reklama
OKPOL - Okna drewniane czy PVC? Jakie okno dachowe wybrać?
Zostań użytkownikiem portalu A&B i odbierz prezenty!
Zarejestruj się w portalu A&B i odbierz prezenty
maximize

Pomnik z kamienia. Monument – miejsce pamięci na warszawskim Cmentarzu Żydowskim

27 stycznia '25

27 stycznia 1945 roku otwarte zostały bramy obozu Auschwitz, miejsca, które dziś, po 80 latach, wciąż jest niezwykle wymownym symbolem terroru i ludobójstwa. Tragiczne wydarzenia, które naznaczyły nasz kraj i jego mieszkańców, zostawiły liczne rany, które wciąż, mimo upływu lat, staramy się zagoić, jednocześnie chroniąc przed zapomnieniem. Te blizny stają się miejscami pamięci.

niezagojone blizny przeszłości

Czytaj więcej: Centrum Obsługi Odwiedzających (COO) autorstwa krakowskiej pracowni Kozień Architekci

W 2022 roku na Cmentarzu Żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie stanął monument upamiętniający dziesiątki tysięcy mieszkańców warszawskiego getta pochowanych w masowym grobie, jednej z największych masowych mogił w Europie. Z inicjatywą stworzenia tego miejsca pamięci wyszły Gmina Wyznaniowa Żydowska w Warszawie oraz Fundacja Dziedzictwa Kulturowego, realizację powierzono zespołowi warszawskiej pracowni Archiworks, który współtworzą Karol Dzik, Krzysztof Matuszewski i Maciej Szpalerski.

pomnik złożony jest z dwóch otoczonych ramami ze stali kortenowej kwater w formie nasypów opadających w stronę rozdzielającego je niewielkiego placu

pomnik złożony jest z dwóch otoczonych ramami ze stali kortenowej kwater w formie nasypów opadających w stronę rozdzielającego je niewielkiego placu

fot.: Bartek Barczyk

„I wznieśli nad nim wielki stos kamieni”

Realizacja na warszawskiej Woli nominowana w IX edycji Nagrody Architektonicznej Prezydenta m.st. Warszawy złożona jest z dwóch otoczonych ramami ze stali kortenowej kwater w formie nasypów opadających w stronę rozdzielającego je niewielkiego placu.

w kulturze żydowskiej na nagrobkach nie kładzie się zniczy lub kwiatów, ale właśnie kamienie

w kulturze żydowskiej na nagrobkach nie kładzie się zniczy lub kwiatów, ale właśnie kamienie

fot.: Bartek Barczyk

Wytyczające granice mogił niskie ściany z kortenu z czasem pokrywać się będą naturalną warstwą rdzy — to przemyślany element projektu, który symbolicznie łączyć ma trwałość z przemijaniem. Nie bez znaczenia są też kamienie ułożone w stalowych ramach — w kulturze żydowskiej na nagrobkach nie kładzie się zniczy lub kwiatów, ale właśnie kamienie, trwały materiał wyrażający pamięć i szacunek dla zmarłego.

wytyczające granice mogił niskie ściany z kortenu z czasem pokrywać się będą naturalną warstwą rdzy

wytyczające granice mogił niskie ściany z kortenu z czasem pokrywać się będą naturalną warstwą rdzy

fot.: Bartek Barczyk

Pomiędzy nasypami, w centralnym punkcie niewielkiego placu, architekci zaprojektowali wertykalną dominantę — ażurową konstrukcję w formie prostopadłościanu również wypełnioną kamieniami, które, ułożone w formie złamanej kolumny, mają być symbolem przerwanego życia i nadziei.

kamienie ułożone w formie złamanej kolumny, mają być symbolem przerwanego życia i nadziei       detale monumentu

kamienie ułożone w formie złamanej kolumny, mają być symbolem przerwanego życia i nadziei

fot.: Bartek Barczyk

Projekt ten ma przede wszystkim znaczenie symboliczne. Odzwierciedla ideę pamięci i łączności z historią. Przemyślana przez nas dogłębnie forma architektoniczna sprawia, że monument działa na wyobraźnię, zachęcając odwiedzających do osobistej interpretacji historycznych wydarzeń wyjaśniają architekci z pracowni Archiworks. Symbolika w projekcie odwołuje się do tradycji żydowskiej, dzięki czemu jest bliska i zrozumiała dla odwiedzających, jak morze kamieni, które mają podkreślać trwałość i niezmienność wspomnienia o ofiarach — dodają.

detale monumentu

detale monumentu

fot.: Bartek Barczyk

 
oprac.: Ola Kloc

Głos został już oddany

ZAMIESZKANIE - BUDMA 2025
PORTA BY ME – konkurs
Podkręć swoje pomysły
INSPIRACJE