Przyszłość terenów Polsadu w Krakowie to temat, który budzi wiele emocji i inspiruje do śmiałych wizji urbanistycznych. W odpowiedzi na wyzwania współczesnych miast powstały dwa projekty: „Rezyliencja w mieście – przetrwanie czy wzrastanie?” (zespół projektowy: Łucja Budzan IGiGP UJ, Jan Bińkowski KMiW AGH, Magdalena Salus IS UJ, Marta Andrzejewska IS UJ, Bartosz Zarzecki IGiGP UJ, Patrycja Skwarna WAW ASP, Magdalena Sutor WAW ASP, Zuzanna Bełch WAW ASP, Kacper Michalski WI SWPS, Jakub Słoboda KMiW AGH, Maja Sobczak-Rzewnicka WA PK) oraz „NA_POLE_SA” (zespół projektowy: Aleksandra Słowik WAW ASP, Patrycja Molska WAW ASP, Callista Bervoets WAW ASP Erasmus, Natalia Jarocka WAW ASP, Bartosz Staszczak WI SWPS, Julia Lasek IS UJ, Marianna Kasperuk KMiW AGH, Anna Zaletańska IGiGP UJ, Krzysztof Grabarek IGiGP UJ, Gabriela Kawa WA PK, Dominika Podgajny IS UJ). Obie koncepcje, zrealizowane w ramach warsztatów „Nowa przestrzeń” koncentrują się na tworzeniu przestrzeni odpornych na zmiany klimatyczne i społeczne, a jednocześnie integrujących mieszkańców i mieszkanki. Każdy z tych projektów oferuje odmienną wizję zagospodarowania terenu, ale łączy je wspólna idea stworzenia zielonej, funkcjonalnej i angażującej przestrzeni dla lokalnej społeczności.
mapa, plan sytuacyjny
© Łucja Budzan, Jan Bińkowski, Magdalena Salus, Marta Andrzejewska, Bartosz Zarzecki, Patrycja Skwarna, Magdalena Sutor, Zuzanna Bełch, Kacper Michalski, Jakub Słoboda, Maja Sobczak-Rzewnicka
rezyliencja w mieście – przetrwanie czy wzrastanie
Pierwsza koncepcja zakłada, że każda przestrzeń publiczna w mieście powinna być elastyczna, wielofunkcyjna i odporna na zmiany środowiskowe. Projekt kładzie nacisk na współtworzenie, płynność, elastyczność i zaangażowanie, traktując relację między człowiekiem a naturą jako kluczowy element miejskiej przestrzeni. Uwzględniono rozwiązania, które pozwalają na dynamiczne dostosowanie się do potrzeb mieszkańców oraz zmieniających się warunków otoczenia.
wizualizacje
© Łucja Budzan, Jan Bińkowski, Magdalena Salus, Marta Andrzejewska, Bartosz Zarzecki, Patrycja Skwarna, Magdalena Sutor, Zuzanna Bełch, Kacper Michalski, Jakub Słoboda, Maja Sobczak-Rzewnicka
Główne założenia projektu obejmują między innymi Miejsce Ciszy, czyli cztery szklarnie wyposażone w mobilne panele, które mogą pełnić funkcję czytelni, przestrzeni relaksu czy miejsc do spotkań. Dzięki nowoczesnym technologiom poprawiającym akustykę zapewnione zostaną komfortowe warunki odpoczynku. Kolejnym istotnym elementem jest Spacer wśród koron drzew – alejki prowadzące przez teren obsadzony drzewami owocowymi, umożliwiające edukację ekologiczną i zbieranie owoców. Istnieje także Szklarnia Wiosna, czyli ogród społeczny, w którym przez cały rok będzie można uprawiać rośliny. Projekt zakłada również budowę oczek wodnych pełniących funkcję mikroekosystemów wspierających bioróżnorodność, a także modernizację stadniny koni poprzez zastosowanie specjalnych rozwiązań poprawiających komfort zwierząt oraz redukujących hałas miejski.
wizualizacje
© Łucja Budzan, Jan Bińkowski, Magdalena Salus, Marta Andrzejewska, Bartosz Zarzecki, Patrycja Skwarna, Magdalena Sutor, Zuzanna Bełch, Kacper Michalski, Jakub Słoboda, Maja Sobczak-Rzewnicka
Założeniem tej koncepcji jest stworzenie przestrzeni, która nie tylko przetrwa w dynamicznie zmieniającym się otoczeniu, ale również pozwoli lokalnej społeczności rozwijać się i aktywnie uczestniczyć w jej kształtowaniu.
NA_POLE_SAD – rewitalizacja i powrót do natury
Druga koncepcja skupia się na rewitalizacji terenów Polsad poprzez zastosowanie tradycyjnych rozwiązań wiejskich w nowoczesnym wydaniu. Główną ideą jest samowystarczalność żywnościowa, edukacja oraz integracja mieszkańców poprzez kulturę i ekologię. Projekt uwzględnia zamknięty obieg upraw, w którym rośliny hodowane w szklarni trafiają do kawiarni w zrewitalizowanym dworku, a odpady są przetwarzane na kompost, co wspiera zrównoważony rozwój i ogranicza marnowanie zasobów.
mapy, schematy
© Aleksandra Słowik, Patrycja Molska, Callista Bervoets, Natalia Jarocka, Bartosz Staszczak, Julia Lasek, Marianna Kasperuk, Anna Zaletańska, Krzysztof Grabarek, Gabriela Kawa, Dominika Podgajny
Jednym z kluczowych elementów koncepcji jest rewitalizacja dworku, który ma stać się centrum kulturalnym, miejscem organizacji koncertów, wystaw i spotkań mieszkańców/mieszkanek. Przewidziano także zachowanie istniejącej stadniny koni, co odpowiada na potrzeby lokalnej społeczności. W ramach projektu uwzględniono poprawę warunków dla zwierząt oraz zwiększenie komfortu osób odwiedzających ten obszar. Ważnym aspektem jest edukacja ekologiczna, w tym nauka o łańcuchu żywnościowym oraz technikach rolniczych. Ponadto planowana jest redukcja hałasu poprzez ustawienie ekranów akustycznych wzdłuż ulicy, co pozytywnie wpłynie na komfort mieszkańców i zwierząt.
poziom hałasu
© Aleksandra Słowik, Patrycja Molska, Callista Bervoets, Natalia Jarocka, Bartosz Staszczak, Julia Lasek, Marianna Kasperuk, Anna Zaletańska, Krzysztof Grabarek, Gabriela Kawa, Dominika Podgajny
Projekt koncentruje się na dostosowaniu miasta do zmieniających się warunków klimatycznych oraz przywróceniu mieszkańcom i mieszkankom bliskiego kontaktu z naturą oraz procesami produkcji żywności. To podejście pozwala na stworzenie harmonijnej przestrzeni, w której tradycja i nowoczesność łączą się w spójną całość.
wizualizacje
© Aleksandra Słowik, Patrycja Molska, Callista Bervoets, Natalia Jarocka, Bartosz Staszczak, Julia Lasek, Marianna Kasperuk, Anna Zaletańska, Krzysztof Grabarek, Gabriela Kawa, Dominika Podgajny
przyszłość terenów Polsadu
Obie koncepcje oferują innowacyjne podejście do rewitalizacji terenów Polsadu, proponując nowoczesne, a jednocześnie nawiązujące do natury rozwiązania. Pierwszy projekt kładzie nacisk na elastyczność przestrzeni i współtworzenie, drugi natomiast czerpie inspiracje z tradycyjnych metod samowystarczalności i ekologii. Wybór konkretnej wizji wpłynie na przyszły kształt tej części Krakowa, wprowadzając rozwiązania, które pozwolą mieszkańcom na aktywne spędzanie czasu, edukację oraz integrację w przyjaznym, zielonym otoczeniu.
wizualizacje
© Aleksandra Słowik, Patrycja Molska, Callista Bervoets, Natalia Jarocka, Bartosz Staszczak, Julia Lasek, Marianna Kasperuk, Anna Zaletańska, Krzysztof Grabarek, Gabriela Kawa, Dominika Podgajny
Pozostałe projekty, które powstały w ramach warsztatów, można obejrzeć na naszym portalu: Nowe oblicze Światowida. Rewitalizacja kina w Nowej Hucie,Nowa przestrzeń w starym Dworcu Głównym Krakowa, Ostaniec. Wizja odpornego i empatycznego miasta przyszłości i Nowoczesne kształtowanie przestrzeni miejskich. Most Kotlarski nad Wisłą.
