Praca zgłoszona na konkurs
„Najlepszy Dyplom Architektura”
Jurata jest miejscowością nadmorską znajdującą się na Półwyspie Helskim, o wielu walorach klimatycznych i krajobrazowych: szerokich piaszczystych plażach, zalesionych obszarach, porastających głównie sosnami zwyczajnymi. W ciągu najbliższego roku jeden ze znaczących dla Juraty obiektów użyteczności publicznej — dworzec kolejowy — ma ulec modernizacji. Nie uwzględniono przy tym ani potrzeb mieszkańców, ani turystów, nie mówiąc o wpisaniu się w lokalny kontekst architektoniczny bądź krajobrazowy.
wizualizacja
© Zofia Napiontek
Przedmiotem pracy jest nowa koncepcja dworca kolejowego w Juracie, która odpowiada na wiele problemów kształtującej się przestrzeni nadmorskiego kurortu. Swoją formą i funkcją ma zachować zgodność z lokalnymi tradycjami i wartościami kulturowymi, jednocześnie przyczynić się do poprawienia jakości życia mieszkańców oraz odzyskania blasku i historycznego charakteru, jakim było tętniące życie miejscowości w dwudziestoleciu międzywojennym.
kontekst zabudowy
© Zofia Napiontek
Dworzec kolejowy w Juracie odgrywa ważną rolę nie tylko jako element infrastruktury transportowej, lecz także jako centrum życia kulturalnego i gospodarczego regionu. Celem projektu jest przywrócenie tej roli z zachowaniem standardów proekologicznych oraz zachowaniem walorów krajobrazowych, jakimi są między innymi rosnące w pobliżu projektowanej przestrzeni sosny, rozpoznawczy Półwyspu Helskiego.
aksonometria
© Zofia Napiontek
Bryła dworca kształtuje się na planie prostokąta, a dach pomiędzy dwoma budynkami jest ażurowy, by mógł objąć rosnące konary drzew. Wynika ona także z potrzeby zapewnienia wspomnianych funkcji, ich odpowiedniego nasłonecznienia i utrzymania zadrzewienia w parku. Widok istniejącego budynku dworca od strony alei Wojska Polskiego przysłania nieregularny rytm pionowych i wysokich konarów sosen. Ta obserwacja stała się inspiracją do zaprojektowania nieregularnego podziału pionowego na elewacji południowo-zachodniej. Podział bryły budynku na dwa osobne moduły wynika z potrzeby zachowania osi widokowej na peron oraz otwartego przejścia. Wyznaczenie funkcji wymagających całorocznego ogrzewania zdecydowało o decyzji na podział stref na całoroczną i sezonową.
elewacje
© Zofia Napiontek
W ramach projektu planowana jest budowa zespołu dwóch budynków, niepodpiwniczonych i parterowych, których dachy są połączone z sobą ażurową wiatą. Zostaną wzniesione w technologii prefabrykowanych płyt z drewna klejonego krzyżowo CLT ze względu na precyzyjność wykonawstwa na etapie prefabrykacji, a dzięki temu szczelności w miejscach łączeń. Budynek główny, funkcjonujący całorocznie, będzie obsługiwał podróżnych i pełnił dodatkową funkcję — lokalu gastronomicznego. Jego parametry odpowiadają budynkowi pasywnemu. Budynek dodatkowy, funkcjonujący w sezonie letnim, przeznaczony będzie na sprzedaż lodów wraz ze strefą ogólnodostępnej poczekalni, dlatego nie ma potrzeby, by go izolować.
wizualizacja
© Zofia Napiontek
Bryła została skomponowana na podstawie analizy zastanej zieleni oraz orientacji względem południa. Planowany obiekt miał w jak najmniejszym stopniu spowodować wycinkę drzew i osiągnąć efektywność energetyczną. Wymóg stosowania dachów płaskich pozwolił uzyskać prostą formę. Zaplanowano stropodach pełny z odwodnieniem wewnętrznym, na którym zamontowano panele fotowoltaiczne.
wizualizacja
© Zofia Napiontek
Uwzględnienie technologii pasywnej dla budynku użyteczności publicznej przy jednoczesnym zachowaniu nadmorskiej estetyki stanowiło dodatkowe wyzwanie w doborze odpowiednich komponentów. Drewno jako surowiec idealnie wpisuje się w trend budownictwa energooszczędnego i przyjaznego środowisku, a także jest materiałem pasującym do kontekstu architektonicznego Juraty. Warstwy struktur użyte w projekcie są komponentami o odpowiednich wartościach współczynnika przenikania ciepła dla budynków pasywnych. Wykończenie elewacji wzoruje się na surowym wyglądzie płyt od wewnątrz. Wyzwaniem był także niezależny układ konstrukcji, który pozwala na uzyskanie nieprzerywalności izolacji cieplnej i uniknięcie mostków termicznych w części dworca funkcjonującej całorocznie.
Zofia NAPIONTEK
Ilustracje: © Autorka