W jaki sposób architektura może pomóc osobom niewidomym? Jak projektowanie może wpłynąć na poruszanie się po domu oraz poczucie bezpieczeństwa? Na te pytania starały się odpowiedzieć Artemis Athanasiadi, Oliwia Karapuda i Aleksandra Maszczyk, studentki Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Ich projekt pt. Because Every Step Counts otrzymał drugą nagrodę w międzynarodowym konkursie Home for the Blind organizowanym przez Bee Breeders!
Konkurs Home for the Blind był częścią serii konkursów platformy Bee Breeders poświęconych architekturze dostępnej dla wszystkich. Organizatorzy poszukiwali projektów domu w zabudowie bliźniaczej dla niewidomej, mieszkającej samotnie osoby. Dom miał zawierać podstawowe udogodnienia, takie jak kuchnia, sypialnia, łazienka, pokój dzienny i niewielkie podwórko.
Przed uczestnikami postawiono pytania: W jaki sposób architektura może pomóc ludziom czuć się bezpiecznie, komfortowo i niezależnie? Oraz jak projektowanie może wpłynąć na sposób poruszania się po domu? Projekt mógł powstać w dowolnej, wybranej przez startujących w konkursie lokalizacji, związaną z ich krajem pochodzenia.
studentki ASP z Gdańska otrzymały za projekt domu drugą nagrodę
© Artemis Athanasiadi, Oliwia Karapuda, Aleksandra Maszczyk
druga nagroda dla studentek gdańskiej ASP
Nadesłane z całego świata prace oceniało jury w składzie: Jos Boys (The DisOrdinary Architecture Project), Maya Mahgoub-Desai (OCAD University, urbanistka w Moriyama Teshima Architects), Chris Downey (Architecture for the Blind), Rosa Lorenzo Downey (Architecture for the Blind), Alan Dunlop (Alan Dunlop Architects), Rion Philbin (dyrektor kreatywny No So Studio). Jury postanowiło przyznać trzy Nagrody główne oraz sześć Wyróżnień honorowych. Pierwszą nagrodę zdobył projekt The Guiding Wall autorstwa zespołu ze Stanów Zjednoczonych w składzie: Claire Hicks, Joshua Tan, Christina Zhang.
Drugą nagrodę za projekt Because Every Step Counts otrzymały studentki Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku — Artemis Athanasiadi, Oliwia Karapuda i Aleksandra Maszczyk. Praca została wykonana pod kierunkiem dr hab. Anny Wejkowskiej-Lipskiej w II Pracowni Podstaw Projektowania Architektury Wnętrz.
projekt został nagrodzony m.in. za prostą architekturę, po której łatwo się poruszać
© Artemis Athanasiadi, Oliwia Karapuda, Aleksandra Maszczyk
Jak czytam w opinii jury:
Propozycja Because Every Step Counts jest niezwykle udanym, prostym projektem domu, po którym można się łatwo poruszać, orientować w nim i zapamiętać jego układ. Dodatkowo organizacja domu jest zbudowana wokół trzech odrębnych przestrzeni do życia, które są bogate sensorycznie. Każda część domu otwiera się na zalesiony krajobraz oraz na centralnie położony zimowy ogród sensoryczny [...]. Przemyślany plan oraz bogactwo sensoryczne domu, wyróżniają ten projekt wykonany z szacunkiem dla potrzeb osób niewidomych.
Trzecią nagrodę oraz jednocześnie nagrodę BB Student Award przyznano koncepcji Barn Home autorstwa szwajcarskiego zespołu w składzie: Lucie Perretten i Arthur Stepczynski. Pośród wyróżnionych projektów znalazł się również kolejny projekt z Polski — BASIC RULES Project, autorstwa Kateryny Kulish.
dom został zaprojektowany w otoczeniu natury na Wyspie Sobieszewskiej
© Artemis Athanasiadi, Oliwia Karapuda, Aleksandra Maszczyk
dom na Wyspie Sobieszewskiej
Nagrodzoną koncepcję Because Every Step Counts autorki zaprojektowały na Wyspie Sobieszewskiej, nadmorskiej dzielnicy Gdańska.
