Justyna Pater, studentka architektury Politechniki Wrocławskiej wygrała międzynarodowy konkurs BookMark 2.0 organizowany przez platformę UNI. Wyzwaniem było zaprojektowanie modułowej biblioteki i czytelni dla dzieci, która mogłaby powstać w wiejskich regionach Indii. Rural Bookmark — nagrodzony projekt Polki to budowana etapami bezpieczna przestrzeń, będąca miejscem edukacji i lokalne centrum kultury.
Zadaniem konkursu BookMark 2.0 było stworzenie biblioteki zarówno na zbiory analogowe, jak i cyfrowe, miejsca promującego edukację i jej łatwy dostęp dla lokalnej społeczności. Uczestnicy mieli zaprojektować obiekt o łatwym schemacie, prosty w obsłudze i wytrzymały. Mieli uwzględnić aspekty gospodarcze, społeczno-kulturowe i środowiskowe. Organizatorzy poprosili o wykorzystanie lokalnych materiałów i technik budowy oraz prostej, ekonomicznej konstrukcji, tak by projektowany obiekt wpisywał się w otoczenie.
oprócz przestrzeni biblioteki i czytelni projekt miał oferować m.in. miejsce do zabaw i zajęć
© Justyna Pater
Wiejska biblioteka miła mieć rozbudowaną ofertę zajęć, które mogłyby odbywać się w przestrzeniach wielofunkcyjnych. Konkursowy projekt miał powstać we wsi Kalasar w Radżastanie w Indiach, jednak organizatorzy chcieli, aby uniwersalna konstrukcja modułowa, mogła być powielana w podobnych miejscach na całym świecie.
modułowość obiektu pozwala na budowę w różnych lokalizacjach
© Justyna Pater
Nagroda Główna dla polskiej studentki
Prace nadesłane z całego świata oceniało trzyosobowe jury w składzie: Manoj Patel (Manoj Patel Design Studio), Meeta Jain (Meeta Jain Architects), Sandeep Khosla (Khosla Associates). Przyznali oni Nagrodę Główną oraz cztery wyróżnienia. Zwyciężył projekt Rural Bookmark autorstwa Justyny Pater. Koncepcja jest jednocześnie pracą inżynierską wykonaną pod kierunkiem dr hab. inż. arch. Anna Bać prof. PWr na Politechnice Wrocławskiej.
Opierając się na przeprowadzonych analizach dla projektowanego obiektu, wyznaczyłam dodatkowe funkcje. Biblioteka w tym miejscu ma być lokalnym centrum kultury, którego głównym celem jest zachęcenie dzieci do ukończenia nauki, która może zapewnić im lepszą przyszłość. Ponadto miejsce to ma pomagać również kobietom, które z powodu braku odpowiedniej edukacji, nie mogą podjąć się pracy lub odczuwają utrudnienia w życiu codziennym. W zamian za pomoc przy opiece nad dziećmi, mogłyby uczestniczyć w zajęciach rozwijających ich umiejętności — tłumaczy nagrodzona autorka.
biblioteka ma być lokalnym centrum kultury oraz miejscem gdzie kobiety mogą się dokształcać
© Justyna Pater
modułowa biblioteka
Według wytycznych konkursowych projekt biblioteki miałbyć możliwy do wybudowania w innych regionach, dlatego składa się on z modułowych i powtarzających się elementów. Ich prosta konstrukcja umożliwia zmianę materiału, z którego są zbudowane, w zależności od dostępnych lokalnych surowców. W Indiach stosuje się tradycyjne materiały budowlane, które różnią się w zależności od regionu. Są to najczęściej: cegła, drewno, beton, kamień, bambus, słoma z gliną. W Kalasar, w którym miałaby powastać biblioteka, lokalnym materiałem jest cegła wypalana.
budynek składa się z modułowych i powtarzalnych elementów
© Justyna Pater
Forma całego obiektu kształtowana jest wieloetapowo. W procesie tworzenia biblioteki istotne jest zaangażowanie mieszkańców wsi, dlatego autorka przewidziała etapowanie budowy, tak aby obiekt był użytkowany już od początkowej fazy jego realizacji. Etapy budowy to: transport konstrukcji dachu i nadajnika WiFi, budowa dachu i transport tymczasowej biblioteki, funkcjonowanie biblioteki mobilnej, budowa biblioteki modułowej z materiałów lokalnych, funkcjonowanie biblioteki głównej i biblioteki tymczasowej, zakończenie budowy.
budowa została podzielona na etapy
© Justyna Pater
W Indiach powszechnym problemem jest brak dostępu do wody, dlatego projektowany budynek wyposażony został w systemy pozyskiwania wody z różnych źródeł — system zbierania wody deszczowej z dachu oraz system łapaczy rosy i mgły.
budynek został wykonany głównie z cegły wypalanej
© Justyna Pater
edukacja i kultura
Układ funkcjonalny skonstruowany jest tak, aby przestrzeń była otwarta i nie oddzielała człowieka od przyrody. Modułowe sale ustawione są wokół dziedzińca. Parter to przestrzeń edukacyjna, mieszcząca sale lekcyjne, czytelnię z biblioteką, administrację, jadalnię i toalety. W centrum znajduje się zadaszony dziedziniec jako otwarta przestrzeń, w której mogą odbywać się spotkania lub wydarzenia kulturalne.
piętro to miejsce działań twórczych
© Justyna Pater
Na pierwszym piętrze znajduje się zadaszony taras, jako miejsce działań twórczych, takich jak taniec, rzeźba i malarstwo. Jest tutaj również modułowa sala zajęciowa. Układ przestrzenny obiektu jest elastyczny i kształtowany przez użytkowników, którzy mogą dostosować go do swoich potrzeb. W momencie, kiedy budynek nie ma wystarczającego miejsca na przechowywanie księgozbiorów, czy też potrzebne jest kolejne pomieszczenie, możliwe jest zabudowanie tarasu poprzez powielenie modułu sali.
układ przestrzenny obiektu jest elastyczny
© Justyna Pater
Biblioteka została zaprojektowana tak, aby zaspokoić wszystkie potrzeby mieszkańców. Oprócz swojej podstawowej funkcji, jaką jest przechowywanie książek, staje się lokalnym centrum kultury oraz wspiera dzieci i kobiety w kontynuowaniu edukacji. Jest to bezpieczne miejsce na wsi, które stwarza możliwości rozwoju dla każdego — podsumowuje Justyna Pater.
