W pierwszym tygodniu września (1-6.09) w Logroño, należącym do prowincji La Rioja mieście na północy Hiszpanii, już po raz ósmy odbędzie się Międzynarodowy Festiwal Architektury i Designu Concéntrico. Od 2015 roku wydarzenie udowadnia, że czasem wystarczą drobne, przemyślane gesty, aby zupełnie odmienić miejską przestrzeń. W czasie festiwalu miasto wypełniają wystawy i instalacje, dzięki którym uczestnicy wydarzenia i mieszkańcy mogą na nowo odkryć lub inaczej spojrzeć na mijane na co dzień miejsca.
W dotychczasowych edycjach festiwalu, którego organizatorzy za cel stawiają danie uczestnikom narzędzi pozwalających lepiej zrozumieć miasto i zwrócenie uwagi na przydatność architektury i projektowania w życiu codziennym, wzięli udział także polscy twórcy — Jakub Szczęsny (Concéntrico 05), Iza Rutkowska (Concéntrico 06) i Aleksandra Wasilkowska (Concéntrico 07).
Podczas tegorocznego wydarzenia swoją koncepcję twórczej ingerencji w miejską tkankę zaprezentują Agata Woźniczka i Mateusz Adamczyk z pracowni BUDCUD. Duet architektów zaprojektował zestaw nietypowych mebli miejskich — Miejskich Sadzonek, których zadaniem jest przywrócenie (choć nie dosłownie) zieleni na od lat utwardzony plac w centrum historycznej części miasta — Plaza del Mercado. I tak już we wrześniu będzie można zorganizować piknik przy Krzewie, usiąść pod Palmą, ukryć się w cieniu Sosny, schować w Winogronie lub romansować przy Czterolistnej Koniczynie.
propozycja pracowni BudCud odkrywa na nowo Plaza del Mercado w Logroño
© BudCud
O hiszpańskim festiwalu, miejskich placach
i o projekcie Miejskich Sadzonek, opowiadają
Agata Woźniczka i Mateusz Adamczyk z pracowni BudCud.
Ola Kloc: To już 8. edycja festiwalu Concéntrico. Za każdym razem w ramach tego wydarzenia ulice hiszpańskiego Logroño wypełniają się miejskimi instalacjami, zachęcając mieszkańców i uczestników festiwalu do ponownego odkrycia znanych im przestrzeni. Jak Wasza propozycja wpisuje się w ten miejski kontekst?
BudCud: Kolejne edycje festiwalu Concéntrico zachęcają do odkrywania miasta na nowo. Tymczasowe instalacje zwracają uwagę na to, co definiuje przestrzeń publiczną — na przykład na zróżnicowane proporcje placów miejskich czy potencjał ulicy handlowej jako miejsca spotkań, uzupełniając Logroño tymczasowymi formami, które wybijają użytkowników miasta z rutyny.
Nasza propozycja też w pewien sposób odkrywa Plaza del Mercado na nowo — nakłania do refleksji o przeszłości miejsca i nauki, jaką możemy w niej odczytać. Plac w Logroño w przeszłości był pełen drzew i krzewów, zorganizowanych w kwatery. Jednak — jak w wielu innych przestrzeniach publicznych Europy — istniejącą zieleń usunięto w przekonaniu, że w celu wyeksponowania architektury oraz zapewnienia „wielofunkcyjności” i „ogólnodostępności” należy plac wykończyć twardą nawierzchnią.
Palma, zacieniony stół
© BudCud
Naszym zdaniem zieleń w przestrzeni placu publicznego stanowi ogromną wartość — zapewnia cień i bardziej komfortowy mikroklimat, demokratyczne miejsce spotkań, a także wspiera budowanie miejskiej bioróżnorodności. Jednak ze względu na tymczasowy charakter naszej instalacji zdecydowaliśmy o niewprowadzaniu żywej zieleni w przestrzeń projektu — byłoby to marnotrawstwo. Dlatego Miejskie Sadzonki, inspirowane biotopem Logroño, eksplorują niektóre z tych funkcji zieleni, zapisując ich formy językiem pop — wyraźnym i łatwym do odczytania. Nasza instalacja to wielofunkcyjne meble miejskie, które przypominają, co straciliśmy, usuwając zieleń z przestrzeni publicznej.
Krzak, ławka piknikowa
© BudCud
Ola: Z czego więc będą wykonane Miejskie Sadzonki?
BudCud: Meble będą wykonane z ekologicznych i biodegradowalnych materiałów — lokalnie produkowanych i obrabianych drewna i sklejki. Chcemy, żeby Miejskie Sadzonki podróżowały po kolejnych placach, na które warto przywrócić zieleń, dlatego obecnie dopracowujemy detale wykończenia pod kątem trwałości i łatwości eksploatacji mebli.
Winogrono z regionu Rioja
© BudCud
Ola: Czy zaproponowane przez Was formy mogłyby, choć częściowo, odpowiedzieć na problem betonozy placów i rynków w Polsce? Na przykład jako elementy prototypownia, pozwalając użytkownikom danej przestrzeni oswoić się z potencjalnymi zmianami i dostrzec potrzebę wprowadzania zieleni?
BudCud: Uważamy, że tak. Mamy nadzieję, że uda nam się przywieźć Sadzonki do Polski i aranżować je na placach, którym brakuje miejskiej zieleni. Instalacja Miejskich Sadzonek może zwiększać świadomość, czym jest przestrzeń wspólna, a także jakie funkcje publiczne zapewnia zieleń. Rearanżacja przepastnych, pustych placów wielofunkcyjnymi meblami pozwoliłaby na (nawet tymczasowe) zbicie skali miejsca i tworzenie mniejszych wnętrz urbanistycznych, ułatwiając nawiązanie relacji między użytkownikami. Stolik Czterolistna Koniczyna zapisuje właśnie tę aspirację interakcji — można przy nim zagrać w karty, napić się wina czy po prostu poflirtować.
Czterolistna Koniczyna, stolik
© BudCud
Już wcześniej opracowaliśmy dwie rodziny mebli miejskich, które były naszą odpowiedzią na problem betonozy polskich rynków. W ramach jednej z nich zaprojektowaliśmy siedzisko ze zintegrowanym parasolem, po którym mogły piąć się rośliny odpowiednie do sadzenia w miejskich donicach. Stalowa konstrukcja porośnięta zielenią dawałaby cień użytkownikom, jednocześnie budując wyraźną zieloną sylwetę w przestrzeni ulicy czy placu. Niestety z realizacji parasolo-pergoli zrezygnowano — a to te elementy zapewniłyby największy pożytek z donico-ławek.
meble miejskie, Nowa Towarowa
© BudCud
Ola: Dziękuję za rozmowę.
