Obroniona z wyróżnieniem rozprawa doktorska dry Ewy Angoneze-Greli z Wydziału Architektury Politechniki Poznańskiej przyniosła jej międzynarodowe uznanie i dwie prestiżowe nagrody. Badania, które łączą historię migracji z analizą architektury, rzucają nowe światło na dziedzictwo pomorskich emigrantów w Brazylii. Kim jest badaczka i co sprawia, że jej praca wyróżnia się na tle innych?
rysunek inwentaryzacyjny domu rodziny Jann Neu
© Ewa Angoneze-Grela
droga do sukcesu
Ewa Angoneze-Grela pracuje na Wydziale Architektury Politechniki Poznańskiej, a jej działalność naukowa koncentruje się na projektowaniu partycypacyjnym, ochronie dziedzictwa kulturowego oraz wizualizacji danych. W 2023 roku z wyróżnieniem obroniła swoją pracę doktorską, której tematyka obejmuje badania nad architekturą szkieletową w Brazylii w kontekście migracji z XIX wieku.
Naukowczyni jest autorką licznych publikacji, w tym artykułu w renomowanym Journal of Heritage Conservation. Badania i współpraca z międzynarodowymi instytucjami, takimi jak Global Urban Development czy Núcleo de Estudos Históricos e Arqueológicos Brasil-Polônia, podkreślają jej interdyscyplinarny charakter pracy naukowej. Jako architektka, realizowała projekty zarówno w Polsce, jak i Brazylii. Jest również autorką wielu prac graficznych i identyfikacji wizualnych, a jej studenci i studentki zdobywają nagrody w międzynarodowych konkursach.
praca w terenie
© Ewa Angoneze-Grela
pomorskie ślady w Brazylii
Rozprawa doktorska dr Angoneze-Greli, zatytułowana „Architektura – migracje – tożsamość. Studium architektury szkieletowej historycznego regionu Colônia Santo Ângelo w Brazylii na tle XIX-wiecznej fali emigracyjnej z Pomorza Zachodniego” to interdyscyplinarne badanie dotyczące wpływu migracji na architekturę i kulturę.
Badania terenowe, przeprowadzone w latach 2015–2018 w stanie Rio Grande do Sul, pozwoliły zidentyfikować i skatalogować 61 budynków ryglowych zbudowanych przez XIX-wiecznych emigrantów z Pomorza Zachodniego. Analiza tych budynków ukazuje, jak zmienne warunki klimatyczne Brazylii wpłynęły na adaptację tradycyjnych technik budowlanych, wywodzących się z Europy. Praca szczegółowo analizuje wpływ odmiennych warunków klimatycznych na ewolucję typologii domów pomorskich w Brazylii oraz rolę architektury jako wyrazu tożsamości kulturowej. W pracy sięgnięto również do korzeni migracji, odnajdując miejscowości, z których wywodzili się koloniści. Były to okolice Szczecinka i Czaplinka, obecnie położonych w województwie zachodniopomorskim.
krajobraz dawnej Colônii Santo Ângelo
© Ewa Angoneze-Grela
Rozprawa doktorska porusza także temat tożsamości kulturowej emigrantów, wskazując, że architektura była nie tylko sposobem adaptacji do nowych warunków, ale także wyrazem ich korzeni i pamięci o ojczyźnie. Praca łączy szczegółowe badania architektoniczne z szerszym kontekstem historycznym, obejmującym zarówno brazylijskie, jak i europejskie realia XIX i XX wieku.
międzynarodowe uznanie dla polskiej badaczki
Rozprawa została doceniona zarówno w Polsce, jak i na arenie międzynarodowej. Ewa Angoneze-Grela zdobyła dwie prestiżowe nagrody, podkreślające wyjątkowość jej badań.
Pierwsza to Nagroda ABRE (Associação de Brasilianistas na Europa), przyznawana za najlepsze prace doktorskie o tematyce brazylijskiej napisane na europejskich uczelniach. W konkursie, w którym rywalizowały prace z takich uczelni, jak Sorbonne Université czy Bauhaus – Universität Weimar, rozprawa polskiej badaczki zdobyła najwyższe uznanie.
dom z Vila Paraiso
© Ewa Angoneze-Grela
Druga nagroda została przyznana przez Ministra Rozwoju i Technologii w Polsce w kategorii najlepszych prac doktorskich w dziedzinie architektury, budownictwa i planowania przestrzennego. To wyróżnienie podkreśla znaczenie badań dr Angoneze-Greli także w krajowym środowisku naukowym.
dlaczego architektura migracyjna ma znaczenie?
Badania dr Ewy Angoneze-Greli ukazują, w jaki sposób architektura odzwierciedla procesy migracji i adaptacji kulturowej. Budynki ryglowe w Colônia Santo Ângelo nie są jedynie obiektami historycznymi – stanowią pomnik tożsamości kulturowej i dowód na trwałość technik budowlanych, które przekroczyły granice geograficzne i czasowe.
Praca pokazuje, że migracja nie oznacza utraty dziedzictwa, ale jego transformację. Pomorscy emigranci zachowali swoje tradycje, jednocześnie dostosowując się do nowych warunków, co zaowocowało oryginalnym stylem architektonicznym.
dom z Linha Nova
© Ewa Angoneze-Grela
Naukowczyni planuje kontynuować swoje badania nad migracją i jej wpływem na architekturę, podejmując także tematy współczesnych wyzwań urbanizacyjnych i wykorzystania sztucznej inteligencji w projektowaniu. Jej praca jest nie tylko naukowym osiągnięciem, ale także inspiracją do dalszego zgłębiania związków między architekturą a kulturą.
