Co się stanie, gdy młodzi projektanci i projektanki staną przed wyzwaniem stworzenia ekologicznych i funkcjonalnych przestrzeni łączących miejskie tereny zielone? Odpowiedzi na to pytanie przyniosły projekty studenckie architektury krajobrazu z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, które zostały zaprezentowane podczas wyjątkowego wydarzenia „Zielona Sieć dla Lublina – Studenckie Projekty Łączników”. Zainteresowanie tymi inicjatywami nie ograniczyło się do samej społeczności akademickiej. Wśród uczestników i uczestniczek byli również przedstawiciele władz miejskich, instytucji oraz mieszkańcy i mieszkanki, mający okazję poznać innowacyjne rozwiązania, mogące na stałe zmienić oblicze lubelskiej przestrzeni publicznej.
lokalizacja zbiorczo
© studentki i studenci KUL
zielone łączniki – nowe podejście do miasta
Projektowanie przestrzeni publicznych w miastach stało się coraz bardziej złożonym zadaniem, w którym kluczową rolę odgrywają zarówno potrzeby mieszkańców/mieszkanek, jak i troska o środowisko naturalne. Zielone łączniki, stanowiące elementy integrujące tereny zieleni, w tym parki, skwery, czy tereny rekreacyjne, pozwalają na stworzenie ciągłości ekosystemu miejskiego. Studenci i studentki architektury krajobrazu KUL mieli szansę zaprezentować swoje koncepcje rozwiązań, mogące pomóc w rozwiązywaniu problemów związanych z brakiem powiązań komunikacyjnych pomiędzy poszczególnymi terenami zielonymi w Lublinie.
mem
© studentki i studenci KUL
Podczas prezentacji zaprezentowano szereg projektów, stanowiących odpowiedź na wyzwania związane z istniejącymi barierami w przestrzeni miasta. Dzięki analizie i diagnozie różnych problemów, zaprezentowano innowacyjne podejście do budowania nowych, zielonych korytarzy, poprawiających dostępność, estetykę i funkcjonalność przestrzeni publicznych w Lublinie.
Doliny Czechówki
Trzy projekty obejmują różne odcinki Doliny Czechówki, mającej łączną długość około 6 km. Celem każdego z nich było stworzenie spójnych, ekologicznych łączników, które poprawią komunikację pieszą i rowerową, a także wzmocnią funkcje przyrodnicze i rekreacyjne tej przestrzeni.
część zachodnia
Projekt Karoliny Kawalec, Natalii Wójcik-Suwały, Aleksandry Lalik, Weroniki Goldy oraz Anny Przewoźnik dotyczył zachodniego odcinka Doliny Czechówki, który boryka się z problemem nadmiernie rozbudowanej infrastruktury drogowej. Studentki zaproponowały rozwiązania, poprawiające łączność komunikacyjną i rekreacyjną w tej okolicy, jednocześnie zachowując walory przyrodnicze doliny. W projekcie uwzględniono budowę kładek, placów zabaw, siłowni na świeżym powietrzu oraz nasadzenia roślin naturalistycznych. Proponowane rozwiązania wykorzystują gatunki roślin odporne na zanieczyszczenia miejskie, w tym roślinność preferującą stanowiska wilgotne i rodzime formy roślinne. Szczególną uwagę zwrócono na konieczność odkrycia koryta rzeki w rejonie Podzamcza, co przyczyniłoby się do przywrócenia naturalnego charakteru tej przestrzeni.
Czechówka zachodnia
© Karolina Kawalec, Natalia Wójcik-Suwała, Aleksandra Lalik, Weronika Goldy i Anna Przewoźnik
część centralna
Projekt Jakuba Jakubowskiego, Marcina Pawełczaka, Aleksandry Mamony, Julii Mirosław, Magdaleny Ciosek oraz Wiktorii Mizak koncentrował się na centralnym odcinku, który również jest zdominowany przez szeroką infrastrukturę drogową. Studenci zaproponowali rozwiązania mające na celu poprawienie przestrzeni rekreacyjnych oraz utworzenie nowych, naturalnych szlaków pieszo-rowerowych. W projekcie uwzględniono również zieleń, której celem jest wzmacnianie bioróżnorodności. Zastosowanie roślin odpornych na miejskie zanieczyszczenia oraz wprowadzenie funkcji edukacyjnych i rekreacyjnych w tej przestrzeni miało na celu wzmocnienie charakteru tego odcinka jako miejsca spędzania czasu w zgodzie z naturą.
Czechówka centralna
© Jakub Jakubowski, Marcin Pawełczak, Aleksandra Mamona, Julia Mirosław, Magdalena Ciosek i Wiktoria Mizak
część wschodnia
Projekt Mateusza Jagodzińskiego, Magdaleny Niedzieli, Katarzyny Wilk, Aleksandry Wójtowicz oraz Mateusza Porzaka wymagał szczególnego podejścia z powodu zamknięcia tej przestrzeni w części pod ziemią oraz barier komunikacyjnych wynikających z rozbudowanej sieci drogowej. W ramach tego projektu studenci zaproponowali nie tylko poprawę komunikacji, ale także przywrócenie naturalnego charakteru tego obszaru, który ma duży potencjał rekreacyjny i przyrodniczy. Jednym z głównych elementów projektu było odkrycie koryta rzeki, co stanowiło kluczowy element planowanej rewitalizacji tego terenu. Zastosowanie naturalnych materiałów budowlanych oraz roślin odpornych na trudne warunki miejskie miało na celu poprawę jakości środowiska naturalnego w tej części Lublina.
Czechówka wschodnia
© Mateusza Jagodziński, Magdalena Niedziela, Katarzyny Wilk, Aleksandra Wójtowicz i Mateusz Porzak
Stare Miasto – osiedle Przyjaźni (Most Przyjaźni)
Projekt Gabrieli Łaziuk, Aleksandry Matuszczak oraz Natalii Prajsnar to pieszo-rowerowy Most Przyjaźni przez Bystrzycę, łączacyp cztery dzielnice: Stare Miasto, Kalinowszczyzna, Bronowice (Osiedle Przyjaźni) i Tatary. Historycznie w tym miejscu znajdował się most kolejowy, jednak dziś dolina rzeki stanowi barierę komunikacyjną. Dzięki kluczowej lokalizacji, projekt ma na celu stworzenie nowego, punktowego powiązania, które rozwiązuje problem dostępności i przyczynia się do lepszej integracji tych dzielnic. Zrealizowanie tej interwencji jest od wielu lat uwzględniane w miejskich planach, a projekt studencki nadał jej konkretną formę wizualną.
Most Prztjaźni
© Gabriela Łaziuk, Aleksandra Matuszczak i Natalia Prajsnar
Park Saski – Dolina Czechówki
Projekt Yany Borysovskiej, Renaty Kosieradzkiej oraz Klaudii Jaroszuk jest nieoczywistym połączeniem Parku Saskiego z doliną rzeki Czechówki, terenami niemal zapomnianymi, takimi jak Dawny Cmentarz Żydowski, oraz mało wykorzystywaną przestrzenią stadionu Lublinianki. Park Saski jest popularnym miejscem rekreacyjnym wśród mieszkańców, jednak mało kto zdaje sobie sprawę, że w jego sąsiedztwie znajdują się inne cenne tereny, które nie są odpowiednio powiązane. Autorki projektu zaproponowały stworzenie nowych przejść, w tym przez nasyp stadionu, udostępnienie cmentarza oraz budowę nowych, czytelnych ciągów pieszo-rowerowych wzdłuż rzeki Czechówki. Propozycja ta ma na celu poprawę dostępności i ułatwienie przemieszczania się między tymi ważnymi terenami.
Park Saski – Dolina Czechówki
© Yana Borysovska, Renata Kosieradzka i Klaudia Jaroszuk
Park Rury – Bystrzyca
Projekt Rafała Pałki,Wiktorii Panek, Aleksandry Smolińskiej oraz Pauliny Strzalińskiej dotyczy poprawy czytelności powiązania dwóch ważnych terenów zieleni – Parku Rury oraz Doliny Bystrzycy. Mimo że oba te tereny są popularne, połączenie między nimi pozostaje niewystarczająco wyeksponowane i mało czytelne, z wąskimi ścieżkami oraz mało widocznymi przejściami dla pieszych. Zespół zaproponował poprawę tego powiązania poprzez zmniejszenie powierzchni utwardzonych, przesunięcie przejścia dla pieszych w bardziej ergonomiczne miejsce oraz poprawienie dostępności przestrzeni, co pozwoli lepiej łączyć te dwa tereny.
Park Rury – Bystrzyca
© Rafał Pałki, Wiktoria Panek, Aleksandra Smolińska i Paulina Strzalińska
Wąwóz Pokoleń – Bystrzyca
Projekt Tomasza Bojarskiego, Martyny Denis, Kamili Jagieło, Leny Jungowskiej oraz Darii Makarewicz obejmuje obszar Wąwozu Pokoleń, który stanowi ważny element przestrzeni rekreacyjnej. Zespół studencki włączył do projektu również obywatelski projekt mieszkańców dotyczący fragmentu wąwozu. Obejmuje on dawny stok narciarski, dawną strzelnicę oraz część wąwozu przy ul. Nadbystrzyckiej. Głównym celem projektu było stworzenie powiązań w skali całego miasta. Zaproponowano utworzenie trasy pieszo-rowerowej wzdłuż całego wąwozu, łączącej centrum miasta (rejon biznesowego Centrum Zana) z rzeką Bystrzycą. W ramach projektu zaproponowano także budowę nowej kładki nad wąwozem oraz odnowienie przejścia podziemnego pod ul. Zana, co stworzy nowe powiązanie między centrum miasta, dzielnicą uniwersytecką a osiedlami LSM i Czuby.
Wąwóz Pokoleń – Bystrzyca
© Tomasz Bojarski, Martyna Denis, Kamila Jagieło, Lena Jungowska i Daria Makarewicz
współpraca z mieszkańcami i mieszkankami
Jednym z najważniejszych aspektów tych projektów było zaangażowanie mieszkańców/mieszkanek w proces projektowania. Dzięki takim inicjatywom studenci i studentki nie tylko poznali realne potrzeby i oczekiwania, ale także mieli okazję do dyskusji i wymiany opinii. Takie spotkania stanowią doskonałą okazję do lepszego zrozumienia wyzwań, stojących przed miastem oraz do testowania nowych rozwiązań w kontekście rzeczywistych potrzeb społecznych.
Wąwóz Pokoleń – Bystrzyca
© Tomasz Bojarski, Martyna Denis, Kamila Jagieło, Lena Jungowska i Daria Makarewicz