Usytuowanie budynku

§ 10.
(uchylony).

§ 11.
1. Budynek z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi powinien być wznoszony poza zasięgiem zagrożeń i uciążliwości określonych w przepisach odrębnych, przy czym dopuszcza się wznoszenie budynków w tym zasięgu pod warunkiem zastosowania środków technicznych zmniejszających uciążliwości poniżej poziomu ustalonego w tych przepisach bądź zwiększających odporność budynku na te zagrożenia i uciążliwości, jeżeli nie jest to sprzeczne z warunkami ustalonymi dla obszarów ograniczonego użytkowania, określonych w przepisach odrębnych. OPINIA nr ZR 57 OPINIA nr ZR 156

2. Do uciążliwości, o których mowa w ust. 1, zalicza się w szczególności:

1) szkodliwe promieniowanie i oddziaływanie pól elektromagnetycznych;

2) hałas i drgania (wibracje);

3) zanieczyszczenie powietrza;

4) zanieczyszczenie gruntu i wód;

5) powodzie i zalewanie wodami opadowymi;

6) osuwiska gruntu, lawiny skalne i śnieżne;

7) szkody spowodowane działalnością górniczą.

§ 12.  OPINIA nr ZR 104    OPINIA nr ZR 223     OPINIA nr ZR 235
1. Jeżeli z przepisów § 13, 19, 23, 36, 40, 60 i 271–273 lub przepisów odrębnych określających dopuszczalne odległości niektórych budowli od budynków nie wynikają inne wymagania, budynek na działce budowlanej należy sytuować w odległości od granicy tej działki w odległości nie mniejszej niż: OPINIA nr ZR 41         OPINIA nr ZR 47        OPINIA nr ZR 54        OPINIA nr ZR 61   OPINIA nr ZR 162

1) 4 m — w przypadku budynku zwróconego ścianą z oknami lub drzwiami w stronę tej granicy;

2) 3 m — w przypadku budynku zwróconego ścianą bez okien i drzwi w stronę tej granicy.

2. Sytuowanie budynku w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, dopuszcza się w odległości 1,5 m od granicy lub bezpośrednio przy tej granicy, jeżeli plan miejscowy przewiduje taką możliwość.

3. Dopuszcza się, uwzględniając przepisy odrębne oraz przepisy § 13, 19, 23, 36, 40, 60 i 271–273, sytuowanie budynku bezpośrednio przy granicy działki budowlanej, jeżeli będzie on przylegał swoją ścianą do ściany budynku istniejącego na sąsiedniej działce oraz jego wysokość będzie zgodna z obowiązującym na danym terenie planem miejscowym lub decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

4. W zabudowie jednorodzinnej i zagrodowej, uwzględniając przepisy odrębne oraz przepisy § 13, 19, 23, 36, 40, 60 i 271–273, dopuszcza się: OPINIA nr ZR 24

1) budowę budynku ścianą bez okien i drzwi bezpośrednio przy granicy działki budowlanej lub w odległości mniejszej niż określona w ust. 1 pkt 2, lecz nie mniejszej niż 1,5 m, na działce budowlanej o szerokości 16 m lub mniejszej;

2) nadbudowę budynku istniejącego, usytuowanego w odległości mniejszej niż określona w ust. 1 od granicy tej działki budowlanej, o nie więcej niż jedną kondygnację, przy czym w nadbudowanej ścianie, zlokalizowanej w odległości mniejszej niż 4 m od granicy, nie może być okien i drzwi; OPINIA nr ZR 37       OPINIA nr ZR 50

3) budowę budynku gospodarczego lub garażu o długości nie większej niż 6,5 m i wysokości nie większej niż 3 m bezpośrednio przy granicy działki budowlanej lub w odległości nie mniejszej niż 1,5 m ścianą bez okien i drzwi.  OPINIA nr ZR 03

5. Usytuowanie budynku na działce budowlanej w sposób, o którym mowa w ust. 2–4, powoduje objęcie sąsiedniej działki obszarem oddziaływania obiektu w rozumieniu art. 3 pkt 20 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. — Prawo budowlane.

6. Odległość od granicy działki budowlanej nie może być mniejsza niż:

1) 1,5 m do okapu lub gzymsu zwróconego w stronę tej granicy, a także do balkonu, daszku nad wejściem, galerii, tarasu, schodów zewnętrznych, rampy lub pochylni — z wyjątkiem pochylni przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych;

2) 4 m do okna umieszczonego w dachu zwróconego w stronę tej granicy.

7. W przypadkach, o których mowa w ust. 2 i 4, dopuszcza się zmniejszenie odległości okapu zwróconego w stronę granicy działki budowlanej do 1 m.

8. Budynek inwentarski lub budynek gospodarczy, uwzględniając przepisy odrębne oraz zawarte w § 13, 60 i 271–273, nie może być sytuowany ścianą z oknami lub drzwiami w odległości mniejszej niż 8 m od ściany istniejącego na sąsiedniej działce budowlanej budynku mieszkalnego, budynku zamieszkania zbiorowego lub budynku użyteczności publicznej, lub takiego, dla którego istnieje ostateczna decyzja o pozwoleniu na budowę, z zastrzeżeniem ust. 4 pkt 3.

9. Odległości podziemnej części budynku, a także budowli podziemnej spełniającej funkcje użytkowe budynku, znajdujących się całkowicie poniżej poziomu otaczającego terenu, od granicy działki budowlanej nie ustala się. OPINIA nr ZR 145

10. Zachowanie odległości, o których mowa w ust. 1–9, nie jest wymagane w przypadku, gdy sąsiednia działka jest działką drogową.

§ 13.    OPINIA nr ZR 66       OPINIA nr ZR 116  OPINIA nr ZR 130       OPINIA nr ZR 161       OPINIA nr ZR 175     OPINIA nr ZR 191

1. Odległość budynku z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi od innych obiektów powinna umożliwiać naturalne oświetlenie tych pomieszczeń — co uznaje się za spełnione, jeżeli:

1) między ramionami kąta 60°, wyznaczonego w płaszczyźnie poziomej, z wierzchołkiem usytuowanym w wewnętrznym licu ściany na osi okna pomieszczenia przesłanianego, nie znajduje się przesłaniająca część tego samego budynku lub inny obiekt przesłaniający w odległości mniejszej niż:

a) wysokość przesłaniania — dla obiektów przesłaniających o wysokości do 35 m,

b) 35 m — dla obiektów przesłaniających o wysokości ponad 35 m;

2) zostały zachowane wymagania, o których mowa w § 57 i 60.

2. Wysokość przesłaniania, o której mowa w ust. 1 pkt 1, mierzy się od poziomu dolnej krawędzi najniżej położonych okien budynku przesłanianego do poziomu najwyższej zacieniającej krawędzi obiektu przesłaniającego lub jego przesłaniającej części.

3. Dopuszcza się sytuowanie obiektu przesłaniającego w odległości nie mniejszej niż 10 m od okna pomieszczenia przesłanianego, takiego jak maszt, komin, wieża lub inny obiekt budowlany, bez ograniczenia jego wysokości, lecz o szerokości przesłaniającej nie większej niż 3 m, mierząc ją równolegle do płaszczyzny okna. OPINIA nr ZR 218

4. Odległości, o których mowa w ust. 1 pkt 1, mogą być zmniejszone nie więcej niż o połowę w zabudowie śródmiejskiej.

 

Interpretacje zapisów ustawy

Opinie ekspertów i rzeczoznawców

Treść pytań

1. Jak liczyć powierzchnię „do sprzedaży”, określaną np. w karcie mieszkań stanowiącej załącznik do umowy deweloperskiej, w domach jednorodzinnych i w lokalach mieszkalnych — na poddaszach z pochyłym sufitem. Pytanie wynika z rozbieżności w istniejących przepisach?

2. Czy uwaga do tabeli określającej wysokość pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi w § 72.1. warunków technicznych: (…) Przestrzeni o wysokości poniżej 1,9 m nie zalicza się do odpowiadającej przeznaczeniu danego pomieszczenia) ma wpływ na powierzchnię co najmniej jednego pokoju w mieszkaniu, określoną w § 94 ust.2. tychże warunków jako nie mniejszą niż 16 metrów kwadratowych?

Stan prawny

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie wraz z późniejszymi zmianami stanowi:

§ 72.1.
Wysokość pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi powinna odpowiadać wymaganiom określonym w poniższej tabeli, jeżeli przepisy odrębne, w tym dotyczące pomieszczeń pracy i pomieszczeń służby zdrowia, nie określają innych wymagań:

Rodzaj pomieszczenia (sposób użytkowania) minimalna wysokość w świetle [m]

Pokoje w bud. mieszk. oraz sypialnie 1-4 osobowe w bud. zamieszkani zbiorowego 2,5*

Pokoje na poddaszu w bud. jednorodz. i mieszkalnych zagrodowych oraz w budynkach rekreacji indywidualnej 2,2*

Przy stropach pochyłych jest to wysokość średnia liczona między największą a najmniejszą wysokością pomieszczenia, lecz nie mniejszą niż 1,9m. Przestrzeni o wysokości poniżej 1.9m nie zalicza się do odpowiadającej przeznaczeniu danego pomieszczenia.

Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego wraz z późniejszymi zmianami stanowi:

§ 11.

1. Projekt architektoniczno-budowlany obiektu budowlanego powinien zawierać zwięzły opis techniczny oraz część rysunkową.

2. Opis techniczny, o którym mowa w ust. 1, sporządzony z uwzględnieniem § 7, powinien określać:

2) w stosunku do budynku mieszkalnego jednorodzinnego i lokali mieszkalnych — zestawienie powierzchni użytkowych obliczanych według Polskiej Normy, o której mowa w par.8 ust.22 pkt 9, z uwzględnieniem następujących zasad:

a) przez lokal mieszkalny należy rozumieć wydzielone trwałymi ścianami w obrębie budynku pomieszczenie lub zespół pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajani ich potrzeb mieszkaniowych,

b) powierzchnię pomieszczeń lub ich części o wysokości w świetle równej lub większej od 2,20m należy zaliczać do obliczeń w 100%, o wysokości równej lub większej od 1,40m, lecz mniejszej od 2,20m – w 50%, natomiast o wysokości mniejszej od 1,40m pomija się całkowicie.

Opinia

1.Przepisy dotyczące określania minimalnych wysokości pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi zawarte w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynku i ich usytuowanie podają ogólne ich zasady. Nie dotyczą one zasad obliczania powierzchni, a w cytowanym § 72.1 wyraźnie zaznaczono: „…jeżeli przepisy odrębne (…) nie określają innych wymagań…”

Zawarte w Rozporządzeniu Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego zasady obliczania powierzchni użytkowych w budynkach mieszkalnych i lokalach użytkowych należy traktować jako przepisy odrębne. Zasady zawarte w pierwszym z cytowanych rozporządzeń dotyczą ustalenia wysokości pokoi w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych, zamieszkania zbiorowego jednorodzinnych, mieszkalnych zagrodowych i rekreacji indywidualnej, natomiast określone w drugim cytowanym rozporządzeniu służą do określenia sposobu obliczania powierzchni użytkowej lokali mieszkalnych.

Tak więc przy obliczaniu powierzchni „do sprzedaży” lokali mieszkalnych w budynkach jednorodzinnych i wielorodzinnych należy się kierować ustaleniami zawartymi w rozporządzeniu w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego.

Do karty mieszkań stanowiącej załącznik do Umowy deweloperskiej należy wpisać informację : „Pomiaru powierzchni dokonano zgodnie z obowiązującymi przepisami: Rozporządzeniem Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego wraz z późniejszymi zmianami oraz Polską Normą: PN ISO — 9836: 1997.”

2. W odniesieniu do warunku zapewnienia w mieszkaniu co najmniej jednego pokoju o powierzchni minimalnej nie mniejszej niż 16 metrów kwadratowych, określenie przestrzeni o wysokości poniżej 1,9 m jako nieodpowiadającej przeznaczeniu danego pomieszczenia w świetle zasad obliczania powierzchni użytkowej przedstawionych w Rozporządzeniu Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego — nie wpływa na sposób obliczenia tej powierzchni, należy obliczać ją zgodnie ze wspomnianymi zasadami.

W będącym obowiązywać prawdopodobnie od 1. 01. 2018 roku nowym Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury i Budownictwa, zmieniającym rozporządzenie w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, warunek dotyczący pokoju 16-metrowego zastąpiony zostanie minimalną powierzchnią użytkową mieszkania ( 25 metrów kwadratowych). Tutaj również obowiązujące będą — o ile te zapisy nie ulegną zmianie — zasady obliczania powierzchni użytkowej zawarte w Rozporządzeniu (…) w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego.

  

(MB,WZ,MB)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 2 listopada 2017 r.

Treść zapytania

W Starostwie zakwestionowano rozwiązania projektowe, jakie przyjąłem. Sprawa dotyczy przedszkola nowo projektowanego. Okno od strony gdzie nasłonecznienie jest poniżej 3 godzin (strona północna) nie jest nasłonecznione zgodnie z przepisami (§60 WT) natomiast — jeżeli okno mówiąc kolokwialnie bym zamurował — nasłonecznienie byłoby spełnione. Ponadto muszę udowodnić, że dla okien, o których mowa w §57 WT jest spełniony wynikowo §60 WT. […]

Stan prawny

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie

§ 13.

1. Odległość budynku z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi od innych obiektów powinna umożliwiać naturalne oświetlenie tych pomieszczeń — co uznaje się za spełnione, jeżeli:

1) między ramionami kąta 60°, wyznaczonego w płaszczyźnie poziomej, z wierzchołkiem usytuowanym w wewnętrznym licu ściany na osi okna pomieszczenia przesłanianego, nie znajduje się przesłaniająca część tego samego budynku lub inny obiekt przesłaniający w odległości mniejszej niż:

a) wysokość przesłaniania — dla obiektów przesłaniających o wysokości do 35 m,

b) 35 m — dla obiektów przesłaniających o wysokości ponad 35 m;

2) zostały zachowane wymagania, o których mowa w § 57 i 60.

2. Wysokość przesłaniania, o której mowa w ust. 1 pkt 1, mierzy się od poziomu dolnej krawędzi najniżej położonych okien budynku przesłanianego do poziomu najwyższej zacieniającej krawędzi obiektu przesłaniającego lub jego przesłaniającej części.

3. Dopuszcza się sytuowanie obiektu przesłaniającego w odległości nie mniejszej niż 10 m od okna pomieszczenia przesłanianego, takiego jak maszt, komin, wieża lub inny obiekt budowlany, bez ograniczenia jego wysokości, lecz o szerokości przesłaniającej nie większej niż 3 m, mierząc ją równolegle do płaszczyzny okna.

4. Odległości, o których mowa w ust. 1 pkt 1, mogą być zmniejszone nie więcej niż o połowę w zabudowie śródmiejskiej.

§ 57.

1. Pomieszczenie przeznaczone na pobyt ludzi powinno mieć zapewnione oświetlenie dzienne, dostosowane do jego przeznaczenia, kształtu i wielkości, z uwzględnieniem warunków określonych w § 13 oraz w ogólnych przepisach bezpieczeństwa i higieny pracy.

§ 60.

1. Pomieszczenia przeznaczone do zbiorowego przebywania dzieci w żłobku, przedszkolu i szkole, z wyjątkiem pracowni chemicznej, fizycznej i plastycznej, powinny mieć zapewniony czas nasłonecznienia co najmniej 3 godziny w dniach równonocy (21 marca i 21 września) w godzinach 800–1600, natomiast pokoje mieszkalne — w godzinach 700–1700.

Opinia

Zgodnie z treścią § 60 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury pomieszczenia przeznaczone do zbiorowego przebywania dzieci w żłobku, przedszkolu i szkole powinny mieć zapewniony czas nasłonecznienia co najmniej 3 godziny w dniach równonocy 21 marca i 21 września w godzinach 800–1600.

Przepis ten stanowi o zapewnieniu w pomieszczeniu co najmniej 3 godziny nasłonecznienia. Tym samym uznać należy, że w przypadku spełnienia określonych w przepisach techniczno-budowlanych warunków dotyczących nasłonecznienia w pomieszczeniu przedszkola, nie ma przeszkód, by zaprojektować okna, które nie będą co prawda zapewniać nasłonecznienia, niemniej jednak pomieszczenie będzie odpowiednio nasłonecznione poprzez inne okna zaprojektowane w tym pomieszczeniu. Projekt uwzględniający takie rozwiązanie — przy założeniu zgodności z przepisami techniczno-budowlanymi, w szczególności przepisami § 13, 57 i 60 r.w.t. — uznać należy za poprawny.

Ustawodawca zapisał wymagania dla okien w dwóch odrębnych paragrafach: w §13 i §57 podał wymagania dla oświetlenia światłem naturalnym, a w §60 wymaganie dla nasłonecznienia. Należy zaznaczyć, że w przywołanych paragrafach uwzględnione zostały dwie różne wartości fizyczne. Jedna z nich to powierzchnia, którą wpuszcza się światło naturalne, dzienne (§13 i §57). Drugi parametr wymagany dla pomieszczenia to czas trwania nasłonecznienia (§60). Nadmienić należy, że w §57 określającym minimalną powierzchnię okien w stosunku do powierzchni podłogi, zostało przywołane odesłanie tylko do §13 definiującego zasady, na jakich określa się przesłanianie okien, nie ma w nim odesłania do §60, który określa wymagania długości czasu nasłonecznienia. Z takiej konstrukcji zapisu wynika, że nie ma konieczności spełnienia obu wymagań (powierzchni okna oraz czasu nasłonecznienia) równocześnie tym samym oknem.

