Czterodniowe warsztaty zorganizowane przez międzynarodowe biuro projektowe PRP przyciągnęły 15 studentów i studentek architektury oraz architektury krajobrazu z wrocławskich uczelni (10 z Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej oraz 5 studentów z Wydziału Gospodarki Przestrzennej i Architektury Krajobrazu Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu). Warsztaty poprowadzono w duchu pełnej współpracy między dyscyplinami – co stanowiło jeden z głównych filarów programu. Głównym celem wydarzenia było opracowanie koncepcji wzorcowego osiedla mieszkaniowego, które poprzez odpowiedzialne planowanie i zintegrowane projektowanie może skutecznie przeciwdziałać zanieczyszczeniu powietrza.
uczestniczki i uczestnicy warsztatów
© archiwum organizatora
miasto jako laboratorium
Pod hasłem „Myśl globalnie, działaj lokalnie” uczestnicy i uczestniczki podjęli próbę zaprojektowania modelowego osiedla mieszkaniowego, które realnie łagodzi skutki zanieczyszczenia powietrza – zarówno poprzez działania architektoniczne, jak i krajobrazowe. Lokalizacja to teren przy ulicy Gwiaździstej, w sąsiedztwie Sky Tower – centrum zgiełku, hałasu i smogu. To właśnie tam studenci i studentki mogli wykazać się projektowo: analizując kontekst miejsca, identyfikując źródła zanieczyszczenia i testując możliwe scenariusze zmian.
Warsztaty rozpoczęły się wykładami ekspertów i ekspertek z londyńskiego PRP, wśród których znaleźli się Angeli Ganoo-Fletcher zajmująca się architekturą krajobrazu, Carolina Ipes specjalizująca się w planowaniu przestrzennym oraz Alexandra Andone związana z architekturą mieszkaniową. Gościem zewnętrznym był Grzegorz Zięba z biura CPW, który przedstawił rozwiązania instalacyjne wspierające jakość powietrza.
Studenci i studentki architektury oraz architektury krajobrazu pracowali w interdyscyplinarnych zespołach pod opieką tutorek i tutorów: Martyny Dobosz, Lei Kazaneckiej-Olejnik oraz Piotra Michalskiego, a także praktyczek i praktyków z PRP, do których należeli Anastasia Vasilyeva, Aleksandra Matczak, Karina Orlińska, Petar Uzelac, Dogus Deli i Michal Romanów. Proces warsztatowy opierał się na burzach mózgów, analizie kontekstu, tworzeniu modeli i iteracji projektowych.
Warsztatyzostały podzielone na cztery etapy. Pierwszy skupiał się na analizie miejsca, czyli badaniu kontekstu urbanistycznego, środowiskowego i społecznego. Kolejny etap dotyczył koncepcji i bryły, obejmując układ zabudowy, strategię krajobrazową oraz formy architektoniczne. Następnie uczestnicy i uczestniczki opracowywali szczegóły projektowe, koncentrując się na funkcji, detalach krajobrazowych i przestrzeniach użytkowych. Ostatnia faza poświęcona była finalizacji prac, obejmując opracowanie plansz, grafik i modeli oraz przygotowanie prezentacji przed publicznością.
Warsztaty zakończyły się otwartą prezentacją. Była to okazja do podsumowania wspólnej pracy, a także do dyskusji na temat jakości życia w miastach i roli projektantek i projektantów w jej kształtowaniu.
zespół Blue – życie ponad smogiem
Zespół Blue podjął wyzwanie stworzenia zielonej enklawy w centrum miasta, tuż obok Sky Tower, gdzie hałas i zanieczyszczenie powietrza utrudniają komfortowe użytkowanie przestrzeni. Kluczową decyzją projektową było zachowanie istniejącego drzewa na działce – to wokół niego ukształtowano całą koncepcję, nadając mu rolę „zielonego serca” projektu.
team Blue
© Michał Gigiel, Maria Królak, Karolina Pietryja, Klaudia Kozieł, Aneta Justyńska
Aby uniknąć zanieczyszczonego powietrza, studenci i studentki postanowili wynieść przestrzeń użytkową ponad poziom gruntu. Wprowadzili system tarasów, które stopniowo obniżają się ku centrum działki, tworząc kaskadową strukturę zapewniającą różne poziomy prywatności oraz integrującą z otoczeniem. W dolnych partiach zaplanowano strefę odpoczynku z niewielkim zbiornikiem wodnym, otoczoną specjalnie dobraną roślinnością odporną na warunki miejskie. Błękitno-zielona infrastruktura nie tylko wpływa na poprawę jakości powietrza, ale także przyczynia się do redukcji skutków miejskiej wyspy ciepła.
Istotnym elementem projektu było również ograniczenie ruchu samochodowego na ulicy Gwiaździstej, co pozwoliło przeznaczyć ten obszar na strefę dla pieszych i rowerzystów. Dzięki temu przestrzeń stała się bardziej dostępna, a mieszkańcy i mieszkanki mogą korzystać z niej w bezpieczniejszym, zdrowszym środowisku.
team Blue
© Michał Gigiel, Maria Królak, Karolina Pietryja, Klaudia Kozieł, Aneta Justyńska
Zespół Blue: Michał Gigiel, Maria Królak, Karolina Pietryja, Klaudia Kozieł, Aneta Justyńska.
