W obliczu rosnących wyzwań zdrowia psychicznego wśród dzieci i młodzieży, konieczne staje się projektowanie przestrzeni, które wspierają proces terapeutyczny. Projekt Ośrodka Zdrowia Psychicznego „Azyl” w Kłodawie, stworzony przez Ewę Banaś z Wydziału Architektury Politechniki Poznańskiej, stanowi odpowiedź na tę pilną potrzebę. To miejsce, gdzie natura, funkcjonalność i empatia spotykają się w harmonijnej symbiozie, tworząc idealne warunki do leczenia.
aksonometria
© Ewa Banaś
architektura wspierająca terapię
Projekt „Azyl” to nie tylko budynek – to filozofia oparta na przekonaniu, że przestrzeń, w której przebywamy, wpływa na nasze samopoczucie i zdrowie psychiczne. Inspiracją były badania nad relacją między architekturą a psychiką użytkownika/użytkowniczki oraz wywiady z personelem placówek zdrowotnych. Architektoniczne rozwiązania uwzględniają potrzeby pacjentów/pacjentek, rodziców oraz personelu, co czyni ośrodek miejscem przyjaznym i funkcjonalnym.
przekrój A-A
© Ewa Banaś
ucieczka do natury
Ośrodek „Azyl” zlokalizowano na malowniczym cyplu jeziora Kłodawskiego we wsi Kłodawa. Otoczenie, pełne ścieżek spacerowych i rowerowych, działa kojąco na zmysły, oferując spokój i izolację od miejskiego zgiełku. Naturalne ukształtowanie terenu przypomina jaskinię – bezpieczne schronienie, w którym można się ukryć przed światem i skupić na wewnętrznej harmonii.
wizuzalizacja
© Ewa Banaś
domki jak z dziecięcych rysunków
„Azyl” odrzuca typowy wygląd placówek medycznych. Jednokondygnacyjne budynki z nieregularnymi rzutami i spadzistymi dachami przypominają domki rysowane dziecięcą ręką. Ta celowa zabawa formą pozwala przełamać lęk przed leczeniem i buduje wrażenie ciepła oraz akceptacji.
układ funkcjonalny
© Ewa Banaś
W projekcie zadbano o przenikanie się wnętrz z naturą. Szklane łączniki między budynkami oferują widoki na jezioro i okoliczny krajobraz. Korytarze oraz sale terapeutyczne zapewniają kontakt z zielenią, co wspiera proces terapeutyczny. Obserwowanie natury redukuje stres i poprawia samopoczucie, a widoki z okien na wiejskie pejzaże i wodę działają kojąco na pacjentów/pacjentki.
wizualizacja
© Ewa Banaś
komfort pacjentów i pacjentek
Budynki rozlokowano tak, aby zapewnić intymność i swobodę psychiczną. Poczekalnia, przestronna i doświetlona naturalnym światłem, zaprasza do środka. Oddział dzienny podzielono na bloki przeznaczone do zajęć indywidualnych, grupowych oraz rodzinnych, z zachowaniem odpowiedniej separacji.
Pacjenci/pacjentki indywidualne mają najkrótszą drogę do swoich sal, co ogranicza interakcję z grupami. Stopniowe „eksplorowanie” kolejnych przestrzeni wspiera budowanie pewności siebie, co jest kluczowe w procesie terapeutycznym.
wnętrze
© Ewa Banaś
wnętrza, które budują pewność siebie
Każde pomieszczenie zaprojektowano z myślą o potrzebach pacjenta/pacjentki. Sale terapeutyczne są przestronne, a ich wyposażenie umożliwia dostosowanie układu do indywidualnych preferencji – pacjenci mogą decydować o odległości od terapeuty czy miejscu, w którym usiądą. Swoboda wyboru wzmacnia poczucie kontroli i pewności siebie, co pozytywnie wpływa na efektywność terapii.
Bryły budynków rozproszono, aby uniknąć dominacji w krajobrazie. Elewacje wykonano z materiałów nawiązujących do tradycyjnej architektury wsi Kłodawa, co pozwala ośrodkowi wtopić się w otaczającą zieleń.
wnętrze
© Ewa Banaś
azyl dla młodych dusz
„Azyl” to nie tylko ośrodek zdrowia psychicznego, ale także miejsce, które redefiniuje sposób myślenia o terapii dzieci i młodzieży. Dzięki połączeniu natury, architektury i empatii, staje się przestrzenią, gdzie młode osoby mogą odnaleźć spokój, bezpieczeństwo i wsparcie na drodze do zdrowia.