Architektura i kultura
Architekturą przestrzeni kulturowych nazywamy obiekty użyteczności publicznej służące zaspokajaniu potrzeb w zakresie kultury, obejmujące wszystkie jej dziedziny, takie jak sztuka, muzyka, literatura, kinematografia, teatr etc.
czym jest architektura przestrzeni kulturowych?
To obiekty użyteczności publicznej służące zaspokajaniu potrzeb w zakresie kultury, obejmujące wszystkie jej dziedziny, takie jak sztuka, muzyka, literatura, kinematografia, teatr etc.
przykłady architektury przestrzeni kulturowych
Instytucje, za których pośrednictwem prowadzona jest działalność kulturalna, wymagająca adekwatnej infrastruktury, to przede wszystkim muzea i galerie, biblioteki i mediateki oraz wszelkie inne centra kultury, w tym miejsca, w których praktykowane są sztuki performatywne — domy kultury, opery, filharmonie, teatry, kina, a także amfiteatry i kompleksy festiwalowe.
kategorie obiektów architektury przestrzeni kulturowych (kryterium czasu powstania)
Budynki służące za gmachy instytucji kultury to adaptowane na te cele zabytki, obiekty i przestrzenie zmodernizowane lub współczesne realizacje od podstaw. Jeszcze w dwudziestym wieku zdawała się dominować tendencja do lokowania muzeów, oper i filharmonii oraz teatrów we wnętrzach historycznych, co w powszechnym mniemaniu kojarzone było z prestiżem i estymą. Jednak z czasem trend zaczął zanikać i utrzymał się jedynie selektywnie, jako wynik troski o spójność stylistyczną budowli z charakterem prezentowanych w niej ekspozycji i repertuaru. Szeroki oddźwięk sukcesów takich przedsięwzięć jak rewitalizacja Rotterdamu czy Muzeum Guggenheima w Bilbao zachęcił do eksperymentów z formą i bryłą, tym bardziej że kreatywność i innowacyjność nie są wcale z góry skazane na kolizję z triadą witruwiańską, lecz z powodzeniem mogą z nią koegzystować.
przeznaczenie i cele architektury przestrzeni kulturowych
Nadrzędną funkcją tego typu architektury — od początków jej istnienia — jest zapewnienie dostępu do kultury jej użytkownikom. Od drugiej połowy minionego stulecia zaczęto przy tym zwracać baczną uwagę na aspekt społeczny — o ile wcześniej nie wzbudzało kontrowersji, gdy uczestnictwo w kulturze nosiło znamiona elitaryzmu, to po przekroczeniu wskazanej cezury wyraźnie daje się zaobserwować dążenie do uczynienia obiektów architektury przestrzeni kulturowych jak najbardziej inkluzywnymi i dostępnymi dla wszystkich bez względu na zajmowany szczebel drabiny stratyfikacyjnej czy biologiczne ograniczenia organizmu (na przykład dysfunkcje narządu ruchu bądź wzroku). Dodatkowo odnotować należy przejawy mechanizmów adaptacyjnych architektury przestrzeni kulturowych do stylu życia współczesnych społeczeństw, na przykład biblioteki publiczne w centrach handlowych. W Polsce pierwsza taka placówka powstała w 2006 roku w Olsztynie, a następnie we Wrzeszczu i w Gliwicach.
Kolejne wyzwanie (z jakim aktualnie przychodzi zmierzyć się tego rodzaju architekturze) to zdolność wkomponowania się w tkankę smart city.
Pracownia JEMS Architekci została założona w 1988 roku, jednakże zespół architektoniczny będący zalążkiem biura działa nieprzerwanie od początku lat 80-tych. Rozpoczynając samodzielną praktykę w okresie transformacji ustrojowej JEMS włączył się w nurt odbudowy polskiej kultury architektonicznej. Obecnie trzon zespołu tworzy ośmiu wspólników i partnerów.
Partnerska współpraca realizowana w formule biura – warsztatu, przy współuczestnictwie całego zespołu JEMS, tworzy przestrzeń rozmów i poszukiwań, wymiany idei i poglądów. JEMS jest biurem otwartej dyskusji i debaty. To nasza wartość fundamentalna.
Rzeczywistość traktujemy zarówno jako materię tworzenia jak i ramy naszej działalności. Jej złożoność staramy się odczytywać przez filtr kultury, historii i tradycji, kontekstu miejsca. W wielowątkowości tego odczytu, a także w ograniczeniach i konfliktach jakie niesie ze sobą współczesność, poszukujemy źródeł inspiracji. Przemierzamy obszary, które często nie dają szans na sformułowanie szybkiej, jednoznacznej i syntetycznej odpowiedzi projektowej. Nie marzyliśmy nigdy o uniwersalnej metodzie – strategii. Odkrywane w wyniku studiów i obserwacji, obrazy, skojarzenia, odczucia, porządki i reguły odnajdujemy niejako „w drodze”, kierując się gromadzonymi przez lata doświadczeniami, intuicją. Na drodze tej pojawiają się zaskakujące, także nas samych, odkrycia. Nadają one sens naszym wysiłkom. W naszych pracach próbujemy odnaleźć to co jest dla poszczególnych tematów specyficzne. Zdefiniować temat, tak aby stał się kanwą poszukiwań architektonicznych. Architektura JEMS unika epatowania formą, szukamy tyleż istoty rzeczy, co samych rzeczy. Odwołujemy się do tego, co ponadhistoryczne: porządku, tektoniki, fascynacji naturalnymi możliwościami materiałów, światła, upływającego czasu, proporcji i reguł budowy formy. Najwięcej satysfakcji sprawiają nam projekty, które powstały jako spójne, całościowe wyobrażenia – zostały najpierw opowiedziane i przedyskutowane, opisane w kategorii sekwencji przestrzeni, struktur, poszukiwań unikalnej właściwej i przyjaznej dla odbiorcy atmosfery, stosowanych materiałów, faktur, świateł i nastrojów, a dopiero później narysowane i zbudowane.