 

(IP)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 08 grudnia 2017 r.

Treść zapytania

Czy od granicy działki nr 694/70 o szerokości 6,2 m, oznaczonej w ewidencji gruntów symbolem Ba (tereny przemysłowe- wg terminologii z rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego z 29 marca 2001 w sprawie ewidencji gruntów i budynków Dz.U. 2001 nr 38 poz. 454) po której fragmencie biegnie droga gminna należy, zachować odległości określone rozporządzenia MI w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie jak dla działki budowlanej w przypadku planowania na działce sąsiedniej nr 694/74 inwestycji polegającej na zmianie sposobu użytkowania budynku. W chwili obecnej na działce 694/74, w odległości 1,5 m od granicy z działką 694/70 ścianą z otworami okiennym znajduje się budynek zrealizowany w latach 60. XX wieku, ocieplony styropianem.

Podstawa prawna

Dz. U.2015.1422 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 2 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie,

Dz. U. z 8 grudnia 2017 poz. 2285 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 14 listopada 2017 zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

Stan prawny

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002 r (Dz. U. Nr 75, poz. 690) stanowi:

Uwaga!
Ze względu na okres wydawania opinii oraz informację od pytającego, z której wynika, że nie złożono jeszcze wniosku o pozwolenie na budowę lub zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania uwzględniono zapisy rozporządzenia, które obowiązywać będą od dnia 1 stycznia 2018 roku.

§ 3.
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

[…]

ust. 1a) działce budowlanej- należy przez to rozumieć nieruchomość gruntową lub działkę gruntu, której wielkość, cechy geometryczne, dostęp do drogi publicznej oraz wyposażenie w elementy infrastruktury technicznej spełniają wymogi realizacji obiektów budowlanych wynikające z rozporządzenia, odrębnych przepisów i aktów prawa miejscowego.

§  12.

1.  Jeżeli z przepisów § 13, 19, 23, 36, 40, 60 i 271-273 lub przepisów odrębnych określających dopuszczalne odległości niektórych budowli od budynków nie wynikają inne wymagania, budynek na działce budowlanej należy sytuować od granicy tej działki w odległości nie mniejszej niż:
1) 4 m - w przypadku budynku zwróconego ścianą z oknami lub drzwiami w stronę tej granicy;
2) 3 m - w przypadku budynku zwróconego ścianą bez okien i drzwi w stronę tej granicy.

2.  Sytuowanie budynku w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, dopuszcza się w odległości 1,5 m od granicy lub bezpośrednio przy tej granicy, jeżeli plan miejscowy przewiduje taką możliwość. 

§  272.

1.  Odległość ściany zewnętrznej wznoszonego budynku od granicy sąsiedniej niezabudowanej działki budowlanej powinna wynosić co najmniej połowę odległości określonej w § 271 ust. 1-7, przyjmując, że na działce niezabudowanej będzie usytuowany budynek o przeznaczeniu określonym w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, przy czym dla budynków PM należy przyjmować, że będzie on miał gęstość obciążenia ogniowego strefy pożarowej Q większą od 1000 MJ/m², lecz nie większą niż 4000 MJ/m² , a w przypadku braku takiego planu - budynek ZL ze ścianą zewnętrzną, o której mowa w § 271 ust. 1.

Opinia

Z przytoczonego powyżej zapisu wynika, że odległości określone w rozporządzeniu należy utrzymać wyłącznie w przypadku lokalizacji nowej zabudowy od niezabudowanej działki budowlanej, czyli takiej, na której plan miejscowy lub inny akt prawa miejscowego dopuszcza możliwość zabudowy. W przypadku, gdy plan miejscowy nie przewiduje możliwości zabudowy działki 694/70, nie trzeba jej uznawać za działkę budowlaną, w związku z powyższym nie obowiązują przepisy § 272 WT.

Odrębnym zagadnieniem jest stosowanie § 12 WT- w nowym brzmieniu odległości mierzy się od granicy działki inwestycyjnej, niezależnie od przeznaczenia działek sąsiednich. Rozpatrując poprawność usytuowania budynku w zgodności z tymi zapisami należy wziąć pod uwagę zapisy planu miejscowego dla działki 694/74. W przypadku braku odpowiednich zapisów planu można skorzystać z zapisów § 2 ust 2 pkt 1 rozporządzenia, który mówi że:

Przy nadbudowie, rozbudowie, przebudowie i zmianie sposobu użytkowania:

1) budynków o powierzchni użytkowej nieprzekraczającej 1000 m²,

[…]

wymagania, o których mowa w § 1, mogą być spełnione w sposób inny niż określony w rozporządzeniu, stosownie do wskazań ekspertyzy technicznej właściwej jednostki badawczo-rozwojowej albo rzeczoznawcy budowlanego oraz do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, uzgodnionych z właściwym komendantem wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej lub państwowym wojewódzkim inspektorem sanitarnym, odpowiednio do przedmiotu tej ekspertyzy.

We wskazaniach ekspertyzy określone zostaną rozwiązania zastępcze zapewniające zachowanie odpowiednich warunków bezpieczeństwa pożarowego dla inwestycji i terenów sąsiednich.

Należy nadmienić, że w przypadku, gdy dla terenu brak jest planu miejscowego lub innego obowiązującego aktu prawa miejscowego wykonanie ekspertyzy jest najbezpieczniejszym sposobem poprawnego przygotowania inwestycji.

 

(JW)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 13 grudnia 2017r.

Treść zapytania

Czy jest możliwość zabudowy w odległości 3m od granicy z działką budowlaną ściany z oknem w kierunku granicy?

Jeśli nie, to jak wytłumaczyć powszechna zgodę w Starostwach na pustaki szklane „luksfery” w ścianie w odległości 3m od granicy? Czym różni się „luksfer” od okna przeciwpożarowego, zakładając że oba rozwiązania mają wymaganą klasę odporności ogniowej EI30? […] Paragraf 12 mówi o „otworach okiennych” a nie o oknach, a w otworze okiennym może być okno ale też mogą być luksfery. Wiec i luksfery powinny być zakazane a tak nie jest.

Zespół Rzeczoznawców przy Radzie MPOIA prezentuje swoją opinię:

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (wraz z późniejszymi aktualizacjami).

Dział II. Zabudowa i zagospodarowanie działki budowlanej, Rozdział 1. Usytuowanie budynku

§ 12.
1. Jeżeli z przepisów par. 13, 19, 23, 36, 40, 60 i 271273 lub przepisów odrębnych określających dopuszczalne odległości niektórych budowli od budynków nie wynikają inne wymagania, budynek na działce budowlanej należy sytuować od granicy tej działki w odległości nie mniejszej niż:

1) 4 m w przypadku budynku zwróconego ścianą z oknami lub drzwiami w stronę tej granicy,

2) 3 m w przypadku budynku zwróconego ścianą bez okien i drzwi w stronę tej granicy.

Dział VI. Bezpieczeństwo pożarowe, Rozdział 3. Strefy pożarowe i oddzielenia przeciwpożarowe

§ 232.
6. W ścianie oddzielenia przeciwpożarowego dopuszcza się wypełnienie otworów materiałem przepuszczającym światło, takim jak luksfery, cegła szklana lub inne przeszklenie, jeżeli powierzchnia wypełnionych otworów nie przekracza 10% tej ściany […]

Opinia

Pierwsza z cytowanych regulacji dotyczy sytuowania budynku na działce, zmieniony przepis reguluje odległości budynku usytuowanego na działce budowlanej od granicy tej działki (nie jak poprzednio od granicy z działką budowlaną), druga regulacja dotyczy problematyki bezpieczeństwa pożarowego, reguluje warunki jakim odpowiadać ma ściana oddzielenia pożarowego.

Paragraf 232 regulujący kwestie ściany oddzielenia pożarowego nie został wymieniony w tekście paragrafu 12 regulującego odległości od granicy, tak jak paragrafy 13, 19, 23, 36, 40, 60 i 271273, których zapisy mogą wprowadzić inne wymagania.

Wnioskując: w projektowanym budynku odległość ściany z oknami lub drzwiami od granicy działki budowlanej na której zlokalizowany jest ten budynek nie może być mniejsza niż cztery metry, chyba że Minister Infrastruktury udzieli zgodę na odstępstwo.

Jeśli z uwagi na uwarunkowania na sąsiedniej działce budowlanej ściana wznoszona w odległości trzech metrów od granicy musi być ścianą oddzielenia pożarowego, nie może ona posiadać ani otworów drzwiowych ani okiennych. Może natomiast posiadać, w ograniczonej paragrafem 232 ilości, otwory wypełnione przeziernymi elementami murowanymi niebędącymi oknami, typu luksfer, szkło profilowe, cegła szklana.

 
(MB,MB)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 17 listopada 2016
Aktualizacja: 31 grudnia 2018 r
.

opinia

OPINIA nr ZR 03: Interpretacja zapisów warunków technicznych odnośnie sytuowania budynku gospodarczego i garażu przy granicy z działką sąsiednią

odnośnik do zapisu ustawy:

Dotyczy

Zwracam się z wnioskiem o wyjaśnienie wątpliwości dotyczących słowa „długości” występującego w § 12. ust. 4 pkt 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. 75, poz. 690), w pełnym brzmieniu „sytuowanie budynku gospodarczego i garażu o długości mniejszej niż 5,5 m i o wysokości mniejszej niż 3 m bezpośrednio przy granicy z sąsiednią działką budowlaną lub w odległości nie mniejszej niż 1,5 m ścianą bez otworów okiennych lub drzwiowych”.

— czy słowo „długości” dotyczy wymiaru poziomego budynku od strony granicy z sąsiednią działką budowlaną?

— czy słowo „długości” dotyczy większego wymiaru budynku niezależnie od lokalizacji względem sąsiedniej działki budowlanej?

(Do zapytania dołączono szkic pokazujący usytuowanie budynków o wymiarach w rzucie 5,5 × 4,75 m oraz 5,5 × 6,5 m i wysokości do 3 m w odległości 1,5 m od granicy działki budowlanej.)

Stan prawny

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 75, poz. 690 z pózn. zm.)

Treść przepisu podlegającego zapytaniu, tj. § 12 ust. 4 pkt. 3 rozporządzenia brzmi:

4. W zabudowie jednorodzinnej i zagrodowej, uwzględniając przepisy odrębne oraz przepisy § 13, 19, 23, 36, 40, 60 i 271-273, dopuszcza się:
[…]

3) budowę budynku gospodarczego lub garażu o długości nie większej niż 6,5 m i wysokości nie większej niż 3 m bezpośrednio przy granicy działki budowlanej lub w odległości nie mniejszej niż 1,5 m ścianą bez okien i drzwi.

Odpowiedź

Pojęcie długości nie zostało zdefiniowane w rozporządzeniu, w związku z powyższym przyjąć należy jego ogólną, powszechnie stosowaną definicję. Wg słownika języka polskiego PWN to cecha określająca „odległość między skrajnymi punktami linii lub płaszczyzny” (patrz: http://sjp.pwn.pl/szukaj/długość.html).

W rozporządzeniu nie sprecyzowano również, że chodzi o wymiar boku budynku przyległy do granicy sąsiedniej działki budowlanej.

W związku z powyższym jako długość należy rozumieć większy wymiar rzutu poziomego budynku i nie ma znaczenia, czy wymiar ten dotyczy tego boku, który przylega do sąsiedniej działki budowlanej czy też innego boku tego budynku (na przykładu prostopadłego do granicy sąsiedniej działki budowlanej).

W zabudowie jednorodzinnej największy budynek gospodarczy lub garaż usytuowany ścianą bez otworów okiennych lub drzwiowych przy granicy z sąsiednią działką budowlaną lub w odległości mieszczącej się w granicach 1,5 m do 3,0 m od tej granicy musi mieć wymiary w rzucie nie większe niż 6,5 m na 6,5 m oraz wysokość mniejszą niż 3,0 m.

Należy jednocześnie pamiętać o spełnieniu warunków zawartych w § 13, 19, 23, 36, 40, 60 i 271-273, rozpatrywanego rozporządzenia oraz o fakcie, że przepis powyższy dotyczy wyłącznie sąsiedniej działki budowlanej (a nie na przykład ewidencyjnej, czy drogowej).

 

(JW, KS)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 14 marca 2015
aktualizacja 31.12.2018 r.

Dotyczy

Jaka jest możliwość sytuowania budynku w zabudowie jednorodzinnej ścianą bez otworów w granicy z działką sąsiednią?

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznycch jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Rozporządzenie z dnia 12 kwietnia 2002, Dz. Ustaw nr 75, poz. 690 z późniejszymi zmianami, tekst ujednolicony, uwzględniający zmiany wprowadzone Dz. Ustaw z 8 grudnia 2017 roku, poz.2285)

§ 12.4.

1. Budowę budynku ścianą bez okien i drzwi bezpośrednio przy granicy działki budowlanej lub w odległości mniejszej niż określone w ust. 1 pkt 2, lecz nie mniejszej na działce budowlanej o szerokości 16 m lub mniejszej.

2. Nadbudowę budynku istniejącego, usytuowanego w odległości mniejszej niż określona w ust. 1 od tej granicy działki budowlanej, o nie więcej niż jedna kondygnację, przy czym w nadbudowanej ścianie, zlokalizowanej w odległości mniejszej niż 4 m od granicy, nie może być okien ani drzwi.

Opinia

Paragraf 12 ust. 4.1 warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki ich usytuowanie stanowi, że w zabudowie jednorodzinnej, uwzględniając przepisy odrębne oraz zawarte w par. 13, 60
i 271-273, dopuszcza się:

1. sytuowania budynku ścianą bez otworów okiennych lub drzwiowych bezpośrednio przy granicy z sąsiednią działką budowlaną lub w odległości mniejszej niż określone w ust.1 pkt.2, lecz nie mniejszej niż 1,5m, na działce budowlanej o szerokości mniejszej niż 16m.

W punkcie tym nie zawierają się żadne dalsze ograniczenia warunkujące ewentualne rozwiązania przestrzenne zagospodarowania działki. Tak więc na działkach o szerokości do 16m można lokalizować budynki w granicy działki bez względu na to, czy — i w jaki sposób — jest zabudowana działka sąsiednia, a jedynym możliwym ograniczeniem jest obowiązek spełnienia przez projekt wymagań Warunków Technicznych w aspekcie p.poż, przesłaniania, nasłonecznienia, prawidłowej wentylacji itp. w odniesieniu do istniejącej zabudowy działki sąsiedniej.

Kolejny ust. 4.2 wymienionego paragrafu dotyczy sytuacji dla wszelkich działek, bez względu na ich szerokość, w celu umożliwienia realizacji budynków mieszkalnych jednorodzinnych na zasadzie symetrii, z uwzględnieniem stanu istniejącego na sąsiednich działkach budowlanych. Punkt ten nie może być interpretowany jako zawężenie zakresu możliwości realizacyjnych wynikających z punktu 3., lecz wręcz przeciwnie: jako rozszerzenie możliwości realizacyjnych zabudowy w granicy dla działek o szerokości większej niż 16m.Zawarta się w artykule w dodatku do Muratora z marca 2016r. interpretacja podana przez jej autora, nie może być wykładnią obowiązujących przepisów, gdyż zawęża w sposób nie wynikający z treści aktu prawnego możliwości realizacyjne na działkach przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną o szerokości mniejszej niż 16m.

(WD, AW)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 14 marca 2016
aktualizacja: 31.12.2018 r

Treść zapytania

Proszę o interpretację zapisów warunków technicznych dotyczących lokalizacji budynku mieszkalnego jednorodzinnego na działce szerszej niż 16 metrów w odległości 1,5 metra, z paragrafu 12.2 — czyli w przypadku, gdy to wynika z zapisów planu zagospodarowania przestrzennego.

Zapisy planu wyglądają następująco:
„Dopuszcza się także sytuowanie wolnostojących budynków na działce w odległościach do 1,5 m od granicy działki sąsiedniej, przy zachowaniu przepisów dotyczących:

1. Ładu przestrzennego;
2. Warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie;
3. Ochrony prawnej interesu osób trzecich w obszarze oddziaływania obiektu.

Czy budynek mieszkalny jednorodzinny może być zlokalizowany tylko i wyłącznie ścianą w odległości 1,5 m od granicy działki i czy ściana ta wówczas musi być ścianą oddzielenia przeciwpożarowego?

Czy na przykład budynek może być zlokalizowany okapem lub wiatrownicą w odległości 1,5 m, a ścianą w odległości 2,1 m od granicy działki?

Zespół Rzeczoznawców przy Radzie MPOIA prezentuje swoją opinię:

Stan prawny

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (wraz z późniejszymi aktualizacjami)

Dział II. Zabudowa i zagospodarowanie działki budowlanej, Rozdział 1. Usytuowanie budynku

§ 12.1.
Jeżeli z przepisów § 13, 19, 23, 36, 40, 60 i 271–273 lub przepisów odrębnych określających dopuszczalne odległości niektórych budowli od budynków nie wynikają inne wymagania, budynek na działce budowlanej należy sytuować od granicy tej działki w odległości nie mniejszej niż:

1) 4 m – w przypadku budynku zwróconego ścianą z oknami lub drzwiami w stronę tej granicy;

2) 3 m – w przypadku budynku zwróconego ścianą bez okien i drzwi w stronę tej granicy.

Sytuowanie budynku w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, dopuszcza się w odległości 1,5 m od granicy lub bezpośrednio przy tej granicy, jeżeli plan miejscowy przewiduje taką możliwość.
Odległość od granicy działki budowlanej nie może być mniejsza niż:

1) 1,5 m do okapu lub gzymsu zwróconego w stronę tej granicy a także do balkonu, daszku nad wejściem, galerii, tarasu, schodów zewnętrznych, rampy lub pochylni – z wyjątkiem pochylni przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych;.

Dział VI

Bezpieczeństwo pożarowe, Rozdział 7. Usytuowanie budynków z uwagi na bezpieczeństwo pożarowe

§ 272.2.
Budynki mieszkalne jednorodzinne, rekreacji indywidualnej oraz budynki mieszkalne zagrodowe i gospodarcze, ze ścianami i dachami nierozprzestrzeniającymi ognia, powinny być sytuowane w odległości nie mniejszej od granicy sąsiedniej, niezabudowanej działki, niż jest to określone w §12.

§ 272.3.
Budynek usytuowany bezpośrednio przy granicy działki powinien mieć od strony sąsiedniej działki ścianę oddzielenia przeciwpożarowego o klasie odporności ogniowej określonej w §232 ust. 4 i 5.

Opinia

Przepisy rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, dopuszczają lokalizowanie budynku zwróconego ścianą bez otworów okiennych lub drzwiowych w odległości 1,5 m od granicy lub bezpośrednio przy tej granicy pod warunkiem, że dopuszczenie to wynika z ustaleń planu miejscowego (§12.2)

Ten zapis nie budzi wątpliwości sądów administracyjnych, które w swoim orzecznictwie podkreślają, że „aby budynek mógł być sytuowany w odległości 1,5 m od granicy działki lub bezpośrednio przy tej granicy, taka możliwość musi wynikać z ustaleń planu miejscowego (…)” (Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 22 lutego 2017 r. II OSK 1457/15). Wykazują także, że „zawarta w § 12 ust. 2 rozporządzenia z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690) norma kompetencyjna nie przyznaje organom wydającym decyzje w przedmiocie warunków zabudowy uprawnienia do swobodnego modyfikowania w tychże decyzjach reguł ogólnych usytuowania budynków względem granicy działki określonych w § 12 ust. 1 tegoż rozporządzenia, lecz jedynie nakłada na organy administracji architektoniczno-budowlanej wydające pozwolenia na budowę obowiązek respektowania rozstrzygnięć dotyczących zlokalizowania obiektu na działce, zawartych w planach miejscowych, względnie w decyzjach o warunkach zabudowy.” (Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 22 września 2011 r. II SA/Po 478/11).

Tak więc, jeśli wynika to z zapisów planu miejscowego, budowa na działce szerszej niż 16 metrów budynku mieszkalnego jednorodzinnego ze ścianami i dachami z pokryciem nierozprzestrzeniającymi ognia w odległości od granicy działki sąsiedniej w zakresie od minimum 1,5 m w przypadku ścian bez otworów okiennych lub drzwiowych jest uprawniona.

Biorąc pod uwagę §12.5 jeśli wynika to z zapisów planu miejscowego, budowa na działce szerszej niż 16 metrów budynku zwróconego ścianą bez otworów okiennych lub drzwiowych w odległości 2,1 metra od granicy z działka sąsiednią oraz okapem w odległości nie mniejszej niż 1,5 metra jest również uprawniona.

Osobnym problemem jest wymaganie odporności ogniowej nie tylko dla ściany, ale dla całego budynku, gdyż jest to uzależnione od stanu zagospodarowania sąsiedniej działki. W przypadku niezabudowanej działki sąsiedniej przy lokalizacji projektowanego budynku mieszkalnego jednorodzinnego należy spełnić wymagania §272.3 oraz 232.4 i 232.5.

 

(MB,WZ,MB)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 21 sierpnia 2017 r.
aktualizacja 31.12.2018 r.

opinia

OPINIA nr ZR 37: Nadbudowa budynku zlokalizowanego w zbliżeniu poniżej 3 m od granicy

odnośnik do zapisu ustawy:

Treść zapytania (skrócona)

Czy w przypadku istniejącego obiektu usytuowanego od granicy około 50 cm z sąsiednią działką budowlaną jest możliwa jego nadbudowa tj. podniesienie ścianki kolankowej o około 1 m i wykonanie nowej więźby dachowej (długość i szerokość nie ulega zmianie od granicy z sąsiadem)?

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie — par. 12, ust. 4, pkt. 2 stanowi:

W zabudowie jednorodzinnej, uwzględniając przepisy odrębne oraz zawartej w par. 13, 19, 23, 36, 40, 60 i 271-273, dopuszcza się:

2) nadbudowę budynku istniejącego, usytuowanego w odległości mniejszej niż określona w ust. 1 od granicy tej działki budowlanej, o nie więcej niż jedną kondygnację, przy czym w nadbudowanej ścianie, zlokalizowanej w odległości mniejszej niż 4 m od granicy, nie może być okien i drzwi;

Opinia

Zgodnie z cytowanym paragrafem warunków technicznych, nadbudowa istniejącej ściany do wysokości jednej kondygnacji w zbliżeniu poniżej 3 m od granicy działki jest możliwa. Warunkiem jest spełnienie wymagań wynikających z par. 13, 19, 23, 36, 40, 60 i 271-273 oraz wyznaczenie obszaru oddziaływania inwestycji obejmującego sąsiednią działkę budowlaną.


(WD)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 17 października 2016
aktualizacja: 31.12.2018 r.

Treść zapytania

Proszę o opinię czy przedstawione usytuowanie budynku względem granicy działki 235/7 jest zgodne z par. 12 warunków technicznych?

Załącznik do pytania opinii nr ZR 47

(…) jak interpretować zwrot „ściana budynku zwrócona w kierunku granicy działki”.

Stan prawny

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (wraz z późniejszymi aktualizacjami).

Dział II. Zabudowa i zagospodarowanie działki budowlanej, Rozdział 1. Usytuowanie budynku

§ 12.
1. Jeżeli z przepisów par. 13, 19, 23, 36, 40, 60 i 271273 lub przepisów odrębnych określających dopuszczalne odległości niektórych budowli od budynków nie wynikają inne wymagania, budynek na działce budowlanej należy sytuować od granicy tej działki w odległości nie mniejszej niż:

1) 4 m w przypadku budynku zwróconego ścianą z oknami lub drzwiami w stronę tej granicy,

2) 3 m w przypadku budynku zwróconego ścianą bez okien i drzwi w stronę tej granicy.

Zespół Rzeczoznawców przedstawia swoje stanowisko:

Cytowany paragraf warunków technicznych nie definiuje pojęcia,,ściany zwróconej w stronę granicy”.

W ścianie równoległej do granicy otwory okienne i drzwiowe są w stałej relacji do granicy, niezależnie od tego, w którym konkretnie miejscu tej ściany zostaną zaprojektowane. Projektując ścianę równoległą do granicy, posiadającą otwory okienne lub drzwiowe, wiemy, że nie możemy lokalizować tej ściany bliżej niż cztery metry od tejże granicy. Wówczas żaden otwór nie będzie bliżej granicy niż cztery metry.

W ścianie usytuowanej skośnie w stosunku do granicy wydaje się logiczne mierzenie odległości od granicy konkretnych, zaprojektowanych w tej ścianie otworów. W przeciwnym razie każda ściana skośna będzie,,gorzej traktowana” od ściany równoległej do granicy: ściana skośna, jako,,zwrócona w stronę granicy”, zbliżona na trzy metry do niej, wykluczy się na całej długości z możliwości posiadania okien– okien oddalonych nawet dużo dalej niż cztery metry od tejże granicy.

Reasumując: można domniemywać, że określenie,,ściana zwrócona w stronę granicy” odnosi się do ściany równoległej do granicy a nie do ścian usytuowanych skośnie.

Na załączonym projekcie zagospodarowania wschodnia, pełna ściana budynku, zaprojektowana została zdaniem Zespołu Rzeczoznawców zgodnie z § 12 WT. zlokalizowana jest w minimalnej odległości 3,4 m od granicy działki, zaś najbliższy zaprojektowany w niej otwór – wprawdzie nie zwymiarowany – z pewnością nie jest usytuowany bliżej niż dozwolone cztery metry od tej granicy.

 

(MB, MB)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 7 marca 2017 r.
Aktualizacja: 31 grudnia 2018 r
.

Treść zapytania

Czy wiaty o powierzchni 50 m² można usytuować tylko i wyłącznie na działce o powierzchni przekraczającej 1000 m², analogicznie czy budynek gospodarczy można sytuować na działce, której powierzchnia przekracza 500 m²? Czy powierzchnia działki nie ma tutaj znaczenia? Czy wiatę o powierzchni do 500 m² zlokalizowaną w granicy można budować bez zezwolenia?

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane z późniejszymi zmianami

Art.29.
1. Pozwolenia na budowę nie wymaga budowa;

2) wolno stojących parterowych budynków gospodarczych w tym garaży, altan oraz przydomowych ganków i oranżerii (ogrodów zimowych) o powierzchni zabudowy do 35 m², przy czym łączna liczba tych obiektów nie może przekraczać dwóch na każde 500 m² powierzchni działki;

2c) wiat o powierzchni zabudowy do 50 m², sytuowanych a działce, na której znajduje się budynek mieszkalny lub przeznaczonej pod budownictwo mieszkaniowe, przy czym łączna liczba wiat na działce nie może przekraczać dwóch na każde 1000 m² powierzchni działki;

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (wraz z późniejszymi aktualizacjami)

§ 12.
4. W zabudowie jednorodzinnej i zagrodowej, uwzględniając przepisy odrębne oraz przepisy § 13, 19, 23, 36, 40 ,60 i 271-273, dopuszcza się:

3) sytuowanie budynku gospodarczego lub garażu o długości nie większej niż 6,5 m i wysokości nie większej niż 3m bezpośrednio przy granicy działki budowlanej lub w odległości nie mniejszej niż 1,5 m ścianą bez okien i drzwi.

Opinia

Prawo budowlane w artykule 29.1. wymienia rodzaje inwestycji, które nie wymagają uzyskania pozwolenia na budowę, a wymienione ustępach art.29.1.2 i art.29.1.2c, zgodnie z art.30.1., nie wymagają również zgłoszenia właściwemu organowi.

Z zapisów cytowanych ustępów nie wynika, czy można bez zgłoszenia realizować po jednym z wymienionych obiektów na połowie określonej powierzchni, to znaczy jeden budynek gospodarczy o powierzchni do 35 m² na działce o powierzchni powyżej 250 m² i wiatę o powierzchni do 50 m² na działce o powierzchni powyżej 500 m².

Tym niemniej zarówno budynki gospodarcze, garaże, altany i wiaty można realizować na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę, bez względu na ich wielkość oraz powierzchnię działki. Natomiast warunki techniczne w aktualnym brzmieniu nie dopuszczają lokalizacji wiat bezpośrednio przy granicy z sąsiednią działką budowlaną, gdyż obiekty wymienione w par.12.4.3. dotyczą wyłącznie budynków gospodarczych i garaży.

 

(WD, MB)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 15 kwietnia 2017
aktualizacja 31.12.2018 r.

Treść zapytania

W związku z trwającym postępowaniem o uzyskanie pozwolenia na budowę dla budowy budynku wielorodzinnego Urząd przekazał informacje dotyczące definicji szerokości elewacji. W związku z powyższym proszę o zajęcie stanowiska w tym konkretnym przypadku jak również w odniesieniu do podobnych wątpliwości związanych z szerokością elewacji. Te różnice wynikają z braku definicji szerokości elewacji zarówno w warunkach technicznych, jak i w innych dokumentach. Jedynym odniesieniem jest SJP.

Urząd do szerokości elewacji (dla ułatwienia nazwijmy ją wschodniej) zalicza:

  1. zarówno balkony, które są elementami mocowanymi do elewacji południowej i są od elewacji wschodniej cofnięte;
  2. zadaszenie budynku, którego obrys wystaje poza obrys kondygnacji i jest częścią płyty stropodachu przekrywającego budynek.

W związku z powyższym załączam rys. ilustrujące omówione zagadnienia i proszę o informacje.

Opinia ZR nr 104-A

Opinia ZR nr 104-B

Podstawa prawna

Polska Norma PN-ISO 9836: 2015-12 Właściwości użytkowe w budownictwie — Określenia i obliczanie wskaźników powierzchniowych i kubaturowych.

5. Metody obliczeń według pomiarów w licu przegród budowlanych i wykaz wskaźników dotyczących przestrzennego kształtowania budynku.

5.1.2. Powierzchnia zabudowy

5.1.2.1 Przez powierzchnię zabudowy rozumie się powierzchnię terenu zajętą przez budynek w stanie wykończonym.

5.1.2.2 Powierzchnia zabudowy jest wyznaczona przez rzut wymiarów zewnętrznych budynku na powierzchnię terenu.

Do powierzchni zabudowy nie zalicza się powierzchni:

  • Elementów budynku ani ich części nie wystających ponad powierzchnię terenu;
  • Elementów drugorzędnych budynku, np. schodów zewnętrznych, ramp i pochylni zewnętrznych, daszków, markiz, okapów dachowych, oświetlenia zewnętrznego;
  • Zewnętrznych obiektów pomocniczych, np. szklarni i przybudówek.


Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (stan na 01.01.2018 r.).

§ 12.
1. Jeżeli z przepisów § 13, 19, 23, 36, 40, 60 i 271273 lub przepisów odrębnych określających dopuszczalne odległości niektórych budowli od budynków nie wynikają inne wymagania, budynek na działce budowlanej należy sytuować od granicy tej działki w odległości nie mniejszej niż:

1) 4 m w przypadku budynku zwróconego ścianą z oknami lub drzwiami w stronę tej granicy;

2) 3 m w przypadku budynku zwróconego ścianą bez okien i drzwi w stronę tej granicy.

6. Odległość od granicy działki budowlanej nie może być mniejsza niż:

1) 1,5 m do okapu lub gzymsu zwróconego w stronę tej granicy, a także do balkonu, daszku nad wejściem, galerii, tarasu, schodów zewnętrznych, rampy lub pochylni  z wyjątkiem pochylni przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych;

2) 4 m do okna umieszczonego w dachu zwróconego w stronę tej granicy.

Opinia Zespołu Rzeczoznawców

Ze względu na brak definicji dotyczących określania długości i szerokości budynku należy oprzeć się na cytowanych wyżej definicjach zawartych w Polskiej Normie i Warunkach Technicznych.

Biorąc pod uwagę, że powierzchnia zabudowy to iloczyn długości i szerokości budynku lub suma iloczynów długości i szerokości poszczególnych jego części, należy zauważyć że zgodnie z pkt 5.1.2.2 Polskiej Normy PN-ISO 9836 do powierzchni zabudowy nie zalicza się powierzchni elementów drugorzędnych budynku, np. schodów zewnętrznych, ramp i pochylni zewnętrznych, daszków, markiz, okapów dachowych, oświetlenia zewnętrznego, a także obiektów pomocniczych np. szklarni i przybudówek.

Potwierdzają to też ustalenia zawarte w § 12 Warunków Technicznych, które określając wymagane minimalne odległości od granic działki ścian zewnętrznych budynków w ust. 6 tego paragrafu wymieniają elementy, które mogą znaleźć się bliżej tych granic, a w związku z tym nie są traktowane jako elementy stanowiące podstawę do określenia gabarytów zewnętrznych obiektu. Elementami tymi są: okapy, balkony, daszki nad wejściami, galerie, tarasy, schody zewnętrzne, rampy i pochylnie.

Z obu cytowanych wyżej zapisów wynika, że długość i szerokość budynku należy określać na podstawie odległości pomiędzy skrajnymi ścianami zewnętrznymi budynku z pominięciem elementów drugorzędnych, jak wymienione między innymi balkony i okapy.

 
(W.D.)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 08 stycznia 2019 r.

Treść zapytania

Zagadnienie dotyczy lokalizacji budynków ze względu na przesłanianie a więc odnosi się do §13, oraz §57.

O ile §57 nie budzi wątpliwości każde pomieszczenie przeznaczone na pobyt ludzi stosunek powierzchni okien liczonej w świetle ościeżnic do powierzchni podłogi powinien wynosić co najmniej 1:8. definicja przeznaczonego na pobyt ludzi pomieszczenia, także jest jasna.

O tle zapisy §13 są wyjątkowo rozbieżnie interpretowane, stąd jego właśnie dotyczyć będą pytania:

Pytanie 1:

czy w świetle §13 ustęp 1 każde pomieszczenie przeznaczone na pobyt ludzi musi posiadać okna spełniające warunek przesłaniania? (w wyłączeniem wypadków wskazanych w rozporządzeniu, oraz odstępstw).

Gwoli wyjaśnienia spotkaliśmy się z interpretacją, nawiązującą do §60 zgodnie z którą w lokalu mieszkalnym wystarczy aby tylko jedno pomieszczenie posiadało okna spełniające wymagania §13, a w zabudowie śródmiejskiej w przypadku lokali jednopokojowych żadne z pomieszczeń.

Dodam tutaj, że moim zdaniem łączenie zapisów §60 dotyczących nasłonecznienia z zapisami §13 w zakresie oświetlenia jest niedopuszczalną nadinterpretacją, gdyż zapisy tych § należy zachować łącznie, oraz w §13 nie wskazano wyłączeń analogicznych jak w §60.