Wybrały tę lokalizację, by dzięki bliskości lasu oraz Morza Bałtyckiego, dać mieszkańcowi możliwość obcowania z naturą.
Przed budynkiem zaprojektowałyśmy matematyczny ogród, który wpisuje się w założenie siatki. Polega ono na umożliwieniu niewidomej osobie liczenia kroków, dzięki czemu może łatwiej odnaleźć się w przestrzeni i bez trudu korzystać z miejsca przed swoim domem — mówią studentki ASP.
Wzdłuż domu projektantki umieściły się oddzielny mur, który prowadzi niewidomego do wejścia. Dodatkowo, ściana domu staje się coraz bardziej wklęsła aż do miejsca, w którym znajdują się drzwi, co również pomaga w orientacji.
mur prowadzi niewidomego do wejścia
© Artemis Athanasiadi, Oliwia Karapuda, Aleksandra Maszczyk
chodzenie i liczenie
Because Every Step Counts został zaprojektowany z myślą o prowadzeniu mieszkańca przez dom za pomocą ścian, które zaczynają się i kończą w tym samym miejscu. Cały projekt został stworzony na bazie matematycznej siatki, która pomaga osobie niewidomej poruszać się po budynku i ogrodzie.
Moduł jest kwadratem o boku równym 60 cm, czyli średniej długość ludzkiego kroku. Osoba niewidoma może liczyć swoje kroki, a zarazem moduły, by zorientować się w przestrzeni — tłumaczą autorki.
ogród zimowy
© Artemis Athanasiadi, Oliwia Karapuda, Aleksandra Maszczyk
terapia zmysłem węchu
Wejście do budynku znajduje się w ogrodzie zimowym. Po przekroczeniu jego progu mieszakniec może poczuć intensywny zapach roślin i ziół. Ściana oraz dach tego pomieszczenia zostały wykonane ze szkła inteligentnego, tak by móc kontrolować intensywność światła. Ogród to łączniki między strefą „publiczną”, a „prywatną”.
korytarz i wypukła okładzina ułatwiają poruszanie się po wnętrzu domu
© Artemis Athanasiadi, Oliwia Karapuda, Aleksandra Maszczyk
przestrzeń wąska, przestrzeń szeroka
Kolejnym pomysłem Polek było stworzenie wewnętrznego korytarza umieszczonego przy zewnętrznych ścianach domu, gdzie nie będzie żadnych mebli i przeszkód. Projektowany korytarz jest szeroki na dwa, wspomniane wcześniej moduły i wynosi 120 cm. Prowadzi on mieszkańca do wszystkich części domu. Osoba może rozpoznać strefę, w której się znajduje, po zwężeniu ściany.
wypukła, kamienna okładzina ścian ułatwia orientację
© Artemis Athanasiadi, Oliwia Karapuda, Aleksandra Maszczyk
okładzina ścienna jak drogowskaz
Artemis, Oliwia i Aleksandra szukały prostego sposobu, dzięki któremu mieszkaniec będzie mógł być prowadzony po własnym domu. Rozwiązaniem okazała się kamienna okładzina ścienna, ułatwiająca zrozumieć przestrzeń poprzez zmysł dotyku.
Jest to sposób, który zawiera wiele informacji na najmniejszej możliwej ilości miejsca. Składa się z trzech elementów o różnej szerokości. Najszerszy to element podstawowy. Element o połowę węższy sygnalizuje zbliżającą się przeszkodę, a elementy ułożone najbliżej siebie informują, że przeszkoda jest po drugiej stronie korytarza — wyjaśniają projektantki.
Poczytajcie także o INvisible house — projekcie domu dla osób niedowidzących. Jego autor, Patryk Włodarczyk, student Politechniki Krakowskiej zdobył drugą nagrodę w konkursie Homefutura organizowanym przez UNI competitions.
