Zostań użytkownikiem portalu A&B i odbierz prezenty!
Zarejestruj się w portalu A&B i odbierz prezenty
maximize
NOWOŚĆ! Prawo w architekturze – przystępnie na portalu A&B

Paulina Zięba – „Wpływ architektury na zmiany klimatu – adaptacja chłodni kominowych”

18 listopada '24
Dane techniczne
Typ: praca dyplomowa magisterska
Rok obrony: 2023
Nazwa: „WPŁYW ARCHITEKTURY NA ZMIANY KLIMATU – ADAPTACJA CHŁODNI KOMINOWYCH”
Autorka:

Paulina Zięba

Uczelnia:
Wydział Architektury Politechniki Gdańskiej
Promotor:
Jacek Droszcz

Praca zgłoszona na konkurs
„Najlepszy Dyplom Architektura”

Współczesna architektura odgrywa kluczową rolę w walce ze zmianami klimatu, ponieważ sektor budownictwa odpowiada za niemal 40 procent globalnych emisji gazów cieplarnianych. Dotyczy to eksploatacji budynków (28 procent) i ich powstawania (11 procent), czyli produkcji oraz transportu materiałów, głównie cementu, stali i szkła.

centrum naukischemat ideowy

centrum nauki, schemat ideowy

© Paulina Zięba

Urbanizacja w Europie, będąca jedną z głównych przyczyn wylesiania, również wywiera ogromny wpływ na środowisko. W odpowiedzi na te wyzwania powstają nowe technologie i rozwiązania, które ograniczają negatywny wpływ architektury na klimat oraz sprzyjają regeneracji ekosystemów. Projekt przedstawia część tych rozwiązań, w połączeniu z adaptacją chłodni kominowych.

Chłodnie kominowe, dominujące budowle o nietypowym kształcie, są częścią infrastruktury energetycznej, służą do schładzania wody w elektrowniach i elektrociepłowniach. Choć same nie emitują zanieczyszczeń — wydobywa się z nich jedynie para wodna — często są z nimi kojarzone. W dobie zamykania elektrowni węglowych projekt proponuje adaptację chłodni na nowe funkcje zamiast ich wyburzania. Takie działania nie tylko chronią przed dalszym wylesianiem, lecz także poprawiają stan środowiska i komfort mieszkańców.

schemat bryłyschemat konstrukcji

schematy bryły i konstrukcji

© Paulina Zięba

Koncepcja tej adaptacji polega na stworzeniu uniwersalnej bryły, współgrającej z różnymi chłodniami kominowymi. Bryła jako osobna konstrukcja, nie narusza istniejącej samonośnej struktury chłodni, która jest zachowywana i zmodernizowana. Nowa konstrukcja składa się z walców — jeden wysoki stanowi trzon, kilka niższych przymocowanych jest do niego wspornikowo. Ich proporcje i układ można modyfikować, co pozwala na dopasowanie formy do różnej wielkości chłodni oraz założonych funkcji, które mogą być kulturalno-rozrywkowe, naukowe, sportowe czy handlowo-usługowe.

schemat funkcji

schemat funkcji

© Paulina Zięba

Dla przykładu wybrano dwie hiperboloidalne chłodnie kominowe w Rybniku, mieście zmagającym się z problemem smogu. Chłodnie o wysokości 120 metrów, należące do jeszcze czynnej elektrowni węglowej, zaadaptowano na Centrum Nauki.

zagospodarowanie terenu

zagospodarowanie terenu

© Paulina Zięba

W Chłodni A dominują przestrzenie muzealne, a w Chłodni B — laboratoryjne. Oba obiekty mieszczą także funkcje towarzyszące, takie jak parking podziemny, audytorium, bibliotekę, sale konferencyjne, pomieszczenia administracyjne oraz lokal gastronomiczny. Wszystkie te funkcje rozmieszczono w częściach wspornikowych, natomiast trzon konstrukcji zawiera piony komunikacyjne oraz przestrzenie techniczne i magazynowe. Na najwyższej kondygnacji przewidziano punkt widokowy.

Chłodnia A, przekrój

Chłodnia A, przekrój

© Paulina Zięba

Teren wokół chłodni, o powierzchni ponad 135 tysięcy metrów kwadratowych, zaprojektowano jako przestrzeń rekreacyjno-wypoczynkową. Ścieżki wykonano z ekologicznego betonu zawierającego tlenek tytanu, który ma właściwości oczyszczające powietrze i samoczyszczące.

schemat koncepcji terenu

schemat koncepcji terenu

© Paulina Zięba

Największą część obszaru zajmuje zieleń, zarówno istniejąca, jak i projektowana za pomocą metody Miyawaki, sprzyjającej szybszemu wzrostowi sadzonek i bioróżnorodności. Na terenie znajdą się również miejsca do organizacji wydarzeń, skatepark, place zabaw oraz dwa sztuczne zbiorniki wodne, urozmaicające ekosystem, a z ziemi pozyskanej podczas budowy utworzone zostaną kopce rekreacyjne.

schematy projektowe terenu

schematy projektowe terenu

© Paulina Zięba

Wielofunkcyjna przestrzeń sprzyja zarówno regeneracji środowiska, jak i aktywności mieszkańców. W projekcie zastosowano innowacyjne rozwiązania ekologiczne. Przy konstrukcji użyto zbrojonego betonu geopolimerowego, z popiołów lotnych, będących odpadem z elektrowni węglowych, przy czym jego produkcja emituje znacznie mniej CO₂ niż tradycyjny beton i jest on bardziej wytrzymały. Na elewacjach i we wnętrzach zastosowano farbę fotokatalityczną, która oczyszcza powietrze, ma właściwości samoczyszczące oraz termoizolacyjne. Przeszklenia wykonano z szyb fotowoltaicznych z powłoką kwantową, generujących energię elektryczną.

strefa wejściowa

strefa wejściowa

© Paulina Zięba

Wentylacja opiera się na efekcie kominowym, który dodatkowo napędza turbinę wiatrową. Obiekty wyposażono w pompy ciepła, system zbierania deszczówki oraz stacje ładowania pojazdów elektrycznych. Powłoki chłodni pokryto fotobioreaktorami z algami, które absorbują CO₂ i produkują biomasę.

Projekt ukazuje potencjał architektury jako narzędzia walki ze zmianami klimatycznymi poprzez zastosowanie nowoczesnych technologii i adaptację istniejących struktur, szczególnie przemysłowych, takich jak chłodnie kominowe. Niedoceniane i często kojarzone z zanieczyszczeniami, mogą się przekształcić w przestrzenie przyjazne dla środowiska, stać się symbolem regeneracji i zrównoważonego rozwoju.

rozwiązania ekologiczne

rozwiązania ekologiczne

© Paulina Zięba

 
Paulina ZIĘBA

Ilustracje: © Autorka

Głos został już oddany

Okna dachowe FAKRO GREENVIEW – nowy standard na nowe czasy
Okna dachowe FAKRO GREENVIEW – nowy standard na nowe czasy

VERTO®
system zawiasów samozamykających

www.simonswerk.pl
PORTA BY ME – konkurs
INSPIRACJE