Choć Złockie przez lata pozostawało w cieniu popularniejszej Muszyny, od niedawna zyskuje na znaczeniu jako samodzielne uzdrowisko. Nowy status otworzył przed miejscowością możliwości przemyślanych inwestycji w przestrzeń publiczną. Jedną z pierwszych będzie kameralna promenada — zaprojektowana z myślą o mieszkańcach i kuracjuszach, z naciskiem na zieleń, funkcjonalność i lokalny charakter. A to dopiero początek wielkich zmian w tej niewielkiej miejscowości.
Złockie to jedno z najmłodszych polskich uzdrowisk. Chociaż jego walory dostrzeżono już w latach 70. ubiegłego wieku, kiedy w rozpoczęto tam prowadzić działalność leczniczą, to przez wiele lat występowało w tandemie ze znacznie większą — i bardziej rozpoznawalną — Muszyną. Od 2021 roku wieś Złockie jest jednak samodzielnym uzdrowiskiem, co otworzyło przed nią zupełnie nowe możliwości — pojawili się inwestorzy oraz nowe źródła finansowania, których Złockie nie zamierza zaprzepaścić. Gmina Muszyna zapowiada budowę promenady, która w przyszłości może stać się czymś znacznie więcej, niż przyjemną trasą spacerową.
Promenada w Złockiem
proj.: PM Projekt © Arch. UMiGU Muszyna
promenadą po uzdrowisku
Do budowy przeznaczono odcinek od długości 1,6 kilometra, znajdujący się w strefie A Uzdrowiska Złockie. Promenada rozpocznie się przy południowej granicy Złockiego, w miejscu, w którym kończy się muszyńska ulica Zazamcze. Dalej prowadzić będzie przez początkowy odcinek głównej złockiej arterii.
Promenada w Złockiem
proj.: PM Projekt © Arch. UMiGU Muszyna
Budowa promenady zakłada zorganizowanie trzech odseparowanych od siebie ciągów komunikacyjnych — samochodowego, rowerowego oraz pieszego, pomiędzy którymi zaplanowano pasy zieleni. Na całej długości promenady znajdzie się mała architektura w zróżnicowanych formach. Planowane są zarówno klasyczne ławki, jak i okrągłe siedziska oplatające się wokół nasadzeń, a także leżaki. Pojawi się infrastruktura rowerowa oraz publiczna toaleta.
Promenada w Złockiem
proj.: PM Projekt © Arch. UMiGU Muszyna
Wzdłuż promenady projektowane są również parki kieszonkowe, które urozmaicą przechadzki oraz stworza miejsce odpoczynku. Niewielkie zieleńce przyjmą formy „odnóg”, oddzielających się od głównych ciągów pieszych i biegnących równolegle krętymi ścieżkami. Jeden z parków kieszonkowych zaprojektowano w bardziej geometrycznych formach, z placem wypełnionym rabatami, inny przyjął formę niewielkich, okrągłych skwerów, rozrzuconych wzdłuż krótkiej alejki. W przedstawionych materiałach widnieje tężnia, która również ma stać się częścią zagospodarowywanego terenu.
Promenada w Złockiem
proj.: PM Projekt © Arch. UMiGU Muszyna
Autorem dokumentacji projektowej jest Pracownia projektowa PM Projekt z Podegrodzia z którą współpracują Janusz Wojdak, Jerzy Raś oraz Grzegorz Szczurek. Koszty realizacji projektu wyliczane są na niemal 9,5 miliona złotych — 85% procent tej kwoty zostanie pokrytych z otrzymanych na te cele dofinansowań.
Promenada w Złockiem
proj.: PM Projekt © Arch. UMiGU Muszyna
botaniczny korytarz
Promenada to jednak dopiero początek planowanych prac w Złockiem. Z koncepcji zagospodarowania, przedstawionej w początku ubiegłego roku wynika, że w dalszych etapach zrealizowane mogą zostać znacznie bardziej spektakularne inwestycje. Oprócz wieży widokowej z „ogrodem kultury”, amfiteatralnej sceny czy domu zdrojowego, pojawił się również pomysł na budowę nietypowego ogrodu botanicznego. Ten miałby mieć formę linearnego, otwartego założenia, przez którego centrum przebiega długi „korytarz”, kryty przy pomocy drewnianej konstrukcji obłożonej dużymi przeszkleniami.
Promenada w Złockiem
proj.: PM Projekt © Arch. UMiGU Muszyna
Choć plany są imponujące, na ten moment do budowy przeznaczono jedynie część promenady — jak zaznaczał w rozmowie z Gazetą Krakowską ubiegłego roku burmistrz Muszyny, Jan Golba:
To uzdrowisko zaczęło się z powrotem rozwijać, my też jako gmina nie musimy realizować wszystkich pokazanych na wizualizacjach inwestycji, tym mogą zająć się inne podmioty, my wskazujemy miejsce i dajemy też pomysł
nowe życie Metalowca
Planowana promenada to część większej układanki, w której swoje miejsce znajdzie nie tylko sektor publiczny, ale i podmioty prywatne. Najważniejszym z nich będzie z pewnością Grupa Arche, która w 2022 roku rozpoczęła prace nad rewitalizacją modernistycznej „perły” Złockiego, nazywanej niegdyś „Gwiazdą gór”. Chodzi o Sanatorium Metalowiec, które powstało dla Zrzeszenia Hut Polskich w latach 60. ubiegłego stulecia. Za jego projekt odpowiadał Jerzy Szanajca, architekt specjalizujący się w modernistycznych obiektach o funkcjach medycznych. Do jego innych realizacji należą między innymi Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Białej Podlaskiej (1986) czy Szpital Gruźliczy w Czerwonej Górze (1971) był również współautorem Systemu SBO, wykorzystywanego do budowy wielu osiedli powstających z wielkiej płyty.
Rewitalizacja Sanatorium Metalowiec w Złockiem
© Grupa Arche
Grupa Arche, znana z rewitalizacji historycznych kompleksów podchodzi do tematu bardzo poważnie — w 2022 roku informowała nawet o poszukiwaniu pocztówek i innych materiałów źródłowych, które pozwoliłyby na odtworzenie zniszczonych elementów Sanatorium Metalowiec w formie jak najbliższej oryginałowi. Będzie również co konserwować, bo w historycznym budynku zachowało się sporo oryginalnych elementów — w tym liczne meble oraz abstrakcyjna mozaika basenowa z motywem solarnym, zaprojektowana przez Kazimierza Manna.
Rewitalizacja Sanatorium Metalowiec w Złockiem
© Grupa Arche
współpraca popłaca
Warto dodać, że realizowane przez Arche przedsięwzięcie jest projektem stosunkowo nietypowym. W polskich warunkach rewitalizacjom podobnym rewitalizacjom poddawane są przede wszystkim budynki poprzemysłowe, pochodzące z XIX. lub początków XX wieku. Grupa Arche ma jednak w tej materii doświadczenie — w ich portfolio znajduje się już odnowione Sanatorium Milicyjne w Nałęczowie z 1983 roku. Czy dzięki symultanicznym staraniom ze strony sołectwa, gminy Muszyna oraz prywatnych inwestorów Złockie czeka turystyczna rewolucja?
