Zostań użytkownikiem portalu A&B i odbierz prezenty!
Zarejestruj się w portalu A&B i odbierz prezenty
maximize

Polisensoryczna przestrzeń dialogu. Dyplom Marty Słoty

30 października '20

4. Opis pracy projektowej

lokalizacja

Lokalizacja nie jest sprecyzowana. Idealnym rozwiązaniem byłoby stworzenie takiej przestrzeni, jako indywidualnego budynku, wkomponowanego w odpowiednią lokalizację. Większość sal snoezelen znajduje się w miejscach tj. np. szpitale, różnorodne ośrodki. Ja zakładam, że każdy miałby możliwość skorzystania z takiej przestrzeni, sprzyjającej poznaniu czegoś nowego, innego. Jest ona miejscem w dużej mierze odciętym od świata zewnętrznego, dzięki odpowiedniemu wygłuszeniu i braku okien. Zatem każdy kto się znajdzie w takim wnętrzu, poczuje się jakby wchodził do innego świata i będzie miał możliwość „innego” sposobu doświadczania, eksperymentowania czegoś dotąd dla niego obcego, nieznanego.

Byłaby to pewna wizytówka snoezelen. Uważam, że dzięki temu można byłoby maksymalnie wykorzystać potencjał tej metody i dotarłaby ona do większej liczby odbiorców, stałaby się też bardziej znana. W moim projekcie przedstawiam jednak pewien wycinek jakiejś większej całości, jest to okrojony zakres, poruszający główne założenia.

założenia funkcjonalne, idea projektu

Dla artysty najważniejsza jest estetyka — coś musi dobrze wyglądać, być „przyjazne dla oka”. Zwykle daje się to połączyć z funkcjonalnością, jednak często pojawia się problem, że z czegoś trzeba zrezygnować. Nie można zapominać o harmonijnym wyglądzie wnętrza, pamiętając, że nie odbieramy jedynie oczami, ale wszystkimi zmysłami. W założeniu zatem postanowiłam, że projektowana przeze mnie sala, będzie salą białą. Biel jest idealnym nośnikiem kolorowego światła. Wnętrze budowane jest na podstawie różnorodnych brył w odcieniach bieli.

Przestrzeń ma spełniać dwie najważniejsze funkcje — aktywizacyjną i relaksacyjną. Funkcje te są oznaczone odcieniami bieli — strefa aktywna jest w jaśniejszych tonach, zarówno bieli jak i światła; strefa relaksacyjna w tonach ciemniejszej bieli, szarości, ecru i przytłumionego światła — pozwoli się wyciszyć. Oranżerię do hortiterapii zaprojektowałam w taki sposób, aby aktywizowała wszystkie zmysły. Podzielona została na poszczególne strefy, w których umieszczone są wyselekcjonowane rośliny.

opis wnętrza

Cała przyjęta przestrzeń zakłada podział na strefy:

  • wejściową: hol – przestrzeń przeznaczona do swobodnego przemieszczania się między salami terapeutycznymi, daje możliwość wyboru, z której strony wchodzimy do poszczególnych pomieszczeń; toaleta damska i męska; szatnia
  • sala snoezelen (posiada dwa wejścio-wyjścia, możliwość wyboru kierunku, podział na strefy), powierzchnia: 64 m²

rys.: © Marta Słota

poszczególne części sali:

strefa zagadka

  • Tuby w ścianie z otworami, w których znajdują się różnorodne przedmioty dotykowe
  • W tym miejscu pobudzany jest zmysłu dotyku

strefa paneli dotykowych

  • W tej strefie: panele dotykowe, posiadające zróżnicowane w dotyku fakturykonntrastujące: aksamit, blacha, chrobotek, drewno, folia aluminiowa, folia bąbelkowa, futerko, kamyki, kulki żelowe, piasek, styropian, trawa, wata, wełna. Panele na rzepach, można je przenosić w różne miejsca Sali
  • W tej strefie pobudzamy zmysłu dotyku

basen z kulkami

  • To „umowny basen”, wykonany z miękkiej pianki
  • Półokrągły panel ścienny z otworami na piłeczki
  • W tym miejscu pobudzamy motorykę i zmysł dotyku

przegroda transparentna

  • Ścianka z plexiglasu, posiada elementy zaciemniające, mocowane na magnesach z obu stron, forma nawiązująca do kształtu drzewa
  • Zadaniem przegrody jest integracja z drugą osobą, lekkie zaciemnienie, oddzelenie w subtelny sposób strefy aktywizacyjnej od relaksacyjnej
  • Pobudzanie motoryki

przestrzeń relaksacyjna

  • Przeznaczona do wyświetlania obrazów, usytuowana na miękkim podeście, miękkie obicia (oparcia) ścian tam również: pufy, sakwy, hamak,
  • Pobudzanie zmysłu wzroku i relaksacja

przestrzeń relaksacyjno-aktywizująca

  • Tam: zestaw modułowy: 4 kwadratowe elementy – podświetlany kwadratowy stolik i 3 siedziska, pozwalające regulować wysokość stolika
  • Pobudzanie zmysłu wzroku
  • W tle – czarna ściana tablicowa, na której można malować świecącymi w ciemności flamastrami
  • W tej części też: strefa pobudzająca zmysł węchu – ścianka z otwieranymi szafkami– zagadkami, w nich zapachy, uwalniane po otwarciu
  • Przewidziane 6 szafek, różnych wielkości – każda odpowiada za coś innego, przypisane są do niej 3 przykładowe zapachy (wymienne):

1. Poprawa nastroju: bazylia, mandarynka, pomarańcza;
2. Łagodzenie stanów lękowych: cyprys, bergamotka, neroli;
3. Odprężenie: jodła, melisa, drzewo herbaciane;
4. Pobudzenie i koncentracja: jaśmin, sosna, cynamon;
5. Łatwiejsze oddychanie: lawenda, mięta, rozmaryn;
6. Antyseptyczne: rumianek, cytryna, eukaliptus;

  • Po drugiej stronie –miejsce na część pobudzającą zmysł smaku, w formie blatu przyściennego (można przynosić różne substancje smakowe, ponieważ nie ma ich na stałe)

pokój dźwiękowy

  • W kształcie nieregularnego kwadratu, zastępuje fotel dźwiękowy
  • Miękka podłoga na całości, poduszki, skóry owcze
  • Ściany wygłuszone pianką akustyczną, pianka ścienna uformowana w kształt fali — wygodne oparcia
  • Instrumenty muzyczne montowane do ścian i sufitów: bębenki, gongi, cymbałki, dzwoneczki, tamburyn, maracasy oraz głośniki, ukryte w ścianach (możliwy wybór dźwięków np. przy pomocy aplikacji
  • Strefa aktywna (wytwarzanie dźwięków), ale również relaksacyjna (wsłuchiwanie się w dźwięki lub wyciszenie – nisza)
  • Wejście – zasłona ze światłowodów
  • Pobudzanie zmysłu słuchu, relaksacja

przestrzeń z kolumnami i lustrami
• 3 kolumny transparentne, o zróżnicowanej wysokości i szerokości, w nich niewielkie elementy, napędzane wentylatorem
• Kolumny wydają lekki szum, porównywalny do szumu wiatru
• Lustra mają dawać poczucie głębi
• Po drugiej stronie — ściana z podświetlanymi otworami różnego rozmiaru, w nich podświetlane butelki sensoryczne
• Tutaj również drążek zamocowany do sufitu z obrotowymi lustrami akrylowymi

sala do hortiterapii

Powierzchnia: 48 m². Sala do hortiterapii (jak sala snoezelen) posiada dwa wejścia-wyjścia oraz podział na strefy:

  • Strefę roślin ozdobnych, z systemem donic modułowych z siedziskami(wstępnie umiejscowiona po stronie północno-wschodniej)
  • Strefę z warzywami i ziołami — warzywa i zioła można sadzić bezpośrednio w ziemi lub w donicach zamontowanych do ściany
  • Strefę relaksu, gdzie znajdują się też owoce oraz kącik gdzie można usiąść — tam powieszone są hamaki (wstępnie ulokowana od strony południowo-wschodniej).

Strefy ulokowane są tutaj zamiennie (donice modułowe nie są wbudowane na stałe, co daje możliwość przenoszenia).

          

Sala do hortiterapii

rys.: © Marta Słota

W środkowej części przewidziana fontanna, zapewniająca odpowiednią wilgoć w pomieszczeniu oraz aktywizacje zmysłu słuchu, dotyku…

oświetlenie

Najważniejszą rolą oświetlenia w Sali jest oznaczenie stref, tej najbardziej aktywizującej i tej najbardziej relaksacyjnej. Głównym oświetleniem wnętrza są listwy led — system obsługiwany pilotem. Posiada regulację koloru oraz nasycenia barwy (dostosowywane indywidualnie). Listwy led podświetlają również drzwi, aby wejście i wyjście było dobrze widoczne. Inne elementy świetlne to niewielkie neonowe piktogramy, pełnią rolę komunikacji i służą oznaczeniu poszczególnych zmysłów, które są aktywizowane w konkretnych miejscach w pomieszczeniu. Dodatkowym oświetleniem Sali są drobne elementy świetlne. Światło w tym wnętrzu pełni bardzo istotną rolę, ponieważ określa cały charakter Sali, która z założenia jest salą białą, co oznacza, że to właśnie głownie światło ją definiuje.

Zastosowane materiały oraz oświetlenie posiadają atest przeciwpożarowy.

Marta SŁOTA

Dyplom magisterski powstał w Pracowni Projektowanie Wnętrz krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych.
promotor: dr hab. Joanna Kubicz, prof. ASP



1. A.Smrokowska-Reichmann, Snoezelen — Sala Doświadczania Świata, Wrocław 2013, s. 19

2. https://sjp.pwn.pl/sjp/relaks;2573840.html, dostęp: 19.11.2019

3. https://sjp.pwn.pl/sjp/aktywizacja;2549299.html, dostęp: 19.11.2019

4. https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/dialog;3892432.html, dostęp: 14.11.2019

5. A.Smrokowska-Reichmann, Snoezelen — Sala Doświadczania Świata, Wrocław 2013, s.101–102

6. A.Smrokowska-Reichmann, Snoezelen — Sala Doświadczania Świata, Wrocław 2013, s. 90–91

7. https://rme.cbr.net.pl/index.php/archiwum-rme/356-wrzesien-pazdziernik-nr-69/wiadomosci-rolnicze/800-hortiterapia-czyli-zbawienny-wplyw-roslin-na-zdrowie-czlowieka, dostęp: 25.02.2020

8. E.Janus, A.Bac, A.Kulis, A.Smrokowska-Reichmann, Terapia zajęciowa w geriatrii, Warszawa 2017, s.115

9. http://www.jadowniki.caritas.pl/article/hortiterapia, dostęp: 30.12.2019

10. E.Janus, A.Bac, A.Kulis, A.Smrokowska-Reichmann, Terapia zajęciowa w geriatrii, Warszawa 2017, s. 118

11. https://zwierciadlo.pl/parenting/wychowanie-dziecko/snoezelen-nowa-terapia-dla-dzieci-i-doroslych/2, dostęp: 20.11.2019

12. Alain de Botton, Architektura szczęścia, 2006, s. 104

13. W.Strzemiński, Teoria widzenia, Kraków 1974, s. 14

14. J.Pallasmaa, Oczy skóry, Kraków 2012, s. 58

15. E.T.Hall, Ukryty wymiar, Warszawa 2001, s. 81

16. A.Smrokowska-Reichmann, Snoezelen — Sala Doświadczania Świata, Wrocław 2013, s. 118

17. D.Sudjic, Język rzeczy, Kraków 2013, s. 79

18. https://www.socoffee.pl/co-ma-kolor-kubka-do-smaku-kawy/, dostęp: 7.01.2020.

19. https://fizjo4life.pl/czym-jest-propriocepcja-i-po-co-ja-trenowac/, dostęp: 7.12.2019

20. J.Pallasmaa, Oczy skóry, Kraków 2012, s. 26

21. S.E.Rasmussen, Odczuwanie architektury, Kraków 2015, s. 246

22. https://betamed.pl/poradniki/koloroterapia/, dostęp: 11.12.2019

23. A.Smrokowska-Reichmann, Snoezelen – Sala Doświadczania Świata, Wrocław 2013, s.160–164

24. https://centrumsnoezelen.pl/dzwieki-i-muzyka-w-snoezelen/, dostęp: 4.03.2020

Głos został już oddany

IGP-DURA®one – system powlekania proszkowego
SIATKA - METAL - PROGRESS
Ekologiczne nawierzchnie brukowe
INSPIRACJE