Praca zgłoszona na konkurs
„Najlepszy Dyplom Architektura”
Dawne chłodnie rybne, podobnie jak całe Molo Rybackie (wraz z nasadą oraz budynkami dawnych wędzarni), są żywym zapisem nieistniejącego już w takiej skali przemysłu rybnego w Gdyni. Wraz z sukcesywną likwidacją kolejnych ważnych elementów składających się na wyjątkową tożsamość miejsca, historia i atmosfera poportowej części miasta znikną na zawsze. Poprzez specyfikę swojej architektury i układ przestrzenny chłodnie są obiektami, którym trudno przypisać inne przeznaczenie, a jednocześnie nietypowa funkcja i specyficzne rozwiązania stanowią o wyjątkowości tych budynków.
po lewej: aksonometria, 1935 rok; po prawej: aksonometria, 2021 rok
© Anna Kolasa
Tym, co wyróżnia Molo Rybackie na tle całego miasta, jest jego położenie na styku wody i lądu, zarówno fizycznie, jak i kulturowo. Podejmując temat adaptacji zespołu dawnych chłodni rybnych, bardzo szybko okazało się, że projektowanie bez kontekstu nie przyniesie zamierzonych skutków. Tylko rewaloryzacja całego Mola Rybackiego jest w stanie wpłynąć korzystnie na potencjał zabytkowych budynków tam się znajdujących. Jednym z zasadniczych założeń projektowych było nadanie mu funkcji odnoszących się do historii miejsca, otwarcie Mola, upublicznienie pirsu i oddanie go z powrotem w ręce mieszkańców.
po lewej: propozycja projektowa; po prawej: schemat funkcji
© Anna Kolasa
Nawiązując do osi wyznaczonej w 1926 roku przez Adama Kuncewicza i Romana Felińskiego, mimo iż nigdy nie została zrealizowana, podjęłam decyzję o kontynuacji idei „handlowo-reprezentacyjnej alei” zakończonej placem. Jest to interpretacja historycznego założenia, które nigdy nie powstało. Na osi Mola Rybackiego projekt zakłada powstanie parku — placu, tworzącego przedpole budynków chłodni, tętniącą życiem halę gastronomiczną, parking samochodowo-rowerowy z zielonym ogólnodostępnym dachem, hotel oraz rekreacyjną przestrzeń parkową na czubku pirsu. Po obu stronach znajdą się obiekty mieszkalne z usługami w parterach, będzie także możliwość obejścia Mola po jego obwodzie.
elewacja południowa
© Anna Kolasa
Istotną kwestią w projekcie rewaloryzacji Mola Rybackiego jest przywrócenie nieistniejącego Nabrzeża Kaszubskiego. Zespół chłodni zostanie zaadaptowany na funkcję edukacyjno-kulturalną, natomiast w budynkach przy ulicy Śledziowej powstanie ogólnodostępne akademickie centrum sportowe. W odtworzonym Nabrzeżu Kaszubskim znajdzie się marina studencka. Dzięki wspólnej „powierzchni wodnej” oba zespoły budynków (chłodnie i wędzarnie) tworzyć będą jedność.
przekrój A-A
© Anna Kolasa
W miejscu dawnych chłodni powstanie Gdyńska Akademia Architektury (także okrętowej), Muzeum Gdyńskiego Modernizmu oraz biblioteka publiczna. Aby zachować istniejącą konstrukcję budynków oraz wprowadzić nową funkcję, zespół dawnych chłodni rybnych został wzbogacony o trzy nowe obiekty. Ze względu na charakterystyczny dla chłodni ustrój płytowo-słupowy (ze stropami grzybkowymi — konstrukcja płyty krzyżowo zbrojonej opartej wprost na słupach ze specjalnie ukształtowanymi głowicami), wykluczone zostały niektóre rodzaje przestrzeni planowanych w nowym programie użytkowym.
po lewej: przekrój Chłodni śledziowej; po prawej: wnętrze Chłodni śledziowej
© Anna Kolasa
Nowe obiekty wpisują się w negatywną przestrzeń pomiędzy kompleksem byłych chłodni. Każdy z nich w inny sposób odwołuje się do lokalizacji. Kostka znajdująca się nad byłą Chłodnią nr 1 to przedłużenie funkcji publicznej, która przechodzi przez całość dawnej chłodni. Została tam wprowadzona wielka sala audytoryjna z przelotowym widokiem w stronę miasta i wody (Nabrzeża Kaszubskiego). Elementem oddzielającym audytorium od strefy wejściowej jest „wycinek” burty transatlantyku. Symbolizuje on połączenie miasta z morzem oraz jest nawiązaniem do historii Gdyni.
po lewej: przekrój Chłodni nr 1; po prawej: wnętrze, transatlantyk
© Anna Kolasa
Nowy budynek nad obiektami „towarzyszącymi” jest w pełni przeznaczony na funkcje akademickie. Najwyższe piętra odznaczają się zamkniętą fasadą, aby skupić się na świetle wpadającym do budynku poprzez otwory w stropie, gdzie znajduje się laboratorium światła w architekturze. Trzecia kubatura jest symbolicznie zawieszona nad najstarszym obiektem — historycznym budynkiem chłodni. Nie działa ona jako przedłużenie, ale jako całkiem nowy element dostępny z zewnątrz. Główną ideą tego obiektu jest komunikacja i jego powiązanie z wodą. Wejście na zewnętrze schody znajduje się od strony wody, każdy kolejny przystanek — spocznik — jest punktem obserwacji nabrzeża. W budynku ścieżkę kontynuuje rampa znajdująca się na obwodzie obiektu, która prowadzi do punktu obserwacyjnego, jedynego „okna” zwróconego ku wodzie w północnej elewacji.
idea koncepcji interwencji
© Anna Kolasa
Anna KOLASA
Ilustracje: © Autorka
