24 lipca 2023 roku Prezydent RP Andrzej Duda podpisał ustawę o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw. Co zmieni się w planowaniu przestrzennym?
Zmiany w planowaniu przestrzennym są jednym z głównych tematów dyskusji w kontekście urbanistyki. Obecny system przez wiele lat implikował tworzenie chaosu przestrzennego, który, według obliczeń Polskiego Instytutu Ekonomicznego, kosztował nas 84 miliardy rocznie. Obecnie uchwalone zmiany są jednym z kamieni milowych przewidzianych w ramach Krajowego Planu Odbudowy. Co zmieni podpisana przez Prezydenta ustawa?
plan ogólny zamiast studium
Ustawa wprowadza instytucję planu ogólnego gminy. Docelowo ten dokument ma być aktem prawa miejscowego, który zastąpi studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Studia będą obowiązywać aż do czasu, kiedy gminy uchwalą plany ogólne. Nie może to być czas dłuższy niż do 31 grudnia 2025 roku. Plan ogólny ma stanowić podstawowy schemat zagospodarowania przestrzeni, a jego zapisy będą wiążące zarówno dla planów miejscowych, ZPI (zintegrowanego planu inwestycyjnego), jak i warunków zabudowy.
konieczna jest partycypacja społeczna
W ramach nowelizacji do ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym dodany został rozdział o partycypacji społecznej. Ma ona polegać na odpowiednim udziale interesariuszy w przygotowaniu aktów planowania, wymianie zdań i potrzeb dotyczących polityki przestrzennej. Ustawa wymaga prowadzenia partycypacji tak, by możliwy był w niej aktywny udział interesariuszy, jednocześnie zapewniający jawność i sprawność postępowania.
dodatkowy zintegrowany plan inwestycyjny i rejestr urbanistyczny
Obok planu ogólnego oraz dodania rozdziału o partycypacji, ustawa wprowadza również instytucję zintegrowanego planu inwestycyjnego. Zgodnie z procedurą, kiedy inwestor zwraca się do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta z wnioskiem, rada gminy może podjąć decyzję o uchwaleniu zintegrowanego planu inwestycyjnego. Ten szczególny rodzaj planu miejscowego obejmuje zarówno obszar inwestycji głównej, jak i inwestycji uzupełniającej.
W ramach nowelizacji ustawy o planowaniu przestrzennym ma zostać wdrożony „Rejestr Urbanistyczny”. Ma on pełnić funkcję gromadzenia i udostępniania dokumentów związanych z procesem sporządzania aktów planistycznych, raportów z konsultacji społecznych, administracyjnych decyzji związanych z planowaniem przestrzennym oraz rozstrzygnięć organów nadzoru. Co istotne, korzystanie z Rejestru Urbanistycznego będzie całkowicie bezpłatne.
„wuzetki” tylko na pięć lat
Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie okresu obowiązywania decyzji o warunkach zabudowy. Od 01.01.2016, po upływie pięciu lat od daty wystawienia „wuzetki” zostanie ona unieważniona, co oznacza, że nie będzie można na jej podstawie ubiegać się o zezwolenie na budowę. Wygaśnięcie ma także obejmować decyzje wydane przed wejściem nowelizacji w życie. Warunki zabudowy będące obecnie w obiegu prawnym wygasną w ciągu pięciu lat od dnia, w którym wejdzie w życie nowa ustawa.
vacatio legis i początek dyskusji
Ustawa wejdzie w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia, choć dla części przepisów przewidziany jest dłuższy termin vacatio legis. Kwestia planów ogólnych i ich wprowadzania będzie początkiem dyskusji o zmianach w planowaniu przestrzennym, o których będziemy informować na łamach A&B.
Informacja o zmianach w ustawie jest dostępna na stronie kancelarii Prezydenta RP.
