętrzne komunikacyjne posiadały „powierzchnię zabudowy” lub też w bilansie takiej powierzchni powinny zostać ujęte. Istnieje natomiast szereg zapisów, które pośrednio lub bezpośrednio wskazują m.in. na balkony, rampy komunikacyjne, schody zewnętrzne jako części budynków, których nie wlicza się do powierzchni zabudowy.

Jakiekolwiek inne rozumienie przepisów w tej sprawie i wyciąganie odmiennych wniosków może wynikać z braku zrozumienia zapisów prawa oraz może doprowadzić do kolizji definicji powierzchni zabudowy na styku architektury, urbanistyki i geodezji. Podstawową zasadą wykładni przepisów prawa jest zasada techniki prawodawczej w ustawach i rozporządzeniach: „do oznaczenia jednakowych pojęć używa się jednakowych określeń, a różnych pojęć nie oznacza się tymi samymi określeniami” (Rozporządzenie PRM z dn. 20.06.2002 r. Dz.U. 2016.283, par. 10).

Przyjmowanie przez organ administracji państwowej interpretacji poszerzających zapis prawa, może prowadzić do naruszenia art. 6, art. 8 par. 1 i art. 12 Ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku Kodeks postępowania administracyjnego.

Równocześnie należy dodać, że organy administracji publicznej nie mają prawa nakładać na obywatela obowiązków bez podania podstawy prawnej. Nakładanie obowiązku zamieszczania dodatkowych wyjaśnień, które nie są wskazane w rozporządzeniu dot. formy i zakresu projektu budowlanego, pomimo załączenia stosownego oświadczenia o którym mowa w art. 20 ustawy Prawo budowlane, można uznać za „biurokratyczne załatwianie sprawy”, o którym mowa w KPA art. 227.

Przykładowe wyroki sądów

II SA/Gd 663/18,

Wskaźnik intensywności zabudowy, zgodnie z definicją zaczerpniętą z art. 15 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1945 ze zm.), wobec braku takiej w Prawie budowlanym, rozumiany jest jako wskaźnik powierzchni całkowitej zabudowy w odniesieniu do powierzchni działki budowlanej. W konsekwencji istotnym do jej ustalenia jest całkowita powierzchnia zabudowy, której zasady obliczania określa Polska Norma PN—ISO 9836:1997 „Właściwości użytkowe w budownictwie — Określanie i obliczanie wskaźników powierzchniowych i kubaturowych”. Pomimo tego, że wymagania Polskiej Normy nie są przepisami prawa, ale ustawodawca wyraźne odsyła, w § 8 ust. 2 pkt 9 Rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1935), do ich stosowania przy obliczaniu powierzchni budynków i to w ściśle określonej wersji PN—ISO 9836:1997. Zgodnie z pkt 5.1.2.1. wskazanej Polskiej Normy przez powierzchnię zabudowy rozumie się powierzchnię terenu zajętą przez budynek w stanie wykończonym. W myśl pkt 5.1.2.2. powierzchnia zabudowy jest wyznaczona przez rzut pionowy zewnętrznych krawędzi budynku na powierzchnię terenu. Do powierzchni zabudowy nie wlicza się:

• powierzchni obiektów budowlanych ani ich części nie wystających ponad powierzchnię terenu;
  
• powierzchni elementów drugorzędnych, np. schodów zewnętrznych, ramp zewnętrznych, daszków, markiz, występów dachowych, oświetlenia zewnętrznego;
  
• powierzchni zajmowanej przez wydzielone obiekty pomocnicze (np. szklarnie, altany, szopy).

Z uwagi na taką treść normy do powierzchni zabudowy nie jest wliczana powierzchnia zabudowy galerii komunikacyjnych, tym bardziej nieobudowanych, gdyż należy je uznać za elementy drugorzędne. Podkreślenia wymaga, że wyliczenie zawarte w tej normie jest jedynie przykładowe, gdyż galerie trudno uznać za bardziej istotną część budynku niż np. schody zewnętrzne, które zostały wymienione wprost jako elementy drugorzędne (por. wyrok WSA w Szczecinie z dnia 20 grudnia 2017 r., II SA/Sz 994/17, dostępny na stronie NSA).

Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.