Projekt Centrum Samoaktualizacji i Kreatywności w Przemyślu to praca magisterska autorstwa Wojciecha Buchtalarza z Politechniki Krakowskiej, powstała pod opieką dra Lucasa Olmy. Propozycja architektoniczna odpowiada na wyzwania stojące przed mniejszymi miastami Polski, borykającymi się z migracją młodych mieszkańców/mieszkanek i stagnacją gospodarczą. Projekt nie tylko promuje rozwój kulturowo-gospodarczy, ale też redefiniuje rolę architektury w kształtowaniu przyszłości mniejszych ośrodków miejskich.
rysunek
© Wojciech Buchtalarz
Problemy mniejszych miast i wizja rozwiązania
Przemyśl, położony na Południowo-Wschodnim krańcu Polski, to miasto z bogatą historią i kulturą, jednak zmaga się z wieloma problemami. Wysokie bezrobocie, spadek liczby ludności oraz brak miejsc sprzyjających samoaktualizacji to tylko niektóre z wyzwań. Projekt Centrum Samoaktualizacji i Kreatywności ma za zadanie wykorzystać niewykorzystany potencjał miasta, przekształcając je w ośrodek inspirujący mieszkańców do działania.
zagospodarowanie terenu
© Wojciech Buchtalarz
W obecnym kształcie Przemyśl zmaga się z wieloma ograniczeniami, hamującymi jego rozwój. Zamknięcie dawnych zakładów przemysłowych przyczyniło się do zmniejszenia liczby miejsc pracy, co z kolei spowodowało wzrost migracji młodych ludzi do większych miast. Dodatkowo brak atrakcyjnych ofert edukacyjnych oraz miejsc wspierających rozwój osobisty wpływa negatywnie na lokalną społeczność. Centrum ma być odpowiedzią na te problemy, tworząc przestrzeń, w której mieszkańcy mogą realizować swoje pasje, edukować się i współpracować.
koncepcja i schematy
© Wojciech Buchtalarz
Centrum ma funkcjonować jako przestrzeń naukowo-kulturalna, łącząca edukację, sztukę i innowacje. W oparciu o przykłady podobnych instytucji w Polsce i Europie, autor proponuje budynek, który stanie się katalizatorem przemian. Lokalizacja projektu została dobrana tak, aby wpisywała się w naturalny kontekst miasta, wykorzystując jego atuty krajobrazowe i historyczne.
rzut parteru z otoczeniem
© Wojciech Buchtalarz
Główne założenia projektowe
Projekt obejmuje nie tylko budynek, ale też przestrzeń parkową, stanowiącą miejsce relaksu i integracji mieszkańców/mieszkanek. Istotne cechy projektowanego centrum uwzględniają multidyscyplinarność, elastyczność funkcjonalną, rewitalizację i ekologię. Budynek oferuje przestrzenie dydaktyczne, laboratoria tematyczne, warsztaty oraz wystawy multimedialne. Modułowa konstrukcja umożliwia dostosowanie wnętrz do różnych potrzeb, a całość wpisuje się w lokalny kontekst historyczny i krajobrazowy. Zrównoważone rozwiązania technologiczne, takie jak panele fotowoltaiczne i systemy retencji wody, dopełniają projekt.
rzut pierwszego piętra
© Wojciech Buchtalarz
Przestrzeń parkowa została zaprojektowana z myślą o osobach w każdym wieku. Znajdą się tam zarówno strefy zabaw dla dzieci, jak i miejsca przeznaczone na organizację wydarzeń plenerowych. Dodatkowo przewidziano ścieżki edukacyjne, które będą integrować funkcje parku z działalnością centrum. Wszystko to ma na celu stworzenie harmonijnej przestrzeni, która będzie sprzyjać integracji społecznej i aktywności fizycznej.
rzut drugiego piętra
© Wojciech Buchtalarz
inspiracje z innych realizacji
Projekt opiera się na analizie funkcjonowania podobnych ośrodków, takich jak Experimentarium w Danii czy Centrum Nauki Kopernik w Warszawie. Ważnym aspektem było połączenie funkcji edukacyjnych z przestrzeniami rekreacyjnymi. Autor zwraca uwagę na to, że inspirująca architektura wspiera procesy rewitalizacyjne.
Experimentarium w Danii to doskonały przykład, jak architektura może stać się częścią procesu edukacji i aktywizacji społecznej. Budynek, który dawniej pełnił funkcję browaru, został przekształcony w nowoczesne centrum nauki. Wykorzystano w nim innowacyjne rozwiązania technologiczne, jednocześnie zachowując elementy historyczne. Podobny model można zastosować w Przemyślu, adaptując istniejące budynki do nowych funkcji.
detal
© Wojciech Buchtalarz
Centrum Nauki Kopernik w Warszawie stało się inspiracją pod względem wykorzystania przestrzeni edukacyjnych i interaktywnych wystaw. Multimedialne ekspozycje, warsztaty i pokazy naukowe przyciągają tysiące odwiedzających rocznie, co dowodzi, że takie projekty mają potencjał generowania wzrostu gospodarczego i zainteresowania regionem.
Znaczenie dla Przemyśla
Centrum Samoaktualizacji i Kreatywności ma być odpowiedzią na problemy demograficzne i gospodarcze miasta. Według ankiet przeprowadzonych wśród mieszkańców, brak miejsc wspierających rozwój osobisty oraz wydarzeń kulturalnych to jeden z głównych powodów migracji młodych ludzi. Nowy obiekt będzie miejscem, gdzie młodzież rozwija swoje pasje, a lokalna społeczność znajdzie przestrzeń do integracji.
przekrój i wizualizacje
© Wojciech Buchtalarz
W projekcie uwzględniono również potrzeby lokalnych przedsiębiorców i organizacji pozarządowych, które zyskają dostęp do nowoczesnych przestrzeni konferencyjnych i warsztatowych. Dzięki temu centrum stanie się miejscem, które wspiera zarówno rozwój osobisty, jak i działalność biznesową. Co więcej, dzięki dogodnej lokalizacji i odpowiedniemu zapleczu technicznemu, obiekt może przyciągnąć turystów/turystki, co wpłynie na ożywienie gospodarcze regionu.