Pierwszy projekt w edukacji architektonicznej to szczególny moment – otwiera on studentów i studentki na sposób myślenia charakterystyczny dla zawodu, w którym przestrzeń staje się środkiem wyrazu, a forma wynika z funkcji i świadomych decyzji twórczych. Brak wcześniejszych doświadczeń, charakterystyczny dla osób rozpoczynających studia, sprawia, że zadania muszą być jednocześnie wprowadzające i inspirujące. Na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej przyjęto strategię stopniowego oswajania z narzędziami projektowymi, konwencjami rysunkowymi i analizą przestrzenną.
założenia kursu
Celem kursu „Projektowanie elementarne” było wprowadzenie studentów i studentek w świat podstaw projektowania architektonicznego, poprzez pracę nad zadaniami o różnym poziomie złożoności – od kompozycji płaskich i przestrzennych, przez analizę proporcji i rytmu, aż po opracowanie prostych obiektów architektonicznych. Istotnym elementem była również nauka przedstawiania idei projektowych za pomocą rysunku odręcznego, makiet, diagramów oraz wizualizacji.
Projekty prezentowane w niniejszym zestawieniu są świadectwem indywidualnych poszukiwań twórczych, eksperymentów formalnych oraz pierwszych prób interpretowania przestrzeni w sposób funkcjonalny i estetyczny. Pomimo że były realizowane na etapie elementarnym, wiele z nich charakteryzuje się dużą dojrzałością koncepcyjną i świadomym podejściem do problematyki przestrzennej.
W semestrze zimowym 2024/25 realizowano trzy powiązane ze sobą zadania projektowe: kompozycję trzech brył w określonej przestrzeni, inwentaryzację osobistych wymiarów przestrzennych oraz autorską koncepcję własnej przestrzeni życiowej. Każde z nich rozwijało inne kompetencje – od abstrakcyjnego myślenia przestrzennego, przez analizę antropometryczną, aż po funkcjonalne i indywidualne podejście do kształtowania przestrzeni mieszkalnej. Efekty tych działań, wykonane tradycyjną techniką rysunkową i modelarską, pokazują różnorodność podejść i świeżość spojrzenia.
Zajęcia odbywały się pod opieką zespołu dydaktycznego w składzie: dr Jerzy Gomółka, Paweł Buck, Joanna Gronostajska-Kadecka, Magdalena Grzegorzewska-Gryglewicz oraz Joanna Majczyk. Prowadzący i prowadzące wspierali studentów/studentki zarówno pod kątem merytorycznym, jak i warsztatowym, zachęcając do samodzielnego myślenia, odwagi w formułowaniu idei oraz świadomego podejmowania decyzji projektowych.
projekty studenckie
Michalina Bohdankiewicz zaprojektowała przestrzeń z myślą o swobodzie i elastyczności użytkowania. Zróżnicowanie wysokości pomieszczeń pozwala na intuicyjne poruszanie się, a ukryte szafki wprowadzają funkcjonalność w obrębie ograniczonej przestrzeni. Dzięki minimalistycznemu podejściu i dbałości o detale, wnętrze wydaje się czyste i uporządkowane. Rysunki i makieta najlepiej oddają ideę przestronności i możliwości aranżacyjnych.
Koncepcja Martyny Śmiertki opiera się na stworzeniu przestrzeni, która adaptuje się do potrzeb użytkownika, dzięki zastosowaniu elastycznych elementów. Wysuwane szuflady ukrywają wyposażenie kuchenne i umożliwiają reorganizację wnętrza w zależności od pory dnia. Dodatkowe pufy oferują różne możliwości aranżacyjne, tworząc przestrzeń odpoczynku lub dodatkowe miejsca do siedzenia. Całość łączy funkcjonalność z komfortem użytkowania.
plansza
© Martyna Śmiertka
Maria Stolarczyk stworzyła mieszkanie, opierające się na trzech bryłach, które tworzą przestronność i funkcjonalność. Jedna z brył oddziela strefę dzienną od łazienki, a dwie antresole stanowią miejsca do pracy i relaksu. Długie blaty i duże okna wprowadzają naturalne światło, podkreślając nowoczesny charakter wnętrza. Otwarta przestrzeń sprzyja komfortowi i sprawia, że mieszkanie jest bardziej przestrzenne..
Anna Urbanek stworzyła wnętrze z wyraźnym podziałem na strefę dzienną i prywatną. Schody prowadzą do części sypialnej i łazienki z świetlikiem, a poniżej znajduje się przestrzeń do pracy, kuchnia i miejsce do ćwiczeń jogi. Ukryte schowki i przeszklona ściana czynią przestrzeń zarówno praktyczną, jak i estetyczną.
Krzysztof Krzysztoń zaprojektował miejsce dla pasjonata fotografii. Przestrzeń można aranżować za pomocą parawanów montowanych do kasetonowego sufitu, co pozwala manipulować światłem i definiować kadry. Projekt sprzyja twórczej pracy i eksperymentom z przestrzenią.
plansza
© Krzysztof Krzysztoń
Natalia Grębowicz wprowadziła układ pasmowy, w którym funkcje dzienne i prywatne są rozdzielone różnicami poziomów. Centralnym punktem kompozycji jest ogród umieszczony na jednej z brył, otwierający wnętrze na otoczenie poprzez duże przeszklenia.
Marcelina Królikowska oparła swój projekt na codziennym rytuale poranka. Spiralnie ułożone strefy – od sypialni przez łazienkę i atrium po kuchnię – tworzą harmonijny i funkcjonalny układ. Duży stół pełni różne funkcje, a centrum przestrzeni stanowi doświetlone atrium.
