Sztuczna inteligencja wkracza na nowe obszary działalności człowieka, rewolucjonizując kolejne branże. Tym razem jej możliwości wykorzystują architekci i designerzy wnętrz. Na czele tej zmiany stoi Politechnika Krakowska, która kieruje prestiżowym, międzynarodowym projektem AInterior. Inicjatywa, realizowana we współpracy z partnerami z Włoch, Hiszpanii i Łotwy w ramach programu Erasmus+, łączy klasyczne techniki aranżacji przestrzeni z nowoczesnymi narzędziami sztucznej inteligencji, tworząc nowy standard edukacji i praktyki w architekturze wnętrz.
rzut, przekrój — warsztat studencki: Kraków - wnętrze inkluzywne
© Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej
Rozwój sztucznej inteligencji w projektowaniu wnętrz otwiera nowe możliwości, ale też stawia przed projektantami wyzwania. Niezbędne jest przyswojenie nowych technologii wspomagających projektowanie, które umożliwią świadome i odpowiedzialne ich wykorzystanie – podkreśla dra Elżbieta Kusińska z Katedry Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego Wydziału Architektury PK, jedna z koordynatorek projektu „The use of AI tools in interior design to create aesthetic, inclusive and sustainable built environment – AInterior”.
nowa edukacja dla przyszłości architektury
Celem projektu AInterior jest opracowanie nowoczesnej metodologii dydaktycznej, która nauczy studentów łączyć tradycyjne techniki projektowe — jak budowanie przestrzennych modeli architektonicznych — z potencjałem sztucznej inteligencji.
Chcemy wyposażyć absolwentów w umiejętności pracy w zróżnicowanych zespołach oraz kompetencje w zakresie wykorzystania AI, co znacząco zwiększy ich konkurencyjność na rynku pracy – zaznacza prof. Patrycja Haupt, liderka zespołu badawczego.
Jednym z głównych celów projektu jest również nauczenie projektowania wnętrz inkluzywnych, dostosowanych do osób o różnym stopniu sprawności i odmiennych potrzebach. – Dzięki zastosowaniu algorytmów AI do analizy preferencji użytkowników możliwe jest tworzenie przestrzeni bardziej dostępnych, funkcjonalnych i estetycznych – tłumaczy prof. Patrycja Haupt.
warsztaty jako poligon innowacji
Integralną częścią projektu są warsztaty i kursy rozwijające kompetencje przyszłych architektów. Pierwsze zajęcia odbyły się na Wydziale Architektury PK we współpracy z Laboratorium Przekształceń Środowiska Mieszkaniowego. Studenci mieli za zadanie zaprojektować miejski ośrodek dziennej opieki dla różnych grup społecznych, a następnie wykorzystać AI do wygenerowania wizualizacji swoich pomysłów.
Wielokulturowe i multidyscyplinarne zespoły stworzyły różnorodne projekty, integrując tradycyjne metody pracy z nowoczesnymi rozwiązaniami cyfrowymi. Praktyka ta pozwoliła na zebranie cennych danych, które zostaną wykorzystane w budowie zaawansowanego narzędzia AI do generowania wizualizacji wnętrz inkluzywnych.
wizualizacje — warsztat studencki: Kraków - wnętrze inkluzywne
© Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej
tworzenie inteligentnego narzędzia do projektowania
Opierając się na doświadczeniach warsztatowych, uczestnicy projektu opracowali zestawy promptów i słów kluczowych testowanych w trybie „text to image”.
Słowa kluczowe i odpowiednio sformułowane prompty umożliwiają określenie stylu wnętrza, palety kolorystycznej, układu funkcjonalnego oraz dostosowania przestrzeni do różnych grup użytkowników – wyjaśnia dra Karolina Dudzic-Gyurkovich, kolejna z koordynatorek projektu AInterior.
Gotowe narzędzie ma umożliwić szybkie generowanie zróżnicowanych wariantów projektowych, ułatwiając pracę architektów i komunikację z inwestorami. Dzięki realistycznym wizualizacjom będzie można łatwiej przedstawić rozwiązania architektoniczne uwzględniające potrzeby osób starszych, dzieci czy osób z ograniczoną mobilnością.
AI w projektowaniu – wsparcie, nie zagrożenie
Specjaliści i specjalistki z Politechniki Krakowskiej są zgodni: sztuczna inteligencja nie zastąpi pracy projektanta, lecz stanie się cennym wsparciem w procesie twórczym.
Narzędzia AI często nie uwzględniają kluczowych aspektów funkcjonalnych, ergonomicznych czy technicznych, a rezultaty ich pracy bywają nieprzewidywalne – mówi dra Dudzic-Gyurkovich. – Projektowanie to złożony proces, który wymaga wiedzy technicznej i znajomości zasad kompozycji przestrzennej, czego sztuczna inteligencja nie jest w stanie w pełni zastąpić – dodaje dra Kusińska.
Podobne wnioski płyną z projektów komercyjnych. Ikea testuje w USA asystenta AI do wizualizacji układów wnętrz, jednak – jak podkreślają eksperci – samo ustawienie mebli to nie pełne projektowanie przestrzeni.
wizualizacje — warsztat studencki: Kraków - wnętrze inkluzywne
© Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej
przyszłość projektowania z AI
W ramach dalszych działań projektowych Politechnika Krakowska planuje dalszy rozwój i testowanie narzędzi AI, angażując coraz większe grupy użytkowników.
Planujemy zbierać feedback od użytkowników i dostosowywać nasze narzędzia do rzeczywistych potrzeb projektowych – zapowiada prof. Haupt. Międzynarodowa współpraca z partnerami z Mediolanu, Madrytu, Rygi i Krakowa umożliwia wymianę wiedzy oraz wspólne poszukiwanie innowacyjnych rozwiązań.
Projekt AInterior, który potrwa do 2027 roku, doskonale wpisuje się w szersze badania prowadzone na Politechnice Krakowskiej nad wykorzystaniem AI w architekturze wnętrz. Zajęcia fakultatywne oraz praktyki projektowe uwzględniają już tworzenie moodboardów, inspirujących wizualizacji oraz bardziej zaawansowanych koncepcji przestrzennych z wykorzystaniem sztucznej inteligencji.
W realizację przedsięwzięcia zaangażowani są naukowcy i naukowczynie Wydziału Architektury PK: dr hab. inż. arch. Patrycja Haupt, prof. PK, dr inż. arch. Karolina Dudzic-Gyurkovich, dr inż. arch. Elżbieta Kusińska oraz dr inż. arch. Paweł Tor.
Politechnika Krakowska stawia tym samym wyraźny krok w stronę technologicznej przyszłości architektury — łącząc tradycję z innowacją i kształtując nowe standardy w projektowaniu inkluzyjnych przestrzeni.
