Przemysław Baranek – absolwent Wydziału Architektury Politechniki Poznańskiej, podjął się wyzwania adaptacji galerii handlowej Malta w Poznaniu, która od grudnia 2023 roku jest w trakcie rozbiórki. Projekt powstał pod opieką prof. Ewy Pruszewicz-Sipińskiej i obejmuje dwa główne założenia – Centrum Zdrowia Malta, które ma przejąć funkcje rekreacyjne, oraz Jednostkę Maltańską, przekształcającą parking wielopoziomowy w budynek mieszkalny.
makieta
© Przemysław Baranek
zrównoważony projekt z szacunkiem dla istniejącej struktury
Projekt adaptacji galerii Malta wpisuje się w szerszy kontekst problematyki związanej z galeriami handlowymi w Polsce, których funkcjonowanie, szczególnie w czasach zmian nawyków zakupowych i postpandemicznej rzeczywistości, coraz częściej staje pod znakiem zapytania. Podobne zagadnienia omawialiśmy na naszym portulu, wskazując na konieczność kreatywnego podejścia do takich obiektów. Projekt Przemysława Baranka jest odpowiedzią na te wyzwania i stanowi przykład, jak opuszczone przestrzenie komercyjne można przekształcić w zrównoważone miejsca dostosowane do potrzeb współczesnych użytkowników/użytkowniczek.
jednostka maltańska
© Przemysław Baranek
Podstawowym celem projektu było maksymalne wykorzystanie istniejącej konstrukcji budynków. W przypadku Centrum Zdrowia Malta założenia funkcjonalne obejmowały połączenie trzech głównych obszarów - medycyny, rekreacji i sportu. W nowej przestrzeni znalazły się miejsca na różnorodne aktywności sportowe, hotel dla sportowców, aptekę, gabinety zabiegowe oraz przestrzeń konferencyjno-wystawienniczą. Dodatkowe przeszklenia w stropie tej ostatniej pozwolą na doświetlenie przestrzeni naturalnym światłem, co podkreśla dbałość o jakość środowiska wewnętrznego.
centrum zdrowia - parter
© Przemysław Baranek
Ważnym elementem tego założenia jest także powiększenie strefy gastronomicznej, co wpisuje się w ideę tworzenia miejsc sprzyjających spotkaniom społecznym. Centrum Zdrowia Malta ma być przestrzenią, która łączy funkcje zdrowotne z rekreacyjnymi, jednocześnie oferując nowoczesną i przyjazną infrastrukturę. To miejsce, które ma zachęcać zarówno mieszkańców, jak i turystów do aktywnego spędzania czasu.
program funkcjonalny
© Przemysław Baranek
brutalizm w nowoczesnym wydaniu
Jednostka Maltańska, inspirowana modernistyczną Jednostką Marsylską autorstwa Le Corbusiera, przekształca wielopoziomowy parking w unikalny budynek mieszkalny. Projekt nie tylko nawiązuje do pięciu zasad Le Corbusiera, takich jak wolny parter czy taras użytkowy na dachu, ale także w kreatywny sposób interpretuje brutalistyczną estetykę. Widoczne pozostają ślady pierwotnego przeznaczenia budynku, takie jak oznaczenia miejsc parkingowych, kolorystyka i numeracja słupów. Zielony dziedziniec w centralnej części budynku, uzyskany dzięki wycięciu fragmentów stropów, stanowi jednocześnie przestrzeń rekreacyjną oraz element poprawiający mikroklimat wnętrza.
rzuty jednostek
© Przemysław Baranek
Surowa estetyka wnętrz została złagodzona elementami w wyrazistych kolorach, które wprowadzono jako motyw przewodni na poszczególnych kondygnacjach. Każde piętro ma przypisany inny kolor, widoczny zarówno w elementach wykończeniowych, jak i w stolarce okiennej. Kolorowe okna stały się charakterystycznym detalem elewacji zachodniej, tworząc ciekawy kontrast z betonową bryłą budynku.
Zastosowanie materiałów w duchu brutalizmu oraz eksponowanie surowości konstrukcji to świadomy zabieg projektowy, który nie tylko nawiązuje do historii obiektu, ale także podkreśla jego unikalny charakter. Na lakierowanej posadzce, obok niedoskonałości betonu, pozostawiono ślady po dawnych miejscach parkingowych oraz odciski opon, co wzbogaca wnętrza o warstwę narracyjną.
elewacje
© Przemysław Baranek
innowacyjne rozwiązania mieszkaniowe
Struktura budynku pozwoliła na stworzenie trzech modułów mieszkaniowych. Lokale zaprojektowano z dbałością o komfort i funkcjonalność, oferując mieszkania typu studio o powierzchni 29,8 m², lokale o powierzchni 83,5 m² oraz największe apartamenty o powierzchni 130,4 m² z loggiami o powierzchni 26,6 m². W każdej kondygnacji znalazły się jedynie dwa największe mieszkania, co wpłynęło na zmianę rytmu elewacji budynku.
Każde mieszkanie zostało zaprojektowane z myślą o maksymalnym wykorzystaniu naturalnego światła. Dodatkowe przeszklenia od strony atrium oraz możliwość przewietrzania mieszkań podkreślają zrównoważony charakter projektu. W częściach wspólnych zaplanowano pralnie oraz komórki lokatorskie, co odpowiada współczesnym standardom mieszkaniowym i ułatwia codzienne funkcjonowanie mieszkańców/mieszkanek.
przekrój 3D
© Przemysław Baranek
dialog między brutalizmem a postmodernizmem
Projekt Przemysława Baranka to przykład połączenia surowości brutalizmu z nowoczesnymi ideami estetycznymi i funkcjonalnymi. Surowy beton zestawiono z intensywnymi barwami, a modernistyczne postulaty spotkały się z elementami postmodernistycznymi. Finalny efekt jest dialogiem między przeszłością a przyszłością, ukazując, jak zrewitalizowane przestrzenie mogą tętnić nowym życiem.
wizualizacja tarasu na dachu
© Przemysław Baranek
Największym kontrastem tego projektu jest zestawienie alternatywnej wizji architektonicznej z aktualnym stanem budynku. Galeria handlowa Malta, podobnie jak wiele innych tego typu obiektów w Polsce, doświadczyła problemów wynikających ze zmieniających się warunków rynkowych. Adaptacja tego obiektu pokazuje, że architektura może oferować odpowiedzi na wyzwania związane z przekształcaniem przestrzeni, które tracą swoje pierwotne funkcje.
wizualizacja wnętrza
© Przemysław Baranek
Projekt dyplomowy nie jest jedynie wizją architektoniczną, ale także odpowiedzią na zmieniające się potrzeby miasta i jego mieszkańców/mieszkanek. To dowód na to, że historia i innowacja mogą iść w parze, a zrewitalizowane przestrzenie mogą stać się tętniącymi życiem, funkcjonalnymi miejscami, które odpowiadają na współczesne wyzwania urbanistyczne.