Sustainable Construction Talks to innowacyjna formuła debaty, którą wykorzystano między innymi w Nowym Jorku, Dubaju, Paryżu, Brukseli i Davos. W Polsce spotkania w ramach Sustainable Construction Talks odbyły się już dwukrotnie. Tym razem debata została zorganizowana podczas 4 Design Days – wydarzenia mającego miejsce 23–24 stycznia 2025 roku w Katowicach. To wyjątkowe święto architektury i designu stało się także doskonałą okazją do inauguracji obchodów 360-lecia Saint-Gobain. W trakcie bankietu Architecture After Dark świętowano w wyśmienitym gronie niemal 600 gości, wśród których znaleźli się architekci, specjaliści z branży oraz szeroki zespół reprezentujący większość marek budowlanych Grupy.
W tym roku Saint-Gobain w Polsce było sponsorem głównym 4 Design Days 2025, a udział w tak prestiżowym wydarzeniu pozwolił Grupie dotrzeć do szerokiego grona ekspertów z branży architektury, budownictwa oraz przedstawicieli administracji publicznej, wzmacniając przy tym najważniejsze przekazy dotyczące zrównoważonego budownictwa oraz transformacji sektora w kierunku zmniejszenia jego środowiskowego wpływu.
Debatę Sustainable Construction Talks by Saint-Gobain, która odbyła się pierwszego dnia wydarzenia, otworzyła Joanna Czynsz-Piechowiak, prezes Grupy Saint-Gobain w Polsce i Ukrainie. W swojej wypowiedzi podkreśliła znaczenie architektury dla zrównoważonego rozwoju i wpływ, jaki na przyszłość budownictwa mają projektanci oraz architekci:
Dziś tu w Katowicach obchodzimy wielkie święto architektury, która z perspektywy Saint-Gobain jest bardzo istotna dla całej naszej działalności. To właśnie architekci i projektanci mają kluczową rolę do odegrania w procesie transformacji w kierunku zrównoważonego budownictwa. W tym roku obchodzimy również rocznicę 360-lecia powstania Grupy Saint-Gobain. Została ona założona w 1665 roku, kiedy to król Ludwik XIV postanowił stworzyć Salę Zwierciadlaną w Wersalu i między innymi dlatego uruchomił królewską manufakturę. Przez te wszystkie lata podążaliśmy ścieżką ciągłej innowacji i nadal cieszymy się z naszego pionierskiego ducha. Ten wciąż prowadzi nas do odkrywania i tworzenia nowych rozwiązań dla naszych klientów.
Joanna Czynsz-Piechowiak rozpoczyna Sustainable Construction Talks by Saint-Gobain
fot.: mat prasowe grupy PTWP
W tematykę dyskusji wprowadził zebranych Henryk Kwapisz, dyrektor ds. relacji instytucjonalnych Saint-Gobain w Polsce, przedstawiając architektoniczne przykłady, które mogą posłużyć za wzorzec dla przyszłych projektów zrównoważonych miast. Wśród omawianych projektów znalazły się m.in.: Biomuseo, pierwsze na świecie muzeum poświęcone bioróżnorodności, Unité d”Habitation, pionierski projekt Le Corbusiera oparty na proporcjach ludzkiego ciała, a także koncepcje Nowego Europejskiego Bauhausu. Ekspert zaznaczył, że przyszłość architektury to przestrzenie przyjazne, funkcjonalne i dostępne, zapewniające użytkownikom komfort.
Henryk Kwapisz w trakcie prezentacji podczas Sustainable Construction Talks by Saint-Gobain
fot.: mat prasowe grupy PTWP
Debatę moderowała Justyna Łotowska, redaktor Dobrzemieszkaj.pl oraz PropertyDesign.pl (Grupa PTWP). Wśród prelegentów znaleźli się: Dorota Bartosz, dyrektorka ds. zrównoważonego budownictwa w Polskim Stowarzyszeniu Budownictwa Ekologicznego PLGBC, Klaudiusz Fross, architekt, kierownik Katedry Projektowania i Badań Jakościowych w Architekturze z Politechniki Śląskiej, Piotr Grochowski, główny architekt w Grupie ARCHE, Jerzy Grochulski, architekt, urbanista, wykładowca akademicki, wiceprezes Międzynarodowej Unii Architektów, Jędrzej Kolesiński, architekt, partner w pracowni Foster + Partners, a także Michał Piwowarczyk, zastępca dyrektora Departamentu Partnerstwa Publiczno-Prywatnego w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej. Zaproszeni goście podjęli temat regulacji i przepisów wspierających zrównoważone budownictwo, zeroemisyjności budynków i finansowania projektów prośrodowiskowych.
Klaudiusz Fross w trakcie debaty Sustainable Construction Talks by Saint-Gobain
fot.: mat prasowe grupy PTWP
W debacie poruszono m.in. temat strategii miast przyjaznych dla mieszkańców. Klaudiusz Fross opowiedział o swoich badaniach w Singapurze, gdzie zieleń jest integralnym elementem budynków, a państwo wspiera jej wykorzystanie poprzez system ulg. Architekt zaznaczył, że aby obniżyć temperaturę w polskich miastach lub zwiększyć wilgotność, warto rozważyć programy takie jak „Zielone Miasto”. Ekspert podał doskonały przykład Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie, na dachu której zlokalizowany został park. Podał również przykłady polskich miast, które w ostatnich latach ewoluują, aby stać się bardziej przyjazne dla mieszkańców, jak Bydgoszcz czy Katowice. Postulował w końcu o wprowadzenie ulg dla inwestorów, co mogłoby stopniowo skłonić ich do przekształcania istniejących budynków, tak aby były bardziej dostosowane do potrzeb mieszkańców i środowiska.
Piotr Grochowski w trakcie debaty Sustainable Construction Talks by Saint-Gobain.
fot.: mat prasowe grupy PTWP
Piotr Grochowski zwrócił uwagę na problem inflacji legislacyjnej, który dotyka procesu renowacji budynków. Według architekta obecne przepisy powodują dużo komplikacji, a ich lektura zabiera zbyt wiele czasu, co utrudnia pracę inwestorom. Specjalista zauważył, że biorąc pod uwagę zadanie usprawnienia projektów rewitalizacyjnych, prostsze przepisy mogłyby okazać się skuteczniejsze niż dotacje. Omówił również zagadnienie warunków technicznych, mających na celu poprawę efektywności energetycznej budynków oraz wskazał efekt uboczny ich zastosowania: masowe użycie ropopochodnych wyrobów, które – wbrew prośrodowiskowym intencjom prawodawcy – może spowodować zwiększenie negatywnego wpływu na środowisko. Ekspert podkreślił także, że w fazie wstępnej inwestycji modernizacyjnej należy przeprowadzić pogłębioną analizę, aby unikać nadmiernego projektowania.
Jerzy Grochulski w trakcie debaty Sustainable Construction Talks by Saint-Gobain
fot.: mat prasowe grupy PTWP
Z kolei Jerzy Grochulski zaznaczył, że to ludzie decydują, jak kształtowane są miasta. Stwierdził, że regulacje prawne są potrzebne, choć niektóre wymagają zmian. Podkreślił, że wpływ obowiązujących powszechnie przepisów na przestrzeń miejską jest bardzo różny w zależności od miejsca, co pokazuje że kluczowa jest ich mądra interpretacja przez wszystkich użytkowników przestrzeni. Jeśli środowisko architektów znajdzie partnerów w samorządach i, szerzej, w społeczeństwie, to nastąpi poprawa przestrzeni miejskiej. Prelegent zaapelował, by środowisko architektów uderzyło się w pierś w kwestii tworzenia dobrej architektury oraz zaznaczył, że to, w jakich miastach będziemy żyć, zależy w dużej mierze od właściwej edukacji branży i całego społeczeństwa.
Sustainable Construction Talks by Saint-Gobain na 4 Design Days 2025
fot.: mat prasowe grupy PTWP
Jędrzej Kolesiński poruszył temat wpływu urbanistyki na ślad węglowy. Zdaniem eksperta holistyczne spojrzenie na model miasta może mieć większy sens niż skrupulatna egzekucja przepisów dla jednostkowych budynków. Jędrzej Kolesiński przytoczył w tym kontekście przykład Nowego Jorku, gdzie mieszkańcy Manhattanu wytwarzają znacznie mniejszy indywidualny ślad węglowy niż osoby dojeżdżające z przedmieść na terenie całego stanu. Okazuje się więc, że samo wprowadzenie szczegółowej regulacji to za mało – potrzebna jest szersza strategia, która pozwoli minimalizować wpływ miast na klimat. Dzieląc się swoimi doświadczeniami międzynarodowymi, architekt zauważył też, że poza Europą wiele krajów podąża dynamicznie ścieżką zrównoważonego rozwoju. Co więcej w swojej praktyce nie spotyka już firm, które nie chciałyby mieć projektu budynku o wysokiej efektywności środowiskowej – to jest trend światowy.
Dorota Bartosz w trakcie debaty Sustainable Construction Talks by Saint-Gobain.
fot.: mat prasowe grupy PTWP
Dorota Bartosz skupiła się na konieczności modernizacji istniejących budynków. Podkreśliła, że Dyrektywa EPBD w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, choć często jest traktowana jako nasza „biblia”, nie powinna być jedynym punktem odniesienia. Biorąc pod uwagę niską efektywność energetyczną budynków w Polsce i wysokie koszty energii, należy w procesie decyzyjnym analizować ich operacyjny ślad węglowy. Statystyki pokazują, że w 2050 roku nadal będzie użytkowanych 80–90% obecnych budynków, co czyni modernizację priorytetem. Prelegentka zaznaczyła jednocześnie, że dla nowego budownictwa poprawne liczenie wbudowanego śladu węglowego to konieczność.
