Projekt edukacyjnego obiektu zwracającego uwagę na zmiany klimatyczne to praca magisterska Mateusza Mikołajowa, wykonana na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej pod kierunkiem dr. Macieja Stojaka.
Budynek znajduje się w północno-wschodnim obszarze byłego wyrobiska Odra I w Opolu. Ten silnie przekształcony teren dobrze obrazuje, w jakim stopniu człowiek wpływa na środowisko naturalne.
Obiekt znajduje się na obszarze byłego wyrobiska Odra I
© Mateusz Mikołajów
Kubiczna konstrukcja
Kamionka Odra I w Opolu to jedna z zielonych plam na mapie miasta. Z zewnątrz ogrodzona i niedostępna dla wzroku, od środka odsłania obraz natury odradzającej się na obszarze poeksploatacyjnym.
Proponowane centrum zostało wykonane z betonu oraz wapienia wykorzystanego do wykończeń ścian. Budynek o konstrukcji słupowo-płytowej jest posadowiony w całości na żelbetowej płycie fundamentowej w miejscu obecnego składu kruszywa. Ściany zewnętrze obiektu oraz ściany trzonów klatek schodowych i szybów wind zaprojektowano jako żelbetowe.
Dach budynku porośnięty jest roślinnością ekstensywną.
Dużą część budynku stanowi wewnętrzne zielone patio, porośnięte roślinnością
© Mateusz Mikołajów
Cztery kierunki — cztery symbole
Kubiczny obiekt na planie kwadratu symbolicznie scala otaczające go obszary.
Pierwszym z nich jest czynna kopalnia Odra II — eksploatująca naturę, drugim cementownia Odra Opole – przetwarzająca surowce, trzecim miasto — efekt pracy człowieka oraz jego schronienie, a ostatnim kamionka Odra I – obraz odradzającej się przyrody.
Centralnie usytuowane patio wpływa korzystnie na mikroklimat
© Mateusz Mikołajów
Zielone serce
Dużą część budynku stanowi wewnętrzne zielone patio, porośnięte miejscową roślinnością. Jest to próba włączenia środowiska przyrodniczego w funkcjonowanie obiektu. Jego centralne usytuowanie wpływa korzystnie na mikroklimat, redukując temperaturę czy regulując wilgotność powietrza. Patio stanowi również element ekspozycji ukazujący, jak roślinność porasta tereny pogórnicze. Obszar ten zapewnia możliwość prowadzenia badań nad roślinnością na terenach po eksploatacji złóż.
Podział funkcjonalny budynku
Centrum edukacji i badań nad zmianami klimatu ma cztery główne strefy funkcyjne. Pierwszą z nich, zlokalizowaną we wschodnim skrzydle, jest przestrzeń ekspozycyjna z wystawą poświęconą kwestiom klimatycznym. Strefa warsztatowa znajduje się w zachodniej części i składa się z wielu pomieszczeń oraz dużej sali audytoryjnej z widownią. Laboratoria to kolejna część. Ostatnią stanowią pomieszczenia administracji, techniczne i pomocnicze.
Wizualizacja struktury wystawy
© Mateusz Mikołajów
Edukacja
Jednym z założeń projektu jest stworzenie ekspozycji ukazującej związek człowieka z naturą i ze zmianami, które w niej zachodzą. Interaktywna ekspozycja składa się z pięciu obszarów — trzy z nich to wydzielone pomieszczenia „rozszerzonej rzeczywistości”, czwarty to strefa wyciszenia, a ostatni to przestrzeń „ogrodu energetycznego” z urządzeniami umożliwiającymi alternatywne pozyskiwanie energii.
Poruszając się po budynku, odbiorcy poznają tematy związane ze światem natury oraz wpływem człowieka na środowisko. Ekspozycja ukazuje również wizję przyszłości, opartą na koegzystencji z przyrodą.
Misja
Projekt porusza ważną kwestię związaną z postępującymi zmianami klimatu oraz odpowiedzialnością, jaka ciąży na ludziach.
Dokonuje się to w trzech obszarach: edukacyjnym (poprzez ekspozycję), promocyjnym (poprzez prowadzenie warsztatów) oraz badawczym (poprzez badania w laboratoriach).
Jest to propozycja miejsca, które uczy i w którym rodzą się nowe pomysły.
oprac.: Dobrawa Bies
Ilustracje dzięki uprzejmości Mateusza Mikołajowa
