Polacy w finale konkursu „Nigeria: Home After Crisis”.
W jury Alejandro Aravena!
Dominik Łojas, Dominik Puchałka i Maciej Szweda, studenci architektury Politechniki Opolskiej znaleźli się na liście finałowej międzynarodowego konkursu Young Architects Competitions — Nigeria: Home After Crisis. Ich projekt to niskobudżetowa, modułowa zabudowa przeznaczona dla osób dotkniętych konfliktami zbrojnymi w Nigerii. Studenci skupili się na zapewnieniu bezpieczeństwa, prywatności oraz promowaniu więzi społecznych, wykorzystując do tego modułowe domy w konstrukcji szkieletowej, wykonane z drewna, słomy i wytwarzanych na miejscu cegieł.
Od 2015 roku w północno-wschodniej Nigerii nasila się przemoc, powodując ogromny kryzys mieszkaniowy. Szacuje się, że w 2023 roku 3,5 miliona ludzi straciło domy lub żyło w niepewnych warunkach. Problem ten wymaga natychmiastowego działania w celu zapewnienia zrównoważonych, długoterminowych rozwiązań. W tym kontekście powstał projekt Nigeria: Home After Crisis — konkurs wspierany przez Międzynarodową Organizację ds. Migracji (IOM), Agencję Migracyjną ONZ i finansowany przez Nigeryjski Fundusz Humanitarny (NHF). Celem międzynarodowego wyzwania było zaprojektowanie niskobudżetowej, modułowej zabudowy socjalnej z możliwością rozbudowy, przeznaczonej dla ludności dotkniętej konfliktami zbrojnymi.
studenci Politechniki Opolskiej znaleźli się na liście finałowej konkursu YAC
© Dominik Łojas, Dominik Puchałka, Maciej Szweda
Jak odtworzyć tożsamość, uczucia, szczęśliwe wspomnienia poprzez projekt architektoniczny? — takie pytanie zadali organizatorzy, kierując je do młodych projektantów. Uczestnicy zostali poproszeni o koncepcję obiektu, który może złagodzić cierpienie i zaoferować przyjazne środowisko, którego mieszkańcy mogą czuć się bezpiecznie i rozpocząć swoje życie na nowo. Miejsce, które mogą nazwać domem.
studenci Politechniki Opolskiej na liście finałowej
W jury konkursu zasiedli: Alejandro Aravena (ELEMENTAL), Robert Piper (United Nations), Raul Pantaleo (TAMASSOCIATI), Tosin Oshinowo (Oshinowo Studio), Anna Heringer (Anna Heringer Architect), Anupama Kundoo (Anupama Kundoo Architect), Carolin Cordero-Scales (IOM), Filiep Decorte (Un-Habitat), Ugochi Daniel (IOM), Abdu Usman (NIA), Ruqayyatu Bashir Tukur (NIA). Przyznano trzy nagrody główne (I Nagrodę otrzymał projekt IMAGINI(NG), zespołu w składzie: Temitope Akinsiku, Victor Igene, Hauwa Abdulkadir, Emmanuel Etim, Abubakar Ibn Abubakar), cztery złote wyróżnienia, dziesięć wyróżnień oraz ogłoszono listę trzydziestu finalistów. To właśnie na liście finałowej, jako jedyny z Polski, znalazł się projekt studentów Politechniki Opolskiej — Dominika Łojasa, Dominika Puchałki i Macieja Szwedy.
od strony ulicy w projektowanym obiekcie znajduje się sklep i strefa spotkań
© Dominik Łojas, Dominik Puchałka, Maciej Szweda
bezpieczeństwo i tworzenie więzi
Jednym z głównych założeń polskiego zespołu było stworzenie przestrzeni zapewniającej bezpieczeństwo i prywatność, wartości, które tak trudno znaleźć w założeniach tymczasowych przeznaczonych dla osób uchodźczych. Jednocześnie kluczową kwestię stanowiła organizacja budynków w taki sposób, aby umożliwiały interakcje społeczne i tworzenie więzi sąsiedzkich.
rzut projektowanego budynku
© Dominik Łojas, Dominik Puchałka, Maciej Szweda
Teren projektowy studenci podzielili na kilka stref wzajemnie się przenikających — prywatną pełniącą funkcję podstawowej jednostki mieszkalnej, wyposażonej w miejsce do handlu oraz altanę zwaną zaure. Altana ta płynnie wprowadza przestrzeń domu w strefę półprywatną przeznaczoną do spotkań sąsiedzkich. Ostatnią jest strefa publiczna, w której autorzy zaplanowali lokalizację budynku lub zespołu budynków publicznych (szkoła, miejsce religijne, ośrodek zdrowia). Funkcja obiektów byłaby zależna od potrzeb i preferencji mieszkańców. Cały projekt tworzy to jednostkę urbanistyczną możliwą do kopiowania i łączenia w większe układy.
idea pomysłu i diagram funkcjonalny
© Dominik Łojas, Dominik Puchałka, Maciej Szweda
modułowe domy mieszkalne
Studenci postawili na konstrukcję szkieletową domów, która ułatwi transport, budowę i ewentualną rozbiórkę. Obiekty wykonano z modułów, pozwalających na modyfikację. Patrząc od strony ulicy, układ funkcjonalny domu tworzy: sklep oraz miejsce spotkań wysunięte poza ograniczony sektor przeznaczony wyłącznie dla domowników. W głębszej części znajdują się kuchnia polowa, sypialnie dzieci i rodziców oraz toalety. Moduły, w których znajdują się te funkcje, są rozsunięte, co tworzy kilka dodatkowych zewnętrznych, zadaszonych przestrzeni wspólnych.
Wokół domu wyróżniamy dwie strefy. Strefę czystą zajmującą większą część działki — przeznaczonej do wspólnego spędzania czasu, gotowania oraz gier i zabaw. Strefę obsługującą tzw. brudną, gdzie hoduje się bydło oraz przechowywane są zbiornik do odzyskiwania deszczówki.
przekrój B-B i wykorzystane materiały
© Dominik Łojas, Dominik Puchałka, Maciej Szweda
samodzielnie wytwarzana cegła
Kolejnym ważnym aspektem projektu był wybór materiału. Hasło organizatorów brzmiało — domy, a nie schronienia.
Mieliśmy zapewnić trwałość i bezpieczeństwo bez poczucia tymczasowości, jednocześnie zabudowa powinna być niskobudżetowa. Jako główny budulec wybraliśmy cegłę — materiał drogi, ale tylko wtedy kiedy nie możemy jej wytwarzać we własnym zakresie. Stąd pomysł na zaprojektowanie w strefie półpublicznej pieców do samodzielnego wypalania cegieł, które z upływem czasu, po wykonaniu swojego zadania zamieniłyby się w altany dla lokalnej społeczności — tłumaczą autorzy.
cegła wytwarzana jest w piecach, które z upływem czasu są przekształcane w altany
© Dominik Łojas, Dominik Puchałka, Maciej Szweda
Takie przestrzenie tworzą więzi sąsiedzkie, a jednocześnie tworzą unikalną tożsamość miejsca zamieszkania. Architektura pieców nawiązuje wprost do organicznej zabudowy stosowanej przez niektóre plemiona Nigerii. Zostały one kontrastowo zestawione z prostą, minimalistyczną zabudową mieszkalną. Nasza koncepcja tworzy miejsce, które uchodźcy będą mogli nazywać domem. Przestrzeń bezpieczną, trwałą, nastawioną na budowanie więzi sąsiedzkich i odwołującą się do lokalnego klimatu i materiałów — podsumowują studenci.