Pytanie 2:

czy wszystkie okna w danym pomieszczeniu na pobyt ludzi muszą spełniać warunek przesłaniania? czy też może dotyczy on jedynie okien zapewniających spełnienie wymagań §57 wybranych przez architekta, a pozostałe traktujemy jako dodatkowe, których mogłoby nie być. Skoro okna te można zamurować to równie dobrze mogą nie spełniać warunku przesłaniania. Druga argumentacja mówi, że skoro zaprojektowano „nadmiarowe” okna to muszą być one zgodne z przepisami, także pod kątem przesłaniania, a jeśli nie są one potrzebne, lub nie da się ich zaprojektować zgodnie z przepisami nie należy ich projektować.

Pytanie 3:

czy płaszczyznę poziomą służąca do wyznaczania strefy przesłaniania, umieszczoną zgodnie z §13 ustęp 1 punkt 1 (wierzchołek w wewnętrznym licu ściany na osi okna) można obracać w płaszczyźnie poziomej z punktem obrotu zlokalizowanym w wierzchołku, czy też musi być ona umieszczona symetrycznie do osi okna (po 30 stopni w każdą stronę od osi okna matematycznie w płaszczyźnie poziomej okno posiada dwie osie, równoległą i prostopadłą do lica szyby i zapis w osi należałoby rozumieć jako umieszczenie symetryczne).

(rysunek 2  obrót)

Pytanie 4:

czy ww. płaszczyznę można przesuwać wzdłuż wewnętrznego lica ściany np. uwzględniając jedynie część danego okna, która zapewnia spełnienie wymagań §57, a pozostałą część okna traktować jako dodatkową analogicznie jak w pytaniu 2.

(rysunek 3  przesunięcie)

OPINIA nr ZR 116_rys.1

Rysunek 1

OPINIA nr ZR 116_rys.2

Rysunek 2

OPINIA nr ZR 116_rys.3

Rysunek 3

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

§ 13.
1. Odległość budynku z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi od innych obiektów powinna umożliwiać naturalne oświetlenie tych pomieszczeń co uznaje się za spełnione, jeżeli:

1) między ramionami kąta 60°, wyznaczonego w płaszczyźnie poziomej, z wierzchołkiem usytuowanym w wewnętrznym licu ściany na osi okna pomieszczenia przesłanianego, nie znajduje się przesłaniająca część tego samego budynku lub inny obiekt przesłaniający w odległości mniejszej niż:

a) wysokość przesłaniania dla obiektów przesłaniających o wysokości do 35 m;

b) 35 m dla obiektów przesłaniających o wysokości ponad 35 m.

2) Zostały zachowane wymagania, o których mowa w § 57 i 60.

2. Wysokość przesłaniania, o której mowa w ust. 1 pkt 1, mierzy się od poziomu dolnej krawędzi najniżej położonych okien budynku przesłanianego do poziomu najwyższej zacieniającej krawędzi obiektu przesłaniającego lub jego przesłaniającej części.

3. Dopuszcza się sytuowanie obiektu przesłaniającego w odległości nie mniejszej niż 10 m od okna pomieszczenia przesłanianego, takiego jak maszt, komin, wieża lub inny obiekt budowlany, bez ograniczenia jego wysokości, lecz o szerokości przesłaniającej nie większej niż 3 m, mierząc ją równolegle do płaszczyzny okna.

4. odległości, o których mowa w ust. 1 pkt 1, mogą być zmniejszone nie więcej niż o połowę w zabudowie śródmiejskiej.

§ 57.
1. Pomieszczenie przeznaczone na pobyt ludzi powinno mieć zapewnione oświetlenie dzienne, dostosowane do jego przeznaczenia, kształtu i wielkości, z uwzględnieniem warunków określonych w § 13 oraz w ogólnych przepisach bezpieczeństwa i higieny pracy.

2. W pomieszczeniu przeznaczonym na pobyt ludzi stosunek powierzchni okien, liczonej w świetle ościeżnic, do powierzchni podłogi powinien wynosić co najmniej 1:8, natomiast w innym pomieszczeniu, w którym oświetlenie dzienne jest wymagane ze względów na przeznaczenie co najmniej 1:12.

§ 60.
1. Pomieszczenia przeznaczone do zbiorowego przebywania dzieci w żłobku, klubie dziecięcym, przedszkolu, innych formach opieki przedszkolnej oraz szkole, z wyjątkiem pracowni chemicznej, fizycznej i plastycznej, powinny mieć zapewniony czas nasłonecznienia wynoszący co najmniej 3 godziny w dniach równonocy w godzin 8001600, natomiast pokoje mieszkalne w godzinach 7001700.

2. W mieszkaniach wielopokojowych wymagania ust. 1 powinny być spełnione przynajmniej dla jednego pokoju.

3. W przypadku budynków zlokalizowanych w zabudowie śródmiejskiej dopuszcza się ograniczenie wymaganego czasu nasłonecznienia, określonego w ust. 1, do 1,5 godziny, a w odniesieniu do mieszkania jednopokojowego w takiej zabudowie nie określa się wymaganego czasu nasłonecznienia.

Opinia Zespołu Rzeczoznawców

W odpowiedzi na problemy związane z interpretacją przepisów zawartych w warunkach technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, dotyczących przesłaniania i nasłonecznienia (§ 13, 57 i 60) wyjaśniamy:

Ad. Pytanie nr 1:

Paragraf 13 warunków technicznych dotyczy zasad zachowania minimalnych odległości pomiędzy budynkami w celu umożliwienia dostępu dla naturalnego oświetlenia do pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi, natomiast § 57 określa minimalne powierzchnie okien w stosunku do wielkości pomieszczenia. Przepis ten dotyczy wszystkich pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi z wyłączeniem przypadków wskazanych w rozporządzeniu oraz ewentualnych odstępstw. Zapisów tych nie należy łączyć z zapisami § 60, dotyczącego zapewnienia minimalnego czasu nasłonecznienia, które dotyczą znacznie węższego zakresu pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi.

Ad. Pytanie nr 2:

Paragraf 57 określa, jaka winna być minimalna powierzchnia okien w stosunku do powierzchni podłogi. Jeśli część okien w pomieszczeniu zapewnia powyższe wymagania, to ta ich ilość winna spełniać wymagania zachowania odległości od innych obiektów. Pozostałe okna nie muszą już ich spełniać, gdyż pomieszczenie ma zapewniony warunkami dostęp do światła dziennego, a każda rozszerzająca interpretacja nie ma podstaw prawnych. Cytowane warunki mówią o doświetleniu pomieszczeń, a nie o zapewnieniu dostępu światła poprzez wszystkie okna do pomieszczenia.

Ad. Pytanie nr 3:

Zapis § 13 ust. 1 pkt 1 określa lokalizację wierzchołka kąta (usytuowanie w wewnętrznym licu ściany na osi okna pomieszczenia przesłanianego), jego wartość (60°) oraz warunek nie przesłaniania zarówno przez część tego samego budynku jak i inny obiekt przesłaniający. Nie warunkuje wymogu wyznaczania osi pomiędzy ramionami kąta prostopadle do lica ściany. Dozwolone jest wyznaczanie kąta poprzez takie obracanie osią, które zapewni zachowanie wymaganej wielkości minimum 60° pomiędzy zewnętrznymi krawędziami otworu w ścianie, zgodnie z przedstawionym schematem na rysunku nr 2. Im szerszy otwór okienny i im mniejsza grubość całkowita ściany zewnętrznej, tym bardziej możliwe jest odchylenie osi kąta względem elewacji.

Ad. Pytanie nr 4:

Paragraf 13 ust. 1 pkt 1 wyraźnie określa, że wierzchołek kąta 60° należy sytuować na osi okna pomieszczenia przesłanianego. Rozwiązanie pokazane na rysunku nr 3 nie spełnia tego wymogu, gdyż jest to jedno okno. Do przyjęcia jest rozwiązanie, gdy będą to dwa lub więcej okna, a skrajne z nich zapewnia wymaganą warunkami powierzchnię dla dostępu naturalnego oświetlenia do pomieszczenia, a oś kąta będzie usytuowana w osi tego okna.

(WD)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 30 kwietnia 2019 r.

Treść zapytania

Czy w pomieszczeniu, w którym są 4 okna, z czego dwa okna nie spełniają warunku z § 13 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, a dwa pozostałe okna spełniają te wymagania, warunek uważa się za spełniony?

W załączeniu rzuty przedstawiające powyższy problem:

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (stan prawny na 1 stycznia 2018 r.)

§13.1. Odległość budynku z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi od innych obiektów powinna umożliwiać naturalne oświetlenie tych pomieszczeń – co uznaje się za spełnione, jeżeli:

1) między ramionami kąta 60°, wyznaczonego w płaszczyźnie poziomej, z wierzchołkiem usytuowanym w wewnętrznym licu ściany na osi okna pomieszczenia przesłanianego, nie znajduje się przesłaniająca część tego samego budynku lub inny obiekt przesłaniający w odległości mniejszej niż:

a. wysokość przesłaniania – dla obiektów przesłaniających o wysokości do 35 m;

b. 35 m – dla obiektów przesłaniających o wysokości ponad 35 m.

2) Zostały zachowane wymagania, o których mowa w § 57 i 60.

2. Wysokość przesłaniania, o której mowa w ust. 1 pkt 1, mierzy się od poziomu dolnej krawędzi najniżej położonych okien budynku przesłanianego do poziomu najwyższej zacieniającej krawędzi obiektu przesłaniającego lub jego przesłaniającej części.

3. Dopuszcza się sytuowanie obiektu przesłaniającego w odległości nie mniejszej niż 10 m od okna pomieszczenia przesłanianego, takiego jak maszt, komin, wieża lub inny obiekt budowlany, bez ograniczenia jego wysokości, lecz o szerokości przesłaniającej nie większej niż 3 m, mierząc ją równolegle do płaszczyzny okna.

4. 4 odległości, o których mowa w ust. 1 pkt 1, mogą być zmniejszone nie więcej niż o połowę w zabudowie śródmiejskiej.

§57. 1. Pomieszczenie przeznaczone na pobyt ludzi powinno mieć zapewnione oświetlenie dzienne, dostosowane do jego przeznaczenia, kształtu i wielkości, z uwzględnieniem warunków określonych w § 13 oraz w ogólnych przepisach bezpieczeństwa i higieny pracy.

2. W pomieszczeniu przeznaczonym na pobyt ludzi stosunek powierzchni okien, liczonej w świetle ościeżnic, do powierzchni podłogi powinien wynosić co najmniej 1:8, natomiast w innym pomieszczeniu,
w którym oświetlenie dzienne jest wymagane ze względów na przeznaczenie – co najmniej 1:12.

Opinia Zespołu Rzeczoznawców

W odpowiedzi na problemy związane z interpretacją przepisów zawartych w warunkach technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, dotyczących przesłaniania (§ 13, 57) wyjaśniamy:

Paragraf 13 warunków technicznych dotyczy zasad zachowania minimalnych odległości pomiędzy budynkami w celu umożliwienia dostępu dla naturalnego oświetlenia do pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi, natomiast § 57 określa minimalne powierzchnie okien w stosunku do wielkości pomieszczenia. Przepis ten dotyczy wszystkich pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi z wyłączeniem przypadków wskazanych w rozporządzeniu oraz ewentualnych odstępstw.

Pomieszczenia techniczne, jak np.: przyłącz wody, wymiennikownia oraz higieniczno-sanitarne, jak np.: toalety, łazienki, umywalnie nie wymagają dostępu do światła dziennego, w związku z powyższym umieszczane w nich okna nie muszą spełniać warunków zapisanych w § 13 i 57 warunków technicznych.

Zapis § 13 ust. 1 pkt 1 określa lokalizację wierzchołka kąta (usytuowanie w wewnętrznym licu ściany na osi okna pomieszczenia przesłanianego), jego wartość (60°) oraz warunek nie przesłaniania zarówno przez część tego samego budynku jak i inny obiekt przesłaniający. Nie warunkuje wymogu wyznaczania osi 

pomiędzy ramionami kąta prostopadle do lica ściany. Dozwolone jest wyznaczanie kąta poprzez takie obracanie osią, które zapewni zachowanie wymaganej wielkości minimum 60° pomiędzy zewnętrznymi krawędziami otworu w ścianie. Im szerszy otwór okienny i im mniejsza grubość całkowita ściany zewnętrznej, tym bardziej możliwe jest odchylenie osi kąta względem elewacji.

Paragraf 57 określa, jaka winna być minimalna powierzchnia okien w stosunku do powierzchni podłogi. Jeśli część okien w pomieszczeniu zapewnia powyższe wymagania, to ta ich ilość winna spełniać wymagania zachowania odległości od innych obiektów. Pozostałe okna nie muszą już ich spełniać, gdyż pomieszczenie ma zapewniony warunkami dostęp do światła dziennego, a każda rozszerzająca interpretacja nie ma podstaw prawnych. Cytowane warunki mówią o doświetleniu pomieszczeń, a nie o zapewnieniu dostępu światła poprzez wszystkie okna do pomieszczenia.

(WD)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 26 sierpnia 2019 r.

Treść zapytania

1. Czy ustala się odległości części podziemnych budynków ZL od granicy (konturu) lasu i czy można w tym przypadku zastosować § 12.9 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury WT?

2. Czy w przypadku ustalania odległości budynków ZL od granicy (konturu) lasu mają zastosowanie przepisy obniżające wymaganą odległość zgodnie z § 271.7 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury WT?

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (z późn. zm.)

§ 12.
9. Odległości podziemnej części budynku, a także budowli podziemnej spełniającej funkcje użytkowe budynku, znajdujących się całkowicie poniżej poziomu otaczającego terenu, od granicy działki budowlanej nie ustala się.

[…]

§ 271.
7. Odległość od ściany zewnętrznej budynku lub jej części do ściany zewnętrznej drugiego budynku może być zmniejszona o 25%, w stosunku do określonej w ust. 1–5, jeżeli we wszystkich strefach pożarowych budynku, przylegających odpowiednio do tej ściany lub jej części, są stosowane stałe urządzenia gaśnicze wodne.

[…]

8. Najmniejszą odległość budynków ZL, PM, IN od granicy (konturu) lasu, rozumianego jako grunt leśny (Ls) określony na mapie ewidencyjnej lub teren przeznaczony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego jako leśny, przyjmuje się jako odległość ścian tych budynków od ściany budynku ZL z przekryciem dachu rozprzestrzeniającym ogień.

8a. Najmniejsza odległość budynków wymienionych w § 213, wykonanych z elementów nierozprzestrzeniających ognia, niezawierających pomieszczeń zagrożonych wybuchem oraz posiadających klasę odporności pożarowej wyższą niż wymagana zgodnie z § 212, od granicy (konturu) lasu zlokalizowanej na:

1) sąsiedniej działce wynosi 4 m,

2) działce, na której sytuuje się budynek nie określa się

 jeżeli teren, na którym znajduje się granica (kontur) lasu, przeznaczony jest w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod zabudowę niezwiązaną z produkcją leśną, a w przypadku braku planu miejscowego grunty leśne są objęte zgodą na zmianę przeznaczenia na cele nieleśne uzyskaną przy sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które utraciły moc na podstawie art. 1 lit. a ustawy z dnia 21 grudnia 2001 r. o zmianie ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. poz. 1804) oraz art. 87 ust. 3 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2018 r. poz. 1945 oraz z 2019 r. poz. 60, 235, 730 i 1009).

[…]

Opinia Zespołu Rzeczoznawców

W niniejszej opinii, zgodnie z zadanymi pytaniami analizie poddano lokalizację projektowanego budynku w bezpośrednim sąsiedztwie granicy (konturu) lasu zdefiniowaną w § 271.8. WT.

Nie analizowano przypadków zawartych w § 271.8a WT odległości projektowanego budynku od granicy (kontur) lasu, który przeznaczony jest w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod zabudowę niezwiązaną z produkcją leśną, a w przypadku braku planu miejscowego grunty leśne są objęte zgodą na zmianę przeznaczenia na cele nieleśne uzyskaną przy sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które utraciły moc na podstawie art. 1 lit. a ustawy z dnia 21 grudnia 2001 r. o zmianie ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. poz. 1804) oraz art. 87 ust. 3 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2018 r. poz. 1945 oraz z 2019 r. poz. 60, 235, 730 i 1009). gdyż z powodu dużej ilości możliwych wariantów wymagają one odrębnej opinii i bardziej doprecyzowanych pytań.

Ad.1. 1. Czy ustala się odległości części podziemnych budynków ZL od granicy (konturu) lasu i czy można w tym przypadku zastosować § 12. ust 9 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury WT?

W § 12. ust 9 WT została określona wymagana odległość podziemnej części budynku od granicy działki budowlanej  dopuszczono lokalizację tej części budynku w granicy ww. działki. Jednak w żadnym miejscu rozporządzenia Ministra Infrastruktury (WT) nie zostały określone wymagane odległości części podziemnych budynków od granicy (konturu) lasu. Całość § 12 WT zawiera wymogi minimalnych odległości budynku na działce budowlanej od granicy tej działki, jednakże nie należy go odnosić do § 271 WT określającego usytuowanie budynków z uwagi na bezpieczeństwo pożarowe, w tym do § 271. ust 8 WT dot. minimalnych odległości budynku od granicy (konturu) lasu. Wobec powyższego, należy rozumieć, że cześć podziemna przedmiotowego budynku może być bez ograniczeń zbliżona do granicy działki budowlanej na której powstaje inwestycja. Natomiast wymóg odległości pomiędzy ww. częścią podziemną budynku, a granicą (konturem) lasu (inny niż wymieniony § 271. ust 8 WT), nie został określony w WT.

