Przebudowa targu w Rzymie,
projekt: ADAT Studio, ELEMENT
W samym sercu Rzymu, tuż przy murach Watykanu, znajduje się Mercato dell”Unità – jedno z najbardziej rozpoznawalnych targowisk włoskiej stolicy, które obecnie przechodzi spektakularną przemianę. Rewitalizacja tej ikonicznej przestrzeni nie tylko nadaje nową formę zabytkowej hali, ale redefiniuje samą ideę miejskiego rynku. Co szczególnie interesujące, w proces przekształcania tej przestrzeni zaangażowane zostało polskie studio ELEMENT, specjalizujące się w wizualizacjach architektonicznych. Ich udział staje się nie tylko symbolem międzynarodowej współpracy, ale i świadectwem, że innowacja coraz częściej mówi po polsku.
Wizualizacja nowego wnętrza hali targowej – światło, przestrzeń i ruchome boksy w formie „latarni”
© ELEMENT
nowe życie rzymskich przestrzeni
Zaprojektowana przez rzymskie ADAT Studio, inwestycja realizowana przez LaSIA Spa to część większego planu modernizacji przestrzeni publicznych Rzymu, przygotowywanych z okazji Roku Jubileuszowego 2025. Mercato dell”Unità ma odzyskać swoją centralną rolę – nie tylko jako punkt handlowy, ale jako tętniąca życiem przestrzeń miejska: otwarta, elastyczna, dostosowana do rytmu współczesnego miasta.
między handlem a doświadczeniem – nowe oblicze targu
Mercato dell”Unità to nie tylko budynek – to historia. Otwarte w 1928 roku, targowisko przez dekady pełniło funkcję lokalnego centrum codziennych zakupów i sąsiedzkich spotkań. Położone przy Via Cola di Rienzo, w samym sercu dzielnicy Prati, blisko Watykanu, przez lata pełniło ważną rolę społeczną i ekonomiczną. W przeszłości na tarasie hali działało nawet lodowisko – przestrzeń ta od zawsze pulsowała miejskim życiem.
Nowy projekt zakłada jednak coś więcej niż tylko remont. To gruntowna redefinicja tego, czym dziś może być targowisko. Mercato dell”Unità ma stać się przestrzenią wielofunkcyjną – hybrydą między tradycyjnym rynkiem, miejskim placem, galerią i sceną wydarzeń. Elastyczność, adaptacyjność i otwartość to kluczowe słowa tej koncepcji.
Targowisko przyszłości – elastyczna przestrzeń, która zmienia się w zależności od pory dnia i potrzeb użytkowników
© ELEMENT
„latarnie” – ruchome światła nowego Rzymu
Najbardziej charakterystycznym elementem przebudowy będą tzw. „latarnie” – ruchome boksy handlowe o wyjątkowej konstrukcji. Każda z tych form będzie półprzezroczystym, podświetlanym modułem, który można podnosić lub opuszczać za pomocą teleskopowych kolumn. To rozwiązanie techniczne daje nie tylko funkcjonalność, ale i ogromny potencjał ekspresji przestrzennej. Za dnia „latarnie” wyznaczą rytm i strukturę targu, wspomagając orientację w jego wnętrzu. Wieczorem – dzięki zmianie wysokości i intensywności światła – przeobrażą się w elementy scenograficzne, budujące atmosferę podczas koncertów, wystaw czy wydarzeń miejskich. Takie rozwiązanie otwiera drogę do zupełnie nowego sposobu myślenia o przestrzeni handlowej: nie jako o zamkniętym, jednofunkcyjnym obiekcie, ale jako o żywym organizmie – stale przekształcanym i tworzonym na nowo przez swoich użytkowników.
Mercato dell'Unità stanie się nową przestrzeń spotkań, kultury i handlu
© ELEMENT
architektura dla ludzi – przestrzeń spotkania, nie tylko zakupu
Obok innowacyjnych boksów handlowych projekt obejmuje również szereg działań rewitalizacyjnych i modernizacyjnych. Przewidziano rozbudowę strefy gastronomicznej – tak, by można było nie tylko kupić jedzenie, ale także spożyć je na miejscu, w komfortowej, wspólnej przestrzeni. W centralnej części hali powstanie zadaszony plac, zaprojektowany jako miejsce odpoczynku, spotkań i wydarzeń kulturalnych.
