W Warszawie wyburzyli, w Poznaniu — zaczynają. Znika pierwsze Multikino w Polsce i pierwszy taki multipleks w mieście. Pamiątka po latach 90. nie była wybitnym okazem architektury, ale trwale wpisała się w historię Poznania. Zastąpi ją mieszkaniówka. To już kolejna taka zamiana.
Burzenie obiektów sprzed dwóch i trzech dekad przybiera w Poznaniu na sile. Na początku roku pisaliśmy o likwidacji zgrabnego pawilonu zbudowanego dla sieci McDonald's w 1994 roku na obrzeżach Targów. Wcześniej donosiliśmy o zamiarach częściowego wyburzenia i przekształcenia galerii handlowej Dębiec sprzed 10 lat. Od ponad roku trwa i dobiega końca wyburzanie wielkiej galerii handlowej Malta z 2009 roku. Ta ostatnia padła ofiarą konkurencyjnego, jeszcze większego centrum handlowego Posnania (pisaliśmy o tym obszernie w lutym zeszłego roku). W miejscu po CH Malta mają powstać budynki mieszkalne.
burzenie Galerii Malta w Poznaniu — stan z 19 marca 2025 r., na pierwszym planie jezioro Maltańskie
fot.: Jakub Głaz
Przed ponad miesiącem zamknięto z kolei ośmiosalowe Multikino 51 w samym centrum, tuż obok ikonicznego Starego Browaru. Ostatni seans odbył się 9 marca. Po kilku dniach budynek otoczono płotem i zaczęła się rozbiórka. Zapowiedziano ją już latem 2023 roku. Poznański budynek idzie zatem w ślady rozebranego w tym roku Multikina na warszawskim Ursynowie oraz przybytku pod tym samym szyldem w rozebranej już niemal w całości galerii handlowej Malta. Obecnie w Poznaniu działa już tylko Multikino w Starym Browarze.
trochę kino, trochę supermarket
Tak kończy się historia, która zaczęła się latem 1998 roku, kiedy otwarto ten pierwszy w kraju kompleks pod szyldem Multikino (warszawski powstał rok później). Zasadniczo był to budynek czysto utylitarny: sporych rozmiarów prostopadłościan o bezokiennych ścianach okraszony od frontu wejściem z refleksyjnego szkła utrzymanym w typowej dla tamtego czasu stylistyce. Poprowadzoną po łuku fasadę ozdobiono dynamiczną ażurową konstrukcją podpiętą do cięgien. Kasetonowy napis Multikino umieszczono na tle stalowego rusztowania — także o ekspresyjnej formie. Partie elewacji zostały wyłożone również charakterystyczną dla dekady lat 90. ceramiką w postaci kwadratowych kafli.
Multikino, Poznań, ul. Królowej Jadwigi — stan z 10 marca, dzień po zamknięciu, widok ze skweru na rogu ulic Królowej Jadwigi i Górna Wilda
fot.: Jakub Głaz
Po otwarciu poznaniacy mieli mieszane uczucia. Zyskali kino o niespotykanym dotąd „amerykańskim” standardzie (wygodne fotele z uchwytami na napoje, perfekcyjna jakość dźwięku i obrazu, duży komfort), ale zbliżona do supermarketu forma nieco ich jednak rozczarowała. Zwłaszcza że stanęła w eksponowanej lokalizacji — przy ul. Królowej Jadwigi, na styku ścisłego śródmieścia i dzielnicy Wilda, na krańcu tzw. południowego klina zieleni. Otwarty w sąsiedztwie pięć lat później Stary Browar oraz — również młodsze od kina — biurowce kompleksu Andersia jeszcze bardziej uzmysłowiły architektoniczną nijakość multipleksu. Jego wartość polegała przede wszystkim na filmowej ofercie — przede wszystkim o rozrywkowym charakterze. Głównie w ten sposób (w połączeniu z intensywnym zapachem popcornu) Multikino zapisało się w zbiorowej pamięci.
usytowanie Multikina na planie Poznania
źródło: openstreetmap.org
nieznany front
Miejsce kina zajmie teraz kompleks mieszkaniowy składający się z sześciu pięciopiętrowych budynków realizowanych przez firmę Develia. Zostaną rozstawione na całej działce, inaczej niż dotąd, gdy mniej więcej połowę terenu zajmowała bryła Multikina, a drugą — parking. Wszystko zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego z roku z 2017 roku. Dopuszcza on zabudowę 30 procent powierzchni działki. Budynki nie mogą mieć więcej niż sześć kondygnacji, ale ich maksymalna wysokość to 30 metrów. Deweloper wykorzystał skwapliwie ten zapis, oferując na najwyższej kondygnacji mieszkania dwupoziomowe z antresolą, co — de facto — odpowiada dwóm piętrom. W planach jest realizacja 108 mieszkań o metrażach od 30 do 120 m kw.