W powyższej sytuacji, zdaniem autora opinii, ściany części podziemnej budynku należy traktować jak ściany części nadziemnych tego budynku zachowując dla nich odległości określone w § 271. ust 8 WT tj. odległość wynoszącą 12 m lub 16 m.

Ad.2. Czy w przypadku ustalania odległości budynków ZL od granicy (konturu) lasu mają zastosowanie przepisy obniżające wymaganą odległość zgodnie z § 271. ust 7 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury WT?

Rozdział 7 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury WT dotyczący „Usytuowania budynków z uwagi na bezpieczeństwo pożarowe” zawiera § 271 który dotyczy wymogów odległości między zewnętrznymi ścianami budynków niebędącymi ścianami oddzielenia przeciwpożarowego. W § 271. ust 8. WT zdefiniowano odległość budynków ZL, PM, IN od granicy (konturu) lasu [...] jako odległość ścian tych budynków od ściany budynku ZL z przekryciem dachu rozprzestrzeniającym ogień. Z kolei w § 271. ust 7. WT dopuszczono zmniejszenie odległości od ściany zewnętrznej budynku lub jej części do ściany zewnętrznej drugiego budynku, jeżeli we wszystkich strefach pożarowych budynku, przylegających odpowiednio do tej ściany lub jej części, są stosowane stałe urządzenia gaśnicze wodne. § 271. ust 7 WT odnosi się do § 271 ust. 1–5 WT, a więc także do § 271. ust 2 WT który określa odległości „budynku z przekryciem dachu rozprzestrzeniającym ogień”.

W tej sytuacji, zdaniem autora opinii, w przypadku ustalania odległości budynków ZL od granicy (konturu) lasu mają zastosowanie przepisy obniżające wymaganą odległość zgodnie z § 271. ust 7 WT. Powyższe odległości od ściany projektowanego budynku od granicy (konturu) lasu wynoszące 12 m lub 16 m mogą być pomniejszone, jeżeli we wszystkich strefach pożarowych budynku, przylegających odpowiednio do tej ściany lub jej części, są stosowane stałe urządzenia gaśnicze wodne. Przy sytuowaniu powyższych budynków należy również uwzględnić wszelkie pozostałe wymogi Prawa Budowlanego i oraz wymogi Aktów prawa miejscowego.

 
(KS)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 12 lutego 2020 r.

Treść pytania

Zwracam się z pytaniem dotyczącym możliwości zabudowy działki o szerokości 16 m.

Planowany jest tam budynek jednorodzinny a działka ma w najszerszym miejscu 16,2 m, a w najwęższym 15 m. Czy szerokość przywołana w przepisach dotyczy całej działki? czy miejsca, w którym sytuuję budynek? Na sąsiedniej działce stoi budynek oddalony ścianą bez otworów okiennych od granicy o 2 m. Czy obowiązuje mnie przepis dotyczący zachowania odległości ze względu na bezpieczeństwo pożarowe (8 m / 6 m) czy mimo to mogę ulokować budynek w odległości 1,5 m od granicy?”.

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (z późniejszymi zmianami).

§ 12

1. Jeżeli z przepisów § 13, 19, 23, 36, 40, 60 i 271–273 lub przepisów odrębnych określających dopuszczalne odległości niektórych budowli od budynków nie wynikają inne wymagania, budynek na działce budowlanej należy sytuować od granicy tej działki w odległości nie mniejszej niż:

1) 4 m – w przypadku budynku zwróconego ścianą z oknami lub drzwiami w stronę tej granicy;

2) 3 m – w przypadku budynku zwróconego ścianą bez okien i drzwi w stronę tej granicy.

2. Sytuowanie budynku w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, dopuszcza się w odległości 1,5 m od granicy lub bezpośrednio przy tej granicy, jeżeli plan miejscowy przewiduje taką możliwość.

3. Dopuszcza się, uwzględniając przepisy odrębne oraz przepisy § 13, 19, 23, 36, 40, 60 i 271–273, sytuowanie budynku bezpośrednio przy granicy działki budowlanej, jeżeli będzie on przylegał swoją ścianą do ściany budynku istniejącego na sąsiedniej działce oraz jego wysokość będzie zgodna z obowiązującym na danym terenie planem miejscowym lub decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

4. W zabudowie jednorodzinnej i zagrodowej, uwzględniając przepisy odrębne oraz przepisy § 13, 19, 23, 36, 40, 60 i 271–273, dopuszcza się

1) budowę budynku ścianą bez okien i drzwi bezpośrednio przy granicy działki budowlanej lub w odległości mniejszej niż określona w ust. 1 pkt 2, lecz nie mniejszej niż 1,5 m, na działce budowlanej o szerokości 16 m lub mniejszej;

2) nadbudowę budynku istniejącego, usytuowanego w odległości mniejszej niż określona w ust. 1 od granicy tej działki budowlanej, o nie więcej niż jedną kondygnację, przy czym w nadbudowanej ścianie, zlokalizowanej w odległości mniejszej niż 4 m od granicy, nie może być okien i drzwi;

3) budowę budynku gospodarczego lub garażu o długości nie większej niż 6,5 m i wysokości nie większej niż 3 m bezpośrednio przy granicy działki budowlanej lub w odległości nie mniejszej niż 1,5 m ścianą bez okien i drzwi.

5.Usytuowanie budynku na działce budowlanej w sposób, o którym mowa w ust. 2–4, powoduje objęcie sąsiedniej działki obszarem oddziaływania obiektu w rozumieniu art. 3 pkt 20 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane.

6. Odległość od granicy działki budowlanej nie może być mniejsza niż:

1) 1,5 m do okapu lub gzymsu zwróconego w stronę tej granicy, a także do balkonu, daszku nad wejściem, galerii, tarasu, schodów zewnętrznych, rampy lub pochylni – z wyjątkiem pochylni przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych;
2) 4 m do okna umieszczonego w dachu zwróconego w stronę tej granicy.

7. W przypadkach, o których mowa w ust. 2 i 4, dopuszcza się zmniejszenie odległości okapu zwróconego w stronę granicy działki budowlanej do 1 m.

8. Budynek inwentarski lub budynek gospodarczy, uwzględniając przepisy odrębne oraz zawarte w § 13, 60 i 271–273, nie może być sytuowany ścianą z oknami lub drzwiami w odległości mniejszej niż 8 m od ściany istniejącego na sąsiedniej działce budowlanej budynku mieszkalnego, budynku zamieszkania zbiorowego lub budynku użyteczności publicznej, lub takiego, dla którego istnieje ostateczna decyzja o pozwoleniu na budowę, z zastrzeżeniem ust. 4 pkt 3. Dziennik Ustaw – 3 – Poz. 2285.

9. Odległości podziemnej części budynku, a także budowli podziemnej spełniającej funkcje użytkowe budynku, znajdujących się całkowicie poniżej poziomu otaczającego terenu, od granicy działki budowlanej nie ustala się.

§ 271

1. Odległość między zewnętrznymi ścianami budynków niebędącymi ścianami oddzielenia przeciwpożarowego, a mającymi na powierzchni większej niż 65% klasę odporności ogniowej (E), określoną w § 216 ust. 1 w 5 kolumnie tabeli, nie powinna, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, być mniejsza niż odległość w metrach określona w poniższej tabeli:

4. Jeżeli jedna ze ścian zewnętrznych usytuowana od strony sąsiedniego budynku lub przekrycie dachu jednego z budynków jest rozprzestrzeniające ogień, wówczas odległość określoną w ust. 1 należy zwiększyć o 50%, a jeżeli dotyczy to obu ścian zewnętrznych lub przekrycia dachu obu budynków — o 100%.

3. Jeżeli co najmniej w jednym z budynków znajduje się pomieszczenie zagrożone wybuchem, wówczas odległość między ich zewnętrznymi ścianami nie powinna być mniejsza niż 20 m.

5. Jeżeli ściana zewnętrzna budynku ma na powierzchni nie większej niż 65%, lecz nie mniejszej niż 30%, klasę odporności ogniowej (E), określoną w § 216 ust. 1 w 5 kolumnie tabeli, wówczas odległość między tą ścianą lub jej częścią a ścianą zewnętrzną drugiego budynku należy zwiększyć w stosunku do określonej w ust. 1 i 2 o 50%.

6. Jeżeli ściana zewnętrzna budynku ma na powierzchni mniejszej niż 30% klasę odporności ogniowej (E), określoną w § 216 ust. 1 w 5 kolumnie tabeli, wówczas odległość między tą ścianą lub jej częścią a ścianą zewnętrzną drugiego budynku należy zwiększyć w stosunku do określonej w ust. 1 i 2 o 100%.

7. Odległość między ścianami zewnętrznymi budynków lub częściami tych ścian może być zmniejszona o 50%, w stosunku do określonej w ust. 1–5, jeżeli we wszystkich strefach pożarowych budynków, przylegających odpowiednio do tych ścian lub ich części, są stosowane stałe urządzenia gaśnicze wodne.

8. Odległość od ściany zewnętrznej budynku lub jej części do ściany zewnętrznej drugiego budynku może być zmniejszona o 25%, w stosunku do określonej w ust. 1–5, jeżeli we wszystkich strefach pożarowych budynku, przylegających odpowiednio do tej ściany lub jej części, są stosowane stałe urządzenia gaśnicze wodne. Najmniejszą odległość budynków ZL, PM, IN od granicy (konturu) lasu, rozumianego jako grunt leśny (Ls) określony na mapie ewidencyjnej lub teren przeznaczony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego jako leśny, przyjmuje się jako odległość ścian tych budynków od ściany budynku ZL z przekryciem dachu rozprzestrzeniającym ogień.

8a. Najmniejsza odległość budynków wymienionych w § 213, wykonanych z elementów nierozprzestrzeniających ognia, niezawierających pomieszczeń zagrożonych wybuchem oraz posiadających klasę odporności pożarowej wyższą niż wymagana zgodnie z § 212, od granicy (konturu) lasu zlokalizowanej na:

1) sąsiedniej działce – wynosi 4 m,

2) działce, na której sytuuje się budynek – nie określa się 
– jeżeli teren, na którym znajduje się granica (kontur) lasu, przeznaczony jest w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod zabudowę niezwiązaną z produkcją leśną, a w przypadku braku planu miejscowego – grunty leśne są objęte zgodą na zmianę przeznaczenia na cele nieleśne uzyskaną przy sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które utraciły moc na podstawie art. 1 lit. a ustawy z dnia 21 grudnia 2001 r. o zmianie ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. poz. 1804) oraz art. 87 ust. 3 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2017 r. poz. 1073 i 1566).

9. Odległości, o których mowa w ust. 1, dla budynków wymienionych w § 213, bez pomieszczeń zagrożonych wybuchem, można zmniejszyć o 25%, jeżeli są zwrócone do siebie ścianami i dachami z przekryciami nierozprzestrzeniającymi ognia, niemającymi otworów.

10. W pasie terenu o szerokości określonej w ust. 1–7, otaczającym ściany zewnętrzne budynku, niebędące ścianami oddzielenia przeciwpożarowego, ściany zewnętrzne innego budynku powinny spełniać wymagania określone w § 232 ust. 4 i 5 dla ścian oddzielenia przeciwpożarowego obu budynków.

11. Wymaganie, o którym mowa w ust. 10, dotyczy pasa terenu o szerokości zmniejszonej o 50% w odniesieniu do tych ścian zewnętrznych obu budynków, które tworzą między sobą kąt 60° lub większy, lecz mniejszy niż 120°.

12. Wymaganie, o którym mowa w ust. 10, nie dotyczy budynków, które:

1) są oddzielone od siebie ścianą oddzielenia przeciwpożarowego, spełniającą dla obu budynków wymagania określone w § 232 ust. 4 i 5, z zastrzeżeniem § 218, lub

2) mają ściany zewnętrzne tworzące między sobą kąt nie mniejszy niż 120°.

Odpowiedź

Paragraf 12 ust. 4 pkt 1 ani żaden inny przepis nie rozważa kwestii geometrii działek, a jego zapis określa możliwość zbliżenia budynku do granicy w wypadku, gdy szerokość działki jest równa 16 m lub mniejsza. Zapis ten jednoznacznie odnosi się do lokalizacji budynku, wobec czego należy go uwzględniać w odniesieniu do projektowanej zabudowy, a nie do całości działki.

Zapisy rozporządzenia w zakresie ochrony przeciwpożarowej określają minimalne odległości budynków (jak w zapytaniu). I tak zgodnie z § 271 określamy wymaganą odległość między budynkami co skutkuje wytyczeniem szerokości pasa, który pozwala sytuować budynki bez określania odporności ogniowej ścian zewnętrznych.

Przepisy uwzględniają też sytuacje szczególne – w ustępie 12 tegoż paragrafu (§ 271) znajdujemy zapis, który pozwala na niezachowanie uprzednio określonych odległości, gdy zastosujemy w projektowanym budynku ścianę oddzielenia pożarowego o wymaganej odporności. Wobec czego przy zastosowaniu takiego rozwiązania można usytuować budynek w odległości 1,5 m od granicy.

Uwaga

Przy projektowaniu uwzględnić należy też wiele innych zapisów warunków technicznych, które nie zostały wskazane w odpowiedzi, a dotyczące konkretnych rozwiązań technicznych dla ściany oddzielenia pożarowego jak i innych warunków, np. odległości okien dachowych, okapów, balkonów itd.

(ŁS)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 11 maja 2020 r.

Treść zapytania

Zwracamy się z uprzejmą prośbą w sprawie interpretacji zapisu miejscowego planu i związanym z tym przepisem warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

Podstawy prawne:

MPZP – Rozdział 3. Szczegółowe ustalenia planu, par. 17.2.b – „dopuszcza się sytuowanie budynków w odległości 1,5 m od granicy lub bezpośrednio przy granicy z sąsiednią działką budowlaną,”

WT – Rozdział 1. Usytuowanie budynku, par. 12.2 – „Sytuowanie budynku w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, dopuszcza się w odległości 1,5 m od granicy lub bezpośrednio przy tej granicy, jeżeli plan miejscowy przewiduje taką możliwość.

Pytanie 1. Czy można te zapisy odczytywać jako usytuowanie budynku bezpośrednio przy granicy i w odległości „nie mniejszej niż 1,5 m” od granicy?

Pytanie 2. Czy w takim przypadku wolno nam sytuować budynek i jego ścianę w przedziale 1,5 m do 3,0 m (np. 2 m od granicy)?

Pytanie 3. Czy jest to nakaz usytuowania bezpośrednio przy granicy i w odległości wyłącznie 1,5 m od granicy? lub oczywiście 3,0 m ścianą bez okien i drzwi, 4,0 m ścianą z oknami lub drzwiami. Warunki techniczne mówią o przypadku działki o szerokości 16 m lub mniejszej i zapisie o sytuowaniu bezpośrednio przy granicy lub w odległości mniejszej niż określona w ust. 1 pkt 2, lecz nie mniejszej niż 1,5 m.

Pytanie 4. Czy powyższy zapis uprawnia do zbliżonego odczytywania przepisu WT dotyczącego usytuowania budynku bezpośrednio przy granicy lub w odległości 1,5 m, jeżeli plan miejscowy przewiduje taką możliwość? Czy jednak obydwa przepisy należy czytać dosłownie?

Pytanie 5. Czy konieczna jest równoległość usytuowania ściany budynku w odległości 1,5 m od granicy. Czy można rozpatrywać przypadek kiedy ściana budynku jednym narożnikiem będzie zbliżona do granicy sąsiedniej działki w odległości 1,5 m, a drugim narożnikiem np. 2 m? Czy w takim przypadku zapisy WT par. 12. 2 i ewentualnie MPZP są spełnione? Czy wymogiem jest aby cała ściana była usytuowana w odległości 1,5 m od granicy i tym samym równolegle do niej?

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie Dz.U.2019.1065

§ 12. 1. Jeżeli z przepisów § 13, 19, 23, 36, 40, 60 i 271–273 lub przepisów odrębnych określających dopuszczalne odległości niektórych budowli od budynków nie wynikają inne wymagania, budynek na działce budowlanej należy sytuować w odległości od granicy tej działki w odległości nie mniejszej niż:

1) 4 m — w przypadku budynku zwróconego ścianą z oknami lub drzwiami w stronę tej granicy;

2) 3 m — w przypadku budynku zwróconego ścianą bez okien i drzwi w stronę tej granicy.

2. Sytuowanie budynku w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, dopuszcza się w odległości 1,5 m od granicy lub bezpośrednio przy tej granicy, jeżeli plan miejscowy przewiduje taką możliwość.