Nie zabraknie też interwencji w samą strukturę architektoniczną obiektu: odnowiona zostanie elewacja, wymienione będą instalacje, posadzki i świetliki. Dzięki tym ostatnim do wnętrza dostanie się więcej naturalnego światła, co dodatkowo podkreśli walory przestrzeni i wpłynie pozytywnie na komfort użytkowników. Projekt zakłada stworzenie przestrzeni wielowymiarowej, w której różne funkcje przenikają się płynnie, odpowiadając na potrzeby mieszkańców, turystów i miejskich instytucji. To nie tylko targowisko – to potencjalne centrum aktywności lokalnej, które może działać przez cały dzień i wieczór, niezależnie od pogody i pory roku.
Polskie studio ELEMENT współtworzy przemianę ikonicznej rzymskiej przestrzeni publicznej
© ELEMENT
ELEMENT – polski głos w europejskim dialogu o mieście
W realizację projektu zaangażowane zostało polskie studio ELEMENT, które od dekady specjalizuje się w tworzeniu fotorealistycznych wizualizacji architektonicznych. Zlokalizowane w Trójmieście biuro współpracowało m.in. przy projektach największej na świecie dzielnicy z drewna w Sztokholmie czy nowej siedziby ONZ w Genewie. Ich portfolio obejmuje współpracę z biurami takimi jak Henning Larsen czy Nord Architects Copenhagen. Wizualizacje ELEMENT nie są jedynie narzędziem prezentacyjnym. To część procesu projektowego, który ma za zadanie zbudować wyobrażenie o tym, jak przestrzeń będzie odbierana, jak będzie funkcjonować i jak może zmieniać się w czasie.
Jak komentuje Jakub Figel, współzałożyciel studia:
Bardzo lubimy brać udział w nowatorskich projektach, a praca na zagranicznych rynkach często daje nam takie możliwości. Tak też jest w przypadku Mercato dell'Unità. Ta przebudowa zmienia sposób myślenia o przestrzeni handlowej. Bierze pod uwagę nowe zwyczaje zakupowe i potrzeby współczesnego społeczeństwa: mieszkańców, turystów i miejskich zarządców. Możliwość zamiany targowiska w interaktywną galerię miejską pozwoli znacznie poszerzyć sposoby funkcjonowania tego obiektu.
Zabytkowa konstrukcja z 1928 roku w nowoczesnej interpretacji
© ELEMENT
przestrzeń jako opowieść – model do naśladowania
Rzym pokazuje dziś, jak z szacunkiem wobec dziedzictwa wprowadzać nową jakość do historycznych struktur. Mercato dell”Unità, dzięki śmiałej wizji projektowej i multidyscyplinarnej współpracy, przestaje być jedynie miejscem handlu – staje się platformą miejskich interakcji. Ten model może inspirować inne europejskie miasta, w których podobne targowiska – choć często zapomniane – mają ogromny potencjał społeczny. Inwestowanie w ich nowoczesne formy funkcjonowania to nie tylko działanie konserwatorskie, ale też decyzja urbanistyczna o dużym znaczeniu społecznym.
Na styku tradycji i innowacji
Przebudowa Mercato dell'Unità to dowód na to, że architektura może być językiem miasta – narzędziem do opowiadania o jego historii, a zarazem sposobem na kreowanie jego przyszłości. Dzięki projektowi ADAT Studio, zaangażowaniu inwestora LaSIA Spa oraz pracy polskiego ELEMENT, targ w Prati zyska drugie życie. Życie, które pulsować będzie światłem, dźwiękiem i codzienną obecnością mieszkańców oraz gości.
Oprac.: Anastazja Dżupina
Ilustracje udostępnione dzięki uprzejmości goog feedback.
