Mieszkania socjalne stanowią kluczowy element polityki społecznej, odpowiadając na potrzeby osób znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej. W obliczu rosnącego zapotrzebowania na tego typu zabudowę konieczne staje się tworzenie nowoczesnych, funkcjonalnych i dobrze zaprojektowanych przestrzeni mieszkalnych. Projekt modelowego budynku socjalnego w Piekarach Śląskich, opracowany przez Monikę Marszoł w ramach pracy inżynierskiej na Wydziale Architektury Politechniki Śląskiej, jest odpowiedzią na te wyzwania. Koncepcja została stworzona na podstawie analizy statystycznej, zasad matematycznych i wzorców występujących w naturze, co pozwoliło na optymalne ukształtowanie zabudowy.
analizy położenia działki
© Monika Marszoł
analiza struktury gospodarstw domowych i inspiracja matematyczna
Na etapie projektowania przeanalizowano strukturę gospodarstw domowych beneficjentów pomocy społecznej. Badania wykazały, że im mniejsza liczba osób przypada na jedno gospodarstwo, tym częściej takie gospodarstwa występują na skalę krajową. W poszukiwaniu modelu architektonicznego porównano te dane z Prawem Benforda, określającym częstotliwość występowania cyfr w liczbach pochodzenia naturalnego. Wykorzystując te zależności, dostrzeżono podobieństwo do ciągu Fibonacciego, który stał się kluczowym elementem organizacji przestrzennej budynków.
schemat główny opisujący proces powstania
© Monika Marszoł
struktura przestrzenna i zasada złotej proporcji
W oparciu o wartości ciągu Fibonacciego stworzono układ kwadratów, które następnie ułożono zgodnie z zasadą złotej proporcji. Poszczególne moduły przestrzenne przekształcono w zwartą bryłę, zapewniającą optymalne doświetlenie wnętrz i wpisanie budynku w otoczenie. Inspiracja naturą jest tu widoczna nie tylko w warstwie estetycznej, ale także funkcjonalnej – układ obiektu przypomina sposób, w jaki liście roślin organizują się wokół łodygi, maksymalizując dostęp do światła. To rozwiązanie architektoniczne minimalizuje ryzyko zacienienia niższych kondygnacji i poprawia jakość życia mieszkańców/mieszkanek.
schematy pokazujące podział funkcji na osiedlu
© Monika Marszoł
Projektowany budynek socjalny ma za zadanie nie tylko zapewnić schronienie, ale także stworzyć przestrzeń sprzyjającą integracji społecznej. Podział funkcjonalny obejmuje zarówno podstawowe potrzeby lokatorów, jak i dodatkowe przestrzenie wspólne, takie jak świetlica, w której mieszkańcy mogą organizować spotkania wspólnotowe i inne wydarzenia. W projekcie uwzględniono również miejsca do samodzielnej aktywizacji użytkowników, co pozwala na lepszą integrację społeczną i wspólne działanie na rzecz lokalnej społeczności.
rzuty głównego budynku
© Monika Marszoł
nawiązanie do tradycyjnej architektury Śląska
Budynek został zaprojektowany z uwzględnieniem lokalnych uwarunkowań architektonicznych. Tradycyjna zabudowa Śląska charakteryzuje się ceglanymi fasadami i czerwonymi obramowaniami okien – te elementy zostały uwzględnione w projekcie poprzez zastosowanie płytek klinkierowych oraz czerwonych detali wykończeniowych. Konstrukcja budynku opiera się na żelbecie i pustakach ceramicznych, co zapewnia trwałość oraz energooszczędność obiektu.
sylweta
© Monika Marszoł
Zrównoważony rozwój stanowi istotny element projektu. W ramach ekologicznych rozwiązań przewidziano zielone dachy, umożliwiające retencję wody opadowej i poprawiające mikroklimat wokół budynku. Działka została zagospodarowana tak, aby jak największa część jej powierzchni pozostała biologicznie czynna – w sumie stanowi ona 56,15% całej przestrzeni (1123,06 m²). Wysoka roślinność pełni funkcję bariery akustycznej oraz chroni przed zanieczyszczeniami powietrza, a jednocześnie zapewnia przyjazne przestrzenie rekreacyjne dla mieszkańców.
wizualizacja z prespektywy człowieka
© Monika Marszoł
Projekt modelowego budynku socjalnego w Piekarach Śląskich stanowi innowacyjne połączenie nowoczesnych rozwiązań architektonicznych z matematycznymi i naturalnymi wzorcami. Przemyślana organizacja przestrzeni, zastosowanie zasady złotej proporcji oraz uwzględnienie lokalnego kontekstu sprawiają, że budynek nie tylko spełnia swoje podstawowe funkcje, ale także tworzy przestrzeń sprzyjającą integracji i poprawie jakości życia mieszkańców. Dzięki zastosowanym rozwiązaniom stanowi przykład efektywnego i estetycznego podejścia do projektowania zabudowy socjalnej.
wizualizacja z lotu ptaka
© Monika Marszoł