3. Dopuszcza się, uwzględniając przepisy odrębne oraz przepisy § 13, 19, 23, 36, 40, 60 i 271–273, sytuowanie budynku bezpośrednio przy granicy działki budowlanej, jeżeli będzie on przylegał swoją ścianą do ściany budynku istniejącego na sąsiedniej działce oraz jego wysokość będzie zgodna z obowiązującym na danym terenie planem miejscowym lub decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

4. W zabudowie jednorodzinnej i zagrodowej, uwzględniając przepisy odrębne oraz przepisy § 13, 19, 23, 36, 40, 60 i 271–273, dopuszcza się:

1) budowę budynku ścianą bez okien i drzwi bezpośrednio przy granicy działki budowlanej lub w odległości mniejszej niż określona w ust. 1 pkt 2, lecz nie mniejszej niż 1,5 m, na działce budowlanej o szerokości 16 m lub mniejszej;

2) nadbudowę budynku istniejącego, usytuowanego w odległości mniejszej niż określona w ust. 1 od granicy tej działki budowlanej, o nie więcej niż jedną kondygnację, przy czym w nadbudowanej ścianie, zlokalizowanej w odległości mniejszej niż 4 m od granicy, nie może być okien i drzwi;

3) budowę budynku gospodarczego lub garażu o długości nie większej niż 6,5 m i wysokości nie większej niż 3 m bezpośrednio przy granicy działki budowlanej lub w odległości nie mniejszej niż 1,5 m ścianą bez okien i drzwi.

(…)

Opinia

Przy analizie przepisów ogólnych oraz przepisów lokalnych należy pamiętać, że w przypadku rozbieżności przepisów nadrzędny jest przepis prawa miejscowego. W omawianym przypadku mamy dwa bliźniacze brzmienia przepisów, które tak naprawdę się uzupełniają i do siebie nawiązują.

Ad.1 Tak, można te zapisy odczytywać jako dopuszczające usytuowanie budynku bezpośrednio przy granicy. Nie, nie można tych zapisów odczytywać jako dopuszczające do lokalizacji budynku w odległości „nie mniejszej niż 1,5 m” od granicy.

Ad.2 Nie, w takim przypadku nie wolno nam sytuować budynku i jego ścian w przedziale 1,5 m do 3,0 m (np. 2 m od granicy),

Ad.3 Taka kompilacja przepisów, planu miejscowego i WT jest formą harmonijnego współistnienia przepisów ogólnych i lokalnych.

§ 12.2. WT. nie określa rodzaju ściany (z oknami lub drzwiami lub bez okien i drzwi) jaką można zastosować jako skierowaną stronę tej granicy. Przepis ten podaje ścisłą dopuszczalną odległość ściany budynku i granicy działki budowlanej a nie odległość minimalną.

Szczególny przypadek na działce budowlanej o szerokości 16 m lub mniejszej opisany § 12.4.1 WT dotyczy wyłącznie zabudowy jednorodzinnej i zagrodowej, w której odległość określona jest jako „nie mniejsza niż 1,5 m”,… i tylko w tym wypadku możliwa jest nierównoległość usytuowania ściany budynku i granicy w zakresie odległości ściany powyżej 1,5 m od tej granicy, pod warunkiem, że nie stoi to w sprzeczności do przepisów prawa miejscowego.

Ad.4 Obydwa przepisy należy czytać dosłownie, równocześnie przepisy ogólne nawiązują do przepisów lokalnych.

Ad 5 W omawianym przypadku konieczna jest równoległość usytuowania ściany budynku i granicy w zakresie odległości ściany od tej granicy większej niż 1,5 m jeżeli chcemy skorzystać z dopuszczenia do zmniejszenia odległości wynikających z § 12.1. WT

Uwaga — przy zastosowaniu kompilacji przepisów ogólnych i przepisów prawa miejscowego odnoszących się do odległości budynków od granicy działki należy zwrócić uwagę z jakim aktem prawa miejscowego mamy do czynienia, czy z planem miejscowym czy też decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

(KD)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 08 lipca 2020 r.

opinia

OPINIA nr ZR 161: odległości związane z przesłanianiem dla okien istniejącego budynku

odnośnik do zapisu ustawy:

Treść pytania

Czy projektując nowy budynek należy zachować odległości związane z przesłanianiem dla okien istniejącego budynku, które nie spełniają warunku 1/8 powierzchni podłogi wynikającego z § 57 ?

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (tekst jednolity Dz.U. z 2019 poz. 1065)

§ 13.1. Odległość budynku z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi od innych obiektów powinna umożliwiać naturalne oświetlenie tych pomieszczeń – co uznaje się za spełnione, jeżeli:

1) między ramionami kąta 60°, wyznaczonego w płaszczyźnie poziomej, z wierzchołkiem usytuowanym w wewnętrznym licu ściany na osi okna pomieszczenia przesłanianego, nie znajduje się przesłaniająca część tego samego budynku lub inny obiekt przesłaniający w odległości mniejszej niż:

a) wysokość przesłaniania – dla obiektów przesłaniających o wysokości do 35 m,

b) 35 m – dla obiektów przesłaniających o wysokości ponad 35 m;

2) zostały zachowane wymagania, o których mowa w § 57 i 60.

2. Wysokość przesłaniania, o której mowa w ust. 1 pkt 1, mierzy się od poziomu dolnej krawędzi najniżej położonych okien budynku przesłanianego do poziomu najwyższej zacieniającej krawędzi obiektu przesłaniającego lub jego przesłaniającej części.

3. Dopuszcza się sytuowanie obiektu przesłaniającego w odległości nie mniejszej niż 10 m od okna pomieszczenia przesłanianego, takiego jak maszt, komin, wieża lub inny obiekt budowlany, bez ograniczenia jego wysokości, lecz o szerokości przesłaniającej nie większej niż 3 m, mierząc ją równolegle do płaszczyzny okna.

4. Odległości, o których mowa w ust. 1 pkt 1, mogą być zmniejszone nie więcej niż o połowę w zabudowie śródmiejskiej.

Opinia Zespołu Rzeczoznawców

Wydaje się, że zadane pytanie można uogólnić i rozpatrywać w szerszym kontekście. Problem, jaki należy rozwiązać, brzmi: Czy jeżeli pomieszczenie na pobyt ludzi nie spełnia jednego lub więcej wymogów Rozporządzenia, to należy w stosunku do takiego pomieszczenia stosować pozostałe przepisy?

Na wstępie trzeba zauważyć, że przepisy Rozporządzenia regulują cały szereg parametrów dotyczących pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi – np. minimalna wysokość pomieszczenia, poziom podłogi względem poziomu terenu przy budynku, minimalna szerokość drzwi itp. Jednym z wymogów, które powinny spełniać pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi, są parametry naturalnego oświetlenia, na które składają się: przesłanianie (§ 13 WT), nasłonecznienie (§ 60 WT) oraz minimalna powierzchnia okna względem powierzchni podłogi (§ 57 WT).

Warto również zauważyć, że wymogi dotyczące parametrów naturalnego oświetlenia pomieszczeń w polskim ustawodawstwie pojawiły się dość późno, bo „dopiero” w 1995 roku w „Rozporządzeniu ministra gospodarki przestrzennej i budownictwa z dnia 14 grudnia 1994 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie” (Dz.U. 1995 nr 10 poz. 46).

W związku z powyższym bardzo często zdarza się, że pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi w budynkach powstałych przed rokiem 1995, kiedy nie obowiązywały żadne przepisy dotyczące parametrów naturalnego oświetlenia, w chwili obecnej nie spełniają wymogów aktualnie obowiązujących przepisów. Dotyczyć może to nie tylko kwestii przesłaniania, nasłonecznienia lub minimalnej powierzchni okna, ale również innych parametrów.

Czy zatem można uznać, że skoro rozpatrywane pomieszczenie aktualnie nie spełnia wymogów jednego z przepisów, to można takie pomieszczenie uznać za „nienormatywne” i nie stosować wobec niego pozostałych przepisów?

Jakkolwiek badane pomieszczenie przeznaczone na pobyt ludzi powinno spełniać wszystkie przepisy Rozporządzenia – w tym przepisy zawarte w § 13, 57 i 60, to zdaniem autora niniejszej opinii, przepisy te trzeba rozpatrywać rozłącznie, a fakt, że pomieszczenie to nie spełnia jednego z przepisów Rozporządzenia nie upoważnia Projektanta do nie zachowywania względem tego pomieszczenia pozostałych przepisów. Tym bardziej że w omawianym przypadku, parametr powierzchni okna jest w oczywisty sposób niezależny od projektanta, natomiast kwestia przesłaniania zależy wyłącznie od sposobu usytuowania projektowanego budynku względem badanego pomieszczenia.

Tak więc, skoro rozpatrywane pomieszczenie w chwili obecnej nie posiada minimalnych parametrów naturalnego oświetlenia wynikających z przepisu § 57, to projektowany budynek, nie powinien jeszcze bardziej ich pogarszać, tym razem z przepisu dotyczącego przesłaniania (§ 13).

Ponadto należy zauważyć, iż dopuszczenie możliwości nie spełnienia któregokolwiek przepisu dotyczącego parametrów oświetlenia (lub jakiegokolwiek innego przepisu) rodziłoby kolejny niemożliwy do rozstrzygnięcia problem dotyczący dopuszczalnego „ilościowego niedoboru” parametru przesłaniania, nasłonecznienia lub parametru wynikającego z innych przepisów.

W omawianej sytuacji należałoby znaleźć odpowiedź na pytanie, czy jeżeli badane pomieszczenie nie spełnia parametrów (w tym przypadku) powierzchni okna względem powierzchni podłogi, to czy można w takim pomieszczeniu w całości lub w części ograniczyć dostęp do światła dziennego (§ 13 WT) lub promieni słonecznych (§ 60 WT)? Odpowiedź twierdząca na tak zadane pytanie powodowałaby konieczność określenia, o ile procentowo lub ilościowo konkretny parametr można ograniczyć? Jakakolwiek odpowiedź na to pytanie polegająca na określeniu „sztywnych” warunków odstępstwa od konkretnego przepisu byłaby obarczona nieusuwalną wadą, polegającą na jej „uznaniowym charakterze” oraz braku podstawy prawnej, na podstawie której takie warunki należałoby określić.

(MK)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 11 lipca 2020

Treść pytania

Zwracam się z prośbą o interpretację § 13 Warunków technicznych, w zakresie traktowania kuchni jako pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi. Przy rzetelnej analizie może się okazać, że traktując kuchnie, czy łazienki z oknem jako pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi, znacząco ogranicza się możliwość nowej zabudowy. Niestety nie znalazłem nigdzie jasno określonych zasad jak traktować w.w. pomieszczenia. Czy Państwo zetknęliście się z tym problemem i jesteście w stanie podać mi jakieś interpretacje, na których można się oprzeć?

Stan prawny

Ustawa o własności lokali Dz.U. 2020.532 t.j. z dn. 26.03.2020 r.

Art. 2.
[...] 2. Samodzielnym lokalem mieszkalnym, w rozumieniu ustawy, jest wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych.

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dn. 12. kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie Dz.U. 2019.1065 z późniejszymi zmianami Dz.U. 20.1608 z dn. 16.09.2020 r.

§ 3.
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

[...]

10) pomieszczeniu mieszkalnym należy przez to rozumieć pokoje w mieszkaniu, a także sypialnie i pomieszczenia do dziennego pobytu ludzi w budynku zamieszkania zbiorowego,

11) pomieszczeniu pomocniczym należy przez to rozumieć pomieszczenie znajdujące się w obrębie mieszkania lub lokalu użytkowego służące do celów komunikacji wewnętrznej, higieniczno-sanitarnych, przygotowywania posiłków, z wyjątkiem kuchni zakładów żywienia zbiorowego, a także do przechowywania ubrań, przedmiotów oraz żywności,

[...]

§ 4.
Pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi dzielą się na:

1) pomieszczenia przeznaczone na stały pobyt ludzi, w których przebywanie tych samych osób w ciągu doby trwa dłużej niż 4 godziny,

2) pomieszczenia przeznaczone na czasowy pobyt ludzi, w których przebywanie tych samych osób w ciągu doby trwa od 2 do 4 godzin włącznie.

[...]

§ 5. Pomieszczenia nieprzeznaczone na pobyt ludzi
1. Nie uważa się za przeznaczone na pobyt ludzi pomieszczeń, w których:

1) łączny czas przebywania tych samych osób jest krótszy niż 2 godziny w ciągu doby, a wykonywane czynności mają charakter dorywczy bądź też praca polega na krótkotrwałym przebywaniu związanym z dozorem oraz konserwacją maszyn i urządzeń lub utrzymaniem czystości i porządku;

§ 13. Naturalne oświetlenie pomieszczeń
1. Odległość budynku z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi od innych obiektów powinna umożliwiać naturalne oświetlenie tych pomieszczeń co uznaje się za spełnione, jeżeli:

1) między ramionami kąta 60°, wyznaczonego w płaszczyźnie poziomej, z wierzchołkiem usytuowanym w wewnętrznym licu ściany na osi okna pomieszczenia przesłanianego, nie znajduje się przesłaniająca część tego samego budynku lub inny obiekt przesłaniający w odległości mniejszej niż:

a) wysokość przesłaniania  dla obiektów przesłaniających o wysokości do 35 m,

b) 35 m dla obiektów przesłaniających o wysokości ponad 35 m,

Opinia

Czytelne zdefiniowanie pomieszczenia kuchni jak również łazienek i pozostałych pomieszczeń pomocniczych w mieszkaniu jako pomieszczeń przeznaczonych czy też nieprzeznaczonych na pobyt ludzi, jest ważne z powodu konieczności zastosowania dla tych pomieszczeń odpowiednich przepisów odnoszących się do pomieszczeń na pobyt ludzi albo innych przepisów odnoszących się do pomieszczeń nie przeznaczonych na pobyt ludzi.

Przedmiotem analizy są pomieszczenia pomocnicze w mieszkaniu:

  • pomieszczenie kuchni
  • pozostałe pomieszczenia pomocnicze w mieszkaniu: łazienka, garderoba, korytarz, schowek itp.

Z przytoczonych przepisów wynika, że:

  • Zgodnie z art. 2. ust. 2. Ustawy o własności lokali ustawą o własności lokali Dz.U. 2020.532 t.j. z dn. 26.03.2020 r. w samodzielnym lokalu mieszkalnym izba lub zespół izb są pomieszczeniami przeznaczonymi na stały pobyt ludzi, a pomieszczenia pomocnicze w tym lokalu mieszkalnym nie zostały w rozumieniu ustawy zaliczone do pomieszczeń na stały pobyt ludzi;
  • Zgodnie z § 3.11. Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie kuchnia jest pomieszczeniem pomocniczym, a zatem zgodnie z Ustawą powyżej nie zalicza się do pomieszczeń na stały pobyt ludzi; podobnie pozostałe pomieszczenia pomocnicze w mieszkaniu nie zaliczają się do pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi.
  • Standardowe użytkowanie łazienki, garderoby, korytarza i in. przez te same osoby w ciągu doby jest krótsze niż dwie godziny włącznie a czynności wykonywane w tych pomieszczeniach mają charakter dorywczy zatem z tego powodu zgodnie z § 4. Rozporządzenia jw. pomieszczenia te nie są pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi;
  • Określenie czasu dobowego standardowego użytkowania kuchni przez te same osoby jest trudniejsze niż analogiczne działanie w odniesieniu do pozostałych pomieszczeń pomocniczych w mieszkaniu. Przygotowywanie posiłków niekoniecznie musi zająć łącznie więcej niż dwie godziny w ciągu doby, aczkolwiek nie stanowi całego czasu spędzanego w kuchni. Kuchnia to również bardzo często miejsce spożywania posiłków, widać to w projektach mebli kuchennych, gdzie miejsce do siedzenia zintegrowane jest z zabudową kuchenną (,,wyspa”). Ponadto trudno przypisać gotowaniu oraz spożywaniu posiłków charakter dorywczy cechę czynności wykonywanych w pomieszczeniach nieprzeznaczonych na pobyt ludzi: korytarzach, schowkach, łazienkach. Reasumując, należy stwierdzić, że kuchnię zaliczamy do pomieszczeń przeznaczonych na czasowy pobyt ludzi.
  • § 13. Rozporządzenia jw. odnosi kwestie naturalnego oświetlenia pomieszczeń, a co za tym idzie precyzuje sposób jego zapewnienia, do pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi, nie różnicując pobytu stałego i czasowego.

Przytoczone powyżej przepisy wskazują, że dla okien pomieszczenia kuchennego, zarówno w budownictwie jednorodzinnym, jak i wielorodzinnym z racji uznania kuchni za pomieszczenie przeznaczone na pobyt ludzi należy zapewnić naturalne oświetlenie zgodne z § 13 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie Dz.U. 2019.1065 z późniejszymi zmianami Dz.U. 20.1608 z dn. 16.09.2020 r.

Okien pozostałych pomieszczeń pomocniczych w mieszkaniu paragraf 13. WT nie dotyczy pomieszczenia te nie są pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi.

(M.B, K.S.)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 12 października 2020 r.

Treść pytania

Zwracam się do Państwa z prośbą o pomoc w zakresie wykładni prawnej i interpretacji § 232, ust. 6 (ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY) z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie Dz.U. 2019.1065 tj. z dnia 2019.06.07; wersja obowiązująca od 25 grudnia 2020 r.), a w szczególności zapisu cyt.: (...) takim jak luksfery, cegła szklana lub inne przeszklenie (...).

W trakcie mojej praktyki zawodowej wielokrotnie napotykam się w Wydziale Architektury Starostwa Powiatowego (…) na trudności interpretacyjne tego zapisu, przy projektowaniu otworów okiennych (projektowanych w wymaganej klasie odporności ogniowej, zgodnie z § 232, ust. 6) w ścianie oddzielenia przeciwpożarowego dla budynku zlokalizowanego w odległości mniejszej niż 4 m od granicy sąsiedniej. (…) Urzędnicy twierdzą, że nie mam takiego prawa i systematycznie grożą mi wydaniem decyzji odmownej lub ewentualnie dopuszczają wypełnienie otworów pustakami szklanymi.

Bardzo proszę o pomoc w tej sprawie i wydanie opinii, która będzie dla mnie odniesieniem do dalszych działań. Niestety zapisy warunków technicznych dla urzędników nie są jednoznaczne. Zwracam się z prośbą o wydanie opinii odnośnie prawidłowości przyjętych rozwiązań dot. usytuowania elementów budynku w zbliżeniu do działki sąsiedniej.

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2019 poz. 1065). USTAWA z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane Dz.U. 1994 Nr 89 poz. 414

§ 12

1. Jeżeli z przepisów § 13, 19, 23, 36, 40, 60 i 271-273 lub przepisów odrębnych określających dopuszczalne odległości niektórych budowli od budynków nie wynikają inne wymagania, budynek na działce budowlanej należy sytuować w odległości od granicy tej działki w odległości nie mniejszej niż:

1) 4 m — w przypadku budynku zwróconego ścianą z oknami lub drzwiami w stronę tej granicy;

2) 3 m — w przypadku budynku zwróconego ścianą bez okien i drzwi w stronę tej granic.

2. Sytuowanie budynku w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, dopuszcza się w odległości 1,5 m od granicy lub bezpośrednio przy tej granicy, jeżeli plan miejscowy przewiduje taką możliwość.

3. Dopuszcza się, uwzględniając przepisy odrębne oraz przepisy § 13, 19, 23, 36, 40, 60 i 271-273, sytuowanie budynku bezpośrednio przy granicy działki budowlanej, jeżeli będzie on przylegał swoją ścianą do ściany budynku istniejącego na sąsiedniej działce oraz jego wysokość będzie zgodna z obowiązującym na danym terenie planem miejscowym lub decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

4. W zabudowie jednorodzinnej i zagrodowej, uwzględniając przepisy odrębne oraz przepisy § 13, 19, 23, 36, 40, 60 i 271-273, dopuszcza się:

1) budowę budynku ścianą bez okien i drzwi bezpośrednio przy granicy działki budowlanej lub w odległości mniejszej niż określona w ust. 1 pkt 2, lecz nie mniejszej niż 1,5 m, na działce budowlanej o szerokości 16 m lub mniejszej;

2) nadbudowę budynku istniejącego, usytuowanego w odległości mniejszej niż określona w ust. 1 od granicy tej działki budowlanej, o nie więcej niż jedną kondygnację, przy czym w nadbudowanej ścianie, zlokalizowanej w odległości mniejszej niż 4 m od granicy, nie może być okien i drzwi;

3) budowę budynku gospodarczego lub garażu o długości nie większej niż 6,5 m i wysokości nie większej niż 3 m bezpośrednio przy granicy działki budowlanej lub w odległości nie mniejszej niż 1,5 m ścianą bez okien i drzwi.

5. Usytuowanie budynku na działce budowlanej w sposób, o którym mowa w ust. 2-4, powoduje objęcie sąsiedniej działki obszarem oddziaływania obiektu w rozumieniu art. 3 pkt 20 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane.

6. Odległość od granicy działki budowlanej nie może być mniejsza niż:

1) 1,5 m do okapu lub gzymsu zwróconego w stronę tej granicy, a także do balkonu, daszku nad wejściem, galerii, tarasu, schodów zewnętrznych, rampy lub pochylni – z wyjątkiem pochylni przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych;

2) 4 m do okna umieszczonego w dachu zwróconego w stronę tej granicy.

7. W przypadkach, o których mowa w ust. 2 i 4, dopuszcza się zmniejszenie odległości okapu zwróconego w stronę granicy działki budowlanej do 1 m.

8. Budynek inwentarski lub budynek gospodarczy, uwzględniając przepisy odrębne oraz zawarte w § 13, 60 i 271-273, nie może być sytuowany ścianą z oknami lub drzwiami w odległości mniejszej niż 8 m od ściany istniejącego na sąsiedniej działce budowlanej budynku mieszkalnego, budynku zamieszkania zbiorowego lub budynku użyteczności publicznej, lub takiego, dla którego istnieje ostateczna decyzja o pozwoleniu na budowę, z zastrzeżeniem ust. 4 pkt 3.

9. Odległości podziemnej części budynku, a także budowli podziemnej spełniającej funkcje użytkowe budynku, znajdujących się całkowicie poniżej poziomu otaczającego terenu, od granicy działki budowlanej nie ustala się.

10. Zachowanie odległości, o których mowa w ust. 1-9, nie jest wymagane w przypadku, gdy sąsiednia działka jest działką drogową.

Odpowiedź

W pytaniu o relację ściany z oknem z działką sąsiednią, określenie „działka sąsiednia” uznano za nieścisłość wynikającą najprawdopodobniej z nawiązania do starszej wersji przepisów. Obecne przepisy odnoszą się do granicy „działki budowlanej” i do takiego sformułowana odnosi się niniejsza opinia.

Do rozstrzygnięcia omawianej wątpliwości kluczowe jest ustalenie, czy zmniejszenie minimalnych odległości budynku od granicy działki budowlanej (zabudowanej lub niezabudowanej) określonych w § 271-273 z zastosowaniem rozwiązań zastępczych, wskazanych z przepisach pożarowych – można również zastosować bezpośrednio do § 12. Analizując to zagadnienie, należy zauważyć, że regulacje unormowane w § 12 określają minimalne odległości, związane z koniecznością zachowania norm społecznych, funkcjonujących w naszym kręgu cywilizacyjnym i kulturowym oraz w celu zachowania zgodności z pozostałymi przepisami. Natomiast przepisy zawarte w § 13, § 19, § 23, § 36, §40, § 60 i § 271-273 odnoszą się do szczególnych przypadków, w których należy dostosować się do określonych rozwiązań lub do szczególnego, zwiększonego oddziaływania obiektów budowlanych na sąsiednią działkę budowlaną lub budynki. Również przepis zawarty w § 232 odnosi się konkretnie do warunków wykonania ściany „oddzielenia pożarowego” i nie pełni on funkcji normalizującej relacje z granicą działki budowlanej.

Wskazana w § 12 odległość ściany z oknem od granicy działki budowlanej, wynosząca 4 m, wskazuje umowny dystans społeczny, umożliwiający zachowanie minimum prywatności i intymności użytkowników budynku. Odległość ta ma przyczynić się nie tylko do ograniczenia oddziaływania pożarowego, ale także separacji zapachów, dźwięków, wglądu przez okno w relacji do granicy działki i odwrotnie. Projektant powinien zagwarantować użytkownikom budynku jak i sąsiadom lub osobom postronnym (w terenie ogólnodostępnym) minimalny dystans. Nie podlega wątpliwości, że przestrzeń taka jest konieczna dla budowania właściwej relacji międzyludzkiej. Zmniejszenie tego dystansu powoduje negatywne oddziaływanie, a nawet może prowadzić do sytuacji konfliktowych.

Zastosowanie okna w budynku lokalizowanym w odległości mniejszej niż 4 m od granicy działki może mieć istotny wpływ na możliwość zabudowy działek sąsiednich. Okno (OKNO — zgodnie z publikacją ITB jako „element wbudowany w otwór usytuowany w ścianie między dwoma stropami, złożony z ram okiennych względnie otwieranych skrzydeł z wypełnieniem ze szkła albo innych materiałów”) jest szczególnym elementem budynku, dlatego regulacje Rozporządzenia często odnoszą się do relacji z nim. Nie może ono być przesłaniane, nadmiernie zacienione (w określonych okolicznościach). Nieprzypadkowo miejsca postojowe, które można lokalizować w odległości 3 m od granicy, równocześnie muszą być lokalizowane w odległości 7 m od okien. Ten przypadek wskazuje, że zachowanie jednego przepisu nie oznacza zgodności z prawem, ponieważ regulacje są współzależne. Przyjmowanie tylko jednego parametru wg. którego okno mogłoby być usytuowane w odległości mniejszej niż 4 metry od granicy działki budowlanej może skutkować złamaniem innych regulacji, a także w znaczący sposób ograniczyłoby możliwości zabudowy na działce sąsiedniej.

W omawianym wypadku organy administracji architektoniczno-budowlanej we właściwy sposób wypełniły swoją funkcję, opisaną w art. 6 i 7 KPA, dokonując niezbędnego wyjaśnienia stanu, badając czy projektowana zabudowa będzie skutkować negatywnym oddziaływaniem. Stanowisko urzędu zgodne jest także z orzecznictwem sądowym w tym zakresie.

Równocześnie do omawianej sprawy należy dodać następujące uwagi:

Niewyjaśniony jest problem różnicy w rozumieniu zwrotu „ściana z oknem” oraz „okno w ścianie” w relacji do granicy z działką budowlaną, w przypadku, gdy oba te elementy (ściana i granica) nie są równoległe.

Należy zwrócić uwagę na wprowadzoną zmianę z przepisach w roku 2017, kiedy zmieniono wyrażenie „bez otworów okiennych lub drzwiowych” na „bez okien i drzwi”:

  • 2009 [link]
  • 2017 [link] co pozwala na uznanie luksferów za wypełniające otwór okienny, choć same nie są oknem.

Zacytowany przez autora pytania przepis § 232 pkt. 6 nie jest przepisem martwym. Pozwala na zastosowanie okna (o określonych parametrach) w ścianie oddzielenia pożarowego i zbliżenie ściany z oknem do wartości 4 m od granicy działki budowlanej (zamiast 6 m lub 8 m), zbliżenie do innego budynku itd.

W ścianie, w odległości mniejszej niż 4 m od granicy działki budowlanej, nie może znaleźć się nic, co można by uznać za „okno”, równocześnie ściana z zastosowaniem rozwiązań przepuszczających światło powinna spełniać parametry „ściany”, czyli musi posiadać, między innymi, odpowiedni współczynnik izolacyjności termicznej i akustycznej oraz (jeśli jest wymagana) odporności ogniowej.

Niniejsza opinia nie odnosi się do przypadków zabudowy istniejącej, ze ścianą z oknem, w odległości mniejszej niż 4 m do granicy działki budowlanej podlegającej rozbudowie, przebudowie lub nadbudowie, a także zabudowy na terenie wpisanym do rejestru zabytków i innych szczególnych przypadków, wymagających konieczności zastosowania rozwiązań zamiennych, w nawiązaniu do wyników ekspertyz i uzgodnień z właściwym komendantem wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej lub Państwowym Wojewódzkim Inspektorem Sanitarnym.

Nie może być nazwane oknem przeszklenie, które nie zapewnia widoku, jak i nie jest otwieralne, a więc nie spełnia równorzędnych funkcji okna (zgodnie z wyrokiem NSA: z dnia 25 maja 2016r, sygn. akt II OSK 2333/14; z dnia 7 lipca 2015 r., sygn. akt II OSK 3093/13 oraz z dnia 13 stycznia 2006 r., sygn. akt II OSK 1275/05).

(KD)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 31 marca 2021 r.

Treść pytania

Proszę o pomoc w zakresie interpretacji przepisów warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie w zakresie § 12, a dokładniej w zakresie lokalizacji okien w ścianie budynku wznoszonego w zabudowie pierzejowej. W rozporządzeniu nie odnajduję zapisów umożliwiających realizację okien w odległości mniejszej niż 4 m od granicy działki budowlanej czy to od strony pierzei, czy też od strony wewnętrznej wytworzonego wnętrza urbanistycznego, dlatego czy w takich sytuacjach należy występować o odstępstwo? Czy wówczas dla lokalizacji okien w odległości mniejszej niż 4 m należałoby wystąpić o odstępstwo? Czy od strony pierzei można realizować okna w odległościach mniejszych od granicy z działką budowlaną, ale przy zachowaniu warunków w zakresie bezpieczeństwa pożarowego tj. min pas 2 m ściany oddzielenia pożarowego w odpowiedniej klasie pożarowej, gdyż okno nie jest zwrócone w stronę granicy?

Podstawy prawne

Ustawa Prawo Budowlane t.j. z dnia 7 lipca 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 1333 z późn. zm.)

[…]

Art. 7 [Warunki techniczne]

1. Do przepisów techniczno—budowlanych zalicza się:

1) warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane i ich usytuowanie;

[…]

Art. 9 [Odstępstwa]

1. W przypadkach szczególnie uzasadnionych dopuszcza się odstępstwo od przepisów techniczno—budowlanych, o których mowa w art. 7.

[…]

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, (Dz.U. 2019 r. poz. 1065. z późn. zm.) wraz historią wprowadzanych zmian w § 12

Dz.U. 2002 nr 75 poz. 690

§ 12. […]

Jeżeli z warunków, o których mowa w ust. 1 oraz w § 13, 60 i 271, nie wynikają inne wymagania, odległości zabudowy od granicy działki budowlanej powinny wynosić co najmniej:

1) przy równoległym do granicy sytuowaniu ściany budynku:

a) z otworami okiennymi lub drzwiowymi — 4 m,

b) bez otworów okiennych lub drzwiowych — 3 m,

2) przy nierównoległym do granicy sytuowaniu ściany budynku — 4 m do najbliższej krawędzi zewnętrznej otworu drzwiowego lub okiennego w ścianach zwróconych w stronę tej granicy oraz 3 m do najbliższego narożnika, ryzalitu lub wykuszu budynku.

Dz.U. 2004 nr 109 poz. 1156

§ 12. 1. Jeżeli z przepisów § 13, 60, 271 i 273 lub przepisów odrębnych nie wynikają inne wymagania, budynki na działce budowlanej sytuuje się od granicy z sąsiednią działką budowlaną w odległości nie mniejszej niż:

1) 4 m — w przypadku budynku zwróconego ścianą z otworami okiennymi lub drzwiowymi w stronę tej granicy,

2) 3 m — w przypadku budynku zwróconego ścianą bez otworów okiennych lub drzwiowych w stronę tej granicy.

Odległość od granicy, o której mowa w ust. 1 pkt 1, mierzy się w poziomie od najbliższej krawędzi zewnętrznej otworu drzwiowego lub okiennego ściany lub w połaci dachowej budynku zwróconej w stronę tej granicy lub od najbliższej krawędzi otworu okiennego umieszczonego w dachu.

Dz.U. 2009 nr 56 poz. 461

§ 12. 1. Jeżeli z przepisów § 13, 60 i 271—273 lub przepisów odrębnych określających dopuszczalne odległości niektórych budowli od budynków nie wynikają inne wymagania, budynek na działce budowlanej należy sytuować w odległości od granicy z sąsiednią działką budowlaną nie mniejszej niż:

1) 4 m — w przypadku budynku zwróconego ścianą z otworami okiennymi lub drzwiowymi w stronę tej granicy,

2) 3 m — w przypadku budynku zwróconego ścianą bez otworów okiennych lub drzwiowych w stronę tej granicy.

Sytuowanie budynku w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, dopuszcza się w odległości 1,5 m od granicy lub bezpośrednio przy tej granicy, jeżeli wynika to z ustaleń planu miejscowego albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Dz.U. 2017 poz. 2285

§ 12. 1. Jeżeli z przepisów § 13, 19, 23, 36, 40, 60 i 271—273 lub przepisów odrębnych określających dopuszczalne odległości niektórych budowli od budynków nie wynikają inne wymagania, budynek na działce budowlanej należy sytuować od granicy tej działki w odległości nie mniejszej niż:

1) 4 m — w przypadku budynku zwróconego ścianą z oknami lub drzwiami w stronę tej granicy;

2) 3 m — w przypadku budynku zwróconego ścianą bez okien i drzwi w stronę tej granicy.

Sytuowanie budynku w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, dopuszcza się w odległości 1,5 m od granicy lub bezpośrednio przy tej granicy, jeżeli plan miejscowy przewiduje taką możliwość.
[…]

§ 235. […]

Ścianę oddzielenia przeciwpożarowego należy wysunąć na co najmniej 0,3 m poza lico ściany zewnętrznej budynku lub na całej wysokości ściany zewnętrznej zastosować pionowy pas z materiału niepalnego o szerokości co najmniej 2 m i klasie odporności ogniowej E I 60.

Opinia Zespołu Rzeczoznawców przy MPOIA RP:

Należy stwierdzić, że w odniesieniu do przedstawionego kształtu działek oraz przebiegu obowiązującej linii zabudowy, w obecnym (czerwiec 2022) brzmieniu przepisów możliwość zaprojektowania funkcjonalnego budynku jest utrudniona. Konieczne jest tu zwrócenie uwagi na zmiany wprowadzane w paragrafie 12. na przestrzeni lat, rozpatrywane bowiem w powiązaniu z zapisami prawa miejscowego, w jednym przypadku pozwalają na racjonalne rozwiązania projektowe a w innym je komplikują lub nawet uniemożliwiają zabudowę. Dzieje się to zapewne wbrew intencjom i bez świadomości Ustawodawcy.

W tym przypadku decydująca jest zmiana wprowadzona w roku 2009. Wady brzmienia paragrafu 12 ukazują poniższe szkice nr 1/2 oraz 2/2

Przedstawiony w zapytaniu przypadek również wpisuje się w fatalne brzmienie przepisu po usunięciu z § 12, to jest informacji, że szczególne znaczenie w określeniu relacji ściany z oknem do granicy działki ma okno, a nie ściana. Odległość ściany bez okna określona jest oddzielnie i odbywa się to bez wątpliwości. Ten standard został utrwalony i kulturowo zakorzeniony, natomiast ściana z oknem opisana jest w ten sposób, że w wielu przypadkach dosłowny zapis nie jest w zgodzie z zasadą, w której to właśnie okno, a nie ściana nie jest bliżej niż 4 m od granicy, w którą to okno jest zwrócone. Zagadnienie to jest opisane także w opinii nr 191.

