Jak wygląda przyszłość mieszkalnictwa w starzejących się społeczeństwach? W odpowiedzi na to pytanie powstał projekt cohousingu autorstwa Kingi Średzińskiej z Wydziału Architektury Politechniki Poznańskiej. To praca magisterska, która proponuje zupełnie nowe podejście do projektowania miejskich przestrzeni dla osób starszych, powstała pod opieką prof. Agata Bonenberg.
plan zagospodarowania terenu
© Kinga Średzińska
społeczeństwo się starzeje, a architektura nie może zostawać w tyle
W miarę jak struktura demograficzna Europy przesuwa się ku starszym pokoleniom, pojawia się potrzeba przedefiniowania pojęcia "mieszkania dla seniora". Praca Kingi Średzińskiej odpowiada na ten trend, proponując nowoczesny cohousing w centrum Poznania. To projekt modelowego kwartału, w którym osoby starsze stanowią około 70% mieszkańców – ale nie są zamknięte w izolacji. Wręcz przeciwnie, są aktywną częścią tętniącej życiem wspólnoty.
W miarę jak struktura demograficzna Europy przesuwa się ku starszym pokoleniom, pojawia się potrzeba przedefiniowania pojęcia mieszkania dla osób starszych. Projekt Kingi Średzińskiej to odważna wizja nowoczesnego cohousingu w centrum Poznania, w którym około 70% mieszkanek i mieszkańców stanowiłyby osoby starsze – ale nie żyjące w izolacji, lecz jako aktywny element miejskiej wspólnoty.
elewacje, dziedziniec
© Kinga Średzińska
mieszkanie to za mało – liczy się wspólnota
Projekt zakłada nie tylko funkcjonalne dostosowanie budynku do potrzeb seniorek, ale również wspieranie ich zdrowia psychicznego, samopoczucia i więzi społecznych. W efekcie powstał zespół 31 jednostek mieszkaniowych, z których 97% to mieszkania dostępne architektonicznie. Wszystkie są dobrze doświetlone, wyposażone w balkony lub loggie, a ich układ odpowiada potrzebom osób starszych i z ograniczoną mobilnością.
Zaprojektowano moduły dwupokojowe, z opcją rozbudowy do trzech pokoi – wszystko po to, by zapewnić elastyczność i komfort seniorkom w różnym wieku i stanie zdrowia.Każde piętro wyposażono także w pokój gościnny – tak, by rodzina i przyjaciółki mogły wygodnie odwiedzać mieszkanki, nie zakłócając ich codziennego rytmu życia. Ważnym elementem projektu są trzy pomieszczenia wspólne, przeznaczone dla wszystkich mieszkanek i mieszkańców. Mają one promować aktywność, rozwijanie pasji i budowanie relacji międzyludzkich. Na parterze znalazły się lokale usługowe i handlowe, których dobór sprzyja aktywizacji seniorek oraz zapobiega ich społecznemu wykluczeniu.
schemat
© Kinga Średzińska
zdrowie, zieleń, zrównoważenie
W projekcie zadbano również o aspekty zdrowotne i proekologiczne. Jednym z kluczowych założeń jest łatwy dostęp do opieki medycznej – w budynku znalazło się miejsce na przychodnię geriatryczną z całodobową opieką pielęgniarską. Z kolei integracji międzypokoleniowej służy punkt przedszkolny, który umożliwia codzienne interakcje pomiędzy seniorkami a najmłodszymi mieszkankami osiedla.
Dominującym elementem całego założenia jest zieleń, która otacza przestrzeń mieszkalną i nadaje jej kojący, przyjazny charakter. Zielony dziedziniec o powierzchni 625 m², urządzony w gruncie rodzimym, zapewnia bioróżnorodność i miejsce do odpoczynku. Pojawiają się tu także łąki kwietne, donico-ławki oraz retencyjne donice, które pozwalają mieszkankom na własną uprawę roślin – to forma aktywności, terapii i personalizacji przestrzeni.
wizualizacja
© Kinga Średzińska
odpowiedzialność za środowisko
Projekt nie ignoruje aspektu klimatycznego. Od pierwszego piętra budynek został wykonany z drewna klejonego krzyżowo (CLT) – to materiał odnawialny, trwały i możliwy do recyklingu, wspierający ideę ekologicznego budownictwa przyszłości. Elewacje zewnętrzne wykonano z cegły, nawiązującej do historycznej zabudowy Poznania. Z kolei od strony dziedzińca dominują naturalne drewniane okładziny, które ocieplają wizualnie przestrzeń i sprzyjają relaksowi.
wizualizacja
© Kinga Średzińska
Początkowa koncepcja zakładała budynek typu galeriowiec, gdzie galerie łączyłyby mieszkania ze wspólnymi przestrzeniami. Jednak w toku prac projektowych Kinga zrezygnowała z tego rozwiązania, ponieważ utrudniało ono komunikację – kluczowy aspekt w budownictwie dla osób starszych. Galerie zostały przekształcone w dojścia do szklarni i wspólne balkony, na których przewidziano miejsce na lokalną uprawę żywności – co wpisuje się zarówno w potrzeby ekologiczne, jak i społeczne.
cohousing z ludzką twarzą
Projekt Kingi Średzińskiej to cohousing w pełnym tego słowa znaczeniu: elastyczny, empatyczny wobec mieszkanek, a zarazem odpowiedzialny środowiskowo. Pokazuje, że architektura dla seniorek nie musi być nudna, ograniczająca ani smutna – przeciwnie, może być pełna życia, zieleni i relacji.
wizualizacja
© Kinga Średzińska
To modelowy przykład tego, jak budować wspólnoty miejskie w dobie starzejących się społeczeństw – z szacunkiem, czułością i świadomością wyzwań XXI wieku.