wizualizacja „poglądowa” zespołu zabudowy przy ul. Królowej Jadwigi 51 w Poznaniu — proj.: paka.archi
źródło: develia.pl, proj.: paka.archi
Między domami ma pojawić się możliwie dużo zieleni i miejsc wypoczynku. Inwestor chwali się 50 procentami powierzchni biologicznie czynnej (spełniając tym minimalny wymóg planu miejscowego). Mieszkańcy budynków po zachodniej stronie zespołu będą mieć widok na atrakcyjny miejski skwer Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, którego przedłużeniem będzie za kilka lat zielona aleja w miejscu po dawnym targowisku „Bema” (pisaliśmy o niej jesienią).
zespół zabudowy przy ul. Królowej Jadwigi 51 w Poznaniu, grafika ze strony inwestora — teren po Multikinie z naniesionym planem inwestycji (widok od południa, znad byłego stadionu), po lewej skwer Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata, po prawej ul. Maratońska z parkingiem przewidzianym pod wąską zabudowę usługową, obok ulicy — mieszkaniówka Maraton Gardens i biurowiec Maraton Business Center, u góry grafiki: ulica Królowej Jadwigi
źródło: develia.pl
Za projekt całego kompleksu odpowiedzialna jest pracownia paka.archi, która specjalizuje się w zespołach zabudowy wielorodzinnej. Formy architektury pokazane na wizualizacjach („poglądowych” — jak zastrzega inwestor) prezentują się poprawnie. Również rzuty mieszkań są przyzwoite: dość funkcjonalne i — częściowo — z dającą się wydzielić jasną kuchnią. Niestety, ilustracje pokazują przede wszystkim wewnętrzną przestrzeń osiedla. Nie wiadomo zatem, jak będzie się prezentować budynek od strony ulicy Królowej Jadwigi — najsilniej eksponowany w otaczającej przestrzeni. Być może jego docelowa forma nie jest jeszcze dookreślona. Budowa kompleksu zacznie się bowiem od drugiego, południowego krańca działki (budynek nr IV).
plan całej inwestycji mieszkaniowej przy ul. Królowej jadwigi
źródło: develia.pl, proj.: paka.archi
pierzeja i park ciszy
Gdy inwestycja się zakończy, poznamy niemal docelowy kształt południowej pierzei ulicy Królowej Jadwigi między Drogą Dębińską a Górną Wildą. Obecnie tworzą ją długi i niski budynek Akademii Wychowania Fizycznego autorstwa słynnego Marka Leykama i skontrastowany z nim skalą (dość niefortunnie) spory masyw biurowca Maraton Businness Center (proj. CDF Architekci). Między biurowcem a nowym osiedlem znajduje się szeroka i zadrzewiona ulica Maratońska, która prowadziła kiedyś z centrum do nieczynnego od lat stadionu im. Szyca. Na długim wąskim pasie między dwiema jezdniami służącym dziś za parking planiści dopuścili realizację budynku usługowego. Jeśli kiedykolwiek powstanie, jego krótka północna elewacja będzie stanowić ostatnie uzupełnienie pierzei ulicy Królowej Jadwigi.
Multikino, Poznań, ul. Królowej Jadwigi — stan z 10 marca, dzień po zamknięciu, widok spod wejścia na północną pierzeję ulicy Królowej Jadwigi
fot.: Jakub Głaz
Wspomniany przed chwilą stadion i jego przyległości czekają z kolei na docelowe przekształcenie w obszerny teren rekreacyjny zgodny z funkcją południowego klina zieleni. Przed dwoma laty Miasto rozstrzygnęło koncepcyjny konkurs na przeobrażenie tej przestrzeni. Wygrała pracownia Studio Fikus z Gliwic. Wnętrze opanowanego już przez przyrodę stadionu ma stać się pierwszym w mieście „parkiem ciszy”. Otoczenie ma również przybrać parkowy charakter — włączając w to wzmiankowaną tu wcześniej zieloną aleję. Utworzenie tej ostatniej nabiera realnych kształtów (nie bez kolejnych kontrowersji, które opiszemy wkrótce). Termin przebudowy stadionu pozostaje na razie niewiadomą.
