Trwa półroczna Prezydencja Polski w Radzie Unii Europejskiej pod hasłem „Bezpieczeństwo, Europo!”. Co się z tym wiąże? Chodzi o współpracę trzech państw, które sprawują po sobie tę funkcję (Polsce towarzyszą Dania i Cypr) — tworzą one jeden program działań. Trio prezydencji oznacza także aktywności związane z kulturą. Czym może pochwalić się Polska w Europie?
wystawa w Parlamencie Europejskim
fot.: Marek Swoboda
Międzynarodowy program kulturalny opracował Instytut Adama Mickiewicza. Ma on, w założeniu twórców, prezentować różnorodność i wielodyscyplinarność polskiej sceny artystycznej. Wydarzenia (blisko 100!) organizowane od stycznia do końca czerwca 2025 roku w ponad 20 krajach, także tych, które kandydują do wejścia do Unii Europejskiej (oraz online — dostępne są playlisty ze starannie wyselekcjonowanymi utworami), są kulturalną wyprawą odkrywającą sztukę, teatr, film, muzykę i literaturę.
wystawa w holu budynku Justus Lipsius
fot.: Marek Swoboda
iskry kultury
Hasło, wokół którego skupia się polski program, brzmi „Culture Sparks Unity”. Pokazuje, że to właśnie kultura może być iskrą, impulsem, który pomoże zbudować jedność.
Polska Prezydencja w Radzie Unii Europejskiej 2025 to wyjątkowa okazja, by podkreślić znaczenie kultury jako jednego z najważniejszych narzędzi w budowaniu międzynarodowych relacji. Pozycja państwa opiera się nie tylko na działaniach politycznych, sile gospodarczej czy umiejętnościach negocjacyjnych, ale także na kulturze, która stanowi fundament tzw. soft power, czyli miękkiej siły państwa. Nazywam to „narodową charyzmą”. Przemyślana polityka kulturalna ugruntowuje pozycję kraju jako lidera na arenie międzynarodowej i sprzyja zawieraniu sojuszy
— tłumaczy Olga Wysocka, dyrektorka Instytutu Adama Mickiewicza.
regeneracja, która wzmacnia
„We are the Weather”, instalacja Alicji Patanowskiej
fot.: Jakub Celej
Jednym z działań w ramach Prezydencji jest cykl wystaw prezentujących dzieła współczesnej polskiej sztuki i designu „Regeneracja” w budynkach Rady Unii Europejskiej i Parlamentu Europejskiego w Brukseli (kuratorką jest Aleksandra Kędziorek, historyczka sztuki, współautorka między innymi wystawy w Polskim Pawilonie podczas tegorocznego Biennale Architektury w Wenecji) oraz w Parlamencie Europejskim w Strasburgu. Za aranżacje odpowiedzialna jest architektka Katarzyna Baumiller.
© On&On Designs
W atrium budynku Justus Lipsius, głównej siedzibie Rady UE w Brukseli, prezentowana jest ceramiczna instalacja Alicji Patanowskiej, artystki wizualnej i projektantki. Wyróżniona kobaltowym kolorem instalacja „We are the Weather” w centrum stawia wodę — źródło życia, zasób, o który (zwłaszcza w czasach kryzysu klimatycznego) musimy szczególnie dbać.
„Underneath the Hard Ground, Soft Ground”, instalacja Alicji Białej
fot.: Jakub Celej
Z kolei w forum budynku Europa, gmachu, w którym odbywają się szczyty UE, znajduje się instalacja autorstwa multidyscyplinarnej artystki Alicji Białej. Artystka w pracy „Underneath the Hard Ground, Soft Ground” na dwunastu mosiężnych panelach umieściła lustrzane formy: harmonijnie splecione z sobą zarysy ludzkich postaci i roślin, które w naszej części Europy znane są ze swoich regeneracyjnych właściwości.
© On&On Designs
polski design w Europie
W przestrzeniach zarówno budynków w Brukseli, jak i w Strasburgu znajdziemy także starannie wyselekcjonowane przykłady polskiego designu, meble, ceramikę, tkaniny — między innymi dzieła The Good Living&Co., Totem Studio, UAU Project, AS Ćmielów Manufaktura Porcelany, zespołu SPLOT (Edgar Bąk, Dominika Krogulska-Czekalska, Zofia Strumiłło-Sukiennik), Pani Jurek czy Malwiny Konopackiej. Jak te różnorodne prace polskich artystów i artystek wpisały się w zazwyczaj chłodne biurowe przestrzenie?
wystawa w pomieszczeniach Parlamentu Europejskiego w Strasburgu
fot.: Marek Swoboda
Moim zadaniem było przekształcenie jednolitych, bezosobowych przestrzeni biurowych — pozbawionych cech charakterystycznych — w swoiste płótno, stanowiące tło dla estetycznych interwencji. Regeneracja objawia się tu w wielu wymiarach: w doborze świeżych, stonowanych kolorów mających na celu wywołanie poczucia dobrostanu; w żakardowych gobelinach, które poprawiają akustykę i nadają wnętrzom miękkości; w materiałach pochodzących z recyklingu, które z odpadów przemieniły się w innowacyjne, piękne obiekty i meble zaprojektowane przez utalentowanych polskich twórców. Przestrzeń dopełniają dzieła polskich artystów — wybrane z myślą o ukazaniu dynamicznie rozwijającej się, współczesnej sceny designu i rzemiosła. Jednocześnie obecny jest tu także ukłon w stronę przeszłości — hołd dla idei regeneracji i odrodzenia — w postaci prezentacji ikonicznych polskich figurek porcelanowych z lat 60., które dziś wracają do produkcji, aby mogły cieszyć i inspirować kolejne pokolenia. Każda z tych decyzji projektowych miała na celu podkreślenie znaczenia komfortu oraz jakości przestrzeni opartej na wartościach harmonii, delikatności i wyobraźni. Wierzę, że właśnie te wartości niosą w sobie prawdziwą moc regeneracji
— tłumaczy architektka wystaw, Katarzyna Baumiller.
wystawa w holu budynku Justus Lipsius i w budynku Europa
fot.: Marek Swoboda
oprac.: Ola Kloc
Ilustracje dzięki uprzejmości Instytutu Adama Mickiewicza
