Miejska wyspa ciepła i obciążenie komunikacyjne to zagrożenia, przed którymi stoją nie tylko duże aglomeracje miast takich jak Warszawa czy Kraków. Jest w Polsce znacznie więcej mniejszych miejscowości, które zmagają się z tymi samymi konsekwencjami negatywnych skutków zmian klimatu. Jednym z nich są Poddębice — oddalona 40 km od Łodzi oaza z wodami termalnymi. Ich rewitalizację zaprojektowała Paulina Dębińska z Politechnika Łódzka w nagradzanej pracy magisterskiej napisanej pod opieką dr inż. arch. Adriany Cieślak-Arkuszewskiej.
Paulina Dębińska zbadała Poddębice — niedużą miejscowość w województwie łódzkim z turystyczno-uzdrowiskowym potencjałem przez pryzmat zmian klimatycznych. Jej praca magisterska obejmuje szczegółówą analizę urbanistyczną i wpływu błękitno-zielonej infrastruktury na funkcjonowanie ludzi w przestrzeniach miejskich, a także obszerne case study miasta Poddębice pod kątem uwarunkowań klimatycznych oraz wewnętrznych i zewnętrznych relacji miasta. Zawarła w nim także analizę głównych przestrzeni publicznych w Poddębicach, jak i wyników ankiety wśród mieszkańców dotyczącej ich oceny i potrzeb.
rynek miejski — wizualizacja
proj.: Paulina Dębińska
małe miasto w obliczu zmian klimatycznych
Ostatnim etapem pracy była część projektowa, w której autorka zaproponowała wizję rehabilitacji centrum Poddębic z naciskiem na jakość środowiska naturalnego i przeciwdziałanie negatywnym skutkom zmian klimatycznych, co przenosi się na poprawę jakości życia mieszkańców.
Projekt ten koncentruje się na rozwoju zrównoważonym, uwzględniając potrzeby wynikające ze zmian klimatycznych oraz proponując rozwiązania, które ograniczają ich negatywne skutki. Jednym z głównych celów jest poprawa jakości życia mieszkańców przy jednoczesnym zwiększeniu atrakcyjności miasta, co ma podnieść jego konkurencyjność w stosunku do innych ośrodków turystycznych w regionie
– opisuje autorka.
system błękitno-zielonej infrastruktury - stan istniejący i projektowany
proj.: Paulina Dębińska
Główne wyzwania, przed którymi stoją Poddębice to trwające już wiele lat zanieczyszczenie rzeki Ner, a także znaczne obciążenie komunikacyjne na terenie miasta. Paulina Dębińska w swoim opracowaniu podejmuje właśnie te kwestie, zwłaszcza w kontekście turystycznego potencjału Poddębic.
Dzięki leczniczym właściwościom wód termalnych, Poddębice mają potencjał, aby zdobyć status uzdrowiska lub stać się ważnym ośrodkiem turystyki prozdrowotnej. Taka sytuacja powoduje, że jakość środowiska naturalnego, przestrzeni publicznej oraz ogólne warunki życia zarówno mieszkańców, jak i odwiedzających, powinny być postrzegane przez władze miasta jako priorytetowe w kontekście planowanych przekształceń funkcjonalno-przestrzennych
– tłumaczy autorka.
zagęszczanie zabudowy, ograniczenie ruchu samochodewego i więcej zieleni
Rozwiązania, które proponuje dotyczą między innymi zagęszczania zabudowy w centralnych obszarach miasta, co ma na celu lepsze wykorzystanie istniejącej infrastruktury i ograniczenie rozlewania się miasta na tereny zielone. Kolejne kluczowe aspekty opracowania dotyczą przebudowy układu komunikacyjnego oraz stworzenia systemu zielonych przestrzeni publicznych.
Nowa zabudowa znalazła się w projekcie głównie w sąsiedztwie rzeki tak, aby zaktywizować właśnie te tereny. Nowoprojektowane budynki, głównie dwukondygnacyjne, strukturą nawiązują do istniejącej tkanki miejskiej. Jednocześnie, autorka podkreśla, jak ważne jest powstrzymanie presji inwestycyjnej występującej w rejonie na terenach zadrzewionych i leśnych.
bulwary nad Nerem z lotu ptaka — wizualizacja
proj.: Paulina Dębińska
Wśród sposobów na poprawienie komunikacji w mieście znalazła się obwodnica miasta służąca przeniesieniu ruchu tranzytowego. Dzięki temu zabiegowi w centrum miasta spadłby poziom hałasu, poprawiłaby się jakość powietrza oraz poziom bezpieczeństwa.
Autorka proponuje przekształcenia w rejonie istniejącego targowiska, takie jak stworzenie dodatkowej drogi dojazdowej oraz nowych ciągów pieszych integrujących teren z bulwarami nad Nerem.
Innymi narzędziami do poprawy komfortu życia mieszkańców Poddębic było stworzenie nowych przebić pieszo-jezdnych, m.in. w kwartale między ulicami Sienkiewicza, Łęczycką, Łódzką i Placem Kościuszki. Przebicia te priorytetyzują ruch pieszy i rowerowy, uzupełnione są także zielenią. W koncepcji Pauliny Dębińskiej transport samochodowy w centrum miasta został znacznie ograniczony, pasy ruchu zwężone, a ruch pieszych dopuszczony na całym terenie ulicy. Parkingi przeznaczone zwłaszcza dla przyjeżdżających turystów zostały przeniesione z placu miejskiego na granice opracowania.
detal rynku miejskiego
proj.: Paulina Dębińska
Rynek miejski, z którego przeniesione zostaną miejsca parkingowe, może stać się przestrzenią do organizacji wydarzeń kulturalnych. Zieleń została zaprojektowana na jego krawędziach. Autorka podjęła także temat targowiska miejskiego, którego obecną formę przeniosła na południe miasta, oddalone od centrum. Zamiast tego, zaprojektowała pawilony handlowe, z zielonymi dachami, pod którymi odbywać mogłaby się sprzedaż lokalnych produktów i wyrobów rzemieślniczych.
detal targowiska miejskiego
proj.: Paulina Dębińska
rzeka – źródło orzeźwienia i zagrożenie powodziowe
Terenem niezwykle istotnym w opracowaniu Pauliny Dębińskiej są bulwary nad rzeką Ner. Tam autorka zaprojektowała nowy system kładek i pomostów, pozwalający na przekraczanie rzeki i korzystanie z nowoprojektowanych na bulwarach atrakcji: altan rekreacyjnych, punktów widokowych itp. W północnej części opracowania w okolicy istniejącego Ogrodu Zmysłów znalazła się kładka łącząca miasto z pobliskim Zoo w Borysewie.
bulwary nad Nerem — wizualizacja
proj.: Paulina Dębińska
W ramach projektowania błękitno-zielonej infrastruktry autorka poszerzyła koryto rzeki Ner, a w miejscu, gdzie ona wylewała, stworzyła zastoisko. Te działania mają na celu kontrolowanie rzeki, gdy zwiększa się poziom wody w niej i przeciwdziałanie zagrożeniom powodziowym. W tym samym celu większość projektowanych nawierzchni, czy to na bulwarach, czy w parkach i skwerach na terenie miasta jest nieutwardzona — po to, żeby woda mogła w nie wsiąkać.
W projekcie autorka wykorzystała również potencjał wód mineralnych i termalnych obecnych w Poddębicach. Ulokowane w różnych częściach miasta fontanny o obiegu otwartym wykorzystują właśnie wodę mineralną i wpływają na zmniejszanie zjawiska miejskiej wyspy ciepła.
Wymienione projektowane rozwiązania sprzyjają nie tylko mieszkańcom i środkowisku, ale także animowaniu turystyki. Poddębice oferują nie tylko istniejące już Termy, system basenów oferujących kąpiele w wodzie termalnej i zabiegi lecznicze. Przyjezdni skorzystać mogliby także z oferty sportowej przy dawnym liceum przy ul. Mickiewicza, z Parku Miejskiego wraz z Ogrodem Zmysłów czy też z nowego targowiska, oferującego regionalne wyroby.
Poddębice z lotu ptaka — wizualizacja
proj.: Paulina Dębińska
Zrównoważony rozwój, dbałość o środowisko i jakość życia mieszkańców powinny być priorytetem nie tylko w dużych aglomeracjach,
ale także w mniejszych miastach, co przyczyni się do całościowej poprawy warunków urbanistycznych w kraju
— mówi Paulina Dębińska.
