Kaja Lewandowska, absolwentka Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej poruszona problemem bezdomności wśród młodzieży, stworzyła projekt centrum pomocy — The Front Porch House, które mogłoby powstać w Toronto. Jej pomysł zapewniający schronienie dla młodych ludzi w trudnej sytuacji zwyciężył w międzynarodowym konkursie Step Forward organizowanym przez platformę UNI competition.
Celem konkursu Step Forward organizowanego przez UNI competition było zaprojektowanie ośrodka, który sprosta potrzebom osób nieletnich dotkniętych problemem bezdomności. Proponowany obiekt miał stanąć w Toronto w Kanadzie, gdzie około 12 procent bezdomnych to osoby młode — między 13 a 24 rokiem życia. Spora ich część ucieka z domu ze względu na przemoc oraz dyskryminację z powodu orientacji seksualnej.
ośrodek dla bezdomnej młodzieży
Zgłaszane na konkurs koncepcje musiały stawiać dobro młodych ludzi na pierwszym miejscu, ale także uwzględniać konieczność wpisania ośrodka w otoczenie dzielnicy Humber Summit, której miał stać się częścią. Budynek musiał być niedrogi, uwzględniać duże spadki terenu działki i pomieścić 60 osób. W projekcie uczestnicy mieli uwzględnić również: ogród społeczny, kuchnię eksperymentalną, teatr na wolnym powietrzu, salę warsztatową, salę lekcyjną, bibliotekę, miejsce spotkań, poradnię psychologiczną, recepcję oraz poczekalnię.
proponowany ośrodek mógłby powstać w Toronto
© Kaja Lewandowska
wygrana absolwentki PWr
Nadesłane na konkurs projekty oceniało dwuosobowe jury kanadyjskich architektów: Pooya Baktash (PARTISANS) i Guillaume Fafard (Quinzhee Architecture). Za najlepszą uznali koncepcję The Front Porch House autorstwa Kai Lewandowskiej z Politechniki Wrocławskiej. Jej projekt wykonany pod kierunkiem dr Grażyny Hryncewicz-Lamber był jednocześnie pracą inżynierską.
projekt The Front Porch House otrzymał główną nagrodę
© Kaja Lewandowska
centrum przejściowe
Głównym założeniem projektu było stworzenie ośrodka w nurcie „transitional housing” (dosłowne tłumaczenie „centrum przejściowe”). Obiekty tego typu zapewniają młodzieży nocleg oraz dostęp do edukacji, opieki medycznej, poradni psychologicznych oraz doradztwa zawodowego i znacznej mierze skupiają się na przystosowaniu bezdomnej młodzieży do samodzielnego życia w społeczeństwie — tłumaczy Kaja.
ośrodek składa się z czterech modułów mieszkalnych
© Kaja Lewandowska
Ośrodek podzielony został na skrzydła mieszkalne oraz część dydaktyczną, zawierającą między innymi sale warsztatowe, teatr w otwartej przestrzeni, bibliotekę i kuchnię eksperymentalną. Cały budynek nawiązuje bryłą, jak i elewacją do sąsiedniej zabudowy oraz terenu.
Ośrodek składa się z czterech modułów mieszkalnych: jednoosobowego, podwójnego oraz dwóch dostosowanych do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Każdy wyposażony jest w prywatną łazienkę i przestrzeń do nauki. Moduły mieszkalne mają bezpośrednie wyjście na ganek frontowy — typowy dla domów jednorodzinnych na terenie Stanów Zjednoczonych i Kanady.
autorka nawiązała do typowych dla lokalizacji ganków domów jednorodzinnych
© Kaja Lewandowska
Oprócz zapewnienia podstawowych pomieszczeń, jak biura czy pokoje socjalne, ważne dla autorki było stworzenie przestrzeni, gdzie młodzież będzie miała szansę porozmawiać z pracownikami ośrodka na temat swoich problemów oraz postępów. Zaprojektowała więc gabinet koordynatorów projektowych, biuro karier, gabinet konsultacyjny oraz przestrzeń w pokoju pracowniczym, przeznaczoną na indywidualne rozmowy i porady — wydzieloną ścianą z przeszkleniami w celu zachowania bezpieczeństwa oraz otwartości konwersacji.
szklarnia to łącznik pomiędzy skrzydłami mieszkalnymi
© Kaja Lewandowska
spokojna przestrzeń prywatna
Punktem wyjścia podczas tworzenia projektu stał się motyw ganku frontowego, typowego dla domów jednorodzinnych na terenie Stanów Zjednoczonych oraz Kanady. Jest on symbolem spokojnej przestrzeni prywatnej na peryferiach miejskich, gdzie mieszkańcy mogą odpocząć od zgiełku życia w centrum miasta. Motyw ten został przeniesiony na projekt ośrodka, by każdy lokator miał bezpośredni dostęp do swojej prywatnej przestrzeni jako namiastki domu — opowiada autorka.
Równie ważny punkt projektu stanowi szklarnia łącząca skrzydła mieszkalne, która oprócz uprawy roślin, stanowi miejsce hortiterapii grupowej, opartej na pracy fizycznej związanej z ogrodnictwem.
elewacja została wykonana z kamienia wapiennego i desek drewnianych
© Kaja Lewandowska
nawiązanie do sąsiedztwa
Cały budynek został zaprojektowany w technologii CLT. Autorka zainspirowana otaczającą zabudową jednorodzinną pokryła elewację ośrodka płytami z kamienia wapiennego oraz drewnianymi deskami. Strefa wejściowa została dodatkowo przeszklona na całej wysokości dwóch kondygnacji. Architektka zastosowała stolarkę okienną w kolorze, aby uzyskać kontrast między jednolitą fasadą a masywnymi przeszkleniami. Natomiast balustrady ganków oraz daszki nad balkonami wykonane zostały z mlecznego szkła.
wewnętrzny ogród społeczny
© Kaja Lewandowska
Poczytajcie także o projekcie azylu dla bezdomnej młodzieży autorstwa Katarzyny Lech, który otrzymał w 2021 roku wyróżnienie w konkursie „The Safe House – Homes for the homeless students”, również organizowanym przez platformę UNI.
