Gdzie znajduje się jedno z najbardziej ekologicznych (i najpiękniejszych) wnętrz publicznych w Polsce? W lesie! W tym budynku wnętrze i elewacja tworzą spójną opowieść, w której morałem jest piękno, zdrowie i zrównoważony rozwój. Poznajcie wnętrza budynku edukacyjnego Leśnego Ogrodu Botanicznego w Marszewie, zaprojektowanego przez studio Gierbienis + Poklewski, gdzie prawie wszystko jest z drewna!
O budynku edukacyjnym w Leśnym Ogrodzie Botanicznym w Marszewie napisano już całkiem sporo — nic dziwnego, skoro zrealizowany projekt był pierwszym w Polsce obiektem użyteczności publicznej wykonanym w całości w technologii CLT. Rozbita na małe bryły zabudowa, inspirowana tradycyjną architekturą zagrodową, elewacje pokryte modrzewiem opalanym w tradycyjnej, japońskiej technice Shou Sugi Ban oraz liczne rozwiązania proekologiczne zapewniły mu rozgłos. Teraz jednak doceniono nie tylko to, co widać z daleka, ale i wnętrze. Poznajcie rozwiązania, które sprawiły, że te niepozorne budowle otrzymały nagrodę specjalną konkursu Wnętrze Roku SAW w kategorii Zrównoważone Projektowanie!
Nowe budynki Leśnego Ogrodu Botanicznego w Marszewie
fot.: udostępnione dzięki uprzejmości SAW, proj.: Gierbienis + Poklewski
funkcjonalność wiejskiej chaty
Projektując budowle rozproszone po działce na środku leśnej polany, architekci odwołali się do archetypu wiejskiej zagrody, w której tradycyjnie dominowały dwie sylwetki — chaty oraz stodoły. Podobnie sprawa ma się w przypadku budynku w Marszewie, ponieważ nowy obiekt na terenie Leśnego Ogrodu Botanicznego składa się w zasadzie z dwóch piętrowych brył połączonych przy pomocy przeszklonej przewiązki. Obie nakryto stromymi, dwuspadowymi dachami, otoczono niewielkimi zabudowaniami gospodarczymi oraz ogrodzono drewnianym płotem. Wybrany przez zespół projektowy rozkład budynków pozwolił na utworzenie dwóch dziedzińców, które nie tylko wpływają pozytywnie na funkcjonowanie przestrzeni wokół zabudowań, ale i odbiór ich wnętrz, w których rozmieszczenie przeszkleń warunkowane było między innymi widokami wpadającymi do środka przez duże okna.
Nowe budynki Leśnego Ogrodu Botanicznego w Marszewie
fot.: udostępnione dzięki uprzejmości SAW, proj.: Gierbienis + Poklewski
Archetypiczne formy, które przyjęła architektura Leśnego Ogrodu Botanicznego w Gdyni pozwoliły na zróżnicowane przestrzeni urządzonych w jego wnętrzach. W mniejszym z budynków, zlokalizowanym w południowo-zachodniej części działki, znalazły się głównie funkcje służące obsłudze zwiedzających. Na parterze umiejscowiono hol z recepcją, szatnię oraz zaplecze sanitarne. Dwubiegowe schody prowadzą na piętro, gdzie znalazła się przestrzeń wielofunkcyjna, w której można odpocząć, zorganizować zajęcia edukacyjne czy warsztaty.
Nowe budynki Leśnego Ogrodu Botanicznego w Marszewie
fot.: udostępnione dzięki uprzejmości SAW, proj.: Gierbienis + Poklewski
W nieco bardziej nieszablonowy sposób zorganizowano podziały w większym budynku. Najwięcej miejsca zajmuje w nim przestrzeń ekspozycyjna — w południowej części budynku ograniczona jedynie do parteru, po stronie północnej otwiera się na drugą kondygnację, tworząc wysoką salę, nakrytą dwuspadowym dachem. Ponad parterową częścią sali wystawowej zawieszono sekcję przeznaczoną dla pracowników, w której znajdują się pokoje biurowe, socjalne czy sala spotkań.
Nowe budynki Leśnego Ogrodu Botanicznego w Marszewie
fot.: udostępnione dzięki uprzejmości SAW, proj.: Gierbienis + Poklewski
szczera architektura
Wnętrze marszewskiego ogrodu jest szczere ze swoimi odbiorcami — materiał, z którego wykonano konstrukcję budynku został wyeksponowany w każdym możliwym miejscu. Pracownicy i osoby zwiedzające nie uświadczą tam tynku, powierzchni malowanych farbą czy paneli wykonanych z tworzyw sztucznych. Prawie wszystkie połacie ścian w tym budynku wykonano z jasnego drewna klejonego krzyżowo (CLT).
Nowe budynki Leśnego Ogrodu Botanicznego w Marszewie
fot.: udostępnione dzięki uprzejmości SAW, proj.: Gierbienis + Poklewski
Budynek nie ukrywa swojej konstrukcji. Pomieszczenia nie posiadają sufitów podwieszanych, równocześnie eksponując część technologiczną. Podobnie widoczne są elementy techniczne stalowych łączników elementów drewnianych z płytą fundamentową oraz między sobą. Prefabrykaty CLT pozostają widoczne we wnętrzu, także odsłaniając swoją rolę. W ten sposób widoczne są kierunki ich usłojenia w zależności od konstrukcyjnego układu, ponad otworami widać belki, a w niektórych miejscach, jak np. w stropach przekroje płyt, odsłaniając ich warstwową strukturę.
— wyjaśniają architekci.
Nowe budynki Leśnego Ogrodu Botanicznego w Marszewie
fot.: udostępnione dzięki uprzejmości SAW, proj.: Gierbienis + Poklewski
drewno równa się zdrowie
W przypadku wnętrz Leśnego Ogrodu Botanicznego w Marszewie architekci zadbali o to, aby wykorzystane materiały były w pełni bezpieczne. Jak wyjaśniają, we wnętrzach zastosowano jedynie surowce, które same w sobie są obojętne dla zdrowia, a do ich impregnacji użyto środków niewydzielających związków lotnych, szkodliwie oddziałujących na ludzki organizm.
Nowe budynki Leśnego Ogrodu Botanicznego w Marszewie
fot.: udostępnione dzięki uprzejmości SAW, proj.: Gierbienis + Poklewski
Wnętrza budynku edukacyjnego w Marszewie nie są jedynie obojętne dla zdrowia — dzięki zastosowaniu naturalnych materiałów w sposób aktywny je wspierają, zwłaszcza w sferze psychicznej. Przy tworzeniu tych przestrzeni zespół architektoniczny działał w zgodzie pryncypiami projektowania biofilicznego, promującego włączanie do wnętrz elementów naturalnych. Korzyści wynikające z przebywania w przestrzeniach z dużą ilością roślin, wykończonych przy pomocy drewna, potwierdzają badania naukowe, których autorzy i autorki wskazują między innymi na redukcję poziomu stresu, wspomaganie skupienia czy zwiększenie poziomów energii wśród osób przebywających w takich przestrzeniach:
Niepodważalne są również korzyści wynikające z bezpośredniego kontaktu z drewnem, który odbywa się w sposób wielozmysłowy, a więc oprócz wzroku, również móc poczuć zapach i dotknąć materiału, a w zależności od charakteru jego obróbki wrażenia mogą być inne. W połączeniu z wyjątkowymi właściwościami substancji drzewnej jako magazynu ciepła i wilgoci (gdzie w zimie jest cieplej, a w lecie odczuwa się chłód), ciepłe w odbiorze powierzchnie drewna zapewniają właściwie zbalansowany klimat mieszkania i ostatecznie dobre samopoczucie mieszkańców.
Nowe budynki Leśnego Ogrodu Botanicznego w Marszewie
fot.: udostępnione dzięki uprzejmości SAW, proj.: Gierbienis + Poklewski
detal ma znaczenie
Mimo że we wnętrzach dominuje jasne drewno, zespół projektowy zdecydował się na wprowadzenie mocnych akcentów, które wizualnie związały pomieszczenia z charakterystyczną elewacją budynku z desek opalanych w technice Shou Sugi Ban. Czarna jest zatem nie tylko stolarka okienna, ale i barierki, część posadzek oraz wyeksponowane pod sufitem instalacje. Nawet śruby mocujące elementy konstrukcyjne pokryto połyskliwym, czarnym ocynkiem.
Nowe budynki Leśnego Ogrodu Botanicznego w Marszewie
fot.: udostępnione dzięki uprzejmości SAW, proj.: Gierbienis + Poklewski
wnętrze z korzyścią
Podsumowując swoją realizację, architekci piszą:
Ostatecznie obiekt, jego zagospodarowanie, wnętrze tworzą spójną, integralną całość wyrażającą szacunek do miejsca, tak historii obszaru, jak i przyrodniczego otoczenia, wskazując jednocześnie potencjał szerszego stosowania drewna w architekturze i projektach wnętrz. Zauważamy, że potencjalni klienci wciąż boją się o utrzymanie w dłuższym czasie drewnianych płaszczyzn, ale doświadczenie przestrzeni jest na tyle intensywne, że zaczynają się realnie zastanawiać nad takim wyborem, zauważając korzyści psychofizyczne. Samopoczucie w przebywaniu w drewnianych wnętrzach jest znacznie lepsze, praca efektywniejsza, przyjemność wypoczynku pełniejsza. Dzieci znakomicie reagują podczas zajęć, udanie spędzają czas wolny w obiekcie, co jest największym docenieniem włożonej w projekt pracy.
Pozostałe realizacje wyróżnione w tegorocznej edycji nagrody Wnętrze Roku SAW 2025 znajdziecie na stronie konkursu oraz w portalu Produkty dla Domu.