zespół Green – natura i technologia w symbiozie
Projekt Connection, Wild & Innovation to próba odpowiedzi na problem zanieczyszczenia powietrza poprzez integrację natury z miastem i wykorzystanie nowoczesnych technologii. Podczas pracy koncepcyjnej studenci i studentki wyróżnili trzy kluczowe idee – stworzenie zielonych połączeń między działką a tkanką miejską, które pełnią funkcję barier pochłaniających zanieczyszczenia i produkujących tlen, umożliwienie spontanicznego rozwoju zieleni, pozwalając jej przenikać do przestrzeni miejskiej i naturalnie adaptować się do trudnych warunków oraz zastosowanie innowacyjnych materiałów, które oczyszczają powietrze, np. nawierzchni absorbujących zanieczyszczenia oraz fasad aktywnie poprawiających jakość powietrza.
team Green
© Wiktoria Gocałek, Kinga Sadowska, Jakub Bełtacz, Klaudia Krupa, Tomasz Kida
Projekt skupia się na współistnieniu nowoczesnej urbanistyki z naturą. Wprowadzona roślinność nie tylko pełni funkcję estetyczną, ale także aktywnie wpływa na mikroklimat, obniżając temperaturę i filtrując powietrze. Dzięki wykorzystaniu zaawansowanych technologii filtracyjnych projekt nie tylko poprawia warunki środowiskowe w mieście, ale także pokazuje, że natura może być pełnoprawnym elementem urbanistyki.
team Green
© Wiktoria Gocałek, Kinga Sadowska, Jakub Bełtacz, Klaudia Krupa, Tomasz Kida
Zespół Green: Wiktoria Gocałek, Kinga Sadowska, Jakub Bełtacz, Klaudia Krupa, Tomasz Kida.
zespół Orange – kieszenie czystego powietrza
CleanAir Pockets to projekt, który łączy urbanistykę, ekologię i innowacyjne podejście do projektowania przestrzeni miejskiej. Jego celem jest nie tylko redukcja zanieczyszczenia powietrza we Wrocławiu, ale również stworzenie uniwersalnych rozwiązań, które można wdrożyć w innych miastach na świecie.
team Orange
© Daniel Miklis, Julia Hołoszkiewicz, Karolina Pełka, Anna Ginter, Julia Musiał.
Zespół Orange zaproponował kilka kluczowych rozwiązań – kształtowanie topografii terenu, które kieruje powietrze przez strefy filtrujące i poprawia jego cyrkulację, zielone ściany i dachy, które nie tylko filtrują powietrze, ale też zmniejszają zapotrzebowanie na energię, oraz zimozieloną roślinność w połączeniu z farbami oczyszczającymi powietrze, które zamieniają miejskie fasady w aktywne filtry.
Nazwa CleanAir Pockets symbolizuje zarówno fizyczny, jak i koncepcyjny charakter projektu. Tworzone przestrzenie stają się miejscami wytchnienia od zanieczyszczeń, a jednocześnie modułowy system pozwala na ich adaptację w innych lokalizacjach. Dzięki temu mieszkańcy i mieszkanki mogą „zabrać” czyste powietrze ze sobą, a przestrzeń miejska zyskuje funkcję edukacyjną i ekologiczną.
team Orange
© Daniel Miklis, Julia Hołoszkiewicz, Karolina Pełka, Anna Ginter, Julia Musiał.
Zespół Orange: Daniel Miklis, Julia Hołoszkiewicz, Karolina Pełka, Anna Ginter, Julia Musiał.
współpraca jako klucz do zmian
Warsztaty PRP pokazały, że młodzi projektanci/projektantki są gotowi nie tylko do myślenia o przyszłości, ale do jej aktywnego współtworzenia. Ich projekty łączyła jednoznaczna postawa: architektura i krajobraz muszą być odpowiedzią na kryzysy klimatyczne, zdrowotne i społeczne.
Siłą warsztatów była nie tylko jakość powstałych projektów, ale również atmosfera współpracy między dyscyplinami projektowymi. To właśnie to zintegrowane podejście – łączące architekturę, planowanie przestrzenne i projektowanie krajobrazu – jest niezbędne, by skutecznie stawiać czoła wyzwaniom takim jak zanieczyszczenie powietrza czy zmiany klimatu.
Warsztaty PRP we Wrocławiu nie zakończyły się jedynie na planszach koncepcyjnych. Zrodziły nowe pomysły, relacje i potencjalne ścieżki współpracy między środowiskiem akademickim, profesjonalnym i samorządowym. Jak pokazuje przykład tego wydarzenia – architektura może być nie tylko odpowiedzią na potrzeby estetyczne czy funkcjonalne, ale również narzędziem zmiany społecznej i środowiskowej.
Oragnizator: PRP Poland
Partner: CPW
Patronat medialny: Architektura & Biznes
Patronat honorowy: Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej, Wydział Gospodarki Przestrzennej i Architektury Krajobrazu Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, SARP, o. Wrocław, SAK
Tutorzy i organizacja: Piotr Michalski, Associate PRP Poland, Lea Kazanecka-Olejnik, Architect PRP Poland, Martyna Dobosz, Principal Landscape Architect, PRP Poland
Wykłady: Angeli Ganoo-Fletcher, Director PRP, Alexandra Andone , Director PRP, Carolina Ipes, Associate Director PRP, Greg Zieba, Director CPW
Opiekunowie grup: Aleksandra Matczak, Architect PRP Poland, Petar Uzelac, Architect PRP Poland, Anastasia Vasilyeva, Architectural Designer PRP Poland, Dogus Deli, Architectural Assistant PRP Poland, Karina Orlińska, Landscape Assistant PRP Poland, Michal Romanów, Architectural Assistant PRP Poland
