Czy współcześnie potrzebne są nam eksperymenty dotyczące architektury i urbanistyki? A może powinniśmy wrócić do wzorców z przeszłości i to z nich czerpać? I właściwie gdzie w tym wszystkim jest człowiek? Za nami 14. edycja Weekendu Architektury w Gdyni pod hasłem „Experyment”.
14. edycja Weekendu Architektury w Gdyni odbyła się pod hasłem „Experyment”
fot.: Małgorzata Szura-Piwnik | Ilustracje udostępnione dzięki uprzejmości organizatorów
Już po raz kolejny w organizacji festiwalu Agencję Rozwoju Gdyni wspierali Dorota Sibińska i Filip Domaszczyński z warszawskiej pracowni XYStudio. Rozmaite wydarzenia z przedrostkiem „Archi” odbywały się w Gdyni od 28 sierpnia do 1 września br., a ich kulminacyjnym punktem były ożywione „Archi Dyskusje”.
na zdjęciu: Jacek Debis i Dorota Sibińska
fot.: Przemysław Kozłowski | Ilustracje udostępnione dzięki uprzejmości organizatorów
eksperymentować czy nie?
Debaty ukazywały często odmienne stanowiska architektonicznego środowiska — Tomasz Konior, architekt i założyciel Konior Studio, zachęcał przede wszystkim do wyciągania wniosków z przeszłości, czerpania ze starych wzorców takich włoskich miast jak Wenecja, Bolonia czy Siena i unikania błędów pokroju Brasílii, stolicy Brazylii, modernistycznego eksperymentu Lucio Costy, Oscara Niemeyera i Joaquima Cardozo. To „przeklęte miejsce” zdaniem Tomasza Koniora jest przykładem na to, że architekci i urbaniści przez ostatnie sto lat odsunęli się od ludzkich problemów i zaczęli tworzyć miejsca zupełnie nienadające się do życia.
Jestem wielkim entuzjastą tego, żeby zamiast eksperymentować na ludziach i poszukiwać jakichś dziwnych rzeczy to najpierw odrobić lekcję i przyjrzeć się temu, co zostawiły nam poprzednie wieki, pokolenia — mówił Tomasz Konior.
Tomasz Konior (Konior Studio) opowiadał o czasie w architekturze
fot.: Małgorzata Szura-Piwnik | Ilustracje udostępnione dzięki uprzejmości organizatorów
Do eksperymentów zachęcał z kolei Jakub Szczęsny, architekt i stały felietonista, który przypominał o tym, że nie powinniśmy zapominać o realiach, w jakich żyjemy i brać pod uwagę bieżące problemy, które związane są przede wszystkim ze zmianami klimatu. Architekci powinni więc myśleć przyszłościowo, bo ludzie — przez lata będą funkcjonowali z tym, co dla nich stworzymy, nawet jeśli będą to architektoniczne grzechy.
o eksperymentalnych azylach i enklawach opowiadał Jakub Szczęsny
fot.: Małgorzata Szura-Piwnik | Ilustracje udostępnione dzięki uprzejmości organizatorów
Miasto tu i teraz
Paneliści: Agnieszka Fryzowska-Jurecka (LIS Gdynia), Tomasz Konior (Konior Studio), Jakub Szczęsny (SZCZ), Jacek Kołtan (pełnomocnik dyr. ECS), Agnieszka Kalinowska-Sołtys (APA Wojciechowski), Jacek Droszcz (Studio Kwadrat)
ostrożnie i po trochu
Jeśli więc eksperymentować, to jak? Zdaniem Szymona Wojciechowskiego z pracowni APA Wojciechowski — ostrożnie, bo eksperyment może się nie udać, a jego konsekwencje bywają znaczące i kosztowne, zarówno ekonomicznie, jak i środowiskowo. Z kolei działająca niezależnie architektka Dominika Zielińska zachęcała do odważnych działań, ale w małej skali i po trochu. Jej zdaniem ważne jest, aby zawieszać poprzeczkę realistycznie wysoko, aby wciąż chciało nam się ją przeskakiwać. Przykładem mogą być działania w niewielkiej skali — jeśli na niewielkiej próbie widzimy, że coś nie działa, zawsze możemy się wycofać i spróbować kolejnego rozwiązania. Chcąc sprawdzić, jak w naszym projekcie zachowywać się będą biomateriały, nie musimy ryzykować całej ściany — możemy wprowadzić metr kwadratowy, aby móc obserwować, jak dany materiał się starzeje.
Archi Dyskusja: Jak architekci zaprojektują naszą przyszłość? — moderatorka: Dorota Sibińska; prelegenci: Jakub Bladowski (Designbotic, Roark Studio), Marlena Happach (NID), Dominika Zielińska (architektka), Tomasz Konior (Konior Studio), Dorota Szlachcic (Szlachcic Architekci), Szymon Wojciechowski (APA Wojciechowski), Justyna Dziedziejko (topoScape)
fot.: Przemysław Kozłowski | Ilustracje udostępnione dzięki uprzejmości organizatorów
wyciągając wnioski
W procesie eksperymentu niezwykle ważny jest element obserwacji, co podkreślała Marlena Happach, była Architektka Miasta Warszawy, p.o. dyrektorki Narodowego Instytutu Dziedzictwa, a także wsłuchiwanie się, między innymi poprzez procesy partycypacji, w potrzeby użytkowników danych przestrzeni, zwłaszcza tych, którzy są słabsi i zazwyczaj nie wypowiadają się na temat swoich potrzeb, na co zwróciła uwagę Justyna Dziedziejko, architektka krajobrazu z pracowni topoScape.
Archi Dyskusja: Jak architekci zaprojektują naszą przyszłość? — na zdjęciu: Jakub Bladowski, Marlena Happach, Dominika Zielińska
fot.: Przemysław Kozłowski | Ilustracje udostępnione dzięki uprzejmości organizatorów
„Potrzebujemy naprawdę dużo przemyślności i wyczucia życia i jego zupełnie realnych potrzeb” — dodał Jacek Kołtan, filozof, pełnomocnik dyrektora Europejskiego Centrum Solidarności, podkreślając, że pojedyncze działania w przestrzeni nie przyniosą dobrych efektów, jeśli nie będziemy patrzeć na przestrzeń holistycznie. Jego zdaniem, aby móc działać punktowo, trzeba dużo wiedzieć o całym organizmie.
Monika Arczyńska (A2P2) przybliżyła ideę konsultacji społecznych
fot.: Przemysław Kozłowski | Ilustracje udostępnione dzięki uprzejmości organizatorów
Rozmowę o tym, czy i jak powinniśmy eksperymentować, celnie podsumowała jedna z siedzących na widowni uczestniczek wydarzenia, pytając wprost, czy dla architektów człowiek rzeczywiście jest jeszcze najważniejszy? Czy większe znaczenie ma jednak ego, zdobyte nagrody i uznanie środowiska? Pytanie to, choć pozostało bez jednoznacznej odpowiedzi, otrzymało brawa ze strony zarówno prelegentów, jak i widowni. Być może nadszedł czas, abyśmy zadali je sobie na nowo.
Jak architekci zaprojektują naszą przyszłość?
Czy eksperymenty w architekturze mogą zmienić przyszłe pokolenia?
Paneliści: Dorota Szlachcic (Szlachcic Architekci), Tomasz Konior (Konior Studio), Szymon Wojciechowski (APA Wojciechowski), Dominika Zielińska (architektka), Jakub Bladowski (Designbotic, Roark Studio), Justyna Dziedziejko (topoScape), Marlena Happach (NID)
Transmisje z Archi Prelekcji i Archi Dyskusji zobaczyć i odsłuchać można na kanale YouTube Gdyńskiego Szlaku Modernizmu.