To okno jest kluczowe dla poczucia intymności, przenoszenia dźwięków, przewiewu powietrza, dostępności światła czy też przenoszenia pożaru.

Poniżej przedstawia się szkice ukazujące podstawowe zasady dotyczące regulacji położenia okna w zabudowie pierzejowej.

Pierwszy przykład (rys. 1A, 1B, 1C) dotyczy sytuacji najprostszej, w której granice działek i płaszczyzny ścian tworzą kąt prosty, równocześnie linia zabudowy (lub jej brak) pozwala na zastosowania co najmniej jednej z dwóch przedstawionych opcji ścian(y) oddzielenia pożarowego.

Poniżej sytuacja (rys. 2A, 2B), w której granice działek i płaszczyzny ścian tworzą kąt prosty, a równocześnie linia zabudowy (lub jej brak) pozwala na zastosowania co najmniej jednej z dwóch przedstawionych opcji ściany oddzielenia pożarowego, a działka sąsiednia nie jest zabudowana.

Trzeci przykład (rys. 3) dotyczy sytuacji, w której granice działek i płaszczyzny ścian nie tworzą kąta prostego ale równocześnie nie występuje „obowiązująca linia zabudowy” oraz możliwa jest lokalizacja ściany pierzei w płaszczyźnie trzeciej działki (drogowej). W tym przypadku decydujące są także zapisy dotyczące zasad położenia ścian(y) oddzielenia pożarowego.

Przykład czwarty (rys. 4) dotyczy sytuacji, w której granice działek i płaszczyzny ścian nie tworzą kąta prostego, występuje „obowiązująca linia zabudowy” a równocześnie nie jest możliwa lokalizacji ściany pierzei w płaszczyźnie trzeciej działki (drogowej). W tym przypadku obecne zapisy par 12 uniemożliwiają lokalizacje okien w ścianie budynku na działce budowlanej nr 2 (podobnie jak na szkicu pytającego).

Przykład piąty (rys. 5) dotyczy sytuacji w której granice działek i płaszczyzny ścian pierzei nie tworzą kąta prostego, występuje „nieprzekraczalna linia zabudowy”, żadna ze ścian nie jest lub nie musi być zwrócona w stronę granicy (tej) działki, a równocześnie nie jest możliwa lokalizacja ściany pierzei w płaszczyźnie trzeciej działki (drogowej). Odległość między oknami i granicą wynika z zapisów dot. ściany oddzielenia pożarowego.

Przykład opisany w zapytaniu (rys. 6 poniżej) dotyczy sytuacji, w której granice działek i płaszczyzny ścian pierzei nie tworzą kąta prostego, występuje „obowiązująca linia zabudowy”, równocześnie nie jest możliwa lokalizacja ściany pierzei w płaszczyźnie trzeciej działki (drogowej). W tym przypadku obecne, dosłowne zapisy par. 12 uniemożliwiają lokalizacje okien w ścianie budynków na działce budowlanej.

Ze względu na przedstawiony przypadek, bardzo utrudniający możliwość zabudowy na działce budowlanej, konieczne wydaje się szczególnie uważne przeanalizowanie zapisów MPZP w zakresie definicji „obowiązującej linii zabudowy”. Bardzo możliwe jest, że przedstawione na poniższych szkicach 7 i 8 rozwiązania będą możliwe do zastosowania. Warto przeanalizować możliwość zastosowania rozwiązania przedstawionego na szkicach 1 i 2 lub wykorzystać nieograniczoną wyobraźnię architekta. Jeśli nie będzie to jednak możliwe, pozostaje jeszcze opcja zastosowania „odstępstwa” od przepisów. Tu ważny jest moment uchwalenia MPZP (graniczny rok 2009). Trudno sobie wyobrazić, że zostało uchwalone takie prawo miejscowe, w którym od strony ulicy (na jej zakręcie) byłaby jedynie zabudowa bezokienna.

 

(KD) 


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 6 lipca 2022 r.

opinia

OPINIA nr ZR 223: w sprawie interpretacji odległości budynku od granicy

odnośnik do zapisu ustawy:

Treść pytania

Zwracam się z uprzejmą prośbą o komentarz i interpretacji przepisów regulujących zasadę utrzymania minimalnej odległości 4 metrów od ściany z oknami lub drzwiami do granicy działki oraz 3 metrów odległości pomiędzy ścianą bez okien i drzwi a granicą działki, na przykładzie załączonej koncepcji budynku mieszkalnego, w którym zastosowano zróżnicowany przebieg ściany zewnętrznej w taki sposób, że :

  1. w osi A znajduje się ściana z oknami i drzwiami,
  2. w osi B znajduje się ściana bez okien ani drzwi.

Obie te ściany są połączone poprzecznymi ściankami wzdłuż ich przebiegu pod kątem prostym, ścianki poprzeczne są pełne oraz w części posiadają przeszklenia, które nie są skierowane w stronę granicy.

Czy patrząc na taki przypadek, wymagania z par. 12 Rozporządzenia ws. warunków technicznych (…) są spełnione?

OPINIA nr ZR 223

Podstawy prawne

[1] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. (Dz.U.2019.1065 t.j. z dnia 2019.06.07), w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie

§ 12.1. Jeżeli z przepisów § 13, 19, 23, 36, 40, 60 i 271–273 lub przepisów odrębnych określających dopuszczalne odległości niektórych budowli od budynków nie wynikają inne wymagania, budynek na działce budowlanej należy sytuować w odległości od granicy tej działki w odległości nie mniejszej niż:

1) 4 m — w przypadku budynku zwróconego ścianą z oknami lub drzwiami w stronę tej granicy;

2) 3 m — w przypadku budynku zwróconego ścianą bez okien i drzwi w stronę tej granicy.

(…)

Opinia

Zgodnie z tradycją sztuki projektowej jest przyjęte, że budynek o bryle prostopadłościennej posiada cztery ściany zewnętrzne, a nie jedną ścianę wydzielającą go z przestrzeni. Uznaje się tak, pomimo tego że poszczególne ściany są ze sobą połączone w narożnikach i stanowią wspólną powłokę zewnętrzną. Tak samo jest przy bardziej złożonej bryle budynku. W szczególności każdy, ograniczony załamaniami, pionowy fragment zewnętrznej przegrody — należy uznać za osobną ścianę.

Wynika z tego, że w przypadku uskoków, a także innych przestrzennych uformowań bryły budynku (np. wnęk, loggii itp.), relacja do granicy działki powinna być badana osobno dla każdej ze ścian. Podobnie należy osobno ustalać, czy ściana posiada otwory okienne lub drzwiowe.

Zwiększona odległość dla ścian z oknami i drzwiami jest wymagana ze względu na bezpieczeństwo pożarowe oraz utrwaloną kulturowo intymność użytkowania, dlatego to ściany z oknami lub drzwiami powinny być odsunięte dalej od granicy działki niż ściany bez okien i drzwi.

Jeżeli zatem, pierwszą ścianą posiadającą okna lub drzwi jest ta położona w głębi bryły, wymagana § 12 WT odległość 4 m od granicy działki powinna być zapewniona dla niej, a nie dla ściany pełnej położonej w planie pierwszym.

Odpowiadając zatem indywidualnie na zadane pytanie — w osi A znajduje się ściana z oknami i drzwiami natomiast w osi B znajduje się ściana pełna.

Zastrzegamy jednocześnie, że oprócz regulacji § 12 WT, sytuując prawidłowo budynek należy zbadać także inne relacje wynikające z przepisów, w tym aspekty pożarowe, dotyczące przesłaniania, nasłonecznienia itd.

 

(KSt,GL)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 13 września 2022 r.

Treść pytania

Czy w przypadku zabudowy mieszkalnej, jednorodzinnej, dla której sporządzono projekt Architektoniczno-Budowlany konieczne jest złożenie w/w oświadczenia przez Projektanta w specjalności konstrukcyjnej, a jeżeli tak to, w jaki sposób ów projektant ma złożyć to oświadczenie, jeżeli zgodnie z powszechną wykładnią znowelizowanych przepisów. Projekt architektoniczno-budowlany obejmuje specjalność: Architektoniczną oraz ramowe założenia konstrukcyjne natomiast nie zawiera projektu w specjalności konstrukcyjnej z obliczeniami, wymiarowaniem elementów konstrukcyjnych itp. Istotne jest w tym pytaniu, że starosta nie podważa zawartości projektu w tym braku opracowania w branży konstrukcyjnej, a jedynie żąda, by projektant w specjalności konstrukcyjnej złożył oświadczenie pod projektem architektoniczno-budowlanym sporządzonym przez architekta.

Czy w powyższych okolicznościach starosta ma prawo odmówić udzielenia pozwolenia na budowę, z tego względu, że projektowany budynek jest zbliżony elewacją frontową wraz z oknami do działki drogowej na odległość mniejsza niż 4 m. Czy z logiki ustalenia planu miejscowego, który pozwala na opisane zbliżenie elewacji frontowej, nie wynika automatycznie, że elewacja ta może zawierać okna. Jeśli Starosta ma rację, to — patrząc abstrakcyjnie — czy w ogóle możliwe jest projektowanie zabudowy pierzowej np. na granicy z działką drogową wtedy gdy MPZP wyraźnie ustalają taka możliwość?

Podstawy prawne

[1] Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane z późniejszymi zmianami [p.b.]

Art. 3. Ilekroć w ustawie jest mowa o: Obiekcie budowlanym – należy przez to rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych;

[2] Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (z późniejszymi zmianami) [u. o d.p.]
Art. 43 ust. 1 Obiekty budowlane przy drogach oraz niebędące obiektami budowlanymi reklamy umieszczone przy drogach poza obszarami zabudowanymi, powinny być usytuowane w odległości od zewnętrznej krawędzi jezdni co najmniej:

lp. 3 tabeli: Droga ogólnodostępna

a) krajowa: w terenie zabudowy: 10 m, poza terenem zabudowy: 25 m

b) wojewódzka, powiatowa: w terenie zabudowy: 8 m, poza terenem zabudowy: 20 m

c) gminna: w terenie zabudowy: 6 m, poza terenem zabudowy: 15 m

Ust. 2 W szczególnie uzasadnionych przypadkach usytuowanie obiektu budowlanego przy drodze, o której mowa w ust. 1 lp. 3 tabeli, w odległości mniejszej niż określona w ust. 1, może nastąpić wyłącznie za zgodą zarządcy drogi, wydaną przed uzyskaniem przez inwestora obiektu pozwolenia na budowę lub zgłoszeniem budowy albo wykonywania robót budowlanych. Przepis art. 38 ust. 3 stosuje się odpowiednio.

[3] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z późniejszymi zmianami [wt]

Dział II. Zabudowa i zagospodarowanie działki budowlanej, Rozdział 1. Usytuowanie budynku

§ 12.1.
Jeżeli z przepisów par.13,19,23,36,40, 60 i 271-273 lub przepisów odrębnych określających dopuszczalne odległości niektórych budowli od budynków nie wynikają inne wymagania, budynek na działce budowlanej należy sytuować od granicy tej działki w odległości nie mniejszej niż:

1) 4 m — w przypadku budynku zwróconego ścianą z oknami lub drzwiami w stronę tej granicy,

2) 3 m — w przypadku budynku zwróconego ścianą bez okien i drzwi w stronę tej granicy.

(…)

10. Zachowanie odległości, o których mowa w ust. 1-9, nie jest wymagane w przypadku, gdy sąsiednia działka jest działką drogową


[4] Obwieszczenie Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 12 lipca 2022 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Rozwoju w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego [z. i f. p. b.]


§ 20.1
Część opisowa projektu architektoniczno-budowlanego zawiera:

§ 21. Część rysunkowa projektu architektoniczno-budowlanego zawiera:
(z uwagi na dostępność ww. tekstu i jego obszerność) nie będzie on przytoczony w niniejszym opracowaniu)

[5] Materiały nadesłane przez Pytającego

  • zgoda zarządcy drogi gminnej nr 112782D – Gminy Miejskiej Świeradów-Zdrój — pismo z dnia 27.11.2019 r. zn. GMI720.83.2019) na lokalizację obiektu budowlanego przy drodze w nienormatywnej odległości 1,80 od zewnętrznej krawędzi jezdni;
  • Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego — tekst uchwały nr V/25/2025 Rady M. Świeradów-Zdrój (Dziennik Urzędowy Woj. Dolnośląskiego z dnia 17 lutego 2025 r. poz. 602) oraz fragment załącznika graficznego do Planu obejmującego analizowaną działkę.

Opinia

Ad. 1

Projekt architektoniczno-budowlany (PA-B) podlega regulacjom rozporządzenia [z. i f. p. b.]. Należy zaznaczyć, że rodzaj obiektu nie ma wpływu na ten zakres. Na etapie PA-B podaje się informację o wyposażeniu technicznym obiektu. Należy rozróżnić to określenie od „projektowanych rozwiązaniach technicznych”, które pojawiają się w projekcie technicznym.

W podsumowaniu: nie jest wymagany udział projektanta specjalności konstrukcyjnej, jeśli nie występowały w nim elementy, których mógłby być autorem. Jeśli PA-B nie zawiera takich rozwiązań – projektant konstrukcji nie wchodzi w skład osób opracowujących ten element projektu budowlanego.

Podsumowując: wymaganie by projektant konstrukcji podpisał oświadczenie, jest nieuzasadnione.

Ad. 2

Małopolska OIA nie zajmuje stanowiska wobec pytania sformułowanego „czy Starosta ma prawo odmówić”, gdyż są to rozstrzygnięcia przypisane organom odwoławczym.
Należy zaznaczyć, że pismo zarządcy drogi zawiera informację o klasyfikacji drogi, do której Inwestor otrzymał zgodę na zbliżenie (zgodnie z art. 43 ust. 1 ustawy o. d.p.).
Dodatkowo:

  • analiza tekstu Planu (§ 3. ust. 2) definiuje hasło „nieprzekraczalna linia zabudowy” jako: „(…) linię wyznaczającą minimalną odległość budynku lub jego części od linii rozgraniczającej tereny o różnym przeznaczeniu (…)”;
  • analiza załącznika graficznego pozwala stwierdzić, że na działce objętej inwestycją nieprzekraczalna linia zabudowy zmienia swój jednolity przebieg, przybliżając się do krawędzi drogi;
    Analizując opisaną sytuację, należy przyznać, że projektowany w tym miejscu obiekt może zostać zlokalizowany tak blisko krawędzi drogi (aczkolwiek szczegóły tej lokalizacji rozstrzyga mapa do celów projektowych zawierająca elementy Planu).

Dodatkowo warto przypomnieć, że Miejscowy Plan Zagospodarowania był uzgodniony z zarządcą drogi na etapie jego sporządzania, dlatego należy uznać, że wszelkie ustalenia dotyczące relacji zabudowy i dróg zostały w sposób wiążący rozstrzygnięte.

Tym samym posiadanie zgody zarządcy drogi na zbliżenie budynku do granicy z działką drogową wyczerpuje co prawda wymóg art. 43 ust. 2 ustawy o.d.p. niemniej – w analizowanej sytuacji nie był potrzebny.
Zgodnie natomiast z § 12.10 wt lokalizacja ściany przy działce drogowej powoduje, że przepisy § 12.1 i § 12.2 [wt] tracą zastosowanie.

Podsumowując: definicja oraz przebieg nieprzekraczalnej linii zabudowy zamieszczone w MPZP wskazująca na zbliżenie do krawędzi jezdni uprawnia do takiej lokalizacji obiektu, oraz umieszczeniu w tej elewacji otworów okiennych lub drzwiowych.

 

(MN)


Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 15 grudnia 2022 r. 

Nie znalazłeś odpowiedzi?

Pytanie odnośnie zapisów ustawy „Warunki techniczne”

Załącznik do pytania (maks. 5mb)

ZALOGUJ SIĘ ABY ZADAĆ PYTANIE

ROZPORZĄDZENIE W SPRAWIE WARUNKÓW TECHNICZNYCH, JAKIM POWINNY ODPOWIADAĆ BUDYNKI I ICH USYTUOWANIE

Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Technologii1) z dnia 12 kwietnia 2002 r.
[tekst jednolity — obwieszczenie Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 15 kwietnia 2022 r.; Dz. U. 2022 poz. 1225, Warszawa, dnia 9 czerwca 2022 r.]

Na podstawie art. 7 ust. 2 pkt 12) ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2021 r. poz. 2351 oraz z 2022 r. poz. 88) zarządza się, co następuje…

1) Obecnie działem administracji rządowej – budownictwo, planowanie i zagospodarowanie przestrzenne oraz mieszkalnictwo kieruje Minister Rozwoju i Technologii, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 kwietnia 2022 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rozwoju i Technologii (Dz. U. poz. 838).
2) Art. 7 zmieniony przez art. 44 pkt 1 ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (Dz. U. poz. 1696), która weszła w życie z dniem 20 września 2019 r.; zgodnie z art. 66 ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane zachowują moc do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, nie dłużej jednak niż przez 36 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, i mogą być w tym czasie zmieniane na podstawie tego przepisu w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, w szczególności z uwzględnieniem potrzeb osób ze szczególnymi potrzebami.

Witamy w idealnym biurze
INSPIRACJE