Konkurs studencki na najciekawszy projekt przestrzeni do mieszkania
Zostań użytkownikiem portalu A&B i odbierz prezenty!
Zarejestruj się w portalu A&B i odbierz prezenty
maximize

Dobrochna Lata – „Nowa geografia: Antropocentrum. Muzeum historii nienaturalnej w Katowicach”

20 kwietnia '22
Dane techniczne
Typ: praca dyplomowa magisterska
Rok obrony: 2020
Nazwa: „NOWA GEOGRAFIA: ANTROPOCENTRUM. MUZEUM HISTORII NIENATURALNEJ W KATOWICACH”
Autorka: Dobrochna Lata
Uczelnia:
Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej
Promotorka:

dr Ada Kwiatkowska

Praca zgłoszona na konkurs
„Najlepszy Dyplom Architektura”

buczyna zachodniokarpacka

Wędrowiec początkowo myśli, że dotarł nie tam, gdzie zmierzał. Jego stare mapy nie zgadzają się z zastanym krajobrazem. Zaprasza się go do zwiedzania miasta, a równocześnie do zobaczenia starych widokówek ukazujących je takim, jakie było w przeszłości. Odzwierciedlają one wyobrażania z map — naturalną krainę buczyny zachodniokarpackiej.

kopalnie węgla kamiennego

Miasto w całości zostało stworzone przez ludzką wyobraźnię. Pewien człowiek kiedyś znalazł tu substancję, dzięki której mieszkańcy mogli mieć wszystko, czego tylko zechcieli. Zaczęto wydobywać ją na przemysłową skalę. Pierwszą kopalnię nazwano „Błogosławieństwem Emanuela”. Nowe osiedla, huty i kolej przyciągały jeszcze więcej ludzi z marzeniami.

zanieczyszczenie powietrza

Rozwój był dynamiczny. Wydawało się, że przemysł tworzy nowe życie. Początkowo jedynie nieliczni mieszkańcy zauważyli, że niebo powoli zmienia kolor. Z intensywnie niebieskiego zmieniło się w szare. Różnicę od razu zauważali przyjezdni, którzy nie spotykali takiego zanieczyszczenia w miejscach, z których przybywali.

powstawanie hałd

Zmiany w krajobrazie były coraz bardziej widoczne. Wkrótce również ziemia, niegdyś pełna życia, porośnięta trawą, stała się czarną pustynią. Wykarczowane lasy zmieniły się w góry stworzone ręką człowieka. Gdy już nawet ludzie ze słabym wzrokiem zauważyli zmiany, nie wiedziano, jak odzyskać utracony krajobraz.

plan zagospodarowania terenuplan zagospodarowania terenuplan zagospodarowania terenu

plan zagospodarowania terenu

© Dobrochna Lata

tereny zdegradowane

Wiele lat tęskniono za żyzną krainą. Z czasem ludzie przyzwyczaili się do nowego otoczenia. W końcu mało kto pamiętał, jakie pragnienia skłoniły założycieli do stworzenia miasta. Tylko najstarsi pamiętali, jak było przed industrializacją Górnego Śląska.

powrót do natury

Zanikający dawny świat mieszkańcy postanowili zamknąć w sztucznych górach i nieckach. Chciano, by natura narodziła się na nowo. Znów zaczęto marzyć o mieście z pocztówek. Mieszkańcy odkryli, że z czarnych pustyni można wiele odzyskać. Z pomysłem wielkiej rekultywacji zaczęto wiązać wielkie nadzieje.

droga do zmiany

Starano się ratować ostatni skrawek pierwotnego lasu. Stworzono szlak, uzupełniony o elementy architektury drogi, łączący dwa konteksty: naturę i kopalnię. Początkiem szlaku miała być platforma z ubitego popiołu przypominająca o górniczej przeszłości.

droga do zmianydroga do zmianydroga do zmiany

droga do zmiany

© Dobrochna Lata

centrum rekultywacji

Zza sztucznej góry powoli wyłaniają się zwęglone dachy z palonego drewna. Ścieżka dochodzi do budynku, którego funkcją jest badanie i przywracanie terenu do użytku. Doświetlenie budynku stanowią dwa odwrócone stożki, które działają jak donice zbierające wodę dla drzew w świetlikach laboratorium. Droga ma formę spiralnych schodów. Przechodzi przez najbardziej stromą stronę zbocza.

rzut centrum rekultywacjirzut centrum rekultywacjirzut centrum rekultywacji

rzut centrum rekultywacji

© Dobrochna Lata

muzeum historii nienaturalnej

Do wnętrza kolejnego budynku trasy prowadzi pochylnia, która powoli zagłębia się w teren. Muzeum historii nienaturalnej pokazuje drogę powstania, proces spalania i wpływ węgla na środowisko materii. Strefa wejściowa nawiązuje do górnictwa i wydobycia oraz wzbudza chęć eksploracji. Kończy się w dużym, oświetlonym z góry holu na planie koła. Z wielkiego zadaszonego stożka przez górny świetlik wpada snop światła. W sercu pomieszczenia znajduje się ogród paproci i widłaków — praźródła węgla.

muzeum historii nienaturalnejmuzeum historii nienaturalnejmuzeum historii nienaturalnej

muzeum historii nienaturalnej

© Dobrochna Lata

obieg materii

Wnętrze nawiązuje do powstawania węgla i czasów przed wydobyciem. Z jasnego pomieszczenia, zagłębia się pod ziemię. Przedstawia losy substancji z epoki kambru. Od lasu paprotników, przez torf i antracyt, poprzez jego wydobycie, do zanieczyszczenia i popiołu tworzonego w procesie spalania. Eksploracja genezy regionu budzi świadomość ekologiczną.

obieg materiiobieg materiiobieg materii

obieg materii

© Dobrochna Lata

amfiteatr refleksji

Wędrowiec rozmyśla o naturze. Obserwuje wschodzącą roślinność na tle lasu. Z nową nadzieją na odnowę przyrody kończy swoją przygodę w ocalałym fragmencie buczyny zachodniokarpackiej.

refleksjarefleksjarefleksja

refleksja

© Dobrochna Lata

Dobrochna LATA

Ilustracje: © Autorka

Głos został już oddany

Okna dachowe FAKRO GREENVIEW – nowy standard na nowe czasy
Okna dachowe FAKRO GREENVIEW – nowy standard na nowe czasy

VERTO®
system zawiasów samozamykających

www.simonswerk.pl
PORTA BY ME – konkurs
INSPIRACJE