Z inicjatywy Stowarzyszenia Masław, które od kilku lat digitalizuje prywatne zbiory fotograficzne warszawiaków, powstał wyjątkowy album — Społeczne Archiwum Warszawy, którego autorami są mieszkańcy stolicy.
Bohaterami albumu są amatorskie zdjęcia miasta wykonywane z myślą wyłącznie o rodzinnych zbiorach. Prywatne albumy mieszkańców opowiadają historię stolicy — pokazują jak rosły i upadały kolejne budynki, jak ewoluowała przestrzeń Warszawy i jak zmieniało się życie na ulicach. Na podstawie zdjęć, których zadaniem było dokumentowanie historii rodziny, Społeczne Archiwum Warszawy pokazuje, jak zmieniało się miasto.
Najstarsze z fotografii, które trafiły do albumu, pochodzą z lat 30. XX wieku, najmłodsze obejmują kadry z lat dwutysięcznych. Prezentują one różne przestrzenie Warszawy — od pomników i punktów orientacyjnych, przez parki i skwery, po osiedla i domy.
lata 50.
fot.: zbiory Aldony Szpejn | Społeczne Archwiwum Warszawy (SAW)
Fotografie zgromadzone w SAW pokazują te obiekty w kontekście zwykłego życia. Rzadko kiedy sam budynek jest bohaterem zdjęcia. Najczęściej gra rolę drugoplanową, pojawia się w tle kadru z niedzielnego spaceru, ważnego wydarzenia czy miejskiej wycieczki. Role pierwszoplanowe grają ludzie — pisze we wstępie do albumu Patrycja Jastrzębska, inicjatorka Społecznego Archiwum Warszawy.
Ważną część publikacji stanowi rozdział poświęcony budynkom, których już nie ma na mapie stolicy — dzięki czujnym oczom mieszkańców udało się uchwycić na fotografiach ostatnie dni legendarnego Supersamu czy rozbiórkę kina Moskwa. W albumie nie brakuje także ważnych momentów z życia stolicy, takich jak pogrzeb Józefa Piłsudskiego, budowa trasy W–Z i wystawa psów rasowych na Stadionie Dziesięciolecia. Oglądając album, można nie tylko prześledzić zmiany zachodzące w architekturze i historii Warszawy, ale także w zmieniającej się modzie, stylu życia mieszkańców stolicy i rozwijającym się transporcie.
widok lotniczy na Osiedle za żelazną bramą, Pałac Lubomirskich po obróceniu go wiosną 1970 r.
fot.: Antoni Śpiewak, zbiory Agnieszki Sternickiej | Społeczne Archiwum Warszawy (SAW)
Album Społecznego Archiwum Warszawy jest bezpłatnym wydawnictwem. Pierwsze egzemplarze trafiły do darczyńców, którzy wzbogacili zbiory SAW swoimi fotografiami i uczestników premierowego spotkania. Kolejne powędrują między innymi do bibliotek.
Społeczne Archiwum Warszawy to projekt realizowany przez Stowarzyszenie Masław — twórców między innymi mapy „Tu było, tu stało”, która pokazuje wyburzone i przekształcone po 1989 roku warszawskie budynki. Od 2016 roku stowarzyszenie zbiera i digitalizuje prywatne archiwa mieszkańców Warszawy. Zdjęcia, które udało się dotychczas zebrać, oglądać można na stronie projektu.
