Plan główny Napoli Porta Est,
projekt: Zaha Hadid Architects
Brytyjska pracownia Zaha Hadid Architects stworzyła plan zagospodarowania wschodniej części Neapolu, który zmieni ponad 30 hektarów opuszczonych terenów poprzemysłowych w funkcjonalną przestrzeń dla mieszkańców. Tuż obok głównego dworca kolejowego zaplanowano kompleks budynków i park, a dwa nowe wieżowce staną się siedzibą władz lokalnych. Projekt zakłada scalenie podzielonej struktury miasta, stawiając na spójność urbanistyczną. To przedsięwzięcie zalicza się do grona największych działań rewitalizacyjnych w Europie.
Plan zagospodarowania wschodniej części Neapolu — wizualizacja z widokiem na dwa wieżowce, które posłużą jako nowa siedziba władz regionalnych
wizualizacja: BrickVisual © Zaha Hadid Architects
łączenie miasta na nowo
Kluczowym założeniem propozycji pracowni jest połączenie wschodniej części Neapolu z resztą miasta. Dzięki temu dzielnica ma zyskać na dostępności i poczuciu bezpieczeństwa, a także stać się bardziej atrakcyjna dla turystów. Obecnie linie kolejowe stanowią wyraźną granicę, która dzieli przestrzeń i wpływa na codzienne życie mieszkańców, tworząc bariery zarówno fizyczne, jak i społeczne. Zastosowane rozwiązania architektoniczne mają na celu zniwelowanie tych przeszkód i stworzenie spójnej tkanki miejskiej.
Plan zagospodarowania wschodniej części Neapolu — wizualizacja ogrodów na dachu
wizualizacja: ZHA © Zaha Hadid Architects
przemiana poprzemysłowego dziedzictwa
Wschodnia część Neapolu, zdominowana przez zabudowę przemysłową, od lat boryka się z problemem nieużytkowanych terenów po nieczynnych zakładach. Projekt zakłada przekształcenie tych przestrzeni w nowe obiekty oraz rozległy park miejski. W planach jest także przywrócenie funkcjonalności opuszczonym stacjom kolejowym, które wzbogacą lokalny system transportu publicznego.
Plan zagospodarowania wschodniej części Neapolu — wizualizacja wnętrza jednego z wieżowców
wizualizacja: Felix Render © Zaha Hadid Architects
zielona rewolucja w Feltrinelli
Całość rewitalizacji obejmie 30 hektarów zaniedbanych budynków przemysłowych w rejonie Feltrinelli. Z tego ponad 10 hektarów zmieni się w zielone strefy – publiczne place i ogrody. W sercu projektu znajdzie się park obsadzony drzewami charakterystycznymi dla południowych Włoch. Przestrzeń zostanie zaprojektowana z myślą o pieszych i rowerzystach, a sprawną komunikację zapewni podziemny węzeł transportowy.
Plan zagospodarowania wschodniej części Neapolu — elewacje wież łagodnie spływa łącząc się z poziomem terenu
wizualizacja: BrickVisual © Zaha Hadid Architects
architektura inspirowana wulkanami
Wyróżniającym elementem projektu są dwa wieżowce, które posłużą jako nowa siedziba władz regionalnych. Na niższych piętrach zaplanowano przestrzenie użyteczności publicznej, w tym centrum konferencyjne, kino, sklepy oraz restauracje, natomiast biura znajdą się na wyższych kondygnacjach. Wieże charakteryzują się płynnymi, dynamicznymi kształtami, które osiągnięto dzięki zastosowaniu hybrydowej konstrukcji z betonu i stali. Ich prostopadłościenne bryły zwężają się w kierunku szczytu, nawiązując do sylwetki wulkanów. Elewacje wież łagodnie spływa łącząc się z poziomem terenu.
Plan zagospodarowania wschodniej części Neapolu — wizualizacja widoków na miasto
wizualizacja: ZHA © Zaha Hadid Architects
energia ze słońca i natury
Nietypowa forma wieżowców nie jest przypadkowa – ich kształt wynika z analizy ruchu słońca. Otwory skierowane na północ zostały powiększone, aby zwiększyć dostęp światła dziennego do wnętrz i poprawić widoczność na zewnątrz, jednocześnie ograniczając nadmierne nasłonecznienie na pozostałych elewacjach. Takie rozwiązanie zmniejsza zużycie energii na sztuczne oświetlenie. Budynki zaprojektowano z myślą o naturalnej wentylacji, a zielone dachy mają dodatkowo podnieść ich efektywność energetyczną. Na dachach i zadaszeniach zaplanowano instalację fotowoltaiczną o powierzchni 7 tysięcy metrów kwadratowych.
Plan zagospodarowania wschodniej części Neapolu — nietypowa forma wieżowców wynika z analizy ruchu słońca
wizualizacja: BrickVisual © Zaha Hadid Architects
nowa dzielnica na horyzoncie
W ramach kompleksu przewidziano także nowy dworzec kolejowy, osiedle mieszkaniowe oraz kładkę dla pieszych, która połączy obiekt z pobliskim centrum biznesowym Centro Direzionale. Koncepcja Zaha Hadid Architects obejmuje także propozycję zagospodarowania 100-hektarowego terenu po dawnym składzie ropy. Obszar ten mógłby przekształcić się w nową dzielnicę miasta, z zabudową mieszkaniową, usługową i handlową.
triumf Zaha Hadid Architects w Neapolu
Projekt przygotowany przez Zaha Hadid Architects wygrał międzynarodowy konkurs ogłoszony przez władze Neapolu, realizowany we współpracy z regionem Kampania, FS Sistemi Urbani (odpowiedzialnym za przekształcanie terenów kolejowych we Włoszech) oraz operatorem kolejowym EAV. Realizacje tego brytyjskiego biura we Włoszech nie są liczne – dotychczasowym przykładem jest muzeum MAXXI w Rzymie, a w planach znajduje się centrum kultury śródziemnomorskiej w Reggio Calabria, którego forma ma przypominać rozgwiazdę.
Oprac.: Anastazja Dżupina
Ilustracje udostępnione dzięki uprzejmości pracowni Zaha Hadid Architects.