Joanna Borkowska zaprojektowała przestrzeń dla studenta architektury, z wyraźnie wydzieloną pracownią, miejscem do życia i odpoczynku. Wnętrze jest dobrze doświetlone, a bryły z przeziernych materiałów zapewniają światło i lekkość.
Olesia Butkiewicz postawiła na otwartość – większość ścian została wyeliminowana, pozostawiając jedynie zamknięte strefy sanitarne. Różnice poziomów definiują funkcje, a regał na książki podkreśla osobisty charakter przestrzeni.
Patrycja Siczek stworzyła projekt „CASA” – przestrzeń dopasowaną do indywidualnych potrzeb, z funkcjami prowadzonymi wzdłuż ścian. Otwarcie stref dziennych i doświetlenie przez świetlik nad prysznicem zapewniają prywatność i komfort użytkowania.
plansza
© Patrycja Siczek
Karolina Stefańska zaprojektowała przestrzeń (inter)personalną – otwartą, ale zróżnicowaną wysokościowo. To wnętrze sprzyjające zarówno wspólnocie, jak i prywatności, w którym relacje międzyludzkie wpisują się w strukturę przestrzeni.
Julia Synowska zdecydowała się na wyraźne osie organizujące przestrzeń – poziome i pionowe ciągi komunikacyjne oraz centralny regał porządkują funkcje. Drzwi przesuwne i ruchome ścianki pozwalają modyfikować wnętrze według potrzeb.
Zofia Lewko zaproponowała przestrzeń z ukrytymi funkcjami – łóżko, schowki i blaty chowają się pod podłogą. Dzięki temu wnętrze pozostaje przestronne. Taras z jacuzzi i duże przeszklenia podkreślają komfortowy, relaksacyjny charakter projektu.
Gerard Majowski wykorzystał układ zastanych brył do stworzenia trójpoziomowej przestrzeni mieszkalnej. Otwarty plan i brak drzwi pozwalają na swobodny przepływ między strefami, zachowując przy tym funkcjonalność i prywatność.
plansza
© Gerard Majowski
Gabriela Duda postawiła na minimalizm i światło. Zniesienie tradycyjnych podziałów pozwoliło stworzyć płynną, otwartą przestrzeń, w której funkcje przenikają się naturalnie, a światło gra główną rolę w definiowaniu charakteru wnętrza.
Maria Kruk zaproponowła układ brył w formie spirali tworzy wyraźny podział przestrzeni na strefy. Każda z nich spełnia określoną funkcję, od przestrzeni do spotkań, przez pracownię, aż po strefę prywatną. Garderoba oraz przestronny korytarz zapewniają wygodną komunikację pomiędzy poszczególnymi częściami mieszkania. Projekt łączy funkcjonalność z dbałością o prywatność i komfort użytkownika.
Julia Kerner stworzyła minimalistyczną przestrzeń, w której naturalne światło i zieleń odgrywają kluczową rolę. Strefy funkcjonalne są umiejscowione w centralnej części mieszkania, a przeszklenia oraz drzwi przesuwne umożliwiają elastyczną aranżację. Wnętrze charakteryzuje się prostotą i przestronnością, a donice z roślinami wprowadzają do mieszkania naturalny akcent. Mieszkanie jest przemyślane pod kątem codziennego użytkowania.
W projekcie Oliwiera Nogi uwzględniono osobiste pasje użytkownika, w tym możliwość przechowywania jego samochodu, który pełni istotną rolę w jego życiu. Każdy element wnętrza został zaprojektowany z myślą o funkcjonalności i wygodzie. Projekt ma na celu nie tylko tworzenie komfortowego mieszkania, ale także spełnienie indywidualnych potrzeb użytkownika. Dzięki niemu, przestrzeń staje się osobistym miejscem inspiracji.
Dla Hubert Jankowskiego kluczowe stały się dwa elementy: podwyższone łóżko oraz sposób rozmieszczenia poszczególnych stref w zgodzie z wyznaczonymi krawędziami brył. Te niewidoczne podziały pozwalają na swobodną organizację przestrzeni bez naruszenia prywatności. Projekt bazuje na prostych, ale efektywnych rozwiązaniach, które zachowują harmonię i spójność. Dbałość o detale sprawia, że przestrzeń jest funkcjonalna, ale jednocześnie otwarta i elastyczna.
pierwsze próby myślenia przestrzennego
Prezentowane projekty są efektem indywidualnej pracy studentów, którzy mimo ograniczonego doświadczenia potrafili twórczo podejść do tematów projektowych. Znajdują się wśród nich zarówno ćwiczenia abstrakcyjne – badające zasady kompozycji, równowagi, rytmu i kontrastu – jak i bardziej zaawansowane zadania, takie jak opracowanie formy przestrzennej inspirowanej ruchem, światłem lub konkretnym motywem architektonicznym.
plansza
© Maria Stolarczyk
W projektach widoczna jest duża różnorodność podejść – od prac minimalistycznych, opartych na czystych formach geometrycznych, po eksperymenty z materiałem, strukturą i skalą. Studenci/studentki eksplorowali różne sposoby prezentacji: od modeli fizycznych i rysunków koncepcyjnych, po diagramy i narracje wizualne, które wspierały zrozumienie ich zamysłu projektowego. W wielu przypadkach pojawiały się odniesienia do natury, architektury historycznej lub wybranych postaci z historii sztuki i designu.
Choć projekty te powstawały na wczesnym etapie edukacji architektonicznej, stanowią istotny krok w rozwoju indywidualnego języka projektowego studentów i budowania ich tożsamości twórczej.
