Rewitalizacja architektoniczna
czym jest rewitalizacja?
Zgodnie z ustawą z 2015 roku rewitalizacja „stanowi proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych, prowadzony w sposób kompleksowy, poprzez zintegrowane działania na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki, skoncentrowane terytorialnie, prowadzone przez interesariuszy rewitalizacji na podstawie gminnego programu rewitalizacji”.
Słowo rewitalizacja zaczerpnięte jest z łaciny (łac. re-+vita) i w dosłownym tłumaczeniu oznacza przywrócenie do życia, ożywienie. W praktyce jest to zespół działań, których celem jest przekształcenie zarówno na poziomie społecznym, architektonicznym, urbanistycznym, jak i ekonomicznym wybranego obszaru miejskiego, będącego najczęściej w złym stanie ze względu na sytuację ekonomiczną i społeczną. Programy rewitalizacyjne mogą dotyczyć, między innymi, zdegradowanych obszarów miast, które utraciły swoją pierwotną funkcję (na przykład nieaktywne tereny poprzemysłowe, na których konieczne jest nadanie nowej funkcji).
Rewitalizacja zatem nie dotyczy jedynie odnowy elewacji historycznych obiektów, ale jest procesem mającym na celu poprawę życia mieszkańców. Przykładem rewitalizacji jest Seulski High Line — przebudowa drogi i estakady projektu holenderskich architektów z pracowni MVRDV.
rewitalizacja a rewaloryzacja, renowacja, restauracja, rekonstrukcja i konserwacja — jakie są różnice?
Rewitalizacja często mylona jest z działaniami prowadzonymi na pojedynczych obiektach będących w złym stanie technicznym. Należą do nich, między innymi, rewaloryzacja, renowacja, restauracja, rekonstrukcja i konserwacja.
Rewaloryzacja jest terminem najbliższym rewitalizacji, ale na mniejszą skalę. Jest to rodzaj działania konserwatorskiego mającego na celu przywrócenie wartości użytkowych i ekspozycję zarówno zabytków architektury, jak i całych zespołów urbanistycznych. Obejmuje zabiegi konserwatorskie i adaptacyjne, których rezultatem jest dostosowanie obiektów historycznych do współczesnych wymogów. Przykładem takich działań może być wrocławski pawilon InfoWuWa — dawna poczekalnia tramwajowa (a później zakład fryzjerski) przylegająca do galeriowego domu czynszowego projektu Paula Heima i Alberta Kemptera.
Renowacja jest to odnowienie czy też odświeżenie budynków lub dzieł sztuki; restauracja dotyczy działań mających na celu przywrócenie uszkodzonemu lub zmienionemu obiektowi jego dawnej formy i wartości, zgodnie z zachowaną dokumentacją; rekonstrukcja to odtworzenie zniszczonego zabytku lub jego elementów i powrót do stanu sprzed zniszczenia, a konserwacja obejmuje zabiegi podtrzymujące obiekty w dobrym stanie i ich ochronę przed zniszczeniem.
Redaktorka naczelna Architektura & Biznes od 2009 roku. W A&B od 2004 roku, najpierw jako sekretarz redakcji. Krytyczka i badaczka przestrzeni miejskich, architektury, sztuki i designu. Absolwentka historii sztuki na UJ, specjalność — sztuka najnowsza. Autorka licznych publikacji i wykładów z zakresu architektury, przestrzeni publicznej i sztuki. Uczestniczka konferencji naukowych i seminariów międzynarodowych w dziedzinie architektury i rozwoju miasta, jurorka w konkursach architektonicznych, redaktorka książek. Obecne zainteresowania koncentruje na zagadnieniach związanych z rozwojem przestrzeni zurbanizowanej oraz współczesnej architektury skandynawskiej. Uczestniczka wyjazdu studyjnego po Norwegii finansowanego przez Ambasadę Królestwa Norwegii (2011 rok). Kuratorka programu edukacyjnego "W miasto idziemy!" zrealizowanego w Bunkrze Sztuki w Krakowie, będącego cyklem spotkań z udziałem ekspertów, architektów, samorządowców skupionych wokół aktualnych i najważniejszych zjawisk architektoniczno-społecznych (2014 rok). Prywatnie fanka wszystkiego co skandynawskie i izraelskie, joginka i wege od 25 lat, lubi koty, jeździ rowerem; planuje kiedyś skończyć rozpoczęty wiele lat temu doktorat.
