Praca zgłoszona na konkurs
„Najlepszy Dyplom Wnętrza 2022/2024”
W swoim projekcie dyplomowym „Detale Dolnego Miasta. Publiczne archiwum śladów” badam relacje między przeszłością, teraźniejszością i przyszłością tkanki architektonicznej gdańskiego Dolnego Miasta. Praca jest zapisem poszukiwań charakterystycznego szyfru zaświadczającego o charakterze dzielnicy, która z roku na rok zmienia swój wygląd.
inspiracje, zdjęcia z terenu Dolnego Miasta
© Julia Olenkiewicz
Stare zakłady fabryczne czy mieszczańskie kamienice ze sfatygowanych dziewiętnastowiecznych budynków, które przetrwały bombardowania II wojny światowej, zamieniają się w nowoczesne apartamentowce. Przestrzeń wokół unowocześnia się, zostaje poddana termomodernizacji i obleka się w nowoczesny kostium. Jednocześnie zaczyna zanikać dawny charakter dzielnicy.
nego Miasta
© Julia Olenkiewicz
Mój projekt jest więc zapisem rozważań i poszukiwań tego, czym właściwie jest kod wizualny Dolnego Miasta i jakie są ślady jego dawnej świetności. Jest próbą uchwycenia przemiany, jaka się właśnie dokonuje. Chcąc zamrozić niektóre momenty architektoniczne, stworzyłam swego rodzaju publiczne archiwum śladów dzielnicy.
„Detale Dolnego Miasta”, proces
© Julia Olenkiewicz
W wyniku dotychczas prowadzonych badań udało mi się stworzyć archiwum złożone ze sfotografowanych i zeskanowanych detali architektonicznych, a także starych cegieł rozbiórkowych znalezionych przy budynkach poddawanych renowacji. Połączyłam te dwa elementy, odciskając przetworzone w programie komputerowym skany ornamentów w kształtach cegieł.
moduły wykonane z gliny
© Julia Olenkiewicz
W przyszłości powstałe obiekty zostaną na stałe wtopione w strukturę elewacyjną jednego z zaniedbanych budynków na Dolnym Mieście. W ten sposób zostaną utrwalone ślady dziedzictwa architektonicznego dzielnicy.
warsztaty „Śladami Dolnego Miasta”
fot.: Mikołaj Jurkowski © Julia Olenkiewicz
Projekt ten przeczyłby swojej idei, gdyby do jego współtworzenia nie zostali zaproszeni mieszkańcy dzielnicy. Potrzeba jeszcze głębszego podkreślenia autentyczności wyrazu struktury naściennej oraz chęć nawiązania szczerej relacji z mieszkańcami i mieszkankami sprawiły, że postanowiłam zorganizować warsztaty „Śladami Dolnego Miasta”. Do współpracy zaprosiłam artystę i edukatora Mikołaja Roberta Jurkowskiego oraz dzieci uczęszczające do lokalnej szkoły.
rezultat warsztatów z dziećmi
fot.: Mikołaj Jurkowski © Julia Olenkiewicz
Glina ceramiczna, zwykle będąca surowcem służącym do wykonania cegły, podczas warsztatów stała się matrycą, czułym materiałem przyjmującym to, co naniosą na niego uczestnicy warsztatów. Trzon inicjatywy był dokładnym, lecz analogowym odzwierciedleniem tego, czym zajmowałam się podczas pracy projektowej — odciskaniem śladów Dolnego Miasta. Idea przedsięwzięcia była bardzo prosta: każde dziecko otrzymało plaster gliny, w którym podczas spaceru odbiło faktury dzielnicy. Powstałe w ten sposób bloczki stały się integralną częścią reszty naściennej struktury.
praca operuje cytatem jako głównym środkiem formalnym
© Julia Olenkiewicz
Koncept ma zacierać różnicę pomiędzy przyszłym i teraźniejszym wizerunkiem dzielnicy. Zespolone z elementami elewacji obiekty podkreślą i wydobędą istniejące już na ścianie ślady przeszłości oraz będą stanowić publiczne archiwum detali architektonicznych tej dzielnicy.
„Detale Dolnego Miasta”, wizualizacja
© Julia Olenkiewicz
Choć powstała na kierunku projektowym, praca dyplomowa łączy w sobie język projektowania z formą artystyczną i działaniami perfomatywnymi. Spogląda na architekturę w nieco inny sposób — zamiast tworzyć nowe obiekty i szukać nowego, często obcego dla danej przestrzeni języka, operuje cytatem jako głównym środkiem formalnym i daje wybrzmieć temu, co powoli w miastach zanika.
Julia OLENKIEWICZ
Ilustracje: © Autorka
