Próbnik materiałów, bezpieczna ścieżka, instalacje pochłaniające światło czy też mapa sensoryczna w aplikacji — to rozwiązania powstałe w ramach zajęć na School of Form, które sprawiają, że doświadczenie zwiedzania muzeum staje się komfortowe dla wszystkich zwiedzających.
Osoby studiujące na School of Form we współpracy z Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie zaprojektowały innowacyjne rozwiązania, mające na celu uczynienie przestrzeni muzeum bardziej przyjazną i dostępną dla osób neuroróżnorodnych.
co zrobić, by zwiedzanie muzeum było bardziej komfortowe?
Zadanie badawczo-projektowe, którego podjęły się osoby studiujące, polegało na wykonaniu mapy sensorycznej, która reprezentowałaby przestrzeń, jej funkcje oraz możliwe do przeżycia w niej doświadczenia sensoryczne. Taka mapa może być bardzo efektywna w procesie zwiększania dostępności obiektu dla osób neuroatypowych (w spektrum autyzmu, ADHD, z dysleksją, z dysparksją, Zespołem Tourette”a, synestezją lub innymi neuroatypowościami).
Dzięki interdyscyplinarnym badaniom studenci analizowali, jak osoby neuroatypowe odbierają przestrzeń muzeum – co sprawia im trudność, a co pomaga w pełnym doświadczeniu miejsca. Efekty ich pracy to realne rozwiązania wspierające neuroróżnorodność w przestrzeniach publicznych.
— mówią prowadzące zajęcia dr Monika Rosińska oraz arch. Marta Wierusz.
Projekt „Światłoczułość” – Anna Walczak, Kornelia Komosińska
Studentki zbadały jak osoba neuroatypowa odbiera przestrzeń muzeum. Podczas spaceru po przestrzeni MSN — i zadały jej pytania takie jak „Jak się czujesz?, „Co skupiło Twoją uwagę?”, „Gdzie było Ci się najtrudniej skupić?”. Ponieważ z badań wynikło, że czynnikiem, który znacząco utrudnia przebywanie w przestrzeni galeryjnej, jest zbyt intensywne oświetlenie, autorki projektu zaproponowały stworzenie instalacji pochłaniających światło.
Światłoczułość — instalacja
Anna Walczak, Kornelia Komosińska
Akcesorium sensoryczne — Julia Grabowska, Zuzanna Orlof, Weronika Pawlikowska
Autorki projektu „Akcesorium sensoryczne” przeanalizowały swoje doświadczenia, elementy architektury muzeum, faktur i materiałów w nim użytych oraz odczucia badanych osób neuroatypowych, którym problem sprawiało znalezienie wejścia do budynku, duże skupiska ludzi, skupienie uwagi na dłuższym tekście, nierównomierne oświetlenie. Zaprojektowane akcesoria są analogiczne do oznaczeń na ścianach budynku, których można dotykać. Fizyczna, trójwymiarowa forma mapy muzeum to obiekt, który pomoże odnaleźć się w otoczeniu osobom o wyjątkowych doznaniach sensorycznych.
Akcesorium sensoryczne
Julia Grabowska, Zuzanna Orlof, Weronika Pawlikowska
Aplikacja Mapa sensoryczna — Oleksandra Milishchuk, Kalina Nachtlicht, Piotr Matey Pows
Inspirowana rozwiązaniami znanymi z Muzeum Guggenheima i Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku czy Centre Pompidou w Paryżu aplikacja mobilna oferuje zwiedzającym muzeum zapoznanie się z występującymi w przestrzeni bodźcami jeszcze przed wejściem na teren muzeum. Użytkownicy mogą sprawdzić poziom natężenia światła czy hałasu, a także użyć kart komunikacyjnych, ułatwiających wyrażanie swoich potrzeb.
Mapa sensoryczna aplikacja
Oleksandra Milishchuk, Kalina Nachtlicht, Piotr Matey Pows
Próbnik materiałów — Magda Szatyńska, Zofia Jędruszczak
Magda Szatyńska i Zofia Jędruszczak postawiły na zmysł dotyku. Studentki zwróciły uwagę na to, że wielu osobom neuroróżnorodnym możliwość dotykania otaczających je przedmiotów, której zazwyczaj brakuje w muzeach, znacznie poprawia samopoczucie. Odpowiedzią na ten problem jest zaprojektowany przez nie próbnik materiałów — wypożyczany na czas zwiedzania zbiór materiałów imitujących te wykorzystane do stworzenia dzieł na wystawie.
Próbnik materiałów — Magda Szatyńska i Zofia Jędruszczak
fot. Maria Sadowska
Wtykacze — Ewa Stacewicz, Agata Germain, Liza Nalewajko
Ewa Stacewicz wraz z Agatą Germain i Lizą Nalewajko podjęły próbę rozwiązania problemu z poczuciem zagubienia się w przestrzeni muzeum spowodowanego powtarzalnością wnętrz. Niekiedy sprawia to, że zwiedzający nie tylko nie mogą odnaleźć wyjścia, schodów czy tolaety, ale wręcz odczuwają panikę. Zaprojektowane wtykacze to niewielkie betonowe obiekty, które przytrzymują różnokolorowe taśmy znaczące np. trasę zwiedzania.
Wtykacze
Ewa Stacewicz, Agata Germain i Liza Nalewajko
Kapturek — Ewelina Dzienyńska, Alicja Kryczka, Aleksander Walczak
Kapturek to akcesorium zaprojektowane z myślą o osobach neuroatypowych wrażliwych na hałas, tłum i nagłe zmiany oświetlenia. Jego dwuwarstwowa konstrukcja — membrana izolująca od wibracji oraz filc tłumiący dźwięki — zapewnia skuteczne wyciszenie. Dodatkowo ogranicza pole widzenia, co ułatwia funkcjonowanie w zatłoczonych przestrzeniach i pomaga skupić się na wystawach.
Kapturek
proj.: Ewelina Dzienyńska, Alicja Kryczka, Aleksander Walczak
W ramach zajęć powstał także projekt oraz projekt Mapy sensorycznej 3D od Adrainny Król i Ewy Logé.
Pozytywnym zaskoczeniem w pracy z młodymi projektantami i projektantkami było otwarcie na zrozumienie zagadnień neuroatypowości oraz nietypowe podejście do pierwotnej wytycznej jaką była mapa sensoryczna. Okazało się, że młodzi projektanci i projektantki znaleźli rozwiązania interaktywne, mobilizujące i zachęcające użytkowników do podzielenia się indywidualnymi wrażeniami sensorycznymi lub filtrowania mapy pod kątem tych bodźców, które akurat dla nich stanowią wyzwanie i trudność.
— podsumowują prowadzące zajęcia.
Wsparcia merytorycznego udzieliła Fundacja Atypika.