W dalszej części rozmów Dorota Bartosz odniosła się także do świadectw charakterystyki energetycznej budynków, które przez lata były traktowane jako nieobowiązkowe. Teraz zapowiadane wprowadzenie klas energetycznych ma zwiększyć przejrzystość i sprawić, że wybory konsumentów będą bardziej intuicyjne, tak jak ma to już miejsce przy zakupach sprzętu RTV i AGD. Specjalistka podkreśliła, jak ważne jest, aby rząd wsparł kampanię edukacyjną, która pomoże użytkownikom zrozumieć, co oznaczają poszczególne klasy, np. że wybór budynku o niższej klasie wiąże się z koniecznością przyszłych inwestycji w modernizację i wyższymi kosztami eksploatacji. Zauważyła, że Polska jest ostatnim krajem bez systemu klas energetycznych, więc choć wprowadzenie ich jest spóźnione, to stanowi krok w dobrą stronę.
Michał Piwowarczyk w trakcie debaty Sustainable Construction Talks by Saint-Gobain
fot.: mat prasowe grupy PTWP
Na temat finansowania transformacji miast wypowiedział się Michał Piwowarczyk, zwracając uwagę na dostępność środków z funduszy unijnych z wielu źródeł. Źródła finansowania w postaci dotacji bezzwrotnych oraz pożyczek są dostępne dla włodarzy miast, wystarczy po nie sięgnąć na przykład z Krajowego Planu Odbudowy. Zaznaczył, że innym ważnym źródłem środków jest program FENIX (Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko), który przeznacza 1,2 miliarda euro na działania miejskie. Dodatkowo fundusze europejskie dla Polski Wschodniej oraz regionalne programy operacyjne oferują dedykowane środki na modernizację miast.
Debata Sustainable Construction Talks by Saint-Gobain. Od prawej: Klaudiusz Fross, Piotr Grochowski, Jerzy Grochulski, Dorota Bartosz, Joanna Czynsz-Piechowiak, Jędrzej Kolesiński, Michał Piwowarczyk, Henryk Kwapisz, Justyna Łotowska.
fot.: mat prasowe grupy PTWP
Tegoroczna edycja Sustainable Construction Talks ponownie udowodniła, że zrównoważone budownictwo to nie tylko konieczność, ale i ogromna szansa na rozwój Polski. Wnioski z debaty jasno wskazują kierunki zmian: uproszczenie przepisów, gwarancja wsparcia finansowego ze strony Państwa, uwolnienie dynamicznej modernizacji istniejących budynków, innowacyjne technologie ograniczające ślad węglowy operacyjny i wbudowany oraz edukacja nie tylko specjalistów z branży, ale wszystkich obywateli.
Zapis transmisji debaty:
Drugiego dnia wydarzenia eksperci Saint-Gobain kontynuowali dyskusję, uczestnicząc w dwóch panelach, których wspólnym mianownikiem było zrównoważone budownictwo. W panelu „Zrównoważony design. Jak tworzyć miejsca pracy i wypoczynku?” Monika Rezulak, Dyrektor Sprzedaży Projektowej Saint-Gobain Solutions, podzieliła się doświadczeniem Grupy w projektowaniu przestrzeni przyjaznych zarówno dla ludzi, jak i środowiska. Prelegentka przedstawiła konkretne przykłady z nowej publikacji Grupy Saint-Gobain – Potęga Archinatury: https://www.saint-gobain.pl/potega-archinatury. Z kolei w panelu „Wpływ zmian klimatycznych na projektowanie budynków” głos zabrał Piotr Wereski, Menedżer Systemów PREFAB i Inicjatyw Wspólnych Saint-Gobain. Przybliżając podejście Grupy do wyzwań klimatycznych w budownictwie, ekspert wskazał technologię prefabrykacji jako przykład rozwiązania innowacyjnego i prośrodowiskowego.
Sustainable Construction Talks by Saint-Gobain na 4 Design Days 2025
fot.: mat prasowe grupy PTWP
Grupa Saint-Gobain, która w 2025 obchodzi swoje 360-lecie uczestnicząc jako partner główny 4 Design Days, podzieliła się swoim doświadczeniem i wezwaniem do współpracy z kilkoma tysiącami uczestników. Cel nadrzędny Grupy „Making the World a Better Home” przyświeca każdemu z jej 160 tysięcy pracowników w 76 krajach. Katowice w dniach 23-24 stycznia były idealnym miejscem, aby pokazać, że wartości wyznawane w Grupie przekładają się na żywe inicjatywy i zrównoważone rozwiązania.
